Του Emile Hokayem

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη φαινόταν για κάποια περίοδο, ένα διαχειρίσιμο πρόβλημα σε σχέση με τις μαινόμενες συγκρούσεις σε Συρία και Υεμένη. Δεν ήταν ποτέ έτσι, και δεν θα πρέπει ασφαλώς να θεωρείται ως τέτοια. Πραγματικά, η Λιβύη έχει γίνει μια θερμή αρένα για την έντονη πολιτική εξουσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα.

Η σύγκρουση έχει πραγματικά γίνει πλήρως περιφερειακή και έχει διεθνοποιηθεί. Περιλαμβάνει δύο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, προσελκύει αντιμαχόμενες μεγάλες περιφερειακές δυνάμεις, βάζει συμμάχους του ΝΑΤΟ απέναντι μεταξύ τους και εκθέτει την αδυναμία και τις διαιρέσεις της ΕΕ.

Το τελευταίο στάδιο της σύγκρουσης στη Λιβύη ξεκίνησε το 2014 με τον αμφισβητούμενο αγώνα αναφορικά με την πολιτική εξουσία και τους πετρελαϊκούς πόρους μεταξύ μιας σειράς δυνάμεων που είχαν οδηγήσει στην ανατροπή του καθεστώτος του Muammar Qadhafi το 2011. Οι ισλαμικές πολιτοφυλακές, επίδοξοι μελλοντικοί ισχυροί, οι τζιχαντιστικές φατρίες και οι φυλετικές δυνάμεις, ανταγωνίστηκαν σε ένα περίπλοκο παιχνίδι. Οι μάχες δεν ήταν τόσο έντονες και συνεχείς όπως στη Συρία, καθώς οι διάφορες φατρίες δεν ήταν τόσο ισχυρά εξοπλισμένες και η ξένη παροχή όπλων ήταν περιορισμένη. Οι διχασμοί ήταν μεγάλοι και έντονοι ωστόσο.

Αυτό άλλαξε πέρυσι. Ο πόλεμος έχει τώρα έρθει σχεδόν σε κάθε μεγάλη πόλη και έχει προκαλέσει τεράστιες ζημιές, και οι επιπτώσεις τροφοδότησαν το trafficking, τη μετανάστευση και την τρομοκρατία. Το game-changer ήταν η αναρρίχηση, από το 2014, του Στρατηγού Khalifa Haftar, διοικητή του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, ο οποίος δεσμεύτηκε να νικήσει όλες τις ισλαμικές πολιτοφυλακές και να ενώσει τη Λιβύη υπό την ηγεσία του.

Ο Haftar κατέλαβε αρχικά την Βεγγάζη και την Ανατολική Λιβύη, στη συνέχεια συναισθανόμενος το momentum και αφού αισθανόταν αισιόδοξος για τις συμμαχίες του με την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, απέρριψε τον πολιτικό συμβιβασμό, διέκοψε τη διαδικασία ειρήνης των Ηνωμένων Εθνών και ξεκίνησε να καταλαμβάνει περιοχές πλούσιες σε πετρέλαιο και τη νότια περιοχή του Fezzan. Τον Απρίλιο του 2019, έστρεψε τα όπλα του στην Τρίπολη, την πρωτεύουσα που ελέγχεται από την εξασθενημένη κυβέρνηση Εθνικής Συμμαχίας, η οποία υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη, καθώς και από σειρά τοπικές και ισλαμικές πολιτοφυλακές. Ακολούθησαν καταστροφικές συγκρούσεις, με τους συμμάχους του Haftar να παρέχουν εναέρια και άλλων ειδών στήριξη, προκαλώντας σημαντικές ζημιές και απώλειες ζωών.

Από τις αρχές του 2020 ωστόσο, ο Haftar υπέστη ήττες. Η Τουρκία έχει ξεκινήσει να στηρίζει την GNA, στέλνοντας εκατοντάδες συμβούλους, ναυτικά assets και προηγμένα οπλικά συστήματα, καθώς και μισθοφόρους που προέρχονται από τις τάξεις των παραστρατιωτικών της εταίρων στη Συρία. Οι δυνάμεις του Haftar τώρα υποχωρούν, συχνά με άτακτο τρόπο.

Οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία πολιτοφυλακές, βλέποντας την στροφή, είναι τώρα λιγότερο πιθανό να συμφωνήσουν σε κατάπαυση πυρός και μπορεί να πιέσουν για την κατάληψη σημαντικών πόλεων όπως η Σίρτη, και βασικών πετρελαϊκών εγκαταστάσεων. Ο Haftar πάντα ήταν μια προβληματική περίπτωση: είναι υπερεκτιμημένος στρατιωτικά, και εναντίον του είναι πολλοί Λίβυοι. Τα στρατεύματά του –που περιλαμβάνουν επαγγελματίες στρατιώτες, ξένους μισθοφόρους, σκληροπυρηνικούς Ισλαμιστές και συμμάχους- δεν ισοδυναμούν με μια συνεκτική μαχητική δύναμη και ο ισχυρισμός του ότι θα είναι ενωτικός ηγέτης, είναι αμφίβολος. Χωρίς σημαντική ρωσική ή αιγυπτιακή παρέμβαση, ο Haftar θα αποδυναμωθεί, μέχρι η πιθανή επέκταση των εχθρών του να φέρει νέες ευκαιρίες.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://www.iiss.org/blogs/analysis/2020/07/libya-mediterranean-power-politics

capital.gr