Weather Icon

Ένα σμήνος από σμήνη: Το μοντέλο αεροδιαστημικού πολέμου του 21ου αιώνα

Ένα σμήνος από σμήνη: Το μοντέλο αεροδιαστημικού πολέμου του 21ου αιώνα

Των J.Hawk, Daniel Deiss, Edwin Watson

Σχόλιο: Ο Στρατός των ΗΠΑ εν έτη 2020 δημιουργεί ένα νέο δόγμα μάχης, εν ονόματι πολυχωρική μάχη, όπου τα πέντε πεδία πολέμου (αέρας, στεριά, θάλασσα, διάστημα, κυβερνοχώρος) θα λειτουργούν ως ένα ενιαίο μέγεθος. Σκοπός είναι να καταφέρουν να διεισδύσουν στις ζώνες Άρνησης και Αντιπρόσβασης Περιοχής που έχουν δημιουργήσει Κίνα και Ρωσία εντός και εκτός των εδαφών τους για να περιορίσουν τον γεωοικονομικό επεκτατισμό τους. Λόγω της έλλειψης συμμάχων, οι ΗΠΑ σχεδιάζουν ένα αρκετά ευέλικτο και αιφνιδιαστικό τρόπο μάχης, ο οποίος στηρίζεται εν πολλοίς στις παρακάτω εν διαμορφώση τακτικές πολέμου.

Μετάφραση-Σχόλιο Χωριανόπουλος Άγγελος

Η φράση “σύστημα των συστημάτων” είχε αρχίσει να εισέρχεται στο προσκήνιο πριν από μερικά χρόνια ως αντανάκλαση της ανάγκης για ζεύξη διαφορετικών συστημάτων με πολυποίκιλες και συμπληρωματικές δυνατότητες που θα λειτουργούν ως μέρος ενός ενιαίου συνεργατικού συνόλου σε έναν ενιαίο τομέα του πολέμου. Ο τομέας της αεροδιαστημικής μάχης των Ηνωμένων Πολιτειών κινείται προς την κατεύθυνση του “σμήνους” ως βασική οργανωτική αρχή στα σενάρια μάχης. Το US Air Force Future Operating Concept  σχεδιάζει τις επιχειρήσεις της usaf κατά το έτος 2035 και τοποθετεί την “διασύνδεση” ψηλά στον κατάλογο των buzzwords, προωθώντας στόχους όπως το “Global Integrated Intelligence, Surveillance, and Reconnaissance” και το “Global Precision Strike”, ενώ όλα θα ελέγχονται από τα “Multi-Domain Operations Centers” των οποίων η ικανότητα να διαχειρίζονται μια μεγάλη ποικιλία διασυνδεδεμένων συστημάτων  θα εγγυάται την είσοδο του φίλιου βλήματος εντός του εχθρικού “Observe, Orient, Decide, Act” (OODA) χώρου. Η διαδικασία αυτή αποτελεί το ιερό δισκοπότηρο της Αμερικανικής Αεροπορίας σύμφωνα με τον Colonel John Boyd της USAF.

Η πρόοδος στις επικοινωνίες, τους αισθητήρες και την τεχνητή νοημοσύνη έχει σημάνει αρκετές αλλαγές στα πυρομαχικά, τα οποία έχουν προχωρήσει πολύ πιο πέρα από τις συμβατικές σφαίρες που εκτοξεύονται έναντι ενός συγκεκριμένου στόχου.  Πλέον τα βλήματα είναι ικανά να καθοδηγούνται μέσω συστημάτων κατάδειξης στόχου με λέιζερ, μέσω ηλεκτρομαγνητικών παλμών αλλά και μέσω συστημάτων αυτόματου πιλότου, με αποτέλεσμα το θανάσιμο βλήμα να κατευθύνεται σχεδόν αυτόνομα προς τον στόχο.

Η προσέγγιση των σχηματισμών του ”σμήνους” προφανώς έγινε ελκυστική για τον αμερικανικό στρατό μετά τις επιθέσεις πυραύλων cruise εναντίον στόχων στη Συρία, κατά τη διάρκεια των οποίων η αργή κίνηση της υποηχητικής, μη ευκίνητης, αλλά και πολύ ακριβής Tomahawk SLCMs καταστράφηκε προτού πλήξει τον στόχο από μια ποικιλία σύγχρονων συστημάτων αεράμυνας. Προφανώς, ακόμη και το σημερινό εξελιγμένο λογισμικό σχεδιασμού της αποστολής Tomahawk είναι ανίκανο να παραδώσει το επιθυμητό “time on target”  που απαιτείται για να ξεπεραστούν οι τοπικές αεράμυνες. Από την άλλη πλευρά, ένα ai-ενισχυμένο σμήνος μικρότερων, φθηνότερων πυρομαχικών θα μπορούσε να βάλει έναντι στόχων, όπου η μέχρι τώρα Tomahawk έχει αποτύχει να καταστρέψει.

Ο στρατός των ΗΠΑ έχει αγκαλιάσει το “σμήνος” ως μία ξεχωριστή ιδέα, ελπίζοντας ότι η διασύνδεση της ai (ai=τεχνητή νοημοσύνη)  θα προσδώσει το είδος της τεχνολογικής υπεροχής που χρειάζονται οι ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν όλους τους αντιπάλους που απειλούν την κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών παγκοσμίως.

Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ και το Ναυτικό των ΗΠΑ βρίσκονται σθεναρά αντίθετες στην ιδέα των βαρέων μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων μάχης (UCAVs) για μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας. Πολλά προηγούμενα πειράματα που αφορούν ιπτάμενα UCAVs, όπως το X-47, απέτυχαν να οδηγήσουν σε ένα ανεπτυγμένο σύστημα μάχης. Αυτή η διστακτικότητα καθοδηγείται από δύο παράγοντες. Ο πρώτος είναι η ”μαφία των μαχητικών” που κυβερνά την USAF και το ναυτικό στοιχείο της αεροπορίας του USN, η οποία αποτελείται από ένα ελίτ καθεστώς που δεν ενδιαφέρεται για “jocks fighters” καθώς αρνείται να εκτοπιστεί από μια ομάδα παιδιών με κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών που ελέγχουν UCAVs. Ο δεύτερος είναι η πεποίθηση πως το F-35 Joint Strike Fighter θα ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Lockheed-Martin και θα γίνει η τεχνολογική “ασημένια σφαίρα” τόσο σε επιχειρήσεις αέρος-αέρος όσο και σε αέρος-εδάφους, χάρη στην stealth ικανότητά του, τους προηγμένους αισθητήρες, και την ικανότητά του να μοιράζεται τακτικές πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η απίστευτα παρατεταμένη ανάπτυξη των F-35 επέτρεψε την δημιουργία αντιμέτρων από τα εχθρικά κράτη. Δεύτερον το ίδιο το μαχητικό αντιμετωπίζει αρκετές ελλείψεις και υποβιβάστηκε ουσιαστικά στην κατηγορία ενός “εξειδικευμένου” οπλικού συστήματος, ή αλλιώς ως ένα είδος δεύτερης γενιάς F-117. Δεν κατάφερε να γίνει ένα μαχητικό αεροσκάφος που θα  αντικαταστήσει τον τεράστιο στόλο των μαχητικών F-16 στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ.

Με τα ελαττώματα του F-35 σε κοινή θέα, το UCAV έχει αρπάξει μια δεύτερη ευκαιρία μίσθωσης ως μέσο διάσωσης του πιο ακριβού προγράμματος μαχητικών αεροσκαφών στην ιστορία. Είναι αξιοσημείωτο ότι η πρώτη πολεμική αεροπορία που αναγνώρισε αυτά τα προβλήματα του F-35 ήταν της Αυστραλίας, η οποία ξεκίνησε το έργο “πιστός wingman” για το οποίο η Boeing, ανταγωνιστής της Lockheed Martin, κατασκευάζει ήδη πρωτότυπα. Το αντίστοιχο πρόγραμμα των ΗΠΑ είναι το πολύ πιο φιλόδοξο Skyborg το οποίο βρίσκεται ακόμη στο εννοιολογικό στάδιο, αλλά επιδιώκει επίσης τον ίδιο στόχο που είναι κοντά στο να πετύχει η Ρωσία μέσω του συνδυασμού Su-57-Okhotnik-UCAV. Αν και οι πληροφορίες για το Skyborg είναι ακόμα ελάχιστες, μόλις τεθούν σε λειτουργία θα αγοραστούν σε μεγάλους αριθμούς για να διασφαλιστεί ότι κάθε F-35 θα μπορούσε να ελέγχει τουλάχιστον ένα μέσα στη μάχη.

Η αρχή της χρήσης του σμήνους από μέλη της USAF είναι απίθανο να σταματήσει. Θα επεκταθεί επίσης και σε αυτόνομα πυρομαχικά. Η υπηρεσία ανέθεσε αρκετές συμβάσεις τα τελευταία δύο χρόνια για την προώθηση της ανάπτυξης πυρομαχικών stand-off που θα ήταν φθηνότερα, μεγαλύτερης διάρκειας, εξοπλισμένα με αισθητήρες και αλληλοσυνδεόμενα, προκειμένου να διευκολυνθεί η συνεργασία τους κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Το «διαστημικό σμήνος» των ΗΠΑ μέχρι στιγμής είναι το λιγότερο ανεπτυγμένο από τα τρία, αλλά τα βασικά γνωρίσματά του είναι ήδη ορατά. Ο αστερισμός SpaceX Starlink των μικρών δορυφόρων που διαφημίστηκε ως μέσο για να παρέχει σε ολόκληρο τον κόσμο πρόσβαση στο ασύρματο διαδίκτυο έχει επίσης αποκαλυφθεί ότι έχει άμεσες στρατιωτικές εφαρμογές. Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ έχει γνωστοποιήσει ότι θα βασιστεί σε αυτήν για ευρυζωνική πρόσβαση για τα μαχητικά αεροσκάφη της. Επιπλέον, εάν συνδυαστεί με αρκετά ισχυρές δυνατότητες επεξεργασίας σήματος, η Starlink προσφέρει την προοπτική ενός παγκόσμιου συστήματος ανίχνευσης αεροσκαφών, πιθανώς ακόμη και ικανού να παρακολουθεί μεγάλα κινούμενα αντικείμενα στην επιφάνεια του πλανήτη, όπως αεροπλανοφόρα. 

Δεδομένου του ενδιαφέροντος του στρατού των ΗΠΑ για επαναχρησιμοποιήσιμα οχήματα εκτόξευσης και την ανάπτυξη της ικανότητας εκτόξευσης κυμάτων κατευθυνόμενης ενέργειας, είναι αμφίβολο ότι το Starlink θα παραμείνει η μόνη εφαρμογή των ΗΠΑ για τεχνολογίες «διαστημικού σμήνους». Αργά ή γρήγορα θα συμπληρωθούν από μαχητικά οχήματα, πιθανότατα με βάση το X-37 μη επανδρωμένο και επαναχρησιμοποιήσιμο διαστημικό λεωφορείο το οποίο έχει καταγράψει έναν εντυπωσιακό αριθμό ωρών πτήσης στο διάστημα, και των οποίων τα ωφέλιμα φορτία και οι δραστηριότητες παραμένουν μυστικές. Οι πρόσφατες δοκιμές ενός αντι-drone λέιζερ μάχης πάνω σε ένα αμερικανικό πολεμικό πλοίο δείχνουν ότι ένα τέτοιο όπλο θα μπορούσε τελικά να αναπτυχθεί πάνω σε ένα X-37 διαστημόπλοιο μάχης. Το μικρό μέγεθος του X-37 του επιτρέπει την υποδοχή των απαραίτητων τροφοδοτικών με σκοπό να γίνουν τα λέιζερ αποτελεσματικότερα. Θα ήταν πράγματι πολύ σημαντικό για τις ΗΠΑ να μπορούν να βάλουν με λέιζερ κατευθυνόμενης ενέργειας μέσω ενός X-37 έναντι ενός δορυφόρου και όχι μόνο έναντι συμβατικών UAV.

Το όνειρο των διασυνδεδεμένων αεροδιαστημικών σμηνών που εκτείνονται από την επιφάνεια της Γης σε χαμηλή γήινη τροχιά και πέρα από αυτήν θα συναντήσει σημαντικά εμπόδια στην πορεία, σε σημείο που ίσως θα παραμείνει ένα ακόμη ουτοπικό τεχνολογικό πρόγραμμα των ΗΠΑ με στόχο την απόκτηση μόνιμης στρατιωτικής υπεροχής.

Το πρώτο είναι η ύπαρξη της Αμερικανικής Διαστημικής Δύναμης, η οποία θα παλέψει με νύχια και με δόντια για τον έλεγχο των διαστημικών πόρων. Χάριν ειρωνείας, η ίδρυση του USSF (United States Space Force) μπορεί να υπονομεύσει την κίνηση προς ολοκληρωμένες αεροδιαστημικές επιχειρήσεις με τον ίδιο τρόπο όπως η δημιουργία της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ ως ανεξάρτητη υπηρεσία οδήγησε στην προώθηση της ιδέας της αεροπορικής δύναμης, κερδίζοντας πολέμους εξ ολοκλήρου από μόνη της, χωρίς συνεργασία με άλλες υπηρεσίες. 

Κατά τον ίδιο τρόπο, η δημιουργία του USSF θα σημάνει την ύπαρξη ενός οργανισμού που ενδιαφέρεται να δει από την USAF να αναπτύσσει τις διαστημικές της δυνατότητες, κάτι που φαίνεται να ενδιαφέρεται πολύ να κάνει, καθώς η USAF είναι αυτή που στον αμερικανικό στρατό έχει τα δικά της μαχητικά αεροσκάφη σταθερής πτέρυγας. Ακριβώς όπως η USAF, έτσι και η USSF έχει ως προτεραιότητα την αεροπορική υπεροχή και τον στρατηγικό πόλεμο μέσω τακτικής αεροπορικής υποστήριξης-κυριαρχίας.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο στρατός των ΗΠΑ έχει στοιχηματίσει σε μια τεχνολογική πρόοδο για να παρέχει ένα “game changer” που θα του δώσει ένα ακαταμάχητο πλεονέκτημα. Οι βόμβες του Νόρντεν, το πυρηνικό όπλο, τα κατευθυνόμενα πυρομαχικά, υποτίθεται ότι θα είχαν έναν παρόμοιο στόχο. Κανένας από αυτούς δεν παρέδωσε πραγματικά αυτό που υποσχέθηκε, επειδή εν τέλη οι εχθρικές δυνάμεις ανταποκρίθηκαν έναντι της απειλής και οι τεχνολογικές δυνατότητες των ΗΠΑ  υπολείπονται αυτού που διαφημίζουν.

southfront.org

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube