Πώς καταρρέει μια μεγάλη δύναμη
Η παρακμή είναι αόρατη από το εσωτερικό
Όλες οι χώρες τελειώνουν. Κάθε κοινωνία έχει τον δικό της πάτο, που κρύβεται από το σκοτάδι έως ότου η πρόσκρουση γίνει επικείμενη. Ήδη τον έκτο αιώνα, έγραψε ο διορατικός Σοβιετικός αντιφρονών συγγραφέας Andrei Amalrik που σκοτώθηκε στα 42 χρόνια του, οι κατσίκες έβοσκαν στην Ρωμαϊκή Αγορά…
Ο CHARLES KING είναι καθηγητής Διεθνών Υποθέσεων και Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Georgetown και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Gods of the Upper Air [1].
Στις 11 Νοεμβρίου 1980, ένα αυτοκίνητο γεμάτο με συγγραφείς περνούσε κατά μήκος ενός δρόμου υπό βροχή προς ένα συνέδριο στη Μαδρίτη. Το θέμα της συνάντησης ήταν το κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Σοβιετική Ένωση, και στο όχημα ήταν μερικοί από τους μακροχρόνιους ακτιβιστές του κινήματος: ο Βλαντιμίρ Μπορίσοφ και ο Βίκτορ Φέινμπεργκ, οι οποίοι αμφότεροι είχαν υποστεί τρομερή κακοποίηση σε ψυχιατρικό νοσοκομείο του Λένινγκραντ˙ η Τατάρα καλλιτέχνις Gyuzel Makudinova, η οποία είχε περάσει χρόνια εσωτερικής εξορίας στην Σιβηρία˙ και ο σύζυγός της, ο συγγραφέας Andrei Amalrik, ο οποίος διέφυγε στην Δυτική Ευρώπη μετά από περιόδους σύλληψης, επανασύλληψης και εγκλεισμού.
Ο Amalrik ήταν στο τιμόνι. Περίπου 40 μίλια πριν από την ισπανική πρωτεύουσα, το αυτοκίνητο ξέφυγε από την λωρίδα του και συγκρούστηκε με ένα επερχόμενο φορτηγό. Όλοι επέζησαν εκτός από τον Amalrik, ο λαιμός του οποίου τρυπήθηκε από ένα κομμάτι μετάλλου, πιθανώς από την κολόνα τιμονιού. Κατά την στιγμή του θανάτου του σε ηλικία 42 ετών, ο Amalrik σίγουρα δεν ήταν ο πιο γνωστός σοβιετικός αντιφρονών. Ο Aleksandr Solzhenitsyn είχε δημοσιεύσει το «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ», κέρδισε το βραβείο Νόμπελ στην λογοτεχνία και μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στον Αντρέι Ζαχάρωφ είχε απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο αναγκάστηκε να αποδεχτεί εν τη απουσία του, επειδή η σοβιετική κυβέρνηση του αρνήθηκε την θεώρηση εξόδου. Αλλά στο πάνθεον εκείνων που υπέστησαν έρευνα, φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν, ο Amalrik κατέλαβε μια ξεχωριστή θέση.
Ξεκινώντας από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, μια σειρά από υψηλού προφίλ διώξεις συγγραφέων, ιστορικών και άλλων διανοούμενων υπό τον σοβιετικό ηγέτη Λεονίντ Μπρέζνιεφ είχε χαλυβδώσει τους αντιφρονούντες της χώρας. Για πολλούς παρατηρητές στην Δύση, αυτό το νεοεμφανιζόμενο δημοκρατικό κίνημα φάνηκε να προσφέρει έναν δρόμο προς την αποκλιμάκωση του Ψυχρού Πολέμου. Το καλοκαίρι του 1968, λίγες μόλις εβδομάδες πριν τα σοβιετικά άρματα μάχης εισβάλλουν στην Πράγα, οι New York Times διέθεσαν τρεις σελίδες για μια έκθεση του Ζαχάρωφ σχετικά με την «πρόοδο, την ειρηνική συνύπαρξη και την πνευματική ελευθερία». Στην εποχή των πυρηνικών όπλων, είπε ο Ζαχάρωφ, η Δύση και η Σοβιετική Ένωση δεν είχαν άλλη επιλογή από το να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν την επιβίωση της ανθρωπότητας. Τα δύο συστήματα ήταν ήδη μάρτυρες μιας «σύγκλισης», όπως το έθεσε. Θα έπρεπε να μάθουν να ζουν μαζί, να εξισορροπούν τις εθνικές διακρίσεις και να κάνουν βήματα προς την πλανητική διακυβέρνηση.
Για τη συνέχεια ForeignAffairs