Κώστας Βενιζέλος   

Οι συνομιλίες χθες, 14 Ιουλίου, στο Μέγαρο Μαξίμου, του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη για να έχουν σημασία θα πρέπει να διεξαχθούν σε μια άλλη βάση από την πεπατημένη. Δηλαδή της αλληλοενημέρωσης, των ενδεχόμενων αποφάσεων για τα αμέσως επόμενα βήματα και των πολλών δηλώσεων. Δηλώσεων, που κάποιες φορές,  αγγίζουν περισσότερα θέματα από αυτά που έχουν συζητηθεί πίσω από τις κλειστές πόρτες.

Μητσοτάκης και Αναστασιάδης, έχοντας ενώπιόν τους σοβαρές εξελίξεις και την εντεινόμενη τουρκική επιθετικότητα θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν μια σειρά από θέματα μείζονος σημασίας:

Μπορούν να έχουν κοινή ατζέντα στις προσπάθειες αντιμετώπισης της κατοχικής Τουρκίας; Εάν ναι, τότε θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα ενιαίο μέτωπο, που θα περιλαμβάνει τη διπλωματία και την άμυνα. Ενιαία αντιμετώπιση της κατοχικής δύναμης από τον Έβρο μέχρι και την Κύπρο. Εάν δεν μπορούν να ακολουθήσουν κοινή πορεία -επί της ουσίας και όχι ρητορικά- τότε αναγκαστικά θα προχωρήσουν χωριστά. Αυτό θα είναι αποτέλεσμα της διαφορετικής προσέγγισης και αξιολόγησης της τουρκικής πολιτικής. Θα είναι, όμως, μια κίνηση με ολέθριες επιπτώσεις για Ελλάδα και Κύπρο. 

Πρέπει, παράλληλα, να ξεκαθαρίσουν και μια σειρά ζητήματα. Όλα αυτά που διαιωνίζονται και κυκλοφορούν είτε ως πολιτικά κουτσομπολιά είτε ως δημοσιογραφικές αναλύσεις. Θεωρεί, για παράδειγμα, η Αθήνα πως είναι… μαξιμαλιστική η πολιτική της Λευκωσίας στα ενεργειακά και πως την εμπλέκει σε περιπέτειες; Θεωρεί η Λευκωσία πως η Αθήνα αντιμετωπίζει το Κυπριακό και την Κύπρο ως βαρίδι και πονοκέφαλο;  

Εάν δεν ξεκαθαρίσουν όλα αυτά τα ζητήματα η καχυποψία θα συνεχίσει να υπάρχει και θα δημιουργούνται προβλήματα στη διαχείριση των πολιτικών που προωθούνται σε διάφορα πεδία για την αντιμετώπιση της κατοχικής Τουρκίας.

Όταν λοιπόν ξεκαθαριστούν οι προθέσεις και οι διαθέσεις εκατέρωθεν θα πρέπει να συζητηθεί και η ουσία, που αφορά την πολιτική που θα πρέπει να ακολουθηθεί για αποτροπή της τουρκικής επεκτατικότητας. 

Είναι σαφές πως το θέμα της συμφωνίας Ελλάδος και Κύπρου για την ΑΟΖ δεν αποτελεί προτεραιότητα για την Αθήνα. Συντηρείται μια συζήτηση αλλά όπως αναφέρεται από ελλαδικούς κύκλους η προσοχή είναι στις συνομιλίες με την Αίγυπτο, που ειρήσθω εν παρόδω διεξήχθηκαν και την περασμένη Παρασκευή σε επίπεδο τεχνοκρατών, στην Αθήνα. Αυτό, βέβαια, είναι η δικαιολογία. Είτε δεν θέλει είτε δεν μπορεί (να υποστηρίξει την απόφαση έναντι της Τουρκίας), η ελλαδική πλευρά δεν ευνοεί σε αυτή τη φάση τον καθορισμό ΑΟΖ με την Κύπρο. 

Αν κι αυτό, δηλαδή η συμφωνία των δυο κρατών για ΑΟΖ θα έπρεπε  να ήταν η πρώτη κίνηση μετά τις πρώτες τουρκικές γεωτρήσεις ή έστω μετά την υπογραφή του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, ωστόσο έχουμε ενώπιόν μας ένα δεδομένο. Ότι, δηλαδή, δεν επιθυμεί τούτο σε αυτή τη φάση η Αθήνα.

Οι δυο κυβερνήσεις δεν έχουν την πολυτέλεια ούτε και για διακοπές. Ούτε και για τα «μπάνια του λαού», όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Η επόμενη τουρκική κίνηση μπορεί να εκδηλωθεί πολύ σύντομα, εντός καλοκαιριού. Οπότε η επιλογή είναι ότι είτε θα υλοποιηθεί και θα γίνει η διαχείριση εκ των υστέρων είτε θα αποτραπεί πριν εκδηλωθεί.

Εργαλεία υπάρχουν. Και σε πολιτικό, διπλωματικό επίπεδο αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο πεδίο δυνατόν να αξιοποιηθεί. Μπορεί να αποφασιστεί εμπορικό μποϋκοτάζ, απαγόρευση διέλευσης μέσω Ελλάδος των τουρκικών φορτηγών, το πάγωμα ευρωπαϊκών κονδυλίων. Όλα αυτά και αρκετά άλλα, που θα προκαλέσουν σοβαρό οικονομικό κόστος στην Τουρκία,  θα πρέπει να συνδυαστούν και με κινήσεις στον αμυντικό τομέα. Η αμυντική συνεργασία στην πράξη Ελλάδος και Κύπρου και η εμπλοκή κι άλλων χωρών. Έχει αναφερθεί πως η Αθήνα έχει έλθει σε συνεννόηση με το Παρίσι, χωρίς να γίνουν γνωστές οι λεπτομέρειες (αγορά εξοπλισμού από την Ελλάδα, υπογραφή μιας συμφωνίας στρατηγικής συμφωνίας με ρήτρα για αμυντική συνδρομή κ.λπ.).

Η Τουρκία έχει ανοίξει πολλά μέτωπα. Λογικά δεν μπορεί να τα διαχειρίζεται όλα και να έχει παντού επιτυχίες. Επειδή η πολιτική δεν στηρίζεται στους νόμους των πιθανοτήτων, θα πρέπει να υιοθετηθούν δράσεις. Με όσους η κατοχική Τουρκία έχει ανοικτό μέτωπο, Ελλάδα και Κύπρος θα συνεργάζεται, θα δημιουργήσει κανάλια επικοινωνίας και συνεννόησης. Θα είναι στόχος η Τουρκία.