Του James Stavridis

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να αποσύρει σχεδόν 10.000 Αμερικανούς στρατιώτες από τη Γερμανία, διαμορφώνοντας έτσι την στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη χώρα κάτω των 25.000 ανδρών και γυναικών.

Είναι δύσκολο να εκφράσει κανείς ολοκληρωμένα πόσο λαθεμένη είναι αυτή η απόφαση. Η περικοπή αυτών των στρατευμάτων είναι ένα απόλυτο δώρο στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, επιφέρει άσκοπα προβλήματα στη διατλαντική συμμαχία, μειώνει την ετοιμότητα της Αμερικής να διεξαγάγει άμεσες και βιώσιμες πολεμικές επιχειρήσεις σε παγκόσμια κλίμακα και δεν επιφέρει κανένα έστω και χρηματικό κέρδος μέσω εξοικοινόμησης πόρων για τις ΗΠΑ.

Η λογική Τραμπ είναι ότι η Γερμανία “παραβαίνει” τις οικονομικές υποχρεώσεις της προς τον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO). Κάτι τέτοιο δεν ισχύει: ο προϋπολογισμός του ΝΑΤΟ κατανέμεται μεταξύ των 30 κρατών μελών και οι υποχρεώσεις της Γερμανίας είναι πλήρως εξυπηρετούμενες. Αν και είναι αλήθεια ότι η Γερμανία δεν έχει ακόμη επιτύχει τον στόχο της συμμαχίας να ξοδεύουν τα μέλη το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα τους, το Βερολίνο κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.

Γνωρίζω καλά τα συγκεκριμένα ζητήματα. Όταν διατελούσα ανώτατος συμμαχικός διοικητής στο ΝΑΤΟ, είχα και μια εντελώς διαφορετική και παράλληλη διοικητική ευθύνη: ήμουν διοικητής της Ευρωπαϊκής Διοίκησης των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ (EUCOM). Ήμουν ένας από τους έξι – κατανεμημένους γεωγραφικά – διοικητές μάχιμων μονάδων, δηλαδή των στρατηγών οι οποίοι έχουν την ευθύνη από πλευράς ΗΠΑ για τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων σε μια συγκεκριμένη ήπειρο – περιφέρεια του κόσμου.

Το αμερικανικό στρατιωτικό δίκτυο στην Ευρώπη και η σημασία του

Στην EUCOM, είχα ένα διευρυμένο και ικανό επιτελείο στο αρχηγείο μας στη Στουτγκάρδη της Γερμανίας και ένα δίκτυο βάσεων που εκτείνονταν σε όλο το μήκος και πλάτος της Δυτικής Ευρώπης. Υπήρχαν περίπου 64.000 προσωπικού όλων των υπηρεσιών σε 21 βάσεις – “κλειδιά” υπό τη διοίκησή μου, συμπεριλαμβανομένων περίπου 40.000 ατόμων στη Γερμανία.

Αξίζει να σημειωθεί, παρεμπιπτόντως, ότι ακόμη και αυτοί οι αριθμοί αντιπροσωπεύουν μια μείωση της τάξης του σχεδόν 90% για την παρουσία των ΗΠΑ στην Ευρώπη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Όταν αναστοχάζομαι  εκείνη την εποχή, τρεις εικόνες έρχονται στο μυαλό μου.

Η πρώτη είναι να επισκέπτομαι το στρατιωτικό νοσοκομείο στο Landstuhl της Γερμανίας, το οποίο είναι η μεγαλύτερη ιατρική εγκατάσταση που λειτουργεί υπό την αιγίδα των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων εκτός του εδάφους των ΗΠΑ. Εκτός από την παροχή φροντίδας για δεκάδες χιλιάδες στρατιωτικούς και τις οικογένειές τους, το νοσοκομείο ήταν το σημείο όπου μεταφέρονταν άμεσα οι πλέον βαριά τραυματισμένοι εκ των Αμερικανών στρατιωτικών στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.

Εκείνη την εποχή, είχαμε χιλιάδες τραυματίες οι οποίοι περνούσαν από το νοσοκομείο κάθε μήνα πριν επιστρέψουν στις ΗΠΑ. Καθώς διέτρεχα τους θαλάμους προσπαθώντας να παράσχω κάποια μικρή εμψύχωση στους τραυματίες, κατάλαβα καλά τη γεωγραφική αναγκαιότητα της ύπαρξης μιας τέτοιας εγκατάστασης, όπου οι στρατιώτες μας μπορούσαν να μεταφέρονται σχετικά γρήγορα και να απολαμβάνουν την υψηλότερη δυνατή ποιότητα φροντίδας.

Θυμάμαι επίσης τα πολλά ταξίδια μου ανά τη Γερμανία προκειμένου να συναντήσω Αμερικανούς στρατιώτες λίγο πριν εκείνοι αρχίσουν να αναπτύσσονται στη Μέση Ανατολή ή στο Αφγανιστάν.

Επανειλημμένα μου μιλούσαν για το πόσο χαρούμενες και ασφαλείς ένιωθαν οι οικογένειές τους μέσα στις γερμανικές τοπικές κοινότητες, που τους νοιάζονταν, όπως τις νοιάζονταν κι εκείνοι. Η Γερμανία πλήρωνε έως τώρα ένα σημαντικό μέρος του κόστους για τη διατήρηση αυτών των 40.000 στρατιωτικών μέσα στο έδαφός της και προσέφερε στους τελευταίους εξαιρετικές εγκαταστάσεις. Δεν πρόκειται για τις ξεπερασμένες πια βάσεις του Ψυχρού Πολέμου, αλλά για σταθμούς προσωπικού που λειτουργούν με λογική 21ου αιώνα και μέλλοντος.

Τέλος, σκέφτομαι τα πολλά ταξίδια μου στο Αφγανιστάν εκείνη την περίοδο, κατά τα οποία επισκέφτηκα τις 150.000 Αμερικανών στρατιωτικών υπό τη στρατηγική μου διοίκηση, αφότου η Διεθνής Δύναμη Ασφάλειας και Βοήθειας (ISAF), υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ, ανέλαβε την πρωταρχική ευθύνη για τη διεξαγωγή του πολέμου εκεί.

Η Γερμανία ήταν ένας από τους κορυφαίους κρατικούς παράγοντες σε συνεισφορά προσωπικού στη σύγκρουση στο Αφγανιστάν και έχασε πολλούς στρατιώτες. Οι Γερμανοί είχαν την αρμοδιότητα για το βόρειο Αφγανιστάν, με επίκεντρο τις βάσεις γύρω από το Mazar-i-Sharif και έκαναν εξαιρετική δουλειά υπό τη διοίκηση αρκετών Γερμανών στρατηγών. Επισκέφτηκα επίσης τις 15.000 στρατιωτικών του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια, οι οποίοι διατηρούσαν ζωντανή μια ασταθή ειρηνευτική προσπάθεια στο Κόσοβο, υπό τη διοίκηση μιας σειράς εξαιρετικών Γερμανών υποστρατήγων.

Ποιος ωφελείται

Μια καλή ερώτηση όταν εξετάζει κανείς την ορθότητα ή μη κάποιας σημαντικής απόφασης είναι απλούστατα: Ποιος ωφελείται;

Σε αυτήν την περίπτωση, σίγουρα όχι οι ΗΠΑ, καθώς θα χάσουν στρατηγικής σημασίας βάσεις κοντά στους αντιπάλους τους. Δεν θα εξοικονομήσουν χρήματα – στην πραγματικότητα, το Πεντάγωνο θα χάσει τις γερμανικές επιδοτήσεις. Όταν τα στρατεύματα θα μετακινηθούν πίσω στις ΗΠΑ, θα απαιτηθούν βάσεις για τη στέγασή τους και, εάν πρέπει να αναπτυχθούν εκ νέου, το κόστος μεταφοράς τους θα είναι σημαντικό.

Το ΝΑΤΟ βγαίνει επίσης χαμένο: μπορώ να δηλώσω, έχοντας γνώση του ζητήματος, ότι κάθε Αμερικανός στρατιώτης ο οποίος είναι παρών στην Ευρώπη βοηθά στην ενίσχυση της συμμαχίας και αποτελεί μέρος του λόγου για τον οποίο σύμμαχοι των ΗΠΑ ήταν πρόθυμοι να τις ακολουθήσουν στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ δεν ωφελείται. Θα χάσει πολύτιμες ευκαιρίες συνεκπαίδευσης με τις άκρως ικανές γερμανικές ένοπλες δυνάμεις. Οι σύμμαχοι της Αμερικής θα νιώσουν μπερδεμένοι και θα αμφισβητήσουν τη δέσμευσή μας στο χτίσιμο μιας κοινής αποτροπεπτικής ισχύος έναντι της Ρωσίας.

Αυτό το τελευταίο στοιχείο μάς φέρνει ενώπιον του μοναδικού ωφελούμενου: του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ρώσος ηγέτης θα χρησιμοποιήσει αυτήν την ξαφνική απόσυρση για να καυχηθεί στο εσωτερικό της Ρωσίας (“οι ΗΠΑ φοβούνται να μπλέξουν σε έναν πόλεμο με τη Ρωσία”), στην Ευρώπη (“οι ΗΠΑ δεν είναι ουσιαστικά δεσμευμένες στην υπεράσπισή σας”) και διεθνώς, στη Μέση Ανατολή και αλλού (“δείτε πόσο άστατοι είναι οι Αμερικανοί έναντι των υποτιθέμενων συμμάχων τους”).

Η σημασίας της Ευρώπης για τις ΗΠΑ

Όλα τα παραπάνω δεν αφορούν τη Γερμανία καθεαυτή. Πρόκειται για τη δέσμευση των ΗΠΑ στην δομή των συμμαχιών τους γενικά και στην Ευρώπη ειδικότερα. Γιατί είναι τόσο σημαντική η Ευρώπη για τις ΗΠΑ;

Πρώτον, λόγω κοινών αξιών: η Ευρώπη φιλοξενεί τις περισσότερες και τις πλέον προοδευτικές δημοκρατίες του κόσμου, τα έθνη με τα οποία οι Αμερικανοί μοιράζονται θεμελιώδεις αξίες.

Δεύτερον, με ΑΕΠ 20 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και τη θέση του κορυφαίου εμπορικού εταίρου των ΗΠΑ, η σημασία της Ευρώπης για την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία είναι κάτι παραπάνω από κομβική.

Τρίτον, το ευρωπαϊκό “τερέν” παραμένει κρίσιμο από γεωστρατηγική άποψη έδαφος, παρέχοντας στις ΗΠΑ την παγκόσμια πρόσβαση που απαιτείται για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων σε παγκόσμια κλίμακα.

Τέταρτον, η Ευρώπη είναι το φόντο επάνω στο οποίο ξεδιπλώνεται η συμμαχία του ΝΑΤΟ, η πλέον επιτυχημένη και πρωτοφανών δυνατοτήτων συμμαχία στην ιστορία.

Πέμπτον, η Ευρώπη είναι σήμερα “εξαγωγέας ασφάλειας”, διαθέτοντας μερικούς από τους πιο καλά εκπαιδευμένους και τεχνολογικά προηγμένους στρατούς στον κόσμο.

Υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να διατηρήσουν οι ΗΠΑ τα στρατεύματά τους στη Γερμανία. Δεν μπορώ να σκεφτώ ούτε έναν που να συνηγορεί στην απόφαση Τραμπ να τα αποσύρει.

capital.gr