Νατάσα Χριστοφόρου

Τρόμο προκαλεί στη διεθνή κοινότητα το ενδεχόμενο γενικευμένης πολεμικής σύρραξης στη Λιβύη, με την εμπλοκή της Τουρκίας και της Αιγύπτου, κάτι που θα συνταράξει τις ήδη λεπτές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Ένα ενδεχόμενο που φαντάζει πιο κοντά από ποτέ, μετά και τον βομβαρδισμό την Κυριακή τουρκικών στόχων στην βάση Αλ Ουατίγια.

Ένα κτύπημα που έχει εξοργίσει την Τουρκία που απειλεί με κατάληψη της Σύρτης με την Αίγυπτο να απαντά πως οποιαδήποτε τουρκική προσπάθεια για την κατάληψη της, θα επέφερε απευθείας επέμβαση του στρατού της.

Κι όλα αυτά σε μια περίοδο, όπου μετά και την επίσκεψη Μπορέλ, η Ε.Ε προσπαθεί να βρει τρόπους για να βάλει φραγμούς την Τουρκική προκλητικότητα και επεκτατική πολιτική τόσο στην Κύπρο, όσο και στο Αιγαίο. Ήδη χθες ο Τούρκος Υπουργός Χουλούσι Ακάρ σε συνέντευξή του στην τουρκική υπηρεσία του BBC, ισχυρίστηκε πως υπάρχουν νησιά, βραχονησίδες και νησίδες στην Ελλάδα των οποίων η κυριαρχία αμφισβητείται.

Ως πολύ ρευστή, χαοτική και εξαιρετικά επικίνδυνη χαρακτηρίζει την κατάσταση στη Λιβύη, ο Διεθνολόγος και Διευθυντής ΚΥΚΕΜ Χρήστος Ιακώβου, ο οποίος υπέδειξε πως «ήρθαν στην επιφάνεια γεωπολιτικά κενά, που σπεύδουν να καλύψουν δυνάμεις, οι οποίες θέλουν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο. Ήδη είμαστε σε διαδικασία πολέμου δι’ αντιπροσώπων στη Λιβύη. Αυτή τη στιγμή υπάρχει εμπλοκή εξωτερικών δυνάμεων στον εμφύλιο. Ταυτόχρονα όμως, έχουμε προχωρήσει ένα βήμα πριν την γενικότερη κλιμάκωση, που είναι η εμπλοκή δυνάμεων άλλων χωρών και κυρίως της Τουρκίας. Σε αντίθεση με τη Συρία, η Λιβύη εξελίσσεται σε ένα πεδίο που πιθανόν να οδηγήσει σε μια σύρραξη, επειδή οι εξελίξεις είναι ταχύτατες και απρόβλεπτες και τα συμφέροντα τα οποία διακυβεύονται είναι τεράστια».

Τα τεράστια συμφέροντα
Είναι πολλές οι δυνάμεις που επηρεάζονται από τα όσα τεκταίνονται στην περιοχή. Σε πρώτο πλάνο είναι η Τουρκία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ρωσία και το Κατάρ. Από τις εξελίξεις όμως, επηρεάζονται επίσης το Ιράν, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία.

Όπως είναι γνωστό, τους τελευταίους μήνες, η Τουρκία έχει αυξήσει την στρατιωτική της επιρροή στη Λιβύη στέλνοντας πλοία στις ακτές της χώρας, αεροπλάνα για μεταφορά οπλισμού, μισθοφόρους και drones. Οι κύριοι λόγοι σύμφωνα με τον κ. Ιακώβου, που ενδιαφέρονται τόσες δυνάμεις στην περιοχή, έχουν σχέση με τα τεράστια συμφέροντα που διακυβεύονται.

«Ο πρώτος είναι ότι θέλουν να διευρύνουν τη ναυτική τους παρουσία δυνάμεις στην περιοχή και ιδιαίτερα η Τουρκία και η Ρωσία, κάτι που προκαλεί αντιδράσεις εκ μέρους της Αιγύπτου και της Γαλλίας. Αυτό μας οδηγεί στο δεύτερο μεγάλο συμφέρον, που είναι ο έλεγχος της ασφαλείας των οδών ναυσιπλοΐας, που διασυνδέουν τον Περσικό Κόλπο και τις αγορές της Ανατολής με την Ευρώπη. Το τρίτο είναι η ανακάλυψη υποθαλάσσιου πλούτου στην Ανατολική Μεσόγειο, γεγονός που προσελκύει το ενδιαφέρον ξένων δυνάμεων, που θέλουν να έχουν ρόλο στην εκμετάλλευσή του. Το τέταρτο είναι η επιθυμία για πρόσβαση στα πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου της Λιβύης. Ήδη οι Ρώσοι υπέγραψαν συμβόλαια, οι Γάλλοι έχουν μπει στη βιομηχανία πετρελαίου της χώρας και τώρα προσπαθούν και οι Τούρκοι».

Ο στόχος της Τουρκίας
Ο μεγάλος στόχος της Τουρκίας είναι να αποκτήσει, πάση θυσία, ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή. «Θέλει να αυξήσει όλους τους συντελεστές ισχύος και τη γεωπολιτική της παρουσία στην περιοχή, ώστε να καταστεί το πιο ισχυρό κράτος της Μέσης Ανατολής. Επιθυμία της είναι να δημιουργηθεί ένα άλλο υποσύστημα ασφαλείας στην περιοχή, εντός του οποίου να παίζει τον κεντρικό ρόλο. Η Τουρκία επιδιώκει μέχρι τα μέσα του τρέχοντος αιώνα, να καταστεί μια μεσαία δύναμη του διεθνούς συστήματος και ταυτόχρονα κυρίαρχη δύναμη στο χώρο της Μέσης Ανατολής. Όταν λέω μεσαία δύναμη, εννοώ ότι θέλει να έχει επιρροή ανάλογη με αυτή που έχει η Γαλλία η Γερμανία και η Βρετανία», ανέφερε ο κ.Ιακώβου.

Σε ερώτηση κατά πόσον η Ε.Ε μπορεί να αναχαιτίσει τα σχέδια της Τουρκίας ο διεθνολόγος απάντησε «κατηγορηματικά όχι. Η Ε.Ε είναι πολιτικός και οικονομικός οργανισμός και δεν μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις στον τομέα της ασφάλειας. Παρεμβαίνει με γραφειοκρατικό τρόπο η Ε.Ε, για να αποφύγει περαιτέρω σύγκρουση, όπως συνέβη με την επίσκεψη Μπορέλ τις τελευταίες ημέρες. Είναι μύθος πως η Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να έχει αυτό το στρατηγικό εκτόπισμα στο διεθνές σύστημα. Η Ε.Ε έχει ακόμα ένα σοβαρό πρόβλημα, αφού δεν μπορεί να προσδιορίσει ποιο είναι το ευρωπαϊκό συμφέρον Στην περίπτωση της Λιβύης για παράδειγμα, είναι διαφορετική η προσέγγιση της Γαλλίας και διαφορετική της Ιταλίας. Βρίσκονται σε διαφορετικά στρατόπεδα. Άρα για ποιο ευρωπαϊκό συμφέρον μιλάμε και για ποια ευρωπαϊκή πολιτική».

Η Κύπρος και το ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο στην Ελλάδα
Πώς επηρεάζεται, όμως η Κύπρος από αυτή την κρίση και τι επιπτώσεις θα έχει στη χώρα ενδεχόμενη επιτυχία των Τουρκικών μεθοδεύσεων στην περιοχή; «Όσο διευρύνεται η ηγεμονική πολιτική και η ηγεμονική επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή, άλλο τόσο ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες να έχουμε μία λύση, που θα ικανοποιήσει βασικές απαιτήσεις της πλευράς μας στο θέμα της ασφάλειας. Όταν η Τουρκία προσπαθεί να διευρύνει το ρόλο της στη Συρία και τη Λιβύη και αλλού, είναι ουτοπία νομίζω, να πιστεύουμε πως θα εγκαταλείψει τις αξιώσεις της στο σύστημα ασφάλειας, που θα δημιουργηθεί μετά τη λύση. Επιπλέον, πρέπει να λάβουμε υπόψη πως εκμεταλλεύεται την αμυντική μας αδυναμία και τη στρατιωτική μας ανεπάρκεια να αντιμετωπίσουμε την απειλή της εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Κι ενόσω κερδίζει θαλάσσιο χώρο, άλλο τόσο θα τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα του ενεργειακού μας προγράμματος».

Τον τελευταίο καιρό πυκνώνουν και οι εκτιμήσεις που φέρουν την Άγκυρα, έτοιμη να προκαλέσει θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα προκειμένου να δημιουργήσει γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, με σκοπό να αναχαιτίσει τους ενεργειακούς της σχεδιασμούς.

«Στην Κύπρο δεν πρόκειται να υπάρξει θερμό επεισόδιο διότι δεν υπάρχουν ένοπλες δυνάμεις, άρα ένας μόνος του δεν μπορεί να το κάνει. Στην περίπτωση της Ελλάδας, αυξάνονται ολοένα οι πιθανότητες να έχουμε ένα θερμό επεισόδιο, το οποίο είτε να είναι στοχευμένο, είτε να συμβεί λόγω συγκυριών. Τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά απ’ ότι ήταν πριν από μία δεκαετία… Έχουν φτάσει σε πολύ κρίσιμα σημεία, καθώς και οι διεκδικήσεις της Τουρκίας. που καθιστούν τη συμπεριφορά της εξαιρετικά επικίνδυνη», ανέφερε καταλήγοντας ο Χρήστος Ιακώβου.

Πηγή: cytoday.eu