Το Κυπριακό συνιστά ένα διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής, με περιφερειακό χαρακτήρα και τοπικές ιδιαιτερότητες. Από αυτήν τη σύνθεση δεδομένων προκύπτει και η πολυπλοκότητα του προβλήματος. Το Κυπριακό για να λυθεί δεν είναι αρκετό η λύση να εκφράζει και να ικανοποιεί τους Ε/κ και τους Τ/κ. Πρέπει να είναι αποδεκτή και από την κατοχική δύναμη, την Τουρκία. Πρέπει να ικανοποιεί και την Ελλάδα, αλλά και την Αγγλία με τα δικά της ενδιαφέροντα και συμφέροντα.

Ταυτόχρονα η λύση πρέπει να συμβαδίζει ή τουλάχιστον να μην αντιστρατεύεται τα συμφέροντα των χωρών της περιοχής όπως π.χ. του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Ούτε να δημιουργεί αρνητικό προηγούμενο για άλλα προβλήματα της περιοχής, όπως για παράδειγμα το Παλαιστινιακό. Ούτε επίσης να υποδαυλίζει τη σιγοκαίουσα φωτιά στο Ιράκ ή τη Συρία. Και αν π.χ. κάποιος διερωτάται πώς μπορεί να υποδαυλίζει την κατάσταση στη Συρία, ας φανταστεί μια Κύπρο με επίσημη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας. Θα συνιστά άμεση πίεση και κίνδυνο για Συρία, Αίγυπτο, Ιράκ αλλά και Ισραήλ. Δεδομένο, βέβαια, το οποίο εξ αντικειμένου δημιουργεί δυνατότητες συνεργασίας και συμμαχίας με αυτά τα κράτη, με στόχο την ορθή λύση του Κυπριακού.

Λύση η οποία, υποχρεωτικά, για το καλό Ε/κ και Τ/κ, πρέπει να βρίσκεται στο πλαίσιο των αρχών και αποφάσεων του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα και αυτοί οι δύο οργανισμοί θα πρέπει να είναι σύμφωνοι για να έχουμε τελική λύση. Και φυσικά θα πρέπει να γίνεται ανεκτή και από το ΝΑΤΟ. Και τελευταίοι αλλά όχι έσχατοι, το αντίθετο μάλιστα, θα πρέπει να νιώθουν ασφαλείς και οι δύο μεγάλοι. ΗΠΑ και Ρωσία. Για να μην προσθέσω και το γεγονός ότι όσον καθυστερεί η λύση θα έχει περισσότερο λόγο και η Κίνα. Να, λοιπόν, γιατί είναι τόσο περίπλοκη η λύση του Κυπριακού. Γιατί στο περιεχόμενό της συναντώνται πολλά και διαφορετικά συμφέροντα, τα οποία δημιουργούν έναν ωκεανό συμφερόντων που υπερβαίνει τη θάλασσα των συμφερόντων του συνόλου των Κυπρίων.

Αυτή η πολυπλοκότητα, κατά την κρίση μου, μπορεί να αντιμετωπισθεί επιτυχώς μόνο, αν, μέσα σ’ αυτόν τον ωκεανό συμφερόντων, πορευόμαστε με πυξίδα σταθερές και πανανθρώπινες αρχές και οι οποίες εκφράζονται συντεταγμένα στο Διεθνές Δίκαιο και τις αρχές και αξίες που ορίζουν οι χάρτες ύπαρξης και λειτουργίας του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτών των αρχών τοποθετώντας το Κυπριακό, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια θα το κατατάξουμε ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής πρωτίστως και εκ παράλληλου πρόβλημα ρύθμισης της σχέσης των δύο κοινοτήτων.

Από αυτήν τη συνθετότητα του προβλήματος πηγάζουν ορισμένα δεδομένα:

α) Δεν μπορεί η μικρή Κύπρος να πορευθεί στον αγώνα δικαίωσης χωρίς πρώτιστα να υπάρχει ξεκάθαρα στρατηγική και τακτική από πλευράς Ε/κ.

β) Να επιδεικνύεται συνέχεια και συνέπεια σ’ αυτήν τη στρατηγική και τακτική.

γ) Να υπάρχει η ελάχιστη συναίνεση στα κύρια στοιχεία που συνθέτουν τη λύση του Κυπριακού από την ε/κ πλευρά.

δ) Να υπάρχει δυνατότητα και ετοιμότητα εκ μέρους της ε/κ πλευράς για λύση. Το οποίο προϋποθέτει ισχυρό εσωτερικό μέτωπο, δυνατή οικονομία, αμυντική αποτρεπτική ικανότητα προς μείωση των επιθετικών διαθέσεων της Τουρκίας. Παράλληλα, η Αμυντική Θωράκιση σημαίνει και δυνατότητα έστω ολιγοήμερης αντοχής σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης, πράγμα το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα σε τρίτους να παρέμβουν.

ε) Κοινή πολιτική, συντονισμός και συνεργασία με Ελλάδα σε όλα τα επίπεδα. στ) Καλλιέργεια του κατάλληλου κλίματος με τους Τ/κ συμπατριώτες μας με διάφορους τρόπους και σε διάφορα επίπεδα.

ζ) Διεθνοποίηση του Κυπριακού σε σταθερή και συνεχή βάση απ’ όλους τους φορείς που μπορούν να το πράξουν και κυρίως από την Κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα. Ιδιαίτερη βαρύτητα σ’ αυτόν τον τομέα να δοθεί σε ΟΗΕ και Ευρωπαϊκή Ένωση και στις χώρες-κλειδιά για το Κυπριακό, όπως τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και οι χώρες της περιοχής, και την ηγέτιδα χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Γερμανία.

Πέραν των πιο πάνω, αυτήν τη στιγμή προέχει η απόκρουση της νέας αυξανόμενης και εντεινόμενης τουρκικής επιθετικότητας και επεκτατικότητας. Να αξιοποιήσουμε το γεγονός ότι η τουρκική πολιτική συνιστά κίνδυνο για τη συνοχή του ΝΑΤΟ, πλήττει τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακροβατεί επικίνδυνα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, αποτελεί υπαρκτό και πραγματικό κίνδυνο για τα συμφέροντα των χωρών της περιοχής, αλλά και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Συνιστά κίνδυνο ακόμα και για την εδαφική ακεραιότητα κάποιων εξ αυτών.

Επιβάλλεται να συνεχιστεί η πολιτική της ανάπτυξης των διμερών, τριμερών και πολυμερών σχέσεων και συνεργασιών στην περιοχή της Μεσογείου και η σύναψη συμφωνιών ΑΟΖ με όλες τις χώρες της Μεσογείου και πρωτίστως με Ελλάδα. Αυτά τα βήματα και άλλα απόκρουσης της νέας τουρκικής πολιτικής, η οποία, από την επομένη του Κραν Μοντανά, ξέφυγε από τα γνωστά πλαίσια επίλυσης του Κυπριακού, είναι που θα οδηγήσουν ενδεχομένως την τουρκική και τ/κ πλευρά στο τραπέζι των συνομιλιών εντός του γνωστού πλαισίου.

*Ο Νίκος Κατσουρίδης υπήρξε βουλευτής του ΑΚΕΛ