Του Andrey Samokhin

Μετάφραση: Χωριανόπουλος Άγγελος

Φάνηκε σε πολλούς πως στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης η Ρωσία είχε στραφεί πλήρως στο πλευρό του Στρατάρχη Haftar, ωστόσο, στην πραγματικότητα η Μόσχα κατάφερε να κρατήσει ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας και εμπιστευτικές επαφές τόσο με τους συμμάχους της όσο και με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας GNA. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως μετά από την ήττα των στρατευμάτων του Haftar στο αεροδρόμιο της Τρίπολης, ο GNA έστειλε αμέσως διπλωματική αντιπροσωπεία στην Μόσχα. Πως μπορεί η Ρωσία να προστατέψει τα συμφέροντά της στην Λιβύη ακόμα και αν η ισορροπίες στην εξουσία αλλάζουν δραματικά; 

Ο Στρατάρχης Haftar, επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού LNA, ανακοίνωσε την ”αναδιάταξη των δυνάμεων εκτός της Τρίπολης”. 

Με την είδηση αυτή να επιβεβαιώνεται το πρωί της Πέμπτης, ο στρατός του LNA αποχώρησε από περιοχές που κατείχε στα περίχωρα της Τρίπολης και έδωσε την θέση του στα στρατεύματα του GNA. Σχεδόν ταυτόχρονα ο LNA εγκατέλειψε το διεθνές αεροδρόμιο της Τρίπολης και αρκετές άλλες περιοχές νότια της Τρίπολης.

Η απώλεια του διεθνούς αεροδρομίου ήταν ιδιαίτερα οδυνηρή για τις δυνάμεις του Khalifa Haftar. Όπως είπε και ο διεθνής αναλυτής Abbas Juma στην εφημερίδα VZGLYAD, αυτό το σημείο δεν είχε μόνο σημαντική συμβολική αξία, αλλά και στρατηγική. Αν και η απώλεια του αεροδρομίου δεν επηρέασε την αεροπορική παρουσία του LNA στην Λιβύη (καθώς οι αεροπορικές δυνάμεις εδρεύουν σε βάσεις στα νότια της χώρας) η απώλεια του αεροδρομίου θα μπορούσε να πανικοβάλει το ηθικό των στρατευμάτων του Στρατάρχη Haftar.

Η δήλωση του Στρατάρχη Haftar δεν ήταν προϊόν σύμπτωσης, καθώς δεν ονομάστηκε τυχαία μετεγκατάσταση η διαδικασία υποχώρησης των στρατευμάτων. Όπως υπενθυμίζει η RIA Novosti, την Τρίτη η αποστολή του ΟΗΕ ήταν γεμάτη αισιοδοξία σχετικά με τα αποτελέσματα των ειρηνευτικών συνομιλιών περί κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων στην Λιβύη. Ελπίζουμε πως ο Haftar θα πάρει πίσω τις δηλώσεις που έκανε την περίοδο του Απριλίου και θα δεχτεί να συνομιλήσει με τον Al-Saraj για να βρεθεί μία πολιτική λύση για την  λήξη του εμφυλίου της Λιβύης, καθώς είναι απίθανο να καταλάβει την εξουσία της χώρας με την βία. 

Να σημειωθεί πως τις τελευταίες ημέρες διεξάγονται συσκέψεις πολιτικών αρχηγών εμπόλεμων κομμάτων με τους διεθνείς συμμάχους τους. Τις ημέρες που ο Saraj μετέβη στην Τουρκία για να συνομιλήσει με τον Τούρκο πρόεδρο Tayyip Erdogan, ο Haftar επισκέφθηκε στην Αίγυπτο τον Πρόεδρο  Abdel Fattah al-Sisi, τον οποίο προέτρεψε ”να εφαρμόσει τις διατάξεις περί συλλογικής άμυνας του Συνδέσμου των Αραβικών Κρατών”. Δηλαδή να εισβάλλουν άμεσα στην Λιβύη για να σταματήσουν την Τουρκική εμπλοκή στην περιοχή. Δεν αναφέρθηκε αν η Αίγυπτος συμφωνεί σε ενδεχόμενο μίας τέτοιας επέμβασης. Η Ρωσία, η οποία βρίσκεται σε επαφή με αμφότερες πλευρές, έλαβε αντιπροσωπεία του GNA την Πέμπτη με επικεφαλής τον Saraj Ahmed Maytyg. Βάσει των διαπραγματεύσεων, ο προσκεκλημένος διαβεβαίωσε ακράδαντα πως δεν θα υπάρξει στρατιωτική κλιμάκωση στην Λιβύη, χάρης στις προσπάθειες των Ρώσων διπλωματών. ”Η Ρωσία είναι ένας πολύ σημαντικός εταίρος ο οποίος θα βοηθήσει στην εδραίωση της σταθερότητας της Λιβύης”.

Ο επικεφαλής διπλωματίας Sergey Lavrov, κατέστησε σαφές πως απαραίτητη προϋπόθεση για να επέλθει εκεχειρία στην Λιβύη είναι να απελευθερωθούν οι Ρώσοι αιχμάλωτοι που κρατούνται σε φυλακές της Τρίπολης. Αποχωρώντας από την Μόσχα, ο Saraj Ahmed Maytyg ανέφερε πως στο σύντομο μέλλον η γενική εισαγγελία του GNA θα έκδοση ”σαφή δήλωση” για απελευθέρωση των Ρώσων κρατουμένων.

Ο Kirill Semenov, επικεφαλής του Κέντρου Ισλαμικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Ανάπτυξης, πιστεύει ότι ένας νέος γύρος λιβυκής διπλωματικής δραστηριότητας οφείλεται στις στρατιωτικές ήττες του Στρατάρχη Haftar. 

Ο Kirill Semenov, ανέφερε πως είναι αδύνατο να λυθεί το πρόβλημα της Λιβύης με στρατιωτικά μέσα. Τόνισε πως η θεση της Μόσχας είναι η εξής: ”Η Ρωσία ενδιαφέρεται κυρίως να παραμείνει στην Λιβύη ως σημαντικός παράγοντας σταθερότητας και γι’αυτό θα συμβάλει στην ειρηνευτική διαδικασία. Η Ρωσία δεν πήρα κατηγορηματικά το μέρος του Haftar. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μου, η πρόταση αυτή συναντάει αρκετούς πολέμιους ιδίως μεταξύ του στρατιωτικού και του παραστρατιωτικού κλάδου της Ρωσικής βιομηχανίας”.

Ο πρόεδρος της Εταιρείας Φιλίας και Επιχειρηματικής Συνεργασίας με τις Αραβικές Χώρες, Vyacheslav Matuzov, ο οποίος γνωρίζεται προσωπικά με τον Haftar, χαιρετίζει την επίσκεψη της αντιπροσωπείας του GNA στην Μόσχα. ”Η Ρωσία συνεχίζει να διαδραματίζει μεγάλο ρόλο, ηθικό και πολιτικό, στα γεγονότα της Λιβύης. Δεν θα διακόψουμε  τις σχέσεις με τον GNA”, ανέφερε ο Matuzov. ”Είναι απαραίτητο να σβήσουμε την φλόγα του εμφυλίου στην Λιβύη καθώς κάθε εξωτερική παρέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε κλιμάκωση του εμφυλίου. Οι Ρώσοι παρεμβαίνουν εκεί που παρενέβησαν και οι Αμερικάνοι και οι Άραβες και οι Τούρκοι”.

Στην συνέχεια αρνήθηκε έμμεσα την στρατιωτική παρουσία της οργάνωσης Wagner στην Λιβύη. 

”Προσπάθησαν με κάποιον τρόπο να παρουσιάσουν έναν νεκρό Βαλκάνιο ως μέλος της Wagner. Δεν  μπορώ να φανταστώ πως μέλη της Wagner πολέμησαν μαζί με Άγγλους μισθοφόρους στο πλευρό του Haftar”, ανέφερε.

Παρεμπιπτόντως, ο Lavrov σε δήλωσή του ανήμερα της επίσκεψης της αντιπροσωπείας του GNA στην Μόσχα, επιβεβαίωσε ”την ετοιμότητα των ρωσικών οικονομικών φορέων να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στην Λιβύη μετά το τέλος της εμφύλιας σύρραξης”.

Όσον αφορά τα οικονομικά συμφέροντα της Ρωσίας στην Λιβύη, ο Semenov είναι βέβαιος πως όταν εδραιωθεί η ειρήνη στην Λιβύη, η Ρωσία θα συνεχίσει να εργάζεται σε εκείνους τους τομείς που ήδη εκπροσωπείτο από την Gazprom και την Tatneft, εταιρείες οι οποίες πιθανότατα θα επεκτείνουν την γεωγραφία της ανάπτυξης. ”Φυσικά αυτό εξαρτάται από τις σχέσεις της Ρωσίας με τον GNA ο οποίος κατέχει ένα μεγάλο μέρος των πετρελαιοπηγών της χώρας”. ”Υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες του ενεργειακού μέλλοντος της Λιβύης πέραν της Τουρκίας, όπως η Γαλλία και η Ιταλία”. 

πηγή: vz.ru