Tου Νικόλαου Παούνη*

Στην παρούσα έκθεση υποβάλλονται σκέψεις σχετικά με τη μελλοντική χρήση της Πολεμικής Αεροπορίας ως εργαλείο άσκησης διπλωματίας, αποτροπής και εφόσον παραστεί αναγκαίο, νίκης. Ελήφθησαν υπόψη οι περιορισμοί σε πόρους (ανθρώπινους και οικονομικούς), οι υπάρχουσες και οι πιθανές αναδυόμενες απειλές, οι νέες τεχνολογικές εφαρμογές στον αεροπορικό τομέα και τα νεοφανή δόγματα στον αεροπορικό πόλεμο.

Η Ελλάδα ζει μετά το 1974 σε συνθήκες «ένοπλης ειρήνης», ενώ τα τελευταία έτη εξαιτίας της κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας, λαμβάνουν πολλά «θερμά» περιστατικά, χαμηλής έντασης. Πρωτίστως και κυρίως, η Πολεμική Αεροπορία αποτελεί πυλώνα της «καθοδηγούμενης διπλωματίας», δηλαδή προβάλλει ισχύ και προάγει τη λεγόμενη επιθετική (ή ενεργητική) διπλωματία, κοινώς εξυπηρετεί πολιτικούς και στρατηγικούς στόχους. Οι στόχοι αυτοί μετουσιώνονται στην προστασία του εθνικού εναερίου χώρου, στην προβολή ισχύος και στην αντιμετώπιση νέου τύπου απειλών (π.χ τουρκικά drones). Η πολιτική της «εναέριας διπλωματίας» έχει πολλαπλές εκφάνσεις.

Αυτό όμως αρκεί; Ασφαλώς όχι. Προσωπική πεποίθηση αποτελεί η ενεργότερη εμπλοκή του Κλάδου σε «επιχειρήσεις διασφάλισης του εθνικού συμφέροντος». Γενικώς οι τουρκικές δραστηριότητες στο γειτονικό περίγυρο (Αλβανία, Λιβύη, Ανατολική Μεσόγειο) πρέπει να τύχουν αποτελεσματικότερης και συστηματικότερης ανάλυσης. Η περίπτωση συνδρομής των δυνάμεων του Haftar στη Λιβύη θα έπρεπε να προβληματίζει σοβαρά τους πολιτικούς ταγούς, καθώς η επίτευξη νίκης εκ μέρους του Λίβυου στρατάρχη, ακυρώνει απειλητικούς – για τα ελληνικά συμφέροντα – σχεδιασμούς. Τη δεδομένη στιγμή απουσιάζει επαρκής αριθμός πτητικών μέσων με τα οποία θα επιτυγχάνονταν το εγχείρημα (UAV’s/UCAV’s), δια τούτο επιβάλλεται η αναπροσαρμογή των εξοπλιστικών προτεραιοτήτων.

Για να επιτευχθούν οι προειρημένοι στόχοι και επαυξηθεί η συνεργασία με τις συμμαχικές χώρες, αποτελεί αναγκαιότητα η σταδιακή μετάβαση στην 5η γενιά αεροσκαφών. Η 5η γενιά, σύντομα θα αποτελεί τον κοινό συμμαχικό κώδικα, και η προσαρμογή στα νέα επιχειρησιακά και τεχνολογικά δεδομένα θα είναι αδήριτη ανάγκη. Συνεπώς ο πολυδιαφημισμένος εκσυγχρονισμός των F-16C/D σε επίπεδο VIPER (block70), θα πρέπει να επανεξεταστεί. Ο ευμεγέθης στόλος των 154 αεροσκαφών F-16, θα πρέπει να αναβαθμιστεί (στην πραγματικότητα περίπου 124 μονάδες), στο επίπεδο CCIP (block50/52 advanced), ώστε να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά του στόλου της Π.Α. για τα επόμενα 25 έτη. Η ένταξη νέου τύπου αεροσκαφών αποτελεί μονόδρομο, και θα έπρεπε ήδη να λαμβάνει χώρα.

Επιπλέον τομείς στους οποίους θα πρέπει να ληφθεί άμεσα μέριμνα, είναι η ένταξη ατρακτιδίων ηλεκτρονικού πολέμου (π.χ ALQ-131), η ενίσχυση των νυχτερινών ικανοτήτων (SNIPER), και η ένταξη νέων όπλων μακρού πλήγματος, καθώς η τουρκική απειλή κατά των ελληνικών αεροσκαφών, λόγω των S-400, ΔΕΝ θα είναι ευκαταφρόνητη. Η απόκτηση των AGM-158/C JASSM/LRASM αποτελεί προμήθεια προς την κατεύθυνση «απογείωσης» της ικανότητας κρούσης από μεγάλες αποστάσεις κατά στόχων εδάφους/επιφανείας.

Τέλος η Π.Α. πρωτοστατεί σε νέα δόγματα και μορφές πολέμου, όπως στη συλλογή πληροφοριών και στη δικτύωση των μέσων της για την πραγματοποίηση άμεσου, αιφνιδιαστικού πλήγματος ακριβείας (net centric warfare).

*Νικόλαος Παούνης
Διεθνολόγος Msc
Διδάσκων ΕΚΠΑ
Ερευνητής ΙΔΙΣ/ΕΚΕΟ

www.ptisidiastima.com