Αντιπλοϊκές επιχειρήσεις με αερομεταφερόμενα όπλα – Αλήθειες και ψέματα για τις ελληνικές δυνατότητες σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο Είναι ένα θέμα στο οποίο έμμεσα, μέσω της ανάλυσης δυνατοτήτων συστημάτων και όπλων, έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα. Επανερχόμαστε για να κάνουμε κάποιες ζωτικής σημασίας κατά την άποψή μας, διευκρινίσεις. Οι οποίες αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα με δεδομένο το γεγονός ότι οι ελληνικές αεροναυτικές δυνάμεις έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν τις αντίστοιχες τουρκικές όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά και σε ανοικτές θάλασσες…

Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη

Αφορμή για το αφιέρωμα αυτό υπήρξε η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις εγκαταστάσεις της 115 Πτέρυγας Μάχης. Στις φωτογραφίες από την επίσκεψη αυτή στα αεροσκάφη επιφυλακής, οι οποίες και αποδεσμεύθηκαν από το ΥΠΕΘΑ, εικονίζονται μαχητικά F-16 Block 52+ φορτωμένα με πυραύλους AGM-65G Maverick.

Το μήνυμα προς την αντίπερα όχθη ανατολικά, ξεκάθαρο… O Maverick που στην συγκεκριμένη έκδοση αποκτήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 εξοπλίζοντας αρχικά τα νεοαποκτηθέντα τότε F-16C/D Block 50, είναι αντιαρματικός πύραυλος κατά κύριο λόγο και όπλο που μπορεί να αξιοποιηθεί εναντίον «σκληρών» στόχων. Υπάρχει όμως η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί και ως αντιπλοϊκό όπλο.

Έχει γίνει σχετική πρόβλεψη για αυτό από τον κατασκευαστή του, καθώς η κεφαλή με τον υπέρυθρο (IR) αισθητήρα στο ρύγχος του, λειτουργεί σε δύο διαμορφώσεις: G (Ground) και S (Surface).

Η επιλογή της διαμόρφωσης, ανάλογα με την αποστολή, γίνεται από το πλήρωμα πριν από την απογείωση, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το όπλο θα εντοπίσει και θα εγκλωβίσει στόχους υπό ιδανικές προϋποθέσεις σε θαλάσσιο περιβάλλον, ή στην ξηρά.

‘Όπου οι θερμικές αντανακλάσεις είναι εντονότερες και επομένως ο αισθητήρας IR θα πρέπει να ψάξει, να απεικονίσει και να εγκλωβίσει σε διαφορετικό φάσμα συχνοτήτων. Γράφτηκε σε άλλο αμυντικό ιστοχώρο ότι ο Maverick –G, έχει τη δυνατότητα να πλήττει μονάδες επιφανείας κοντά στην ίσαλο γραμμή, με σκοπό να προκαλεί εισροή υδάτων και κατά συνέπεια βύθιση του σκάφους.

Στην πραγματικότητα το όπλο είναι «σεταρισμένο» να χτυπά περί τα 10 πόδια (τρία μέτρα…) πάνω από την ίσαλο γραμμή. Και αυτό το πετυχαίνει αναγνωρίζοντας τη γραμμή του θερμικού κοντράστ (της θερμικής αντίθεσης ελληνιστί…) μεταξύ του νερού και των μεταλλικών επιφανειών του σκάφους – στόχου. Η δε πολεμική του κεφαλή WDU-24/B διατρητική – θραυσματογόνος, βάρους 136 κιλών, κρίνεται επαρκής.

Τέλος, ο Maverick είναι όπλο φιλοσοφίας fire & forget. H στοχοποίηση γίνεται μέσω του αισθητήρα IR στο ρύγχος του. Η εικόνα από τον αισθητήρα «μεταφέρεται» σε μία από τις οθόνες MFD του πιλοτηρίου και από εκεί γίνεται ο εγκλωβισμός και η εκτόξευση. Κατόπιν το επιτιθέμενο μαχητικό – φορέας μπορεί να εκτελέσει ελιγμούς αποφυγής της εχθρικής αεράμυνας ή να εμπλέξει άλλο στόχο.

Επιπρόσθετα ο Maverick μπορεί να λάβει στοιχεία εγκλωβισμού ενός στόχου και από ατρακτίδιο στοχοποίησης LANTIRN (AAQ-13), καθώς υπάρχει η δυνατότητα correlate. Δηλαδή όπου «κοιτούν» οι αισθητήρες του LANTIRN, «κοιτά» και λαμβάνει εντολή εγκλωβισμού και ο αισθητήρας του πυραύλου. Όλα καλά μέχρι εδώ… Τα «δύσκολα» ακολουθούν.

Γράφτηκε ότι ο Maverick –G έχει ακτίνα 20 χιλιομέτρων. Ανατρέχοντας στα στοιχεία του κατασκευαστή, διαβάζουμε ότι έχει μέγιστη ακτίνα 22 χιλιομέτρων ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ της εκτόξευσης από μέσο ύψος. Ποιο είναι αυτό το «μέσο ύψος» όμως; Το ψάξαμε λίγο και μάθαμε ότι είναι τα 9.000 έως 10.000 πόδια.

Είναι ένα ύψος που από αυτή την απόσταση εκθέτει το επιτιθέμενο μαχητικό – φορέα στην αεράμυνα των μεγάλων μονάδων επιφανείας. Σύγχρονων και μη… Σε περίπτωση δε που η εκτόξευση γίνει από χαμηλότερο επίπεδο, η ακτίνα μειώνεται δραματικά. Περίπου στο μισό! Η δε ταχύτητα πλεύσης του όπλου δεν ξεπερνά τα 0,85 Mach.

Είναι αργό δηλαδή, οπότε διευκολύνεται η ανάσχεσή του από τα αντιπυραυλικά συστήματα των μονάδων επιφανείας. Το ίδιο ισχύει και για τους AGM-84 Harpoon σε όλες τους τις εκδόσεις (αερομεταφερόμενες και μη…) αλλά και από τους Exocet MM-40 όλων των Block.

Επειδή χρησιμοποιούν πυραυλοκινητήρα (booster) μόνο κατά την αρχική φάση της πτήσης τους (εκτόξευση και επιτάχυνση…) και κατόπιν στροβιλοκινητήρα (jet) για την πλεύση τους, είναι υποηχητικοί… Η επιλογή αυτή (η διαμόρφωση αν θέλετε) είναι αναγκαία προκειμένου τα όπλα αυτά να μπορούν να πλήξουν στόχους σε μεγάλες αποστάσεις. Άνω των 100 χιλιομέτρων ή άνω των 200, ανάλογα με την έκδοση.

ΑΠΟΛΥΤΟ αντιπλοϊκό όπλο θεωρείται ο αεροεκτοξευόμενος ΑΜ-39 Exocet. Γιατί η άφεσή του από το μαχητικό – φορέα γίνεται με μεγάλη ταχύτητα, ενώ το όπλο ενεργοποιεί πυραυλοκινητήρα στερεού καυσίμου για την περαιτέρω επιτάχυνσή του, μέχρι να πιάσει υπερηχητικές ταχύτητες, πετώντας πολύ χαμηλά πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (sea skimming).

Υπάρχει συμβιβασμός ως προς την ακτίνα επομένως, που στην περίπτωση του ΑΜ-39 φτάνει τα 70 χιλιόμετρα, ΑΛΛΑ το όπλο είναι δύσκολα ανασχέσιμο (λόγω υπερηχητικής ταχύτητας…) από την αντιπυραυλική άμυνα των πλοίων, σε συνδυασμό και με τους παραπλανητικούς ελιγμούς που εκτελεί πριν από την πρόσκρουσή του στο στόχο!

Γι’ αυτά του τα χαρακτηριστικά ο αερομεταφερόμενος Exocet της Πολεμικής Αεροπορίας πρέπει να διαφυλαχθεί ΩΣ ΚΟΡΗ ΟΦΘΑΛΜΟΥ από την ελληνική πλευρά και να παραμείνει σε υπηρεσία. Αυτός είναι άλλωστε και ένας από τους λόγους που πιστεύουμε ότι η πλέον οικονομική και αποδοτική λύση προς αυτή την κατεύθυνση, είναι ο εκσυγχρονισμός των εναπομεινάντων Mirage 2000EG σε -5Μk.2 και η πιστοποίηση του ΑΜ-39 σε όλα τα μαχητικά του τύπου.

Πρόκειται καθαρά για ζήτημα επιβιωσιμότητας (survivability) των φίλιων μαχητικών και αποτελεσματικότητας των αντιπλοϊκών όπλων. Δεν τίθεται θέμα κατά συνέπεια για το εάν μπορούν να διεξαχθούν αποστολές εναντίον μονάδων επιφανείας από συνδυασμό F-16 και AGM-65G Maverick. Ασφαλώς και μπορούν. Οι συνθήκες (απόστασης, ύψους εκτόξευσης και ταχύτητας όπλου…) όμως είναι ιδιαίτερα απαιτητικές και επικίνδυνες , ιδίως σε ανοικτές θάλασσες.

Οι ιπτάμενοι των Μοιρών F-16 που αξιοποιούν τον Maverick εκπαιδεύονται σε αποστολές ΤΑΥΝΕ (Τακτικής Αεροπορικής Υποστήριξης Ναυτικών Επιχειρήσεων) που ασφαλώς περιλαμβάνουν τακτικές κορεσμού της αεράμυνας των εχθρικών πλοίων, ή καταστολής της σε συνεργασία με τις Μοίρες SEAD/DEAD που διαθέτουν στο οπλοστάσιό τους πυραύλους AGM-88 HARM.

Με άλλα λόγια εκπαιδεύονται σε τακτικές ταυτόχρονης επίθεσης από διαφορετικές διευθύνσεις, από τέσσερα τουλάχιστον μαχητικά, καθώς και ειδικές τακτικές αποφυγής/αποτροπής εκλωβισμού. Οι τακτικές αυτές δε, είναι αποτελεσματικές υπό προϋποθέσεις. Λειτουργούν εναντίον μεμονωμένων στόχων δηλαδή, αλλά σίγουρα δεν έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα εναντίον σχηματισμών μονάδων επιφανείας.

Από την άλλη πλευρά απαιτούν τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού μαχητικών τα οποία θα χρειαστεί να περάσουν κυριολεκτικά «μέσα από τη φωτιά». Αν θέλουμε άρα να είμαστε πραγματικά προετοιμασμένοι για την πραγματική ανάσχεση της νέας τουρκικής απειλής της «Γαλάζιας Πατρίδας», θα πρέπει να μείνουμε πιστοί στον AM-39 πάσει θυσία και ταυτόχρονα να αναζητήσουμε πιο αποτελεσματικές λύσεις σε πραγματικά σύγχρονα όπλα.

Όπλα ακριβείας, stand off, που εξασφαλίζουν μεγάλες πιθανότητες επιβίωσης στα μαχητικά που τα μεταφέρουν και τα εξαπολύουν. Δεν έχουμε την πολυτέλεια της διάθεσης δεκάδων μαχητικών για την καταστολή (SEAD) και καταστροφή (DEAD) της εχθρικής αεράμυνας (αυτής των μονάδων επιφανείας του Τουρκικού Ναυτικού στη συγκεκριμένη περίπτωση…), και επίσης δεκάδων για τη διενέργεια επιθέσεων κορεσμού.

Την πολυτέλεια αυτή την έχουν οι Αμερικανοί. Όπως έχουν και πολλά άλλα asset για κάθε ρόλο και για κάθε είδος αεροπορικής επιχείρησης. Δηλαδή εξειδικευμένα αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου/παρεμβολών, ιπτάμενα τάνκερ και αεροσκάφη ISR (επανδρωμένα και μη). Δεν την έχουν οι Γάλλοι, δεν την έχουν οι Ισραηλινοί και δεν την έχουν πολλοί άλλοι. Μεταξύ αυτών και εμείς…

Μετά από πολλά χρόνια εξοπλιστικής απραξίας είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να πράξουμε, δεδομένης της άρνησης (;) των ΗΠΑ να μας αποδεσμεύσουν όπλα όπως οι αερομεταφερόμενοι Harpoon. Εναλλακτικές υπάρχουν και μάλιστα με κόστος που είναι εντός των ελληνικών οικονομικών δυνατοτήτων. Δεν έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου ούτε των επιλογής να μην τις υλοποιήσουμε.

www.defencepoint.gr