REAL TIME |

Weather Icon
Ελλάδα 9 Μαΐου 2020

Τα νεανικά χρόνια του Βάσου Λυσσαρίδη

Τα νεανικά χρόνια του Βάσου Λυσσαρίδη
Την ερχόμενη Τετάρτη ο Βάσος Λυσσαρίδης, επίτιμος πρόεδρος της ΕΔΕΚ, ποιητής και ζωγράφος «πλήρους απασχόλησης» τα τελευταία χρόνια, θα κλείσει έναν αιώνα συναρπαστικής ζωής. 

Ο Λυσσαρίδης γεννήθηκε στις 13 Μαΐου 1920 στα Πάνω Λεύκαρα και ήταν γιος του Μιχάλη Λυσσαρίδη (1884-1970) και της Ελένης Βυζάκα (1888-1979). Ήταν το πέμπτο παιδί των γονιών του, από τα έξι, και το μοναδικό αγόρι. Οι πρώτες του πολιτικές αναμνήσεις, όπως αναφέρει ο ίδιος στο βιβλίο της Μάρως Αδαμίδου, «Βάσος Λυσσαρίδης. Εκ βαθέων. Απολογισμός ζωής και αγώνων» (Λευκωσία: Ίδρυμα Λυσσαρίδη, 2018) ήταν οι βουλευτικές εκλογές του 1925 στο διαμέρισμα Λευκάρων, όταν ο πατέρας του υποστήριξε τον μητροπολίτη Νικόδημο Μυλωνά και όχι τον Λευκαρίτη ανθυποψήφιό του, που φήφισαν οι περισσότεροι συγχωριανοί τους. Ο Λυσσαρίδης επηρεάστηκε από τα πολιτικά και εθνικά κηρύγματα του μητροπολίτη Κιτίου, και από την ανάγνωση στα νεανικά του χρόνια της εφημερίδας «Ισότης», δημοσιογραφικού του οργάνου. 

Φοίτησε για δύο χρόνια στην Ανωτέρα Σχολή Λευκάρων και συνέχισε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, από όπου αποφοίτησε το 1937, στο πρώτο έτος της γυμνασιαρχίας Κωνσταντίνου Σπυριδάκι, στα πέτρινα χρόνια της Παλμεροκρατίας. Πρώτευσε στην τάξη του, από τους 59 αποφοίτους, και πήρε τα βραβεία «Γώγειον» και «Πούλλειον» και το μετάλλιο της εν Αιγύπτω Κυπριακής Αδελφότητος. Η «τάξη των αποφοίτων του 1937», δωδεκάχρονων παιδιών στην Οκτωβριανή εξέγερση του 1931, περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, τους Ανδρέα Ζιαρτίδη και Γλαύκο Κληρίδη (δεν αποφοίτησαν), Θεόδωρο Παπαδόπουλλο, Γεώργιο Τομπάζο και Ανδρέα Φάντη. Την προηγούμενη χρονιά είχε αποφοιτήσει ο Μακάριος Κυκκώτης. Ο Βάσος Λυσσαρίδης από τους καθηγητές του μνημονεύει τον φιλόλογο Χριστόδουλο Παπαχρυσοστόμου, που τον μύησε αργότερα στην ΕΟΚΑ. Στα γυμνασιακά του χρόνια διάβασε κρυφά, όπως πολλοί από εκείνη τη μεσοπολεμική γενιά, το απαγορευμένο από την αποικιακή δικτατορία, «Αλφάβητο του κομμουνισμού» του Νικολάι Μπουχάριν. Και ως προς τα πρώτα φλερτ; Όπως αφηγείται, «αντί να φλερτάρουμε τις κοπέλες –το φλερτ τότε βέβαια ήταν απλώς να βλέπεις– φλερτάραμε την ελληνική σημαία, η οποία ήταν η μοναδική αναπεπταμένη ελληνική σημαία στην Κύπρο, στο Ελληνικό Προξενείο στη Λευκωσία. Κάναμε βόλτες έξω από το Προξενείο για να την βλέπουμε». 
Ως τελειόφοιτος γνωρίστηκε με τον Ολλανδό JandenTex (1899-1984), ελληνομαθή νομικό και ιστορικό, με σημαντικό συγγραφικό έργο στο δεύτερο μισό της ζωής του, γόνο πλούσιας οικογένειας, που ζούσε στην Αθήνα από το 1933 ως ερασιτέχνης αρχαιολόγος και το 1937 είχε επισκεφθεί την Κύπρο. O Σπυριδάκις ανέθεσε στον τελειόφοιτο μαθητή του να ξεναγήσει τον Ντεν Τεξ στη Λευκωσία και αυτό στάθηκε η απαρχή μιας μεγάλης φιλίας, που κατέληξε στην προσφορά υποτροφίας στον Λυσσαρίδη. Αντί, όμως, για σπουδές στη φιλοσοφία, όπως ήταν τα προσωπικά του σχέδια και όνειρα, η οικογένειά του τον έπεισε να σπουδάσει γιατρός. Έτσι βρέθηκε στην Αθήνα, και στην Ιατρική Σχολή, στα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας. Στα χρόνια του πολέμου επέστρεψε στην Κύπρο και αναμείχθηκε στο συντεχνιακό κίνημα. Γύρισε στην Αθήνα και στις σπουδές του το 1945 και πήρε το πτυχίο του τον Ιούνιο του 1949. Ήταν ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της μεταπολεμικής ανακίνησης του Κυπριακού στην Ελλάδα, δραστήριο μέλος της εθνικοτοπικής ΕΑΜ Κύπρου, της Πανσπουδαστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα και της Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακών Σωματείων. Ανέλαβαν την οργάνωση της υποδοχής της «Κυπριακής Πρεσβείας» στον Πειραιά και της διαμονής της στην Αθήνα στις δύο διελεύσεις της (Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1946 και Μάρτιος 1947). Τα μέλη της (μητροπολίτης Πάφου Λεόντιος, Δημητρός Δημητρίου, Ιωάννης Κληρίδης και Ζήνων Ρωσσίδης) είδαν όλη την πολιτική ηγεσία, από τον βασιλιά Γεώργιο μέχρι το ΕΑΜ. Καθώς είχε αρχίσει ο Εμφύλιος, δεν δόθηκε άδεια για οργάνωση συλλαλητηρίου για το Κυπριακό, ούτε συγκέντρωσης σε κλειστή αίθουσα, όμως ο Λυσσαρίδης ήταν ανάμεσα στη μικρή οργανωτική ομάδα που υποδέχθηκε και ξεπροβόδισε την «Πρεσβεία». Αναμείχθηκε, επίσης, στην έκδοση ενός σημαντικού βιβλίου – ύμνου στην Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, με πανέμορφη εικονογράφηση και τίτλο «Κύπρος. Το χρονικό της», που εξέδωσε στην Αθήνα το 1947 η Ομάδα Κυπρίων Διανοουμένων και Καλλιτεχνών «Ευαγόρας». 
Ο Βάσος Λυσσαρίδης, είχε έντονη ανάμειξη στην πολιτική ζωή στην Κύπρο και στην Ελλάδα από τα νεανικά του χρόνια και για τις επόμενες οκτώ δεκαετίες. Είναι απολύτως φυσιολογικό, επομένως, ειδικά στον μικρόκοσμό μας, να δημιούργησε πολλούς φίλους και άλλους τόσους αντιπάλους. Εκείνο, όμως, που χαρακτηρίζει τη μακρά του πολιτική διαδρομή και δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει, είναι ότι υπήρξε πάντοτε παρών: Στους εργατικούς αγώνες το 1941-1945, στη μεταπελευθερωτική ενωτική κίνηση στην Ελλάδα, στη συνεργασία με τη «φράξια» που διέγραψαν οι «ορθόδοξοι» από το ΑΚΕΛ το 1952, στην ΕΟΚΑ και στους «Αριστερούς πατριώτες» το 1955-1959, στην κυπριακή Βουλή από το 1960, στον Πενταδάκτυλο το 1964 με τους Κοκκινοσκούφηδες, στο παγκόσμιο αντιαποικιακό και εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα των λαών της Αφρικής και της Ασίας και στους αγώνες κατά του απαρτχάιντ, στον αντιχουντικό αγώνα, από το 1967, στην αντίσταση κατά του πραξικοπήματος, στον αντικατοχικό αγώνα, μετά το 1974, στην προάσπιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο δημοψήφισμα του 2004. Στο πανανθρώπινο όραμα για έναν καλύτερο κόσμο…
Μια σπάνια περίπτωση αγωνιστικής συνέπειας και προσφοράς. 
www.philenews.com

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube