Του Κώστα Ράπτη

Διμερώς τα πράγματα δείχνουν να κινούνται – πολυμερώς, ωστόσο, επικρατεί βραδυπορία ή σύγχυση, αναντίστοιχη προς τις προκλήσεις των καιρών.

Το ελληνικό διπλωματικό ημερολόγιο σημαδεύτηκε χθες από τις δια ζώσης συνομιλίες του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια με τον Γάλλο ομόλογό του, Ζαν Ιβ Λεντριάν στο Παρίσι και κατόπιν από την συμμετοχή και των δύο, μαζί με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ομολόγους τους, στην τηλεδιάσκεψη του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, όπου προσκεκλημένος υπήρξε ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Και σε ό,τι αφορά την Γαλλία και την Ελλάδα, ήτοι τις δύο χώρες που έχουν να χάσουν τα περισσότερα από την ευόδωση των σχεδίων της Τουρκίας στην Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο, ο υψηλός βαθμός συνεννόησης επιβεβαιώθηκε.

Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας εξέφρασε την ικανοποίηση της Αθήνας για την ταύτιση απόψεων με τη Γαλλία ως προς την ανάγκη σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και δη του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας για τη διασφάλιση ειρήνης και σταθερότητας σε όλη την περιοχή, καθώς και για τη σταθερή στήριξη της φίλης και συμμάχου Γαλλίας στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας από την κλιμακούμενη τουρκική παραβατικότητα.

Στο δε ζήτημα της Λιβύης, οι δύο υπουργοί συνέπεσαν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην εκτίμηση ότι επείγει η εξεύρεση πολιτικής λύσης και η διακοπή των έξωθεν παρεμβάσεων.

Για δε την ευρωπαϊκή ατζέντα, ο Νίκος Δένδιας, εξέφρασε την ικανοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης για τη γαλλο-γερμανική πρόταση περί Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ ως προς το μεταναστευτικό οι δυο υπουργοί στάθηκαν στην ανάγκη αποτροπής κάθε επανάληψης των γεγονότων του περασμένου Φεβρουαρίου, ενώ εξέτασαν και το ζήτημα της ενταξιακής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων (στην οποία, ως γνωστόν το Παρίσι προέβαλλε μέχρι πρότινος προσκόμματα).

Με τους “27” και τον Πομπέο

Στο επίπεδο, πάντως, των “27+1” κυριάρχησαν μοτίβα νεοψυχροπολεμικά, καθώς η συζήτηση περιστράφηκε πρωτίστως γύρω από την διασπορά ψευδών ειδήσεων για την πανδημία, την κατάσταση στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, την πορεία της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή, την κατάσταση στην Ουκρανία, καθώς και σε θέματα των Δυτικών Βαλκανίων.

Έχει πάντως τη σημασία του το γεγονός ότι το ζήτημα της προκλητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας τέθηκε σε μια διευρυμένη ευρω-αμερικανική διοργάνωση. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ανέλυσε λεπτομερώς στους ομολόγους του την κατάσταση μετά τη δημοσίευση των αιτήσεων για έρευνες της τουρκικής πετρελαϊκής εταιρείας TPAO εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας κατέστησε σαφές ότι η χώρα μας δεν θα ανεχθεί επ’ουδενί την παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και τόνισε ότι η κλιμάκωση της παραβατικότητας δεν προσβάλλει μόνο την Ελλάδα αλλά συνολικά την Ε.Ε., που κατ’ επανάληψή και πρόσφατα με δήλωση των υπουργών Εξωτερικών από τις 15 Μαΐου έχει καλέσει την Τουρκία να εγκαταλείψει τις προκλήσεις και να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, χάριν προώθησης της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή.

Χλιαρός ο Μπορέλ

Από την πλευρά του ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε . Ζοζέπ Μπορέλ, ανταποκρινόμενος σε πρόταση Δένδια, ανακοίνωσε ότι στο επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων τον Ιούλιο που θα διεξαχθεί κανονικά στις Βρυξέλλες και θα υιοθετήσει συμπεράσματα, θα συζητηθεί το ζήτημα της Τουρκίας “λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πτυχές της πολύπλοκης σχέσης”.

Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι η έκφραση των “ανησυχιών” του Ζοζέπ Μπορέλ για “ορισμένα γεγονότα των τελευταίων ημερών” και η έκκλησή του για “αποκλιμάκωση, ώστε να επιστρέψουμε σε μια πραγματική συνεργασία” με την Τουρκία δεν συνάδει με το μέγεθος των κινδύνων που προβάλλουν στον ορίζοντα.

“Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο χειροτερεύει. Η Ελλάδα και η Κύπρος εκφράζουν παράπονα ότι υπάρχουν γεωτρήσεις πολύ κοντά στις ακτογραμμές τους” δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Όλα αυτά ενώ οι νέες εκκλήσεις του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών προς όλους τους εμπλεκόμενους να σταματήσουν την αποστολή, κατά παραβίαση του διεθνούς εμπάργκο, όπλων και μαζητών στη Λιβύη, συμπίπτει χρονικά με τις δηλώσεις τουρκικής πηγής στο Reuters για χρησιμοποίηση από την Τουρκία της αεροπορικής βάσης αλ-Ουατίγια και ίσως και της ναυτικής βάσης της Μισράτα στη βορειοαφρικανική χώρα.

Σε συνδυασμό με τα ερωτήματα για την ευρωπαϊκή επιχείρηση επιτήρησης του εμπάργκο “Ειρήνη” που γέννησε πρόσφατα η πλαισίωση πλοίου με οπλισμό για τη Λιβύη από τουρκικά πολεμικά, η σημερινή τηλεδάσκεψη των υπουργών Άμυνας των “27” αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.

Με την Διευθύντρια της UNESCO για την Αγία Σοφία

Κατά την παραμονή του στο Παρίσι, ο Νίκος Δένδιας είχε και τηλεφωνική επικοινωνία με τη Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay. Η συζήτηση εστιάστηκε στη συνεργασία Ελλάδας-UNESCO καθώς και σε ζητήματα προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Σημειώνεται ότι πριν από λίγες ημέρες, η διευθύντρια του μορφωτικού οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, απαντώντας σε επιστολή του Νίκου Δένδια, με αφορμή την ανάγνωση εδαφίου του Κορανίου στην Αγία Σοφία κατά τους εορτασμούς της 29 Μαΐου για την επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, επιβεβαίωσε στον Έλληνα Υπουργό ότι η UNESCO παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή την κατάσταση, στον απόηχο και των τουρκικών εξαγγελιών για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε ισλαμικό τέμενος.

Η αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών υπενθύμισε ότι το μνημείο, λόγω της εξαιρετικής παγκόσμιας αξίας του, ανήκει, ήδη από το 1985, στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ως μουσείο που εντάσσεται στην ιστορική ζώνη της Κωνσταντινούπολης.

Σύμφωνα με διαδικασίες που προβλέπει η Σύμβαση για την Παγκόσμια Κληρονομιά, πριν ληφθεί οιαδήποτε απόφαση για οποιαδήποτε μετατροπή τέτοιου μνημείου, απαιτείται η προηγούμενη επίσημη γνωστοποίηση του κράτους μέρους της Σύμβασης στην UNESCO. Εν συνεχεία, συγκαλείται η αρμόδια 21μελής διακυβερνητική επιτροπή, η οποία εξετάζει τις κατάλληλες λύσεις, με γνώμονα τη διατήρηση της εξαιρετικής παγκόσμιας αξίας του μνημείου.

Η Γενική Διευθύντρια της UNESCO τόνισε, τέλος, στην επιστολή της ότι έχει υπενθυμίσει εκ νέου στην Τουρκία τη σημασία των ανωτέρω θεμελιωδών αρχών και ότι η UNESCO βρίσκεται σε εγρήγορση παρακολουθώντας στενά την πορεία της κατάστασης.

capital.gr