Αίγυπτος
, Ελλάδα
, Εξωτερική Πολιτική
, Τουρκία
9 Αυγούστου 2020
O Erdogan παίζει ξανά με τη φωτιά – Τα σενάρια για έναρξη τουρκικών ερευνών στη Μεσόγειο και τα μυστικά της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου
Την αντίδραση της Άγκυρας αναμένει η Αθήνα μετά τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για τη μερική οριοθέτηση ΑΟΖ
Σε δύσκολη φάση είναι πιθανόν να εισέλθουν εκ νέου οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan, μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, αντιδρά με οξύ τρόπο στη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ.
Ήδη η Άγκυρα τορπίλισε – τουλάχιστον επί του παρόντος – τις διερευνητικές επαφές και προαναγγέλλει έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Αθήνα από την πλευρά της επεξεργάζεται διαφορετικά σενάρια για τις επόμενες κινήσεις του Τούρκου προέδρου.
Κλειδί για τις περαιτέρω εξελίξεις θα αποτελέσει το εάν η Τουρκία θα επιχειρήσει ένα «Oruc Reis 2» δηλαδή προγραμματισμό ερευνών εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως γράφει η «Καθημερινή».
Η ελληνική πλευρά βρίσκεται σε ετοιμότητα και σε μία τέτοια περίπτωση θα ακολουθήσει το πρόσφατο «πρωτόκολλο» με ανάπτυξη του στόλου, καθώς καθίσταται σαφές ότι, δεν θα επιτραπούν έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Πάντως είναι γεγονός, πως η συμφωνία με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ, που επιτεύχθηκε έπειτα από έντονο παρασκήνιο ισχυροποιεί τη θέση της Αθήνας και διαμορφώνει νέα δεδομένα στην περιοχή.
Επί της ουσίας τρία είναι τα σενάρια για την «επόμενη μέρα» των ελληνοτουρκικών σχέσεων:
Η Τουρκία να επιλέξει την προσωρινή και μόνο αναστολή των διερευνητικών επαφών, προκειμένου να μην εμφανιστεί ότι προσέρχεται στο τραπέζι του διαλόγου αμέσως μετά από μία διπλωματική ήττα, όπως αυτή σηματοδοτήθηκε από την υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου.
Η Άγκυρα να αξιοποιήσει την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας – Αιγύπτου, ώστε να τορπιλίσει μία διαδικασία που προήλθε ως προϊόν πιέσεων προς την ίδια από το Βερολίνο αλλά χωρίς να προβεί σε ακραίες κινήσεις που θα δυναμίτιζαν το κλίμα.
Ο Erdogan να αντιδράσει ακραία, οδηγώντας τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο «κόκκινο».
Την ίδια ώρα στο Μέγαρο Μαξίμου παρατηρούν τις τελευταίες ημέρες αύξηση των προσφυγικών ορών από τα τουρκικά παράλια ενώ με προσοχή παρακολουθούν τις εξελίξεις στην τουρκική οικονομία με τη μεγάλη πτώση της λίρας και τη μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της γειτονικής χώρας.
Έτσι δεν μπορεί να αποκλειστεί, ο Erdogan να επιχειρήσει να «εξαγάγει» την οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Τουρκία.
Πάντως υπάρχει και το εναλλακτικό και σαφώς ευνοϊκότερο σενάριο μέσω των συνομιλιών με την Αθήνα σε μεταγενέστερο χρόνο, η Άγκυρα να επιδιώξει ουσιαστικότερη στήριξη από την ΕΕ και ειδικότερα από το Βερολίνο και την καγκελάριο Angela Merkel.
Η αιφνιδιαστική εξέλιξη στο Κάιρο την Πέμπτη (6/8/2020), αδειάζει την παράνομη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, δημιουργώντας νέα δεδομένα και ισορροπίες και θέτοντας την Αθήνα σε θέση ισχύος έναντι των τουρκικών αξιώσεων.
Το γεγονός φαίνεται από τις αντιδράσεις που ακολούθησαν και τον αιφνιδιασμό της κυβέρνησης Erdogan, με τον Τούρκο πρόεδρο να μοιράζει απειλές για επάνοδο των τουρκικών γεωτρύπανων στην Ανατολική Μεσόγειο, μια βδομάδα μετά την ανακοίνωση αναστολής των γεωτρήσεων.
«Επαναλάβαμε τις δραστηριότητες γεώτρησης και προς τον σκοπό αυτό έχουμε στείλει εκ νέου το (πλοίο σεισμικών ερευνών) Barbaros Hayrettin σε αποστολή», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος στην Κωνσταντινούπολη όπου πήγε την Παρασκευή (7/8) για την προσευχή της Παρασκευής στην Αγία Σοφία.
Ο Tayyip Erdogan δήλωσε πως συναίνεσε να αναστείλει τις έρευνες έπειτα από αίτημα της Γερμανίδας καγκελαρίου Angela Merkel προκειμένου να «διευκολύνει» τις συνομιλίες ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ελλάδα αλλά κατηγόρησε την Αθήνα ότι «δεν τήρησε τις υποσχέσεις της».
Ο Τούρκος πρόεδρος δεν είπε περισσότερα για το θέμα αυτό, όμως η ανακοίνωση γίνεται την επομένη της υπογραφής της συμφωνίας οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Ελλάδα.
Δήλωσε ακόμα πως η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία «δεν έχει καμία αξία» και πρόσθεσε πως η Τουρκία «θα εφαρμόσει με αποφασιστικότητα» τη δική της συμφωνία που συνήψε με τη Λιβύη.
Στο Προοίμιο της Συμφωνίας αναφέρεται ρητώς ότι τα δύο κράτη αναγνωρίζουν τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ενώ στο Άρθρο 1 ορίζεται σαφώς ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μερική θαλάσσια οριοθετική γραμμή.
Αν οποιοδήποτε από τα δύο συμβαλλόμενα Μέρη αρχίσει τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με σκοπό την οριοθέτηση ΑΟΖ με άλλο κράτος που μοιράζεται με τα δύο Μέρη τις θαλάσσιες ζώνες τους, το Μέρος αυτό προτού καταλήξει σε συμφωνία με το τρίτο κράτος θα πρέπει να διαβουλευθεί και να ενημερώσει το άλλο Μέρος της Συμφωνίας, όπως αποκαλύπτει το «ΒΗΜΑ».
Παράλληλα, προβλέπεται ότι όπου υπάρχουν φυσικοί πόροι που εκτείνονται στις δύο ΑΟΖ των Μερών, τότε οι δύο χώρες θα συνεργαστούν ώστε να βρεθεί μία συμφωνία κοινής εκμετάλλευσης.
Ο Hafez τόνισε ότι «προκαλεί έκπληξη» η απάντηση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Αιγύπτου-Ελλάδας που καθορίζει μια αποκλειστική οικονομική ζώνη μεταξύ των δύο χωρών.
Όπως δήλωσε από το Κάιρο ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου, «προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τέτοιες (σ.σ. τουρκικές) δηλώσεις και ισχυρισμοί παρουσιάστηκαν από ένα μέρος που δεν είχε αρχικά δει τη συμφωνία και τις λεπτομέρειές της».
Όπως αποκάλυψε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας τόσο η προεδρεύουσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση Γερμανία όσο και οι ΗΠΑ είχαν ενημερωθεί για τη διαπραγμάτευση με την Αίγυπτο και μάλιστα, όπως είπε, την ώρα της διαπραγμάτευσης το μεσημέρι της Πέμπτης στο Κάιρο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του τηλεφώνησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo.
«Δεν νομίζω ότι δεν είχε τι να κάνει εκείνη την ώρα και έψαξε απλώς τον κατάλογό του για να δει ποιον θα πάρει τηλέφωνο», χαριτολόγησε ο κ. Δένδιας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του εκπροσώπου του State Department έκαναν την Παρασκευή (8/8) το πρώτο σχόλιο για τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για την ΑΟΖ, αλλά και για την προκλητική αντίδραση της Τουρκίας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν όλα τα κράτη να επιλύουν ειρηνικά τις διαφωνίες τους για ζητήματα που αφορούν τα όρια θαλάσσιας δικαιοδοσίας», επισήμανε εκπρόσωπος του State Department σχετικά με τη συμφωνία της Ελλάδας και της Αιγύπτου.
Ισραήλ: Με την Τουρκία συζητούσαμε έως το 2017, για συμφωνία στα ενεργειακάΗ προσέγγιση της Τουρκίας στην Μεσόγειο και στο Ανατολικό Αιγαίο είναι λάθος, γιατί είναι επιθετική και όχι σε πνεύμα συνεργασίας αναφέρει ο Ισραηλινός αναλυτής Gabriel Mitchell.
Το Ισραήλ στην ανατολική Μεσόγειο, ως γεωπολιτική στρατηγική δεν άρεσε στην Τουρκία η οποία απογοητεύτηκε λόγω της επιθετικής προσέγγισης της.
Η Τουρκία προσεγγίζει επιθετικά σε γεγονότα.
Το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος έχουν επενδύσει σε συνεργασία με εταίρους και θα συνεχίσουν να υπερασπίζονται και να υιοθετούν αυτή την στρατηγική.
Το Ισραήλ εάν εκμεταλλευτεί ευκαιρίες, μπορεί να είναι ένας σημαντικός ενεργειακός εταίρος με την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά το ίδιο μπορεί να συμβεί και με την Τουρκία εάν αλλάξει στρατηγική και κατευθυνθεί προς πρακτικές συνεργασίας.
Το Ισραήλ και η Τουρκία συζητούσαν τον αγωγό Ισραήλ – Τουρκίας έως το 2017.
Οι τιμές ήταν το βασικό εμπόδιο και όχι πολιτικά ζητήματα ανέφερε ο Gabriel Mitchell
www.bankingnews.gr
Η Αθήνα από την πλευρά της επεξεργάζεται διαφορετικά σενάρια για τις επόμενες κινήσεις του Τούρκου προέδρου.
Κλειδί για τις περαιτέρω εξελίξεις θα αποτελέσει το εάν η Τουρκία θα επιχειρήσει ένα «Oruc Reis 2» δηλαδή προγραμματισμό ερευνών εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως γράφει η «Καθημερινή».
Η ελληνική πλευρά βρίσκεται σε ετοιμότητα και σε μία τέτοια περίπτωση θα ακολουθήσει το πρόσφατο «πρωτόκολλο» με ανάπτυξη του στόλου, καθώς καθίσταται σαφές ότι, δεν θα επιτραπούν έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Πάντως είναι γεγονός, πως η συμφωνία με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ, που επιτεύχθηκε έπειτα από έντονο παρασκήνιο ισχυροποιεί τη θέση της Αθήνας και διαμορφώνει νέα δεδομένα στην περιοχή.
Επί της ουσίας τρία είναι τα σενάρια για την «επόμενη μέρα» των ελληνοτουρκικών σχέσεων:
Η Τουρκία να επιλέξει την προσωρινή και μόνο αναστολή των διερευνητικών επαφών, προκειμένου να μην εμφανιστεί ότι προσέρχεται στο τραπέζι του διαλόγου αμέσως μετά από μία διπλωματική ήττα, όπως αυτή σηματοδοτήθηκε από την υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου.
Η Άγκυρα να αξιοποιήσει την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας – Αιγύπτου, ώστε να τορπιλίσει μία διαδικασία που προήλθε ως προϊόν πιέσεων προς την ίδια από το Βερολίνο αλλά χωρίς να προβεί σε ακραίες κινήσεις που θα δυναμίτιζαν το κλίμα.
Ο Erdogan να αντιδράσει ακραία, οδηγώντας τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο «κόκκινο».
Την ίδια ώρα στο Μέγαρο Μαξίμου παρατηρούν τις τελευταίες ημέρες αύξηση των προσφυγικών ορών από τα τουρκικά παράλια ενώ με προσοχή παρακολουθούν τις εξελίξεις στην τουρκική οικονομία με τη μεγάλη πτώση της λίρας και τη μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της γειτονικής χώρας.
Έτσι δεν μπορεί να αποκλειστεί, ο Erdogan να επιχειρήσει να «εξαγάγει» την οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Τουρκία.
Πάντως υπάρχει και το εναλλακτικό και σαφώς ευνοϊκότερο σενάριο μέσω των συνομιλιών με την Αθήνα σε μεταγενέστερο χρόνο, η Άγκυρα να επιδιώξει ουσιαστικότερη στήριξη από την ΕΕ και ειδικότερα από το Βερολίνο και την καγκελάριο Angela Merkel.
Ο αιφνιδιασμός Erdogan
Έντονο εκνευρισμό προκάλεσε στην Άγκυρα η υπογραφή συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για μερική οριοθέτηση μεταξύ τους ΑΟΖ, που όπως όλα δείχνουν είχε λάβει το υπερατλαντικό πράσινο φως.Η αιφνιδιαστική εξέλιξη στο Κάιρο την Πέμπτη (6/8/2020), αδειάζει την παράνομη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, δημιουργώντας νέα δεδομένα και ισορροπίες και θέτοντας την Αθήνα σε θέση ισχύος έναντι των τουρκικών αξιώσεων.
Το γεγονός φαίνεται από τις αντιδράσεις που ακολούθησαν και τον αιφνιδιασμό της κυβέρνησης Erdogan, με τον Τούρκο πρόεδρο να μοιράζει απειλές για επάνοδο των τουρκικών γεωτρύπανων στην Ανατολική Μεσόγειο, μια βδομάδα μετά την ανακοίνωση αναστολής των γεωτρήσεων.
«Επαναλάβαμε τις δραστηριότητες γεώτρησης και προς τον σκοπό αυτό έχουμε στείλει εκ νέου το (πλοίο σεισμικών ερευνών) Barbaros Hayrettin σε αποστολή», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος στην Κωνσταντινούπολη όπου πήγε την Παρασκευή (7/8) για την προσευχή της Παρασκευής στην Αγία Σοφία.
Ο Tayyip Erdogan δήλωσε πως συναίνεσε να αναστείλει τις έρευνες έπειτα από αίτημα της Γερμανίδας καγκελαρίου Angela Merkel προκειμένου να «διευκολύνει» τις συνομιλίες ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ελλάδα αλλά κατηγόρησε την Αθήνα ότι «δεν τήρησε τις υποσχέσεις της».
Ο Τούρκος πρόεδρος δεν είπε περισσότερα για το θέμα αυτό, όμως η ανακοίνωση γίνεται την επομένη της υπογραφής της συμφωνίας οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Ελλάδα.
Δήλωσε ακόμα πως η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία «δεν έχει καμία αξία» και πρόσθεσε πως η Τουρκία «θα εφαρμόσει με αποφασιστικότητα» τη δική της συμφωνία που συνήψε με τη Λιβύη.
Η συμφωνία
Στο Προοίμιο της Συμφωνίας αναφέρεται ρητώς ότι τα δύο κράτη αναγνωρίζουν τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ενώ στο Άρθρο 1 ορίζεται σαφώς ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μερική θαλάσσια οριοθετική γραμμή.
Αν οποιοδήποτε από τα δύο συμβαλλόμενα Μέρη αρχίσει τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με σκοπό την οριοθέτηση ΑΟΖ με άλλο κράτος που μοιράζεται με τα δύο Μέρη τις θαλάσσιες ζώνες τους, το Μέρος αυτό προτού καταλήξει σε συμφωνία με το τρίτο κράτος θα πρέπει να διαβουλευθεί και να ενημερώσει το άλλο Μέρος της Συμφωνίας, όπως αποκαλύπτει το «ΒΗΜΑ».
Παράλληλα, προβλέπεται ότι όπου υπάρχουν φυσικοί πόροι που εκτείνονται στις δύο ΑΟΖ των Μερών, τότε οι δύο χώρες θα συνεργαστούν ώστε να βρεθεί μία συμφωνία κοινής εκμετάλλευσης.
Ισχυρή αντίδραση Αιγύπτου
Την πρώτη αντίδραση της Αιγύπτου στις τουρκικές δηλώσεις μετά τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου, εξέφρασε μέσω Twitter ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου Ahmed Hafez σημειώνοντας ότι προκαλεί έκπληξη η απάντηση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.Ο Hafez τόνισε ότι «προκαλεί έκπληξη» η απάντηση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Αιγύπτου-Ελλάδας που καθορίζει μια αποκλειστική οικονομική ζώνη μεταξύ των δύο χωρών.
Όπως δήλωσε από το Κάιρο ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου, «προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τέτοιες (σ.σ. τουρκικές) δηλώσεις και ισχυρισμοί παρουσιάστηκαν από ένα μέρος που δεν είχε αρχικά δει τη συμφωνία και τις λεπτομέρειές της».
Με τις ευλογίες των ΗΠΑ η υπογραφή
Όπως αποκάλυψε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας τόσο η προεδρεύουσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση Γερμανία όσο και οι ΗΠΑ είχαν ενημερωθεί για τη διαπραγμάτευση με την Αίγυπτο και μάλιστα, όπως είπε, την ώρα της διαπραγμάτευσης το μεσημέρι της Πέμπτης στο Κάιρο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του τηλεφώνησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo.
«Δεν νομίζω ότι δεν είχε τι να κάνει εκείνη την ώρα και έψαξε απλώς τον κατάλογό του για να δει ποιον θα πάρει τηλέφωνο», χαριτολόγησε ο κ. Δένδιας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του εκπροσώπου του State Department έκαναν την Παρασκευή (8/8) το πρώτο σχόλιο για τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για την ΑΟΖ, αλλά και για την προκλητική αντίδραση της Τουρκίας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν όλα τα κράτη να επιλύουν ειρηνικά τις διαφωνίες τους για ζητήματα που αφορούν τα όρια θαλάσσιας δικαιοδοσίας», επισήμανε εκπρόσωπος του State Department σχετικά με τη συμφωνία της Ελλάδας και της Αιγύπτου.
Ισραήλ: Με την Τουρκία συζητούσαμε έως το 2017, για συμφωνία στα ενεργειακάΗ προσέγγιση της Τουρκίας στην Μεσόγειο και στο Ανατολικό Αιγαίο είναι λάθος, γιατί είναι επιθετική και όχι σε πνεύμα συνεργασίας αναφέρει ο Ισραηλινός αναλυτής Gabriel Mitchell.
Το Ισραήλ στην ανατολική Μεσόγειο, ως γεωπολιτική στρατηγική δεν άρεσε στην Τουρκία η οποία απογοητεύτηκε λόγω της επιθετικής προσέγγισης της.
Η Τουρκία προσεγγίζει επιθετικά σε γεγονότα.
Το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος έχουν επενδύσει σε συνεργασία με εταίρους και θα συνεχίσουν να υπερασπίζονται και να υιοθετούν αυτή την στρατηγική.
Το Ισραήλ εάν εκμεταλλευτεί ευκαιρίες, μπορεί να είναι ένας σημαντικός ενεργειακός εταίρος με την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά το ίδιο μπορεί να συμβεί και με την Τουρκία εάν αλλάξει στρατηγική και κατευθυνθεί προς πρακτικές συνεργασίας.
Το Ισραήλ και η Τουρκία συζητούσαν τον αγωγό Ισραήλ – Τουρκίας έως το 2017.
Οι τιμές ήταν το βασικό εμπόδιο και όχι πολιτικά ζητήματα ανέφερε ο Gabriel Mitchell
www.bankingnews.gr
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο FacebookΑκολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube