Συνέντευξη Ηλία Α. Λεοντάρης* στον Φιλελεύθερο Κύπρου

1. Η Τουρκία προκαλεί και η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο κλιμακώνεται διαρκώς. Θεωρείτε πιθανή μία πολεμική σύρραξη ή ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας;

Υπό τις παρούσες συνθήκες την πολεμική σύρραξη με τη συμβατική της μορφή/διάσταση, ως απίθανη, καθότι επιδίωξη της Τουρκίας είναι η συνεχής φθορά του αντιπάλου (σ’ όλους τους τομείς) και η αναίμακτη, κατά το δυνατόν, επιτυχία/υλοποίηση των στόχων της.

Έχω αναφέρει σε διάφορες ομιλίες μου ότι ένα πόλεμος «Υβριδικός και Πολυχωρικός» της Τουρκίας βρίσκεται σ’ εξέλιξη τα τελευταία 46 χρόνια κατά της Ελλάδος και της Κύπρου.

Απ’ αυτόν τον διαρκή πόλεμο λείπει η διάσταση του συμβατικού πολέμου (δηλαδή η χρήση οπλικών συστημάτων και μέσων), ωστόσο η Τουρκία  αξιοποιεί τις επιχειρησιακές αυτές δυνατότητες ως μέσο πίεσης και άσκησης εξωτερικής πολιτικής.

Ο Ερντογάν φαίνεται να ακολουθεί το ρητό «Τας νίκας άνευ αίματος ποιείσθαι/Να νικάς αναίμακτα». (Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ.εκ των 7 σοφών της Αρχαίας Ελλάδας).

Εκτιμώ λοιπόν, ότι δεν θα επιδιώξει ή μάλλον θα αποφύγει με κάθε τρόπο μια τέτοια εμπλοκή καθότι γνωρίζει ότι οι συνέπειες/το κόστος της θα είναι δυσανάλογο των «κερδών».

Σ’ ότι αφορά στο «Θερμό Επεισόδιο» και παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει σαφής ορισμός του θερμού επεισοδίου, εκτιμώ ότι ο κίνδυνος να εξελιχθεί σε «θερμό» επεισόδιο μια κρίση θα υπάρχει όσο υπάρχει η παραβατική συμπεριφορά, επιθετικότητα, δυσπιστία και καιροσκοπική τακτική της Τουρκίας για τη δημιουργία τετελεσμένων ή της απόκτησης του οιουδήποτε διαπραγματευτικού πλεονεκτήματος.

Άλλωστε θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι όταν εξελίσσεται μια κατάσταση, στην οποία εμπλέκονται πολλοί δρώντες, είναι θέμα μιας άστοχης κίνησης, ενός εσκεμμένου ή όχι λάθους, ή ακόμη και μιας μεθοδευμένης σειράς ενεργειών που μπορούν να την κλιμακώσουν και να ξεφύγει από τον έλεγχο των υπευθύνων.

2. Ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η στάση της Ελλάδας σε αυτή την επιθετική πολιτική της Τουρκίας και τις καθημερινές προκλήσεις σε όλα τα επίπεδα;

Η στάση της Ελλάδος μορφοποιήθηκε, κατά ένα αποδοτικό τρόπο στο «προτελευταίο επεισόδιο» της συνεχιζόμενης κρίσης. Είδαμε την εκπομπή ενός ισχυρού και σαφούς μηνύματος, στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του οποίου διακρίνονταν η αποφασιστικότητα, η ανάληψη προληπτικών ενεργειών, ο περιορισμός των δηλώσεων και της «πολυφωνίας» στον κύκλο των αρμοδίων, καθώς και η μαζική κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων με το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα.

Αυτή η εικόνα έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση και ασφαλώς η Τουρκία έλαβε το μέρος του μηνύματος που της αναλογεί.

Καταλάβαμε επίσης και εμείς, θέλω να πιστεύω, ότι η πολιτική της ψυχραιμίας και του κατευνασμού δεν αποδίδει με την Τουρκία και θα πρέπει να ακολουθήσουμε και διαφορετικές τακτικές.

Αξίζει να επισημάνω ότι η αναβλητικότητα των αρμοδίων, για δεκαετίες, έδωσε τη δυνατότητα στον Ερντογάν να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό πλέγμα συνθηκών, καταστάσεων, δεδομένων και τετελεσμένων για την Τουρκία.

Η τακτική που ακολουθήθηκε από την Ελλάδα σ’ αυτήν την κρίση πρέπει να βελτιωθεί και να αποτελέσει τον άξονα του στρατηγικού σχεδιασμού, των στόχων μας και της δράσης μας.

Πρέπει να ανακτήσουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων για να ισοσκελίσουμε την απώλεια του χρόνου που χάθηκε, όχι τόσο ως προς τη χρονική διάρκεια αλλά κυρίως ως προς τη χρονική στιγμή που έπρεπε να έχουν γίνει κάποιες ενέργειες στο παρελθόν.

3. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα για μία δυναμική απάντηση σε μια επιθετική ενέργεια της Τουρκίας με βάση και το ισοζύγιο δυνάμεων των δύο χωρών;

Στόχος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων παραμένει η Α Π Ο Τ Ρ Ο Π Η. Η αποφασιστικότητα της ηγεσίας υποχρέωσε τον Ερντογάν να αντιληφθεί ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση θα ήταν σε βάρος του και έτσι κατάλαβε….!! «με τη φωτιά δεν παίζουμε»… και κάθε επεισόδιο θα πρέπει να θεωρείται «θερμό».

 Η αλλαγή της στάσης του Ερντογάν ήταν αποτέλεσμα του ηχηρού μηνύματος που έλαβε, και το τονίζω «η αποτροπή πέτυχε, δεν έτυχε».

Θεωρώ ότι στόχος της Ελλάδος, όπως και κάθε κράτους, είναι να αποφύγει μια τέτοια εξέλιξη που θα οδηγούσε σε πολεμική σύρραξη.

Στην υποθετική ερώτηση όμως, αν αυτό συνέβαινε, ή αν αυτό ήταν η «εσχάτη» λύση/επιλογή, η απάντηση είναι ΝΑΙ, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα  να ανταποκριθεί νικηφόρα σε μια τέτοια περίπτωση.

Σ’ ότι αφορά στο ισοζύγιο δυνάμεων, είναι μία παράμετρος η οποία συνίσταται από αριθμητικά και ποιοτικά στοιχεία. Οι αριθμοί έτσι κι αλλιώς δεν ήταν ποτέ με το μέρος του ελληνικού έθνους. Ήταν πάντα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με την τακτική που έκαναν τη διαφορά και έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

4. Τι θα σήμαινε μία πολεμική σύρραξη μεταξύ Ελλάδας- Τουρκίας για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου; Θα επέτρεπαν ποτέ οι ΗΠΑ και η ΕΕ μια τέτοια σύρραξη πιστεύετε;

Πολεμική σύρραξη γενικά, σημαίνει Κ Α Τ Α Σ Τ Ρ Ο Φ Η. Κι αυτό έχει αποδειχθεί στα πρόσφατα γεγονότα της Μέσης Ανατολής (Λίβανος, Ιράκ, Συρία κλπ).

Όταν όμως έχεις να αντιμετωπίσεις γείτονες τύπου «Τουρκίας» θα πρέπει να επιδιώκεις την αποτροπή, ως επιλογή, αλλά θα πρέπει ταυτόχρονα να  είσαι έτοιμος κάθε στιγμή, δηλαδή ΤΩΡΑ και όχι «αν ποτέ χρειασθεί».

Σε μια τέτοια περίπτωση δε βλέπω καμία εμπλοκή της ΕΕ, τόσο λόγω νομικού πλαισίου και έλλειψης ευρωπαϊκής δυνατότητας συλλογικής άμυνας αλλά και λόγω των ατομικών/διμερών συμφερόντων πολλών ευρωπαϊκών χωρών με την Τουρκία. Κι αυτό έχει διαφανεί από τη μέχρι τώρα στάση των ευρωπαίων απέναντι στην Τουρκία και την προκλητική της στάση στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο, χωρίς εξαιρούνται η Λιβύη και η Συρία.

Στην περίπτωση των ΗΠΑ θα έβλεπα μια «πυροσβεστική» εμπλοκή της.

Ωστόσο θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι κάθε είδους «μεσάζοντες» θέτουν και αυτοί τους δικούς τους όρους.

Ειπώθηκε ότι ήταν θετική η κίνηση/παρέμβαση της Γερμανίας !!!και συμπληρώνω, ότι δεν ήταν τυχαία και η επίσκεψη της ΥΠΕΞ της Ισπανίας στην Άγκυρα και την Αθήνα.

Ασφαλώς και ήταν θετική η κίνηση ….αλλά γι’ αυτούς και μερικούς ακόμη ευρωπαίους που έχουν επιχειρήσεις και εμπορικές σχέσεις με την Τουρκία. Έτσι δε θα υποχρεωθούν να ψηφίσουν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.

Γι’ αυτό επαναλαμβάνω, δε μας χρειάζονται «μεσάζοντες». Χρειαζόμαστε ασφαλώς ειλικρινείς και ισχυρές συμμαχίες και συνεργασίες που θα στοχεύουν στον ίδιο προορισμό και θα εξυπηρετούν το αμοιβαίο συμφέρον.

5. Μια εκτόνωση της κρίσης και ένας διάλογος των δύο χωρών πιστεύετε ότι θα ήταν διπλωματική ήττα για την Ελλάδα;

Η εκτόνωση της κρίσης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αργά ή γρήγορα,  θα έρθει.

Ζητούμενο όμως παραμένει, το καθεστώς των συνθηκών υπό τις οποίες θα οδηγηθούμε ή θα αποφασίσουμε να συμμετάσχουμε σ’ ένα διάλογο, που θα ακολουθήσει την εκτόνωση.

Για να αποφύγουμε μια τέτοια δυσμενή εξέλιξη θα πρέπει να έχουμε:

• οριοθετήσει το πλαίσιο των Εθνικών μας Στόχων και Συμφερόντων.
• περιγράψει την Τελική Επιθυμητή Κατάσταση.
• κατανοήσει ότι το Διεθνές Δίκαιο προσφέρει ένα πλαίσιο κανόνων. Λόγω όμως της απουσίας μηχανισμού εφαρμογής ή επιβολής των, καθίσταται ανενεργό ή εφαρμόζεται κατά το δοκούν στη βάση της στρατιωτικής ισχύος, της έκτασης και του μεγέθους του πληθυσμού της χώρας.
• προσδιορίσει το επίπεδο φιλοδοξίας μας και των προσδοκιών μας.
• ορίσει τι θα είναι επιτυχία. Διαφορετικά κάθε αποτέλεσμα θα μπορούσε να «βαπτισθεί» ως επιτυχία, κατά τον κανόνα «το μη χείρον βέλτιστον».

Ο διάλογος και οι ανοικτοί δίαυλοι επικοινωνίας αποτελούν την καλύτερη επιλογή, όταν απορρέουν από το σεβασμό των αρχών καλής γειτονίας, αποδοχής των προνοιών διμερών και πολυμερών συμφωνιών και συμβάσεων.

Για αυτό θα επαναλάβω ότι είμαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός με τους «κάθε είδους μεσάζοντες» και εδώ βρίσκουν το ρόλο τους και οι «κόκκινες γραμμές» και μ’ αυτές σε σέβονται «φίλοι και εχθροί». Με αυτές τις προϋποθέσεις  δεν θα υπάρχει ήττα.

6. Η επιθετικότητα της Τουρκίας ξεκινά από την Κύπρο με εισβολή στην ΑΟΖ της. Ακούγεται έντονα η άποψη ότι θα έπρεπε η Ελλάδα να αντιδρούσε εμπράκτως σε αυτής την τουρκική ενέργεια. Πώς το σχολιάζετε;

Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας έχει ως επίκεντρο την Κύπρο. Θα μπορούσα να πω ότι, γεωγραφικά και όχι μόνο, η Κύπρος είναι ένα εμπόδιο στα σχέδιά της. Η Τουρκία θεώρησε ότι πέτυχε το στόχο της με την εισβολή του 1974 και την υλοποίηση της μιας εκ των πέντε επιλογών/προτάσεων του Nihat Erim, ήτοι τη χάραξη της γραμμής, όπου έβλεπε το γεωγραφικό όριο της διχοτόμησης της νήσου.

Οι σημερινές συνθήκες όμως και κυρίως τα ενεργειακά κοιτάσματα στη θαλάσσια περιοχή της ΑΟΖ της Κύπρου, έχουν διαμορφώσει νέα δεδομένα από τα οποία  εκπορεύεται ή στηρίζεται η συνολική ενεργειακή πολιτική της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Ίσως οι σημερινές επιδιώξεις της να διευκολύνονται από την επιλογή, της «Μη Λύσης»,  και διαρκώς εφευρίσκει προσκόμματα για την αποφυγή λύσης του Κυπριακού.

Σ’ ότι αφορά στην εμπλοκή της Ελλάδος για την απαγόρευση των τουρκικών ενεργειών που οδηγούν στην παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), θεωρώ ότι αυτή υλοποιείται στο διπλωματικό και πολιτικό πεδίο μέσω της διαρκούς συνεργασίας Αθηνών και Λευκωσίας, και των άλλων διμερών, τριμερών-πολυμερών σχημάτων που έχουν αναπτυχθεί και φαίνεται ότι αποδίδουν, καθώς και των αντίστοιχων οργάνων της ΕΕ και των ΗΕ.

Σ’ ότι αφορά στη στρατιωτική εμπλοκή της Ελλάδος, στην υπόθεση της ενέργειας και των θαλάσσιων ερευνών, εκτιμώ ότι θα μπορούσε να αξιολογηθεί η δυνατότητα ή και η χρησιμότητα μιας τέτοιας εμπλοκής, αν υπήρχε ανάλογο αίτημα από την Κυπριακή Δημοκρατία. Τέτοιο θέμα, όπως είναι γνωστό, δεν υπάρχει και επιπλέον είναι δεδηλωμένη η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι δεν επιθυμεί τη στρατικοποίηση της διαδικασίας των ερευνών και εκμετάλλευσης των ενεργειακών αποθεμάτων.

Αν εννοείτε την εμπλοκή της Ελλάδος σε μια ένοπλη ενέργεια της Τουρκίας κατά της Κύπρου, αυτή είναι επίσης δεδηλωμένη και σ’ αυτό το πλαίσιο κινείται η συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών.

Κρίνω ωστόσο απαραίτητο να επαναλάβω κάτι που είπα πρόσφατα σε μια άλλη μου συνέντευξη. «Δεν μπορεί και δε θα υπάρξει άλλος Αττίλας. Οι συνθήκες είναι διαφορετικές σε πολιτικό και στρατιωτικό πεδίο. Η Τουρκία αυτό που ήθελε να πετύχει εδαφικά στην Κύπρο, το έκανε το 1974».

Αυτό όμως δεν επιτρέπει τον οποιοσδήποτε εφησυχασμό από την πλευρά μας. Είναι επιτακτική ανάγκη για την Κυπριακή Δημοκρατία να διατηρεί και να συντηρεί την Εθνική Φρουρά σε υψηλό επίπεδο επιχειρησιακών δυνατοτήτων και ετοιμότητας.

7. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η κατάληξη όλης αυτής της έντασης με την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας; Ποια η εκτίμηση σας;

Εκτίμηση  για αλλαγή στάσης του Ερντογάν δεν είναι εφικτή, κατά τη γνώμη μου, αυτή την περίοδο.

Αν υπάρχει κάτι που ο Ερντογάν δε μπορεί να ανεχθεί, είναι το αίσθημα της «ήττας» ή της λειτουργίας υπό πίεση, γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για μια πιο επιθετική στάση σ΄ όλα τα επίπεδα.

Θεωρώ επίσης ότι ο Ερντογάν νοιώθει «τραυματισμένος» τόσο στο διεθνές περιβάλλον όσο και στο εσωτερικό της χώρας και αναζητά τρόπους και ευκαιρίες να ανακτήσει τον έλεγχο και να οδηγηθεί προς τις εκλογές, οι οποίες ενδεχομένως να είναι και πρόωρες, ώστε να διασφαλίσει την επανεκλογή και να είναι αυτός που θα δεχθεί, ως Σουλτάνος, τις τιμές των εορταστικών εκδηλώσεων που ήδη προγραμματίζει για το 2023.

Συμπερασματικά, δεν αναμένω κάτι, στο προσεχές μέλλον, που θα σημάνει «την αλλαγή του κόσμου», όσο έχουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το είδος της καιροσκοπικής και αναθεωρητικής πολιτικής, που ακολουθεί η Τουρκία.

8. Πού πιστεύετε ότι πρέπει να ενισχυθεί η ΕΦ; Είχατε οποιεσδήποτε προτάσεις για εξοπλισμούς που έπρεπε να αγορασθούν;

Είναι γεγονός ότι από την εποχή του Αειμνήστου Προέδρου Γλαύκου Κληρίδη υπήρξε ένα μεγάλο χρονικό κενό στην ανανέωση ή την ενίσχυση των οπλικών συστημάτων και των μέσων της ΕΦ.

Φθάσαμε στο 2015 για να γίνει η παραγγελία και να ολοκληρωθεί η παραλαβή, του πρώτου ΠΑΘ, το Δεκ 2017. Και παρότι η μελέτη προέβλεπε τρία σκάφη, μέχρι και σήμερα έχουμε μείνει στο ένα. Στα μέρη μου λέγεται «ένα, ίσον κανένα». Εκτιμώ δε, ότι πέρα από το επιχειρησιακό, το οικονομικό όφελος θα ήταν αρκετά υψηλό αν η παραγγελία περιλάμβανε τρία πλοία.

Την περίοδο 2017-2019 ακολούθησε η υπογραφή κάποιων άλλων συμβάσεων πού αφορούσαν στην προμήθεια ή και στην αναβάθμιση υφισταμένων Οπλικών Συστημάτων και ευτύχησα να δω τις πρώτες παραλαβές αυτών των μέσων στον τελευταίο χρόνο της υπηρεσίας μου στο νησί και στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Στην ουσία του ερωτήματός σας, θεωρώ ότι βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στη βελτίωση της Αεροναυτικής Διάστασης της ΕΦ, συμπεριλαμβανομένης της Έγκαιρης Προειδοποίησης και της Αντιαεροπορικής Άμυνας.

Είναι καιρός όμως να εξετασθεί και η ένταξη στην Πολεμική Αεροπορία της ΕΦ ενός αριθμού Ελαφρών Επιθετικών και Μεταγωγικών Αεροσκαφών και να ενισχυθεί το Πολεμικό Ναυτικό σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες που αφορούν στα πλοία, στα μέσα επιτήρησης και θαλάσσιας αποτροπής αλλά και τα έργα υποδομής στην ξηρά.

Ο στρατός ξηράς ασφαλώς και έχει κι αυτός τις ανάγκες του στην Α/Τ Άμυνα, την Μηχανοκίνηση των Μονάδων, την αναβάθμιση των Αρμάτων Μάχης, τις Επικοινωνίες, την Κυβερνοάμυνα και τον Ηλεκτρονικό Πόλεμο καθώς  και στα Μέσα Επιτήρησης.

Ωστόσο θεωρώ επιβεβλημένη, ως προτεραιότητα, τη βελτίωση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της ΠΑ και του ΠΝ ώστε να ενισχυθεί και η διακλαδικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων της Δημοκρατίας.

Μπορώ να πω ότι υπάρχει (εκτός κι αν άλλαξε), ένα καλό Πολυετές Εξοπλιστικό Πρόγραμμα, το οποίο υποστηρίζει τη Μετεξέλιξη της ΕΦ σε μια ευέλικτη, διακλαδική, ισχυρή αποτρεπτική δύναμη και ταυτόχρονα σε μια δύναμη που να δύναται να σχεδιάζει και να αναλαμβάνει αποστολές σ’ όλο το φάσμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Επιτρέψτε μου όμως να επισημάνω ότι στα εξοπλιστικά προγράμματα των Ενόπλων Δυνάμεων οι διαδικασίες, με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς είναι χρονοβόρες και σε συνδυασμό με τη νοοτροπία κάποιων λειτουργών δημιουργούν ένα περιβάλλον «αν όχι εχθρικό», σίγουρα όχι φιλικό, για την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος της ΕΦ.

Κινητήριος δύναμη όμως στα προγράμματα αυτά είναι τα χρήματα. Γίνεται καλή διαχείριση τόσο του Τακτικού, όσο και του Συμπληρωματικού Π/Υ που διατίθεται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα ποσά αυτά είναι ικανοποιητικά.

Με βάση αυτό και λαμβάνοντας υπόψη την επιχειρησιακή κατάσταση στο νησί, ένας ακόμη και καλοπροαίρετος και αντικειμενικός αναλυτής, μπορεί να συμπεράνει, έστω και αυθαίρετα, ότι η Αμυντική Ισχύς, δεν αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για την ΚΔ.

Θα πρέπει να έχουμε επίσης υπόψη μας πως ότι σχεδιάζουμε σήμερα θα το δούμε να αποδίδει στα επόμενα 3-5 χρόνια.

Κι αυτός είναι ο κύριος λόγος που η κάθε καθυστέρηση στο πρόγραμμα των εξοπλισμών συσσωρεύει απαιτήσεις και ασφαλώς απαιτούνται περισσότερα χρήματα για να επανέλθει η ισορροπία. Δυστυχώς πρέπει να επαναλάβω, ότι η Άμυνα είναι ακριβό «σπορ»…..…, αλλά και «η ελευθερία μας δεν είναι δωρεάν/freedom is not for free».

Πιστώσεις θα πρέπει επίσης να προβλεφθούν για τις διεθνείς υποχρεώσεις και δραστηριότητες, για την τοποθέτηση και εκπαίδευση στελεχών στο εξωτερικό, για τη συμμετοχή σε ασκήσεις, συνέδρια, σεμινάρια κ.λπ.

Εθνική Φρουρά όμως πέρα από εξοπλισμούς και εγκαταστάσεις είναι το προσωπικό της. Και η ενίσχυση του προσωπικού θα πρέπει να είναι η ΠΡΩΤΗ προτεραιότητα.

Λέγοντας ενίσχυση δεν εννοώ κατ’ ανάγκη αύξηση των  μισθών, που κι αυτή έχει την αξία της, αλλά τη δημιουργία ενός πλαισίου κανόνων αξιολόγησης και λειτουργίας, που θα:

• εμπνέει την εμπιστοσύνη του προσωπικού προς τη φυσική του ηγεσία,
• προσφέρει ευκαιρίες για την πρόσκτηση γνώσεων και εμπειριών
• εγγυάται την αξιοκρατία και την ανέλιξη των ικανών και καταλληλότερων στην κορυφή της ηγεσίας
• επιτρέπει στα στελέχη να ονειρεύονται και να έχουν φιλοδοξίες στη σταδιοδρομία τους

9. Πώς αξιολογείτε την επιχειρησιακή ικανότητα των ενόπλων δυνάμενων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μπορούν να αποτελέσουν αποτρεπτική ισχύ έναντι της τουρκικής απειλής;

ΝΑΙ, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο επιχειρησιακής ικανότητα και αποτελούν μια αξιόπιστη δύναμη αποτροπής στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που διαθέτουν. Λέγοντας αυτό εννοώ ότι αξιοποιούνται αυτά που έχουν διαθέσιμα.

Ωστόσο, όπως ανέφερα στην προηγούμενή σας ερώτηση, είναι επιτακτική η ανάγκη για την Κυπριακή Δημοκρατία να διατηρεί και να συντηρεί την Εθνική Φρουρά σε υψηλό επίπεδο επιχειρησιακών δυνατοτήτων και ετοιμότητας, ώστε να αποτελεί μια ισχυρή πηγή εθνικής ισχύος και ταυτόχρονα έτοιμη για την ανάληψη νικηφόρων στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Η επιχειρησιακή ικανότητα των Ενόπλων δυνάμεων κάθε χώρας είναι προϊόν των επιχειρησιακών δυνατότητων που δημιουργούνται από το τρίπτυχο:

• Εξοπλισμός (Οπλικά Συστήματα και Μέσα)
• Προσωπικό και Εκπαίδευση
• Διαδικασίες (Πρόθεση Ηγεσίας, Αποστολή, Επιχειρησιακή Σχεδίαση, Κανόνες Εμπλοκής κλπ).

Θα πρέπει όμως να έχουμε υπόψη μας όμως, ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν ακολουθούν, κατ’ ανάγκην τις τακτικές του παρελθόντος, ούτε τα σχέδιά μας που συντάσσονται από τον καιρό της ειρήνης, και τούτο διότι:

α.        συντάσσονται στη βάση προϋποθέσεων και

β.        επηρεάζονται από τα δεδομένα της γενικής επιχειρησιακής και τακτικής κατάστασης και τις εκτιμήσεις της κάθε χρονικής στιγμής,  σε συνδυασμό με τα μετεωρολογικά δεδομένα των περιοχών που επηρεάζουν την αποστολή.

Γι’ αυτό πρέπει να υπάρχουν έτοιμες εναλλακτικές επιλογές για κάθε πιθανό σενάριο ή τακτική κατάσταση που εκτιμούμε ότι θα μπορούσε να παρουσιασθεί.

Θεωρώ επίσης ως απολύτως απαραίτητο, να επανεξεταστούν και να επικαιροποιηθούν οι πρόνοιες και οι απαιτήσεις του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΔΕΑΧ) στη βάση των σημερινών και κυρίως των μελλοντικών επιχειρησιακών απαιτήσεων και συνθηκών, ώστε να διασφαλίζεται η στρατηγική και επιχειρησιακή λειτουργία του Άξονα, Έβρος – Αιγαίο – Κύπρος.

10. Πώς ήταν η εμπειρία σας στην Κύπρο ως αρχηγός της ΕΦ και τι σας άφησε;

Η τοποθέτησή μου στην Κύπρο και η ανάθεση των καθηκόντων του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς ήταν μια εξέλιξη και μια θέση που δεν είχα «ονειρευθεί». Ωστόσο μπορώ να σας βεβαιώσω ότι έζησα και απήλαυσα την κάθε απλή στιγμή των τριών σχεδόν χρόνων της υπηρεσίας μου στο νησί και ήταν ίσως ο καλύτερος τρόπος να κλείσω τη σταδιοδρομία μου στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Η Εθνική Φρουρά, λόγω του θεσμικού και νομικού της πλαισίου, της παράδοσης και της ιστορίας της, του ρόλου και της αποστολής της, είναι ένας ιδιαίτερος οργανισμός Ενόπλων Δυνάμεων. Υπό αυτή την έννοια η διοίκηση ενός τέτοιου δυναμικού οργανισμού είναι μια εμπειρία μοναδική, στο σύνολό της.

Νοιώθω λοιπόν:

Ευγνωμοσύνη για την τιμή που επεφύλαξαν προς το άτομό μου οι κυβερνήσεις της Ελληνικής και της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και για την εμπιστοσύνη με την οποία με περιέβαλαν κατά την ενάσκηση των καθηκόντων μου.

Απέραντο σεβασμό προς του αγωνιστές και πολεμιστές των αγώνων για την ανεξαρτησία της Κύπρου και τη διατήρησή της εδαφικής ακεραιότητας και της ελευθερίας  της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Βαθιά εκτίμηση προς το προσωπικό της Εθνικής Φρουράς (Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς, ΣΥΟΠ, οπλίτες θητείας, εφέδρους και εθνοφύλακες), για την αφοσίωση στο καθήκον, τον επαγγελματισμό τους και την ανιδιοτελή προσφορά τους.

Προβληματισμένος από τη στάση κάποιων που δε μπορούν να αποκοπούν από ξεπερασμένες αντιλήψεις και «αντιστέκονται» σε κάθε κίνηση αλλαγής. Είναι καιρός να καταλάβουν ότι το «σήμερα», είναι ήδη «παρελθόν».

Ανήσυχος από την νοοτροπία κάποιων άλλων, ευτυχώς ολίγων, που δεν αντιλαμβάνονται ότι είμαστε μια μικρή κοινωνία, δυστυχώς γι’ αυτούς γνωριζόμαστε και όσο κι αν «παχύνει το δάκτυλό τους», δε μπορούν να κρυφθούν πίσω απ’ αυτό.

Νοιώθω τέλος,  απέραντη Ικανοποίηση για το έργο που επιτελέστηκε σ’ όλους τους Κλάδους και τις Διοικήσεις της Εθνικής Φρουράς, στο πλαίσιο της Μετεξέλιξης, της Εξωστρέφειας, της Αμυντικής Διπλωματίας και των συνεργασιών με άλλες χώρες, της αναβάθμισης της εκπαίδευσης των ενεργών μονάδων, της Εθνοφυλακής και της Εφεδρείας.

 Επιτρέψτε μου να κλείσω τη συζήτησή μας αυτή με μία φράση από την τελευταία μου Ημερήσια Διαταγή ως Αρχηγός ΓΕΕΦ, «Καθώς παραδίδω σήμερα τα καθήκοντά μου ως Αρχηγός και αποχωρώ από την ενεργό υπηρεσία, αναχωρώ για τη νέα μου ζωή με αστείρευτη υπερηφάνεια και απέραντη ευγνωμοσύνη, όχι μόνο επειδή έγινα στρατηγός και αρχηγός, αλλά απλά, επειδή είχα την τύχη και την τιμή να «περπατήσω» μαζί σας και να διοικήσω στρατιώτες.»

Αντιστάτηγος εα,

Επίτιμος Διοικητής 1^ης Στρατιάς και

τέως Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς