Αίγυπτος
, Απόψεις
, Εθνική Άμυνα
, Ενεργειακά-Αγωγοί
, Εξωτερική Πολιτική
, Λιβύη
, Τουρκία
10 Ιουνίου 2020
Τουρκολιβυκή ΑΟΖ με…Ξένα Κόλυβα – Προκλήσεις και Ευκαιρίες Ανάδυσης της Ελληνικής Διπλωματίας
Τους τελευταίους μήνες ακούμε και διαβάζουμε, διαρκώς, ότι το μνημόνιο συνεννόησης που υπέγραψε η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης με την Τουρκία είναι άκυρο και παράνομο. Δεν το λέμε μόνο εμείς εδώ, στην Ελλάδα. Το υποστηρίζει και το κοινοβούλιο της Λιβύης, που θεωρεί ως δοτή και ελεγχόμενη από ξένους τρομοκράτες την κυβέρνηση του αλ Σάρατζ και έχει προχωρήσει στην καταγγελία της εν λόγω «συμφωνίας» τόσο στα Ηνωμένα Έθνη, όσο και στον Παναφρικανικό Σύνδεσμο.
.
Ο δεύτερος λιβυκός πόλεμος διαρκεί, τώρα, έξη χρόνια, τρείς εβδομάδες και τέσσερις ημέρες και οι επιπτώσεις του γίνονται αισθητές όχι μόνο στα καθαυτά γεωγραφικά όρια της χώρας, αλλά και βορειοανατολικά, μέχρι την Ελλάδα. Και τούτο, εξαιτίας της ανάμειξης της Άγκυρας στην σύρραξη των φυλών της Λιβύης, που ξέσπασε αμέσως μετά τον φονικό παραγκωνισμό του Μουαμάρ Καντάφι.
.
Το μνημόνιο Τουρκίας- Λιβύης, που παραβιάζει την ελληνική ΑΟΖ και περιλαμβάνει, συνολικά, 18 συντεταγμένες από πλευράς Τουρκίας και άλλες τόσες από πλευράς Λιβύης, καθώς και αναλυτικούς χάρτες βάσει των οποίων καθορίζεται υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ μεταξύ των δύο πλευρών, αποτελεί τον πυλώνα μιας νέας έξαρσης διεκδικήσεων της Άγκυρας σε βάρος των ελληνικών εθνικών δικαιωμάτων και συμφερόντων..
Η γραμμή που καθορίζει το τουρκολιβυκό MoU και εκτείνεται σε μήκος 18,6 θαλασσίων μιλίων εμπεριέχει, ωστόσο, εκτός όλων των άλλων και μια συγκεκριμένη «γκρίζα» ζώνη για την οποία δεν έχει υπάρξει, ακόμη, ουδεμία νύξη, ένσταση, ή δημόσια αντίδραση. Οι συντεταγμένες της άκυρης και παράνομης προσέγγισης των δύο πλευρών, στο τμήμα που αφορά στην Λιβύη, καταλήγουν στα όρια των περιοχών που ελέγχουν η Βουλή των Αντιπροσώπων, με έδα το Τομπρούκ, και οι δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ.
.
Πιο συγκεκριμένα, τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στην Μεσόγειο, μεταξύ της Κυβέρνησης της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμμαχίας-Κράτους της Λιβύης ξεκινούν στο “Σημείο Α”, που περικλείεται από τις συντεταγμένες, 34ο 16’ 13.720’’ν – 026ο 19’ 11.640’’Ε και τελειώνουν στο “Σημείο Β” (34ο 09’ 07.0’’Ν – 026ο 39’ 06.3’’Ε)..
Τουτέστιν, μια δύναμη, έστω η επί του παρόντος διεθνώς αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ και την Ε.Ε., που ελέγχει ένα μικρό ποσοστό της εδαφικής επικράτειας της Λιβύης, αισθάνεται ελεύθερη να υπογράφει συμφωνίες που αφορούν σε περιοχές που ούτε ελέγχει, ούτε, είναι πιθανό να ελέγξει, τουλάχιστον εξ ιδίων δυνάμεων, στο προσεχές μέλλον. Ορισμένες πρόσφατες επιτυχίες των δυνάμεων του αλ Σάρατζ σε στρατιωτικό επίπεδο, δεν εγγυώνται και τη δυνατότητά του να επικρατήσει του αντίπαλου στρατού.
.
Η άρση του λιβυκού αδιεξόδου μοιάζει, αυτή τη στιγμή, αδύνατη. Η Αίγυπτος έχει αναλάβει, εσχάτως, διπλωματικές πρωτοβουλίες για ειρήνευση στην περιοχή, με την υποστήριξη της Μόσχας, ενώ ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ και οι υπουργοί Εξωτερικών Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας κάλεσαν τους πρωταγωνιστές του πολέμου στην Λιβύη να καταπαύσουν άμεσα το πυρ και να εμπλακούν εποικοδομητικά σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
.
Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει να να μην τα περιμένει, τελικά, όλα από την… Αθηνά, αλλά κινεί και το δικό της χέρι. Αυτό απέδειξε η συμφωνία-σταθμός για την οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία, που έσπασε το αδιέξοδο που υφίστατο από το 1977 και ανοίγει τον δρόμο για την χάραξη ΑΟΖ και με τα άλλα γειτονικά κράτη, ιδίως όμως με την Αίγυπτο, αφού μόνον έτσι θα μπορούσαν να ανασχεθούν τα τουρκικά σχέδια στην Ανατολική Μεσόγειο.
.
Ήδη, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, προγραμματίζει να επισκεφθεί το Κάιρο στις 18 Ιουνίου, για συνομιλίες με την αιγυπτιακή πλευρά με στόχο την υπογραφή συμφωνίας για μια διμερή χάραξη ΑΟΖ. Παρά τις αντιρρήσεις του Καΐρου για το Καστελόριζο, ακόμη και μια τμηματική οριοθέτηση, σε πρώτη φάση, μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οφέλη για την Αθήνα, καθώς το τμήμα για το οποίο οι δύο χώρες μπορούν να έρθουν σε συμφωνία, θα περιλαμβάνει τις θαλάσσιες περιοχές που άπτονται, σήμερα, του τουρκο-λιβυκού συμφώνου, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα.
.
«Η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών επιτυγχάνεται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, με έγκυρες συμφωνίες, όχι με ανυπόστατες συμφωνίες και μονομερείς καταθέσεις συντεταγμένων», υποστήριξε ο κ, Δένδιας, σε μια από τις σπάνιες εκδηλώσεις αποτελεσματικής και υψηλής ποιότητας διπλωματίας στις οποίες προέβη ποτέ ελληνική κυβέρνηση..
Η μεθοδικότητα και η απαραίτηση διπλωματική «μυστικοπάθεια», αποτελούν απείρως χρησιμότερα εργαλεία αποτροπής κινδύνων για τα εθνικά συμφέροντα και προσδίδουν ουσία σε φραστικές παρεμβάσεις των εταίρων μας, από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλες, υπέρ, ή έστω πλησίον των ελληνικών θέσεων, όπως η πρόσφατη από τον εκπρόσωπο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, ο οποίος είπε πως ότι το μνημόνιο κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης, δεν μπορεί, ως νομικό ζήτημα, να επηρεάσει τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις τρίτων κρατών, όπως η Ελλάδα και σημείωσε, επίσης, ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όπως αντικατοπτρίζεται στη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, τα νησιά παράγουν γενικά μια ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία επικράτεια.
.
Το Τούρκο-Λυβικό Μνημόνιο, αγνοώντας επιδεικτικά το άρθρο 121 του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS 1982), που αναγνωρίζει δικαιώματα ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στους νησιωτικούς χώρους, διαμοιράζει την υφαλοκρηπίδα μεταξύ των ηπειρωτικών ακτών της Τουρκίας και το τμήμα της Λιβύης που «αντικρύζουν» οι ακτές της πρώτης και υπαρπάζει από την Ελλάδα περιοχή που εκτείνεται σε περίπου 39.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, νοτίως της Κρήτης, την οποία και αποδίδει στην Λιβύη!
Ο δεύτερος λιβυκός πόλεμος διαρκεί, τώρα, έξη χρόνια, τρείς εβδομάδες και τέσσερις ημέρες και οι επιπτώσεις του γίνονται αισθητές όχι μόνο στα καθαυτά γεωγραφικά όρια της χώρας, αλλά και βορειοανατολικά, μέχρι την Ελλάδα. Και τούτο, εξαιτίας της ανάμειξης της Άγκυρας στην σύρραξη των φυλών της Λιβύης, που ξέσπασε αμέσως μετά τον φονικό παραγκωνισμό του Μουαμάρ Καντάφι.
.
Το μνημόνιο Τουρκίας- Λιβύης, που παραβιάζει την ελληνική ΑΟΖ και περιλαμβάνει, συνολικά, 18 συντεταγμένες από πλευράς Τουρκίας και άλλες τόσες από πλευράς Λιβύης, καθώς και αναλυτικούς χάρτες βάσει των οποίων καθορίζεται υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ μεταξύ των δύο πλευρών, αποτελεί τον πυλώνα μιας νέας έξαρσης διεκδικήσεων της Άγκυρας σε βάρος των ελληνικών εθνικών δικαιωμάτων και συμφερόντων..
Η γραμμή που καθορίζει το τουρκολιβυκό MoU και εκτείνεται σε μήκος 18,6 θαλασσίων μιλίων εμπεριέχει, ωστόσο, εκτός όλων των άλλων και μια συγκεκριμένη «γκρίζα» ζώνη για την οποία δεν έχει υπάρξει, ακόμη, ουδεμία νύξη, ένσταση, ή δημόσια αντίδραση. Οι συντεταγμένες της άκυρης και παράνομης προσέγγισης των δύο πλευρών, στο τμήμα που αφορά στην Λιβύη, καταλήγουν στα όρια των περιοχών που ελέγχουν η Βουλή των Αντιπροσώπων, με έδα το Τομπρούκ, και οι δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ..
Πιο συγκεκριμένα, τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στην Μεσόγειο, μεταξύ της Κυβέρνησης της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμμαχίας-Κράτους της Λιβύης ξεκινούν στο “Σημείο Α”, που περικλείεται από τις συντεταγμένες, 34ο 16’ 13.720’’ν – 026ο 19’ 11.640’’Ε και τελειώνουν στο “Σημείο Β” (34ο 09’ 07.0’’Ν – 026ο 39’ 06.3’’Ε)..
Τουτέστιν, μια δύναμη, έστω η επί του παρόντος διεθνώς αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ και την Ε.Ε., που ελέγχει ένα μικρό ποσοστό της εδαφικής επικράτειας της Λιβύης, αισθάνεται ελεύθερη να υπογράφει συμφωνίες που αφορούν σε περιοχές που ούτε ελέγχει, ούτε, είναι πιθανό να ελέγξει, τουλάχιστον εξ ιδίων δυνάμεων, στο προσεχές μέλλον. Ορισμένες πρόσφατες επιτυχίες των δυνάμεων του αλ Σάρατζ σε στρατιωτικό επίπεδο, δεν εγγυώνται και τη δυνατότητά του να επικρατήσει του αντίπαλου στρατού..
Η άρση του λιβυκού αδιεξόδου μοιάζει, αυτή τη στιγμή, αδύνατη. Η Αίγυπτος έχει αναλάβει, εσχάτως, διπλωματικές πρωτοβουλίες για ειρήνευση στην περιοχή, με την υποστήριξη της Μόσχας, ενώ ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ και οι υπουργοί Εξωτερικών Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας κάλεσαν τους πρωταγωνιστές του πολέμου στην Λιβύη να καταπαύσουν άμεσα το πυρ και να εμπλακούν εποικοδομητικά σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
.
Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει να να μην τα περιμένει, τελικά, όλα από την… Αθηνά, αλλά κινεί και το δικό της χέρι. Αυτό απέδειξε η συμφωνία-σταθμός για την οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία, που έσπασε το αδιέξοδο που υφίστατο από το 1977 και ανοίγει τον δρόμο για την χάραξη ΑΟΖ και με τα άλλα γειτονικά κράτη, ιδίως όμως με την Αίγυπτο, αφού μόνον έτσι θα μπορούσαν να ανασχεθούν τα τουρκικά σχέδια στην Ανατολική Μεσόγειο.
.
Ήδη, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, προγραμματίζει να επισκεφθεί το Κάιρο στις 18 Ιουνίου, για συνομιλίες με την αιγυπτιακή πλευρά με στόχο την υπογραφή συμφωνίας για μια διμερή χάραξη ΑΟΖ. Παρά τις αντιρρήσεις του Καΐρου για το Καστελόριζο, ακόμη και μια τμηματική οριοθέτηση, σε πρώτη φάση, μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οφέλη για την Αθήνα, καθώς το τμήμα για το οποίο οι δύο χώρες μπορούν να έρθουν σε συμφωνία, θα περιλαμβάνει τις θαλάσσιες περιοχές που άπτονται, σήμερα, του τουρκο-λιβυκού συμφώνου, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα.
.
«Η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών επιτυγχάνεται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, με έγκυρες συμφωνίες, όχι με ανυπόστατες συμφωνίες και μονομερείς καταθέσεις συντεταγμένων», υποστήριξε ο κ, Δένδιας, σε μια από τις σπάνιες εκδηλώσεις αποτελεσματικής και υψηλής ποιότητας διπλωματίας στις οποίες προέβη ποτέ ελληνική κυβέρνηση..
Η μεθοδικότητα και η απαραίτηση διπλωματική «μυστικοπάθεια», αποτελούν απείρως χρησιμότερα εργαλεία αποτροπής κινδύνων για τα εθνικά συμφέροντα και προσδίδουν ουσία σε φραστικές παρεμβάσεις των εταίρων μας, από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλες, υπέρ, ή έστω πλησίον των ελληνικών θέσεων, όπως η πρόσφατη από τον εκπρόσωπο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, ο οποίος είπε πως ότι το μνημόνιο κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης, δεν μπορεί, ως νομικό ζήτημα, να επηρεάσει τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις τρίτων κρατών, όπως η Ελλάδα και σημείωσε, επίσης, ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όπως αντικατοπτρίζεται στη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, τα νησιά παράγουν γενικά μια ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία επικράτεια.
.
Το Τούρκο-Λυβικό Μνημόνιο, αγνοώντας επιδεικτικά το άρθρο 121 του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS 1982), που αναγνωρίζει δικαιώματα ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στους νησιωτικούς χώρους, διαμοιράζει την υφαλοκρηπίδα μεταξύ των ηπειρωτικών ακτών της Τουρκίας και το τμήμα της Λιβύης που «αντικρύζουν» οι ακτές της πρώτης και υπαρπάζει από την Ελλάδα περιοχή που εκτείνεται σε περίπου 39.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, νοτίως της Κρήτης, την οποία και αποδίδει στην Λιβύη!
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο FacebookΑκολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube