του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ

Υπάρχει μια διπλωματική κινητοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς πλησιάζει η κρίσιμη ώρα, για να μην υλοποιηθεί η απειλή της Τουρκίας να διεξάγει έρευνες και εξορύξεις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Σε επίπεδο δηλώσεων φαίνεται να αποδίδει. Ε.Ε. ΗΠΑ, και άλλες ενώσεις κρατών, καλούν την Τουρκία να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο. Να δούμε αν αποδώσει και στην πράξη. Κυρίως, αν η ευρωπαϊκή παρέμβαση θα έχει αποτέλεσμα, οπότε το ευρωπαϊκό χαρτί δεν θα έχει τελειώσει εντελώς.

Η Τουρκία έχει λόγους να λαμβάνει υπόψη της την Ευρώπη και αυτοί είναι, κυρίως, οικονομικοί.

Τα οικονομικά της Τουρκίας δεν πηγαίνουν καλά και σε τέτοιες περιπτώσεις αφήνεις ανοικτές πόρτες για εναλλακτικές λύσεις. Αν και σε σημαντικό βαθμό την ρευστότητα της τουρκικής οικονομίας ενισχύουν το Κατάρ και η Τρίπολη, η οποία έχει μεταφέρει σε τουρκικές τράπεζες πολλά δις.

Ένας δεύτερος λόγος για τον οποίο η Τουρκία μπορεί να λάβει υπόψη της την Ευρώπη είναι οι στενές οικονομικές σχέσεις της με τις χώρες της Ένωσης. Αλλά τις σχέσεις αυτές μπορεί να τις εκμεταλλευτεί και η Άγκυρα. Είναι παράγων αποτροπής σκληρών μηνυμάτων προς την Τουρκία λόγω συμφερόντων των ευρωπαϊκών κρατών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, επίσης, πως η Ελλάδα πρέπει να εξαντλήσει όλους τους διπλωματικούς ελιγμούς προκειμένου να αποφύγει μια όξυνση της κρίσης με την Τουρκία. Όχι, μόνο, διότι μια στρατιωτική κλιμάκωση πέραν της αβεβαιότητας που περικλείει, θα υπονομεύσει την ανάκαμψη της χώρας από μια μακρόχρονη κρίση αλλά και διότι η Τουρκία, ως γειτονική χώρα, είναι ένα κράτος με το οποίο αναγκαστικά θα αναπτυχθούν σχέσεις σε όλα τα επίπεδα. Θέλουμε δεν θέλουμε.

Πέραν αυτών, όμως, πρέπει να εξάγουμε ορισμένα συμπεράσματα.

1.-Η μόνη γλώσσα που αντιλαμβάνεται η Τουρκία για να περιορίσει τις ορέξεις κυριαρχίας της είναι η ισχύς. Αν η Ελλάδα δεν θέλει να δορυφοροποιηθεί, ο μόνος δρόμος είναι να αναπτύξει σε μέγιστο βαθμό την ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεών της. Όχι, μόνο, σε επίπεδο αποτροπής. Το στρατιωτικό περιβάλλον αντιμετώπισης της Τουρκίας είναι περίπλοκο και καλόν είναι να ακούσουμε την άποψη των ειδικών. Αλλά, όπως δείχνουν οι εξελίξεις η Τουρκία δεν αναδιπλώνεται από την αποτροπή. Χρειάζεται και επίδειξη αποφασιστικότητας. Διότι η Άγκυρα υπολογίζει πολύ στην αναποφασιστικότητα της Ελλάδας. Χρειάζεται, δηλαδή, κάτι παραπάνω από αποτροπή. Όχι για να οδηγηθούμε σε πόλεμο. Αλλά, ως μόνος δρόμος για να τον αποφύγουμε.

2.-Χρειάζεται ένα πολύ καλό διπλωματικό σώμα. Οι απαιτήσεις έγιναν πιο σύνθετες και η χώρα στον τομέα αυτό κινείται με παλιές συνταγές.

3.-Χρειάζεται επίσης μια πολύ καλή υπηρεσία ενημέρωσης της διεθνούς κοινής γνώμης.

4.-Χρειάζεται μια νέα, προχωρημένη διπλωματική αντίληψη που θα προκύψει από το συνδυασμό όλων αυτών. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα η υλοποίηση του οποίου σήμερα μοιάζει βουνό αλλά αν συνέτρεχαν οι παραπάνω προϋποθέσεις θα ήταν μια ενδιαφέρουσα επιχείρηση. Τόσο οι αραβικές χώρες όσο και οι βαλκανικές αντιμετωπίζουν την τουρκική πίεση σε κάποιο βαθμό. Η Τουρκία αντιλαμβάνεται τη συνεργασία με τις χώρες αυτές στη λογική της δορυφοροποίησης και εξάρτησής τους. Μια έξυπνη διπλωματική κίνηση της Ελλάδας η οποία θα συνοδευόταν και από μια καλή ενημέρωση της βαλκανικής, αραβικής και διεθνούς κοινής γνώμης θα αναδείκνυε μια εναλλακτική πρόταση δημοκρατικής και ισότιμης συσπείρωσης των χωρών αυτών για την αντιμετώπιση του τουρκικού επεκτατικού κινδύνου και της συνεργασίας τους, οικονομικής και πολιτισμικής στη βάση ενός ήπιου προτύπου το οποίο υπηρετεί η Ελλάδα. Όχι του αυταρχικού, πολεμοχαρούς, ολοκληρωτικού τουρκικού προτύπου. Η Ελλάδα, δηλαδή, μπορεί να προβάλλει ως μια δύναμη ήπιας ισχύος που προτείνει την ισότιμη συνεργασία των λαών. Αλλά, για να γίνει πιστευτή και να μην εκλαμβάνεται η κίνησή της ως αδυναμία πρέπει να διαμορφώσει, και όλοι να γνωρίζουν ότι διαθέτει, ισχυρές ένοπλες δυνάμεις.

Δεν είναι καθόλου σίγουρο πως οι κοινωνίες των βαλκανικών κρατών επιθυμούν την δουλική εξάρτηση από την Άγκυρα. Αλλά δεν έχουν παρουσιαστεί και σοβαρές εναλλακτικές λύσεις.

5.-Αλλά και με την τουρκική κοινωνία πρέπει να αναπτυχθεί ένας διάλογος. Τουλάχιστον με το όχι ευκαταφρόνητο αριθμητικά μέρος της που στενάζει από τη δικτατορική λειτουργία του Ερντογάν. Και εδώ χρειάζονται δίαυλοι επικοινωνίας. Και όπως επανειλημμένως έχω γράψει, η ΕΡΤ3 θα μπορούσε να αποτελέσει έναν τέτοιο δίαυλο με την τουρκική δημοκρατική κοινή γνώμη. Η λογική των επιφυλάξεων πως θα γίνει, με ποιούς θα συνεργαστείς, πως θα συνεργαστείς, που θα τους βρείς και άλλα παρόμοια είναι για τα καφενεία.

Αν θέλουμε να σοβαρευτούμε ως κράτος και ως κοινωνία, τέτοιου είδους κινήσεις θα πρέπει να αποτελούν ρουτίνα.

6.-Θα μπορούσαν, επίσης, να κινητοποιηθούν φορείς που έχουν όραμα την ειρήνη στην περιοχή και μέσα από την εργασία τους θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ειρηνική συμβίωση. Η μεταβατική περίοδος που διανύουμε δεν εγγυάται τίποτε ότι θα παραμείνει όπως σήμερα. Υπερεθνικοί θεσμοί που θα βοηθούσαν στην εκτόνωση κρίσεων είναι αναγκαίοι.

Μια ενεργοποίηση της Βαλκανικής Συνομοσπονδίας Δημοσιογράφων είναι αναγκαία στην λογική της αποφυγής πολέμων και στην ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των λαών της βαλκανικής (στην οποία θα συμμετείχαν και Τούρκοι). Θα αποτελούσε μια δημοσιογραφική συμβολή στην ανάπτυξη ενός προβληματισμού στην κοινή γνώμη όλων των βαλκανικών χωρών.

Δεν λέω πως με όλα αυτά θα αποθαρρυνθεί κάθε επίδοξος δικτάτωρ και κατακτητής να αναπτύξει την πολιτική του. Αλλά και δεν αποκλείεται κάτι καλό να προκύψει. Η στρατιωτική ενίσχυση-πρώτη και κύρια προτεραιότητα- θα αποθαρρύνει στρατιωτικές κινήσεις της Τουρκίας. Και οι εναλλακτικές προτάσεις θα δώσουν διεξόδους στους βαλκανικούς λαούς, στα ψίχουλα που προσπαθεί να τους στείλει η Άγκυρα με τρόπο προκλητικό για την αξιοπρέπειά τους.

Η επωδός, πάντως, όλων αυτών είναι: Ισχυρές ένοπλες δυνάμεις για να διαφυλάξουμε την εθνική κυριαρχία μας. Τα άλλα είναι συμπληρωματικά. Το εθνικό έγκλημα είναι ότι αυτό έπρεπε να συμβεί εδώ και χρόνια.

Η αναγκαιότητα αυτής της διαπίστωσης μπορεί να αναδειχθεί τις επόμενες ημέρες αν η Τουρκία παραβιάσει την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Τη στιγμή εκείνη ή θα πρέπει να απωθηθεί ή θα εγγράψουμε άλλη μια υποθήκη παράδοσης δικαιωμάτων της χώρας. Η Τουρκία αν παραβιάσει την ελληνική υφαλοκρηπίδα δεν υπάρχει ειρηνικός τρόπος απώθησης. Η πιο ήπια ενέργεια, αν δεν υπακούσει στην εντολή να αποσυρθεί, είναι το τσαρτσάρισμα. Το είπε ο τέως αρχηγός ναυτικού Νίκος Τσούνης στην διαδικτυακή εκπομπή “Ανιχνεύσεις” πριν λίγες ημέρες.

Αν δεν θέλουμε να παραδοθούμε, μπορεί η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία να αντλήσει διδάγματα απο την κρίση του 1987.

Για την ιστορία: Και τότε και τώρα, ο αρχηγός στόλου έφερε και φέρει το επώνυμο Λυμπέρης.

anixneuseis.gr