Η Καγκελάριος Merkel και ο Πρόεδρος Macron παρουσίασαν μια κοινή γαλλο-γερμανική πρωτοβουλία για ένα Ταμείο Ανάκαμψης 500 δισεκατομμυρίων ευρώ για την έκδοση ομολόγων και τη χρηματοδότηση δαπανών στις χώρες και τους τομείς που επλήγησαν περισσότερο.

Δεδομένων των νομικών περιορισμών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, αυτό μπορεί να επιτευχθεί αυξάνοντας το λεγόμενο ανώτατο όριο δαπανών για τον προϋπολογισμό της ΕΕ από περίπου 1 σε 2% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος για τα επόμενα τρία έτη. Αυτή η πρόταση του Ταμείου Ανάκαμψης θα επιτρέψει πρόσθετες δαπάνες περίπου 165 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως και θα προσθέσει έως και 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε ορίζοντα τριών ετών. Έτσι, το Ταμείο θα ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ και, πρωτίστως, θα χρηματοδοτήσει δαπάνες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά πιθανότατα θα στηρίξει και την πράσινη μετάβαση και θα παράσχει βοήθεια στις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την τρέχουσα κρίση.

Η Κομισιόν είχε αφήσει να εννοηθεί ανεπίσημα ότι εργάζεται πάνω σε ένα πολύ μεγαλύτερο πακέτο, της τάξης των 1-1,5 τρισ. ευρώ. Αλλά η βάση για αυτόν τον μεγάλο αριθμό υποτίθεται ότι θα ήταν μόνο περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ σε πραγματικά χρήματα. Τα υπόλοιπα θα προέρχονταν από διάφορα προγράμματα μόχλευσης. Αυτή η νέα πρόταση μπορεί να φαίνεται μικρότερη με μια πρώτη ματιά – “μόνο 500 δισεκατομμύρια ευρώ”, αλλά είναι πολύ πιο σαφής και περιλαμβάνει περισσότερη πραγματική νέα χρηματοδότηση σε σχέση με όσα ασχολούνταν η Επιτροπή μέχρι στιγμής.

Η γαλλο-γερμανική πρωτοβουλία αποτελεί ένα σημαντικό πολιτικό βήμα. Η Γαλλία και η Γερμανία μπορούν μόνο να την προτείνουν στα υπόλοιπα κράτη μέλη, αλλά δεδομένου ότι εκπροσωπούν τα δύο στρατόπεδα που μέχρι τώρα είχαν εγκλωβιστεί σε αδιέξοδο, είναι απίθανο οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος να την μπλοκάρει απευθείας.

Επί της ουσίας, η γαλλο-γερμανική συμφωνία συνδυάζει δύο βασικά στοιχεία που είχαν ήδη προαναγγελθεί σε προηγούμενα άρθρα του CEPS: πρώτον, την προσφυγή στο άρθρο 122 της Συνθήκης που προβλέπει ρητά βοήθεια στα κράτη μέλη σε εξαιρετικές περιστάσεις και, δεύτερον, τη χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ με τη μορφή του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου για τη στήριξη των κρατών μελών που έχουν πληγεί μέσω επιχορηγήσεων, αντί να τους παρασχεθούν μόνο δάνεια.

Αυτό που καθιστά την πρόταση ελκυστική πολιτικά είναι ότι κανείς δεν πρέπει να πληρώσει τώρα. Αντ ‘αυτού, οι πρόσθετες δαπάνες θα χρηματοδοτηθούν με ομόλογα, τα οποία δεν χρειάζεται να εξοφληθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του επόμενου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, δηλαδή όχι πριν από το 2028. Συνεπώς, η πραγματική μάχη για το ποιος θα πληρώσει τις πρόσθετες κορονο-δαπάνες αναβάλλεται. Προς το παρόν, καμία χώρα δεν θα αναγκαστεί να αυξήσει τη συνεισφορά της στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αυτή η πτυχή θα αμβλύνει τις αντιστάσεις, ιδιαίτερα από τη λεγόμενη συμμαχία της λιτότητας.

Μπορεί κανείς εύκολα να φανταστεί το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Οι υφιστάμενες δαπάνες για τη γεωργία και τα περιφερειακά ταμεία (μεγάλο μέρος των οποίων είναι αμφίβολης ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας) θα συνεχιστούν λίγο πολύ όπως και πριν, το ίδιο και οι συνεισφορές των κρατών μελών στην ΕΕ. Ωστόσο, οι πρόσθετες δαπάνες που σχετίζονται με τον κορονοϊό θα χρηματοδοτηθούν από χρεόγραφα που θα εκδίδονται από την ΕΕ. Αυτά τα μελλοντικά ομόλογα της ΕΕ διαφέρουν από τα περιβόητα κορονο-ομόλογα που μέχρι πρόσφατα έγειραν σθεναρή αντίδραση από την Γερμανία. Θα είναι η ΕΕ, ως Ένωση, που θα αναλάβει το χρέος -όχι τα κράτη μέλη. Υπάρχουν ήδη μερικά μικρά ποσά ομολογιών της ΕΕ σε εκκρεμότητα, τα οποία έχουν αξιολόγηση AAA – αλλά κυρίως επειδή τα ποσά είναι μικρά. Μένει να δούμε πώς θα αντιδράσουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές (και οι οίκοι αξιολόγησης) στην έκδοση από την ΕΕ τέτοιων τίτλων με αξία 500 δισ. ευρώ. Οι λεπτομέρειες σχετικά με τις εγγυήσεις που πρέπει να δοθούν για να διασφαλιστεί ότι οι επενδυτές θα αγοράσουν αυτό το χρέος θα απασχολήσουν τους δικηγόρους και τους οίκους αξιολόγησης για κάποιο χρονικό διάστημα. Στο τέλος, όλα θα κριθούν από το αν οι αγορές βλέπουν την ΕΕ ως έναν βιώσιμο πολιτικό θεσμό που μπορεί να εξασφαλίσει τη δική του χρηματοδότηση χωρίς να χρειάζεται να βασιστεί στην ύστατη εγγύηση των ισχυρότερων μελών του.

Τίποτα δεν έχει αποφασιστεί ή συμφωνηθεί ακόμη, αλλά αυτός ο συμβιβασμός ανοίγει την πόρτα σε μια μεγάλη συμφωνία μεταξύ του Βορρά και του Νότου της Ευρώπης. Η Ανατολή δεν θα ενδιαφερθεί να την τορπιλίσει, αρκεί να δει ότι προστατεύονται τα οικονομικά της συμφέροντα.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://www.ceps.eu/the-franco-german-bond-to-the-rescue/

Πηγή: capital.gr