Η γεωπολιτική της Ανατολικής Μεσογείου και η Gunboat diplomacy

Η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο όχι μόνο των παράκτιων χωρών αλλά και από παγκόσμιους παράγοντες που έχουν ρόλο στον τομέα της ενέργειας, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσική Ομοσπονδία, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία.
Επιπλέον, τις εξελίξεις παρακολουθεί στενά η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αποτελεί υπερεθνική οντότητα.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα και η Ιταλία είναι κράτη μέλη της ΕΕ και η επιθυμία τους να καλύψουν τις μεγάλες ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, εντάσσει και την ΕΕ μεταξύ των κορυφαίων παραγόντων που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η σεισμική έρευνα στην περιοχή μέσω εταιριών πετρελαιοειδών ή εξόρυξης των μεγάλων χωρών, οι συμμαχίες που σχηματίστηκαν στην Ανατολική Μεσόγειο και οι συγκρούσεις μεταξύ αυτών των συμμαχιών κόντρα στο διεθνές δίκαιο, προκαλούν κρίσεις κατά καιρούς στην περιοχή.
Ειδικά, στο πλαίσιο της ανακάλυψης, εξόρυξης ενεργειακών πηγών που βρίσκονται στα νοτιοανατολικά της Κύπρου, η  ανάπτυξη σχέσεων με χώρες της περιοχής όπως το Ισραήλ και την Αίγυπτο και οι συμφωνίες με τις εταιρίες Total, Eni, ExxonMobil εις βάρος της κατεχόμενης Κύπρου και της Τουρκίας δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές καταστάσεις από την Τουρκία.
Τούρκοι αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες, θέλουν τα προβλήματα να επιλυθούν με διπλωματικούς όρους.
Ωστόσο, η Ελλάδα και η Τουρκία αγνοούν πολλές παραμέτρους και θέτουν σε κίνδυνο την περιφερειακή ασφάλεια.
Δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, η Τουρκία και η Ελλάδα, δεν μπορούν να έρθουν σε στρατιωτική αντιπαράθεση, αφού ανήκουν σε ένα οργανισμό συλλογικής ασφάλειας.

Τι είναι Gunboat diplomacy ή διπλωματία των κανονιοφόρων;

Gunboat (προέρχεται από το αγγλικό όπλο και πλοίο) ορίζεται στη βιβλιογραφία ως ένα μικρό πολεμικό πλοίο εξοπλισμένο με ένα ή περισσότερα κανόνια και πολυβόλα, που χρησιμοποιούνται σε ύδατα πλησίον των ηπειρωτικών χωρών.
Είναι λάθος να αντιλαμβανόμαστε τη διπλωματία Gunboat ως μια αναδυόμενη στρατηγική, επειδή ήταν το πιο αποτελεσματικό πολιτικό και στρατιωτικό εργαλείο στα χέρια της βρετανικής και αμερικανικής αποικιοκρατίας τον 19ο και τον 20ο αιώνα.
Τα μεγάλα κράτη με ισχυρό ναυτικό χρησιμοποιούν την ναυτική τους δύναμη για να επιβληθούν σε άλλα κράτη που δεν έχουν ισχυρό ναυτικό, αυτό ίσχυε στους προηγούμενους αιώνες.  
Με άλλα λόγια, είναι ένα μέσο εξωτερικής πολιτικής που επιτρέπει σε κράτη με ισχυρό ναυτικό να δείξουν τη δύναμή τους (αυτό όμως δεν σημαίνει πόλεμο).
Αυτό το πρώτο βήμα πολιτικής για την Τουρκία, ξεκίνησε στις 17 Μαρτίου 2002 στην Κύπρο με το Νορβηγικό σεισμικό ερευνητικό πλοίο και την φρεγάτα TCG Giresun.
Σήμερα, με τη συμφωνία οριοθέτησης των θαλάσσιων περιοχών με τη Λιβύη, 2 φρεγάτες της Τουρκίας έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν ενεργά Gunboat diplomacy εναντίον των δυνάμεων του Haftar στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στη συνέχεια, ως αποτέλεσμα της απειλητικής στάσης της Ελλάδας μετά την NAVTEX για το σεισμικό ερευνητικό πλοίο Oruç Reis μεταξύ Καστελόριζου και της Ρόδου, η Τουρκία χρησιμοποιεί την Gunboat diplomacy στο Ανατολικό Αιγαίο.
Σήμερα, δεν θα ήταν λάθος να πούμε ότι Gunboat diplomacy θα μπορούσε να συνεχιστεί εάν δεν υπάρξει συμφωνία στην Ανατολική Μεσόγειο ως αποτέλεσμα μιας νέας κρίσης NAVTEX.
Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου φιλοξένησε γεωπολιτικές συγκρούσεις με επίκεντρο την ενέργεια από τις αρχές του 20ού αιώνα λόγω της γεωγραφικής της εγγύτητας με τη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο.

Ειδικά από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 εξαιτίας της ανακάλυψης αποθεμάτων υδρογονανθράκων σημειώθηκαν  σημαντικές αλλαγές στη γεωπολιτική της περιοχής επιφέροντας εύθραυστες ισορροπίες ακόμη και μεταξύ των χωρών της περιοχής.
Μερικές φορές, οι συμφωνίες που σημειώθηκαν από τα κράτη της περιοχής κλονίζουν τα θεμέλια της περιφερειακής ασφάλειας, μεταξύ των παράκτιων κρατών και φέροντας άλλες χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Λόγω της μείωσης των πόρων και της αύξησης του πληθυσμού και της ζήτησης για ενέργεια, η προσοχή έχει στραφεί στην αναζήτηση  περισσότερων πόρων υδρογονανθράκων και η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, βρίσκεται στο επίκεντρο μαζί με την Τουρκία που έχει την μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην περιοχή.
Η Ανατολική Μεσόγειος έχει βρεθεί στο επίκεντρο της ενεργειακής σκακιέρας και ο παράγοντας αυτό θα συνεχίσει να λειτουργεί αποσταθεροποιητικά στην περιοχή καθώς παρεισφρέουν και άλλες χώρες εκτός των παράκτιων αυξάνοντας τον ανταγωνισμό και την ένταση


www.bankingnews.gr