Tο ημερολόγιο έδειχνε 23 Μαρτίου 1942. Ήταν η μέρα που ένα μικρό ελληνικό χωριό οι Λάκκοι στην Κριμαία μπαίνει στον πάνθεον των τόπων μαρτυρίων που άφησε πίσω της η ναζιστική λαίλαπα σε ολόκληρη την κατοχική Ευρώπη. Γερμανοί και Ρουμάνοι φασίστες κακοποιούν, σκοτώνουν και καίνε ζωντανούς 47 αμάχους, μεταξύ των οποίων και μωρά. Παράλληλα ισοπέδωσαν αποθήκες του αγροτικού συνεταιρισμού για να εκδικηθούν κατοίκους που έκρυβαν προμήθειες. «Το χωριό καταστράφηκε και οι κάτοικοί του εκτελέστηκαν και κάηκαν. Δυστυχώς συνέβη και πρέπει να το πούμε. Ο ελληνικός πληθυσμός εδώ βοηθούσε τους αντάρτες και οι Γερμανοί ως εκδίκηση γι αυτό τον τόπο τα έκαψαν όλα» τόνισε ο ιερέας της εκκλησίας του Αποστόλου Λουκά.

Στην άκρη του χωριού έχει στηθεί μνημείο στο οποίο χαράχθηκαν όσα ονόματα των κατοίκων που μαρτύρησαν και έγιναν γνωστά μέχρι και σήμερα από την ιστορική έρευνα που συνεχίζεται. Οι περισσότερες οικογένειες ήταν ελληνικές και αρκετές ήταν μεικτές. Ελάχιστοι μάρτυρες της τραγωδίας έμειναν ζωντανοί. Όσοι όμως θυσιάστηκαν κέρδισαν εκτός από μία θέση στην ιστορία και τον θαυμασμό των συμπολεμιστών τους όπως του διοικητή της μονάδας των Παρτιζάνων στο Μπαχτσι Σαράι Μιχαήλ Μακεντόνσκι τον οποίο κατέγραψε η εφημερίδα του Κόκκινου Στρατού «Ερυθρός Αστέρας». «Την ώρα που οι αντάρτικες ομάδες της Κριμαίας την άνοιξη του 1942 είχαν απώλειες ως και τους μισούς, όχι στη μάχη, αλλά από την πλήρη εξάντληση η ομάδα μου δεν είχε ούτε έναν θάνατο από την πείνα. Οι Παρτιζάνοι χρωστάμε τη ζωή μας στους κατοίκους του ελληνικού χωριού Λάκκοι» είχε δηλώσει ο Μακεντόνσκι.

Ύστερα από την καταστροφή το χωριό Λάκκοι ερήμωσε και ουσιαστικά εξαφανίστηκε από τον χάρτη. Το μόνο που είχε απομείνει ως πρόσφατα διατηρητέο για να το θυμίζει ήταν τα ερείπια ενός ναού. Στη θέση του η ελληνική κοινότητα της Ρωσίας και της Κριμαίας με την οικονομική υποστήριξη του ιδρύματος Ιβάν Σαββίδη ανοικοδόμησε και ολοκλήρωσε πριν δύο χρόνια έναν πάνλευκο ναό που λειτουργεί και ως μοναστήρι στη μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά. Κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου στον τόπο του μαρτυρίου διοργανώνεται τελετή στη μνήμη των θυμάτων του φασισμού καθώς και φεστιβάλ νεολαίας. Οι συγκεντρωμένοι βρίσκουν την ευκαιρία να θυμηθούν όχι μόνο όσα τους συνδέουν με το παρελθόν αλλά και να μεταλαμπαδεύσουν τις ιστορικές μνήμες στους νεότερους και το μέλλον.

Μάλιστα πριν τέσσερα χρόνια οι ομογενείς μας φύλαξαν στο χώμα του χωριού Λάκκοι μία κάψουλα, για τις μελλοντικές γενιές που θα ήταν ευτύχημα να μην ξεχάσουν ποτέ κανένα και τίποτε από όσα δεινά έφερε στην ανθρωπότητα ο φασισμός. Οι μάρτυρες των πολυάριθμων ναζιστικών εγκλημάτων φεύγουν με την πάροδο των ετών και μας καλούν να μην επαναπαυόμαστε. «Ήρθαν γυναίκες για να δουν το πρόσωπο των φασιστών, να τους ρίξουν πέτρες, να τους φτύσουν στο πρόσωπο, απλώς να δουν τους ανθρώπους που έκαναν αυτά τα πράγματα. Οι φωτογραφίες εκείνων των ημερών είναι τρομερές, αλλά πρέπει να δείχνουμε πως ήταν ο φασισμός ώστε να μην επαναληφθεί ποτέ » λέει στο Open TV η Ραΐσα Καλογιάννη, μάρτυρας της σφαγής στο Στάρι Κριμ.

www.ethnos.gr