Πρόσφατη δήλωση Ερντογάν για την Αν. Μεσόγειο: Οι δραστηριότητές μας θα συνεχιστούν με μεγάλη ταχήτητα

της Ντελφίν Μινουί (Le Figaro)

Σε ένα πλαίσιο γεωπολιτικής έντασης και αγώνα δρόμου για υδρογονάνθρακες, η Τουρκία προωθεί τα πιόνια της. Πρόκειται για μια διαμάχη που χρονολογείται πάνω από πενήντα χρόνια. Μια βαρετή και μακρινή διαμάχη που επιδεινώθηκε πρόσφατα στο πλαίσιο του πολέμου στη Λιβύη και της ανακάλυψης νέων
κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο.

Αγνοώντας τις ιταλικές, ελληνικές και αιγυπτιακές προειδοποιήσεις, η Άγκυρα πολλαπλασιάζει τις επιδείξεις ισχύος στην ανατολική Μεσόγειο. Το τελευταίο γεγονός ήταν η μεγάλης κλίμακας στρατιωτική άσκηση που πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιουνίου σε μια διαδρομή (μετ’ επιστροφής) 2000 χιλιομέτρων από την ανατολή προς τη δύση, η οποία, κινητοποίησε οκτώ φρεγάτες και κορβέτες, καθώς και αεροσκάφη, ιπτάμενα ραντάρ και μαχητικά F-16.

Η άσκηση με τίτλο «Ανοικτή Θάλασσα» ακολουθησε την ανακοίνωση του Τούρκου Υπουργού Ενέργειας για την πρόθεσή του να πραγματοποιήσει «σε τρεις ή τέσσερις μήνες» γεωτρήσεις πετρελαίου σε αυτή την πολυπόθητη θαλάσσια περιοχή, τα σύνορα της οποίας δεν έπαψαν ποτέ να αμφισβητούνται, και όπου ο αγώνας για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων επιταχύνεται.

“Πριν από λίγους μήνες, πιστεύαμε ότι οι Τούρκοι ήθελαν να εμποδίσουν τις γεωτρήσεις που είχαν αναλάβει άλλοι, επειδή είδαν ότι όλοι κινούνταν χωρίς αυτούς. Αλλά τώρα έχουν φτάσει στο στάδιο όπου οικοδομούν μόνοι τους μια εναλλακτική κατάσταση“, παρατηρεί η Ντοροθέα Σμιντ, επικεφαλής του προγράμματος Τουρκίας και Μέσης Ανατολής του IFRI. “Η Τουρκία σήμερα επιδεικνύει πολύ ευρείες δυνατότητες προβολής ισχύος, δημιουργεί τετελεσμένα γεγονότα και στη συνέχεια τα αξιοποιεί για να βρεθεί σε καλύτερη θέση στις διαπραγματεύσεις”.

Ενώ στις αρχές της Ανοιξης, η κρίση του COVID 19 έστρεψε τα μάτια της διεθνούς κοινής γνωμης αλλού, οι Τούρκοι πέτυχαν πόντους στην Τρίπολη, καταφέρνοντας, μέσω της στρατιωτικής τους στήριξης στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης (GNA) του Φαγιέζ αλ Σαρράτζ, να ωθήσουν πίσω τον στρατάρχη Χάφταρ,
τον ισχυρό άνδρα της ανατολής που υποστηρίζεται από την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Ρωσία.

Η τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak μετέδωσε την επιθυμία της Άγκυρας να ιδρύσει δύο στρατιωτικές βάσεις, η μία στην αλ-Γουατίγια (νοτιοδυτικά της Τρίπολης) που ανακαταλήφθηκε πρόσφατα, η οποία θα στεγάσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη, και η άλλη ναυτική, στο λιμάνι της Μισράτα.

Κίνδυνος περιφερειακής κλιμάκωσης

Σε αυτό το νέο πλαίσιο, η Τουρκία προτίθεται να ενισχύσει την περιφερειακή της θέση με μια ναυτιλιακή συμφωνία που υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου 2019 με την GNA, η οποία εξουσιοδοτεί την Άγκυρα να διευρύνει το πεδίο στο οποίο θα διεξάγει δραστηριότητες έρευνας υδρογονανθράκων.

Η Τουρκία, για την οποία το φυσικό αέριο είναι ο πρώτος προς κατανάλωση ενεργειακός πόρος – και η οποία εισάγει το 99% του φυσικού αερίου που χρησιμοποιεί – θέλει να επωφεληθεί από τον υποθαλάσσιο πλούτο της Λιβύης όπου έχουν ανακαλυφθεί μεγάλα κοιτάσματα τα τελευταία χρόνια.

“Εάν οι τουρκικές έρευνες και γεωτρήσεις οδηγήσουν σε σημαντικές ανακαλύψεις στην ανατολική Μεσόγειο, όχι μόνο θα ελαφρύνουν το βάρος για την τουρκική οικονομία λόγω του λογαριασμού εισαγωγών ενέργειας, αλλά θα μειώσουν την ενεργειακή εξάρτησή μας παρέχοντας παράλληλα στην Τουρκία πολιτικά και
στρατηγικά πλεονεκτήματα στις περιφερειακές υποθέσεις”, παρατηρεί ο Νετζντέτ Παμίρ, ειδικός στην ενεργειακή πολιτική.

Στο πλαίσιο αυτής της τουρκικής-λιβυκής “συμφωνίας”, η Άγκυρα μπορεί επίσης να παραχωρήσει στον εαυτό της το δικαίωμα να εμποδίσει το έργο του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, το οποίο αποσκοπεί στην εξαγωγή ισραηλινού αερίου στην κεντρική Ευρώπη και διασχίζει την περιοχή που διεκδικούν οι Τούρκοι.

Αυτό εγείρει φόβους για πιθανή περιφερειακή κλιμάκωση. “Ο κίνδυνος σύγκρουσης αυξάνεται. Η κρίση αυτή είναι μιά από τις πολλές πηγές έντασης μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου”, δήλωσε πρόσφατα ο ειδικός ενέργειας Τσαρλς Ελλίνας σε διαδικτυακό σεμινάριο, αναφερόμενος στη διαφωνία μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας για τη διαδρομή του ποταμού Έβρου.

Καθώς η Ελλάδα και η Τουρκία είναι και οι δύο μέλη του ΝΑΤΟ, μια σύγκρουση εξακολουθεί να είναι απίθανη ακόμα και αν, λέει η Ντοροθέα Σμιντ, “δεν είμαστε ποτέ απρόσβλητοι από αψιμαχίες και ολισθήσεις, όπως συνέβη με το Ισραήλ στην υπόθεση Μάβι Μαρμαρά”.

Στη Λιβύη, η Άγκυρα έχει επίσης ένα ακόμη «όπλο», αυτό των προσφύγων, όπως έχει ήδη κάνει με την Ελλάδα. «Η Λιβύη είναι η άλλη οδός για τους μετανάστες», λέει η Σμιντ. Εάν οι Τούρκοι αρχίσουν να έχουν στα χέρια τους τη μεταναστευτική πολιτική της Λιβύης, θα είναι καταστροφή για την Ευρώπη”.