Eνεργειακή συμφωνία ύψους 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων υπέγραψε την Πέμπτη 29 Μαΐου 2025 η Συρία με μια κοινοπραξία εταιριών από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και την Τουρκία, για την αποκατάσταση του ηλεκτρικού της τομέα που καταστράφηκε από τον πόλεμο.

Η συμφωνία υπογράφηκε στο προεδρικό μέγαρο της Δαμασκού, παρουσία του μεταβατικού προέδρου Άχμαντ αλ Σάρα και του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου για τη Συρία, Τόμας Μπάρακ.

Σύμφωνα με τις συριακές αρχές, το σχέδιο προβλέπει την παραγωγή 5.000 μεγαβάτ για την κάλυψη του περίπου 50% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια.

Αυτή είναι μια «ιστορική στιγμή» και μια «καμπή» για τις συριακές υποδομές που επλήγησαν από σχεδόν 14 χρόνια πολέμου, δήλωσε ο Σύρος υπουργός Ενέργειας Μοχάμεντ αλ Μπασίρ.

Η κοινοπραξία, της οποίας ηγείται η UCC Concession Investments του Κατάρ, περιλαμβάνει τις τουρκικές εταιρίες Kalyon GES Enerji Yatirimlari και Cengiz Enerji καθώς και την Power International USA.

Στη Συρία, οι διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος είναι χρόνιες και μπορεί να διαρκούν έως 20 ώρες ημερησίως.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Η συμφωνία προβλέπει την κατασκευή τεσσάρων σταθμών παραγωγής φυσικού αερίου στην κεντρική και την ανατολική Συρία, και ένα ηλιακό πάρκο 1.000 μεγαβάτ στον νότο.

Ο Μπασίρ διευκρίνισε ότι οι σταθμοί θα χρησιμοποιούν αμερικανικές και ευρωπαϊκές τεχνολογίες.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της UCC Ραμέζ αλ Χάγιατ δήλωσε ότι η συμφωνία θα επιτρέψει τη δημιουργία περισσοτέρων από 50.0000 άμεσων και 250.000 έμμεσων θέσεων εργασίας.

Μετά την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος ανατράπηκε τον Δεκέμβριο από ένα ισλαμιστικό συνασπισμό που έχει σήμερα την εξουσία στη χώρα, οι σχέσεις έχουν σαφώς βελτιωθεί μεταξύ της Δαμασκού από τη μια μεριά, και της Ουάσινγκτον, της Άγκυρας και της Ντόχας από την άλλη.

Επίθεση κατά σερβικών εταιρειών όπλων εξαπέλυσε σήμερα η ρωσική Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών (SVR) καταγγέλλοντάς τες ότι προσπαθούν να «πυροβολήσουν πισώπλατα τη Ρωσία», ιστορικό σύμμαχο της Σερβίας, πουλώντας πυρομαχικά στην Ουκρανία.

«Σερβικές αμυντικές εταιρείες, παρά την επίσημη “ουδετερότητα” του Βελιγραδίου, συνεχίζουν να παραδίδουν πυρομαχικά στο Κίεβο», ανέφερε η SVR σε ανακοίνωση της.

«Πλαστά πιστοποιητικά»

Όπως αναφέρει η SVR, αυτές οι εταιρείες χρησιμοποιούν «πλαστά πιστοποιητικά» αποκρύπτοντας τον τελικό παραλήπτη για να μεταφέρουν τα πυρομαχικά μέσω τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων κρατών μελών του ΝΑΤΟ «όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Πολωνία και η Βουλγαρία».

«Πρόσφατα, έχουν χρησιμοποιηθεί και εξωτικές επιλογές που αφορούν αφρικανικές κυβερνήσεις», πρόσθεσε η SVR, καταγγέλλοντας «αντιρωσικές δραστηριότητες». Η ρωσική Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών ισχυρίζεται περαιτέρω ότι περίπου 100.000 οβίδες και ένα εκατομμύριο φυσίγγια αυτόματων όπλων στάλθηκαν στο Κίεβο από τη Σερβία, χωρίς να διευκρινίζει ακριβή ημερομηνία.

«Μοναδικός στόχος, σκοτώσουν και να ακρωτηριάσουν»

Η SVR κατηγορεί συγκεκριμένα τις εταιρείες Yugoimport SDPR, Zenitprom, Krusik, Sofag, Reyer DTI, Sloboda και Prvi Partizan ότι συμμετείχαν σε αυτές τις παραδόσεις, των οποίων ο «μοναδικός στόχος» είναι να «σκοτώσουν και να ακρωτηριάσουν» Ρώσους στρατιώτες και αμάχους πολίτες.

Πρόκειται για μια σπάνια και σφοδρή κριτική από έναν επίσημο ρωσικό φορέα εναντίον σερβικών οντοτήτων, σε μια περίοδο που η Μόσχα και το Βελιγράδι χαιρετίζουν τακτικά τις άριστες σχέσεις μεταξύ των σλαβικών εθνών.

Εντούτοις, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που σερβικές εταιρείες κατηγορούνται για παράδοση πυρομαχικών στην Ουκρανία, πωλήσεις που δεν έχουν ποτέ επιβεβαιωθεί ή διαψευσθεί εντελώς από το Βελιγράδι.

Η Σερβία δεν έχει επιβάλει ποτέ κυρώσεις στη Μόσχα μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και ανακοίνωσε στις αρχές του 2024 την απόκτηση του Repellent, ρωσικού συστήματος κατά drones.

Στις αρχές Μαΐου, ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς συναντήθηκε με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν και του ζήτησε να συνεχίσει να προμηθεύει φυσικό αέριο στο Βελιγράδι σε μειωμένη τιμή.

Σήμερα, η SVR κατηγόρησε τη σερβική στρατιωτική βιομηχανία ότι πλουτίζει με το «αίμα αδελφών σλαβικών λαών» και υπενθύμισε ιστορικές στιγμές που η Ρωσία υποστήριξε το Βελιγράδι, κυρίως κατά την επέμβαση του ΝΑΤΟ το 1999.

Δεν ικανοποιεί τη Χαμάς η νέα αμερικανική πρόταση για να κηρυχθεί εκ νέου κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, την οποία έχει ήδη αποδεχθεί το Ισραήλ σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Η πρόταση κατάπαυσης του πυρός με το Ισραήλ, την οποία κατέθεσε η κυβέρνηση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται «ακόμα υπό συζήτηση» από τη Χαμάς, αλλά στην τρέχουσα μορφή της θα οδηγήσει μόνο στη «συνέχιση των δολοφονιών και του λιμού» στη Γάζα, δήλωσε αξιωματούχος της παλαιστινιακής οργάνωσης.

Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις για να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός, που ελπίζεται να οδηγήσουν στο τέλος του καταστροφικού πολέμου που διαρκεί 20 μήνες, δεν έχουν ακόμη φέρει αποτέλεσμα αφότου ο ισραηλινός στρατός ξανάρχισε την επίθεσή του στον παλαιστινιακό θύλακο τον Μάρτιο, τερματίζοντας προηγούμενη δίμηνη ανακωχή.

Ο Λευκός Οίκος δήλωσε την Πέμπτη ότι το Ισραήλ «υιοθέτησε» το σχέδιο του Αμερικανού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ και ότι αναμένει επίσημη απάντηση από τη Χαμάς.

«Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι ο (προεδρικός ειδικός) απεσταλμένος (Στιβ) Γουίτκοφ υπέβαλε στη Χαμάς πρόταση για την κατάπαυση του πυρός την οποία το Ισραήλ ενέκρινε και υποστηρίζει», δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Ουάσιγκτον. Το Ισραήλ ενέκρινε την πρόταση «προτού υποβληθεί στη Χαμάς» και «οι συνομιλίες συνεχίζονται», πρόσθεσε.

Δεν έχει υπάρξει ως αυτό το στάδιο επίσημη αντίδραση από πλευράς της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Πάντως, σύμφωνα με ισραηλινές αναφορές, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου φέρεται να δήλωσε στις οικογένειες των ομήρων την Πέμπτη ότι αποδέχεται το σχέδιο του Γουίτκοφ.

Τι προβλέπει η πρόταση

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η αμερικανική πρόταση προβλέπει κατάπαυση του πυρός 60 ημερών, την απελευθέρωση 28 ομήρων, ζωντανών και νεκρών, κατά την πρώτη εβδομάδα, την αποφυλάκιση 125 παλαιστίνιων ισοβιτών κρατούμενων σε ισραηλινές φυλακές και την επιστροφή των λειψάνων 180 παλαιστινίων νεκρών.

Ακόμη, το σχέδιο προβλέπει την επανέναρξη της διανομής βοήθειας σε μαζική κλίμακα από την έγκριση της συμφωνίας. Φέρεται ακόμη να έχει «εγγυητή» τον Ντόναλντ Τραμπ, αναφέρει το Reuters, σε γνώση του οποίου περιήλθε το σχέδιο.

Η αντίδραση της Χαμάς

Αντιδρώντας στην πρόταση, η Χαμάς τόνισε πως δεν ικανοποιεί βασικά αιτήματά της, στον βαθμό που συνεπάγεται «ουσιαστικά τη διαιώνιση της κατοχής, τη συνέχιση των φόνων και του λιμού», όπως είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο χθες βράδυ ο Μπασέμ Ναΐμ, εξόριστο ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης.

Η αμερικανική πρόταση «δεν ανταποκρίνεται σε κανένα από τα αιτήματα του λαού μας, ιδίως στο να σταματήσει ο πόλεμος και ο λιμός», επέμεινε και πρόσθεσε ότι το κίνημα επεξεργάζεται την απάντηση που θα δώσει.

Αντίστοιχες ήταν οι δηλώσεις του ανώτερου αξιωματούχου της Χαμάς, Σάμι Αμπού Ζούχρι, στο Reuters. Όπως είπε, το πιο σημαντικό είναι ότι το αμερικανικο σχέδιο δεν περιέχει δεσμεύσεις από το Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμό του στη Γάζα, να αποσύρει τα ισραηλινά στρατεύματα από τον θύλακα ή να επιτρέψει την ελεύθερη είσοδο βοήθειας στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο περιοχή.