Αssociated Press
Ο Τζον Μπόλτον. (AP Photo/Pablo Martinez Monsivais, File)

ΑΘΗΝΑ. «Πρέπει να αναρωτηθούμε αν η Τουρκία θέλει να παραμείνει μέλος του ΝΑΤΟ» δήλωσε ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Τραμπ Τζον Μπόλτον, μιλώντας αποκλειστικά στον Αγγελο Αλ. Αθανασόπουλο και στο «Βήμα της Κυριακής». Παράλληλα, αποδίδει ηγεμονικές φιλοδοξίες για την Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ειδικότερα, στην αποκλειστική του αυτή εκτενή συνέντευξη προς το «Βήμα», ο κ. Μπόλτον, που πρόσφατα κυκλοφόρησε και το βιβλίο «The Room Where It Happened» προειδοποιεί ότι δεν είναι καθόλου σίγουρος ότι αν υπάρξει θερμό επεισόδιο ή μία πολεμική σύρραξη Ελλάδας – Τουρκίας ο Ντόναλντ Τραμπ θα σηκώσει το τηλέφωνο για να αποτρέψει τον Τούρκο Πρόεδρο.

Οπως εξήγησε στο «Βήμα» ο κ. Μπόλτον, αυτή η ειδική σχέση με τον Τραμπ έχει σώσει τον Ερντογάν από πολλές δυσκολίες, ενώ η μη επιβολή κυρώσεων έστειλε το μήνυμα ότι ο Τούρκος Πρόεδρος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και να τη γλυτώνει.

«Ηταν μία καταστροφική απόφαση» επισημαίνει και αναφέρει ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος ήταν σχεδόν έτοιμος να προσφέρει στον κ. Ερντογάν την άρση των κατηγοριών εναντίον της τράπεζας Halkbank που τον εμπλέκει προσωπικά, αγνοώντας την αμερικανική νομοθεσία.

Ο Τζον Μπόλτον εν ολίγοις θεωρεί τον Τραμπ ανίκανο πρόεδρο που δεν λειτουργεί με βάση κάποια στρατηγική αλλά είναι πρώιμο να αποκλειστεί η επανεκλογή του.

Η συνέντευξη είναι εκτενής και ο κ. Μπόλτον μιλάει για Ιράν, για τις σχέσεις Τραμπ με άλλους ηγέτες που δεν περιορίζονται από δημοκρατικούς κανόνες όπως ο ίδιος και για το ΝΑΤΟ.

Ειδικότερα πάντως για την Ελλάδα, ερωτήθηκε από το «Βήμα» για τη σχέση του με τον Ερντογάν, και όπως είπε «η σχέση των δύο ανδρών δεν ξεκίνησε απαραίτητα με τον τρόπο που εξελίχθηκε στη συνέχεια. Οταν έφτασα στον Λευκό Οίκο, τον Απρίλιο του 2018 μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες των ΗΠΑ ήταν η απελευθέρωση το πάστορα Μπράνσον από τις τουρκικές φυλακές. Οι πρώτες συνομιλίες με τον Ερντογάν ήταν πολύ σκληρές. Οταν ο Τραμπ πέτυχε την απελευθέρωση του Μπράνσον, τα πάντα άλλαξαν δραματικά και ανέπτυξαν τη στενή σχέση που προστάτευσε την Τουρκία από κυρώσεις για την αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 ή που της επέτρεψε να εισέλθει χωρίς αντίπαλο στη Βόρειο Συρία».

Επίσης, ο κ. Μπόλτον εξέφρασε την άποψη ότι «η πλειοψηφία του τουρκικού λαού δεν συμφωνεί μαζί του, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σχέση Τραμπ έσωσε τον Ερντογάν από πολλές δυσκολίες».

Είπε ακόμη, ότι «στο θέμα των κυρώσεων πετύχαμε κάτι. Κόψαμε την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35 αν και ακόμη προσπαθούμε να αποσύρουμε τις γραμμές παραγωγής που βρίσκονται στη χώρα. Δε θα λάβουν πάντως κανένα F-35 από όσα είχαν παραγγείλει».

Ο κ. Μπόλτον εκφράζει επίσης έκπληξη για το γεγονός ότι και οι Ρεπουμπλικανοί δεν έχουν στην πραγματικότητα ασκήσει πίεση στον Τραμπ για να επιβληθούν οι κυρώσεις στην Τουρκία. «Πρακτικά στέλνει στον Ερντογάν το μήνυμα ότι μπορεί να πράξει κάτι που είναι ευθέως αντίθετο στα συμφέροντα των ΗΠΑ αλλά και του ΝΑΤΟ στο σύνολό του και απλά να τη γλυτώσει! Και στέλνει φυσικά ανάλογο μήνυμα σε άλλες χώρες, όπως π.χ. η Ινδία. Πρόκειται για καταστροφική απόφαση».

Για το δίαυλο των γαμπρών, δηλαδή το δίαυλο μεταξύ Τζάρεντ Κούσνερ και Μπεράτ Αλμπαϊράκ, είπε ότι από όσο μπορεί να γνωρίζει ο δίαυλος εσχάτως δεν έχει χρησιμοποιηθεί τόσο πολύ. «Λειτούργησε κυρίως σε σχέση με την υπόθεση της τράπεζας Halkbank.

Ερωτηθείς για τα ελληνοτουρκικά και αν ο Τραμπ θα σήκωνε το τηλέφωνο να σταματήσει τον Ερντογάν σε περίπτωση επίθεσης σε χώρα σύμμαχο των ΗΠΑ, ο κ. Μπόλτον παραδέχθηκε ότι είναι μία δύσκολη ερώτηση. «Για μένα είναι σαφές ότι ο Ερντογάν έχει μία βαθιά επιθυμία επιστροφής στην οθωμανική εποχή και η μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε μουσουλμανικό τέμενος το αποδεικνύει αυτό. Ας μην ξεχνάμε τις εκκαθαρίσεις στη Δικαιοσύνη και τις Ενοπλες Δυνάμεις. Είναι ξεκάθαρο σε εμένα ότι ο Ερντογάν έχει ηγεμονικές φιλοδοξίες για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που είναι αντίθετες με τα συμφέροντα πολλών συμμάχων μας, όπως το Ισραήλ, αλλά και με τα συμφέροντα συνολικά του ΝΑΤΟ και εθδικότερα της Ελλάδας. Νομίζω ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν η Τουρκία επιθυμεί να παραμείνει μέλος του ΝΑΟ ή όχι. Ελπίζω να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Και τούτο διότι θα επρόκειτο για ένα μεγάλο κέρδος για τη Ρωσία, που ο Ερντογάν δεν φαίνεται να καταλαβαίνει. Εκτιμώ ότι μέρος του προβλήματος αποτελεί το γεγονός ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να αντιληφθεί τη μεγάλη εικόνα: βλέπει την Τουρκία ή το Ισραήλ ή την Ελλάδα αλλά δεν τις θεωρεί ως κομμάτια ενός συνολικού γεωγραφικού χώρου».

Εθνικός Κήρυξ