Σύμφωνα με την ετήσια οικονομική έκθεση της Lockheed Martin, η οποία εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2025, οι κυρώσεις έχουν προκαλέσει σοβαρές καθυστερήσεις στο πρόγραμμα Turkish Utility Helicopter Program (TUHP), που προβλέπει τη συμπαραγωγή στρατιωτικών ελικοπτέρων τύπου T70 σε συνεργασία με τουρκικούς φορείς.

Επιμέλεια: Πέτρος Κράνιας, Lifo

Κυρώσεις και «παρενέργειες» στο πρόγραμμα TUHP

Αν και το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν περιλαμβάνεται άμεσα στις κυρώσεις, έχει πληγεί έμμεσα εξαιτίας των περιορισμών που έχουν επιβληθεί στους βασικούς εταίρους της κύριας αναδόχου εταιρείας, της Turkish Aerospace Industries (TAI).

Μέχρι σήμερα έχουν παραχθεί 22 ελικόπτερα, με το πρώτο να βγαίνει από τη γραμμή παραγωγής τον Νοέμβριο του 2019. Η Τουρκία σχεδίαζε την παραγωγή ακόμα 109 για εγχώρια χρήση και άλλων 109 για εξαγωγές – με προβλεπόμενα έσοδα 1,5 δισ. δολάρια.

Όμως η Lockheed Martin αναγκάστηκε να αναστείλει εν μέρει το πρόγραμμα λόγω των καθυστερήσεων στην έκδοση εξαγωγικών αδειών από την αμερικανική κυβέρνηση. Από τον Οκτώβριο του 2024, η εταιρεία έχει κηρύξει ανωτέρα βία (force majeure) για το TUHP, θέτοντας σε κίνδυνο μελλοντικές συνεργασίες στην περιοχή.

🗨️ «Η αδυναμία εκτέλεσης των υποχρεώσεών μας λόγω αποφάσεων της κυβέρνησης των ΗΠΑ ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στα οικονομικά μας αποτελέσματα», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση της Lockheed Martin.

Τι προκάλεσε τις κυρώσεις

Η Ουάσινγκτον είχε προειδοποιήσει την Άγκυρα για τον κίνδυνο ενσωμάτωσης ρωσικών συστημάτων σε ΝΑΤΟϊκές δομές. Παρά τις προειδοποιήσεις, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία 2,5 δισ. δολαρίων για την αγορά του S-400 από τη Ρωσία το 2017. Το πρώτο σύστημα παραδόθηκε στις 12 Ιουλίου 2019.

Αυτό οδήγησε στην επιβολή κυρώσεων βάσει του νόμου CAATSA, με αποτέλεσμα τον Δεκέμβριο του 2020 οι ΗΠΑ να επιβάλουν μέτρα κατά του τουρκικού Οργανισμού Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) και να αποβάλουν την Τουρκία από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35.

Νέα συμφωνία για F-16 και εγχώρια παραγωγή μαχητικών

Το 2024, οι δύο χώρες ήρθαν πιο κοντά με νέα συμφωνία 23 δισ. δολαρίων για την πώληση 40 F-16 Block 70 και τον εκσυγχρονισμό 79 υπαρχόντων αεροσκαφών. Η Άγκυρα μείωσε το συνολικό κόστος σε περίπου 7 δισ. δολάρια αναλαμβάνοντας μέρος της αναβάθμισης.

Παράλληλα, η Τουρκία συνεχίζει την ανάπτυξη του εγχώριου μαχητικού πέμπτης γενιάς Kaan, το οποίο πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση τον Φεβρουάριο του 2024. Ωστόσο, εξακολουθεί να χρησιμοποιεί κινητήρα F110 της General Electric, δείγμα ότι η εξάρτηση από αμερικανικά εξαρτήματα παραμένει.

Νέες στρατηγικές συμμαχίες & ευρωπαϊκά μαχητικά

Στο πλαίσιο της στρατηγικής διαφοροποίησης, η Άγκυρα εξετάζει την αγορά μαχητικών Eurofighter Typhoon, τα οποία κατασκευάζονται από κοινοπραξία ευρωπαϊκών χωρών. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, αν και η Γερμανία εμφανίζεται επιφυλακτική.

Οι κυρώσεις των ΗΠΑ δεν πλήττουν απλώς μεμονωμένα προγράμματα, αλλά επηρεάζουν συνολικά τη στρατηγική και τις διεθνείς αμυντικές συνεργασίες της Τουρκίας. Το TUHP, το Kaan και το πρόγραμμα F-16 λειτουργούν πλέον υπό τη σκιά αυτών των εξελίξεων.

Η Ινδία δοκίμασε για πρώτη φορά με επιτυχία ένα φουτουριστικό όπλο χρησιμοποιώντας κατευθυνόμενη ενέργεια υψηλής ισχύος που βασίζεται σε λέιζερ για να καταρρίψει ένα drone.

Το σύστημα που κατασκευάστηκε από τον Οργανισμό Αμυντικής Έρευνας και Ανάπτυξης (DRDO) εντόπισε το drone, εκτόξευσε μια ακτίνα λέιζερ και κατέστρεψε τον στόχο.

Αυτή η πλατφόρμα αλλάζει το παιχνίδι για τις ένοπλες δυνάμεις της Ινδίας, καθώς ο πόλεμος με drone χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο σε σύγχρονους αγώνες, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία.

«Το CHESS DRDO πραγματοποίησε μια επιτυχημένη επίδειξη πεδίου της έκδοσης Land του Vehicle mounted Laser Directed Weapon(DEW) MK-II(A) στο Kurnool σήμερα. Νίκησε το UAV και Swarm Drones προκαλώντας επιτυχώς δομικές ζημιές και απενεργοποίησε τους αισθητήρες επιτήρησης», ανέφερε ο DRDO σε ανάρτηση στο X.

Η επιτυχία τοποθετεί την Ινδία στην αποκλειστική ομάδα εθνών με Laser-DEW υψηλής ισχύος.

“Απ’ όσο γνωρίζω, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Κίνα είναι που έχουν επιδείξει αυτήν την ικανότητα. Το Ισραήλ επίσης εργάζεται σε παρόμοιες δυνατότητες, θα έλεγα ότι είμαστε η τέταρτη ή πέμπτη χώρα στον κόσμο που επιδεικνύει αυτό το σύστημα”, δήλωσε στο ινδικό πρακτορείο ειδήσεων ο πρόεδρος του DRDO Samir V Kamat.

Ο κ. Kamat είπε ότι αυτό είναι μόνο η «αρχή του ταξιδιού», προσθέτοντας ότι ο DRDO εργάζεται σε μια σειρά από τεχνολογίες «που θα μας δώσουν τη δυνατότητα Star Wars».”Αυτή είναι μόνο η αρχή του ταξιδιού. Η συνέργεια που έχει επιτύχει αυτό το εργαστήριο με άλλα εργαστήρια DRDO, βιομηχανία και ακαδημαϊκό κόσμο, είμαι βέβαιος ότι θα φτάσουμε στον προορισμό μας σύντομα… Εργαζόμαστε επίσης σε άλλα συστήματα υψηλής ενέργειας όπως μικροκύματα υψηλής ενέργειας, ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς. Εργαζόμαστε λοιπόν σε μια σειρά τεχνολογιών που θα μας δώσουν τη δυνατότητα Star Wars.

CHESS DRDO conducted a successful field demonstration of the Land version of Vehicle mounted Laser Directed Weapon(DEW) MK-II(A) at Kurnool today. It defeated the fixed wing UAV and Swarm Drones successfully causing structural damage and disable the surveillance sensors. With… pic.twitter.com/U1jaIurZco

— DRDO (@DRDO_India) April 13, 2025

Γιάννης Εγκολφόπουλος: Γιατί φοβούνται την Τουρκία! Οι Τούρκοι όταν τους πας κόντρα υποχωρούν. Ο κόσμος είναι δυσαρεστημένος. Γιατί παίρνουμε τόσα όπλα αν είμαστε υποχωρητικοί; Θα είναι τεράστια αποτυχία αν δεν γίνει το καλώδιο.