Το ότι η βιασύνη είναι κακός σύμβουλος («όποιος βιάζεται σκοντάφτει») έχει αποδειχθεί στην πράξη τόσες φορές, που πλέον η συντριπτική πλειοψηφία το θεωρεί δεδομένο. Ότι η ανυπαρξία γενικότερου πλαισίου και ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την υλοποίηση ενός σχεδίου μειώνει δραματικά την ανταποδοτικότητα κάθε επένδυσης, έχει επίσης επιβεβαιωθεί πολλάκις στην πράξη και συνεπώς μπορεί να θεωρηθεί αξίωμα.

Την Τρίτη 19 Μαΐου 2020, το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού (ΓΕΝ) απέστειλε, σε επιλεγμένες εταιρίες, πρόσκληση για διεξαγωγή διαπραγματεύσεων, με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά με βάση την τιμή (ήτοι τη χαμηλότερη τιμή), για την προμήθεια πέντε (5) συστημάτων μη επανδρωμένων ελικοπτέρων, προς υποβοήθηση του έργου της επιτήρησης και του ελέγχου των μεταναστευτικών ροών από τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, εκτιμώμενου – προϋπολογιζόμενου κόστους 2.200.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων κρατήσεων, απαλλασσομένου ΦΠΑ).

Σύμφωνα με την πρόσκληση, καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης Δικαιολογητικών – Προσφορών είναι η Τρίτη 26 Μαΐου 2020, ώρα 09.00 και η ημερομηνία αποσφράγισης προσφορών και έναρξης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, η Τρίτη 26 Μαΐου 2020, ώρα 10.00.

Δηλαδή η διαδικασία διαρκεί συνολικά επτά ημέρες (συμπεριλαμβανομένου και Σαββατοκύριακου), δηλαδή μία λιγότερη από όσες χρειάστηκε… ο Θεός για να φτιάξει τον κόσμο! Σύμφωνα με πληροφορίες, τα προς προμήθεια Συστήματα μη Επανδρωμένου Ελικοπτέρου (ΣμηΕΕλ) θα πρέπει να είναι κατηγορίας Class 1, Small (κατά NATO Standardization).

Όπως αναφέρεται στο 2010-2011 UAS Yearbook – UAS: The Global Perspective – 8th Edition – June 2010 – Copyright Blyenburgh & Co. (βλ. συνημμένη εικόνα) ως Class 1, Small κατηγοριοποιούνται τα τακτικής χρήσης (τάγμα, σύνταγμα, ταξιαρχία) μη επανδρωμένα που έχουν βάρος μεγαλύτερο από 20 κιλά και μικρότερο από 150 κιλά, που μπορούν να επιχειρούν σε υψόμετρα έως και 5.000 πόδια (1.524 μέτρα) από την επιφάνεια του εδάφους (AGL: Above Ground Level) και μέση επιχειρησιακή εμβέλεια περί τα 50 χιλιόμετρα (ζεύξη δεδομένων LOS [Line of Sight] – γραμμής θέασης).

• Μεταξύ άλλων, οι επιχειρησιακές απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού περιλαμβάνουν:
  τη δυνατότητα εκτέλεσης της αποστολής, που διαδοχικά περιλαμβάνει τις ακόλουθες φάσεις: απογείωση/απονήωση (Α/Γ-Α/Ν) – πτήση – λειτουργία καμερών/αισθητήρων – μετάδοση ζωντανής (live) εικόνας (video/photo) –προώθηση/διανομή εικόνας σε κέντρο επιχειρήσεων – ολοκλήρωση αποστολής – προσγείωση/προσνήωση (Π/Γ-Π/Ν).
• Δυνατότητα λειτουργίας ημέρα και νύκτα και με ανέμους έντασης τουλάχιστον 10 μέτρων ανά δευτερόλεπτο (περίπου 5 Beaufort).
  Αυτονομία μεγαλύτερη των 3 ωρών (180 λεπτά) κατά τη διάρκεια πτήσης σε ύψος 500 ποδών (152,4 μέτρα) φέροντας το πλήρες επιχειρησιακό του φορτίο.
• Δυνατότητα αυτόματης κάθετης Α/Γ-Α/Ν και Π/Γ-Π/Ν (VTOL: Vertical Take-Off and Landing) σε κινούμενη πλατφόρμα μέγιστου εμβαδού 25 τετραγωνικών μέτρων.
• Ηλεκτρο-οπτικό αισθητήρα (EO: Electro-Optical) – κάμερα με δυνατότητα λειτουργίας, απεικόνισης και μετάδοσης εικόνας ημέρα και νύχτα. Επιθυμητό να δύναται να εκτελέσει ανίχνευση – εντοπισμό (detection) στόχου διαστάσεων 1,8 μέτρα x 0,5 μέτρα (άνθρωπο) σε απόσταση 600 μέτρων και στόχου διαστάσεων 2,3 μέτρα x 2,3 μέτρα σε απόσταση 800 μέτρων.
• Αισθητήρα υπέρυθρων (IR: Infrared) που θα πρέπει να εκτελεί ανίχνευση – εντοπισμό (detection) στόχου διαστάσεων 1,8 μέτρα x 0,5 μέτρα σε απόσταση μεγαλύτερη των 500 μέτρων και στόχου διαστάσεων 2,3 μέτρα x 2,3 μέτρα σε απόσταση μεγαλύτερη των 1,500 μέτρων.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι απαιτούμενες επιδόσεις των αισθητήρων είναι τόσο χαμηλές που υποβαθμίζουν συνολικά τις επιδόσεις του μη επανδρωμένου ελικοπτέρου.

Κατά βάση πρόκειται για αισθητήρες που επιτρέπουν απλώς τον χειρισμό (piloting) του αεροχήματος, ώστε να αποφεύγονται τα φυσικά εμπόδια κατά την πτήση, παρά για αισθητήρες επιτήρησης / παρατήρησης.

Εκτός και στη σκέψη των επιτελών υπάρχει η κάλυψη ανάγκης της επιτήρησης ή και αναγνώρισης ενός προκαθορισμένου σημείου (τομέα ενδιαφέροντος) εξαιρετικά μικρής έκτασης. Κάτι τέτοιο ίσως θα ήταν κάποιο θαλάσσιο πέρασμα ή στενό.

Όμως, εάν αυτή είναι πραγματικά η ανάγκη που πάμε να καλύψουμε, τότε γιατί είμαστε έτοιμοι να διαθέσουμε πλέον των 2 εκ. ευρώ για πέντε συστήματα, τη στιγμή που αυτή δύναται να καλυφθεί με ισάριθμα ακόμη και εμπορικού τύπου συστήματα με το 1/10 του κόστους;

Επιπλέον, εάν είναι όντως έτσι, ποιος ο λόγος απαίτησης τρίωρης τουλάχιστον πτήσης; Μήπως πρόκειται να τα χρησιμοποιήσουμε για στατική πτήση άνωθεν του σημείου; Ενημερώνουμε ότι υφίστανται και μικρά/ευέλικτα αερόστατα (δέσμια ή μη) για την κάλυψη τέτοιου είδους αναγκών.

Σημειώνεται ότι υπάρχουν πλέον στην αγορά αισθητήρες ημέρας (ηλεκτρο-οπτικοί) και νύκτας (θερμικοί) που δύνανται να εντοπίσουν ανθρώπινη παρουσία πέραν των 10 χιλιομέτρων και μικρού οχήματος ή σκάφους πέραν των 15 χιλιομέτρων. Και αυτοί δύνανται να τοποθετηθούν σε αεροχήματα μεγέθους ακριβώς μεγαλύτερου από το όριο που θέτει ο παρών διαγωνισμός.

Δηλαδή, πάμε να προμηθευτούμε αεροχήματα με μηδαμινή επιχειρησιακή αξία στην επιτήρηση με υπέρογκο κόστος, την στιγμή που με μία σχετικά μικρή αύξηση του κόστους θα μας δινόταν η ευκαιρία να προμηθευτούμε ένα πολλαπλάσια χρήσιμο σύστημα. Αλλιώς να επιλεγόταν λύση εμπορικού τύπου, όπως προαναφέρθηκε.

Ένα σύστημα που εκτός του έργου επιτήρησης και ελέγχου των μεταναστευτικών ροών θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε αποστολές που εμπίπτουν στο κύριο επιχειρησιακό έργο του Πολεμικού Ναυτικού.

Η οικονομική κατάσταση της χώρας αλλά και οι πολλαπλές προκλήσεις ασφαλείας που σήμερα αντιμετωπίζει, επιβάλλουν να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή ανταποδοτικότητα κάθε αμυντικής επένδυσης. Περιθώρια για «ημίμετρα» δεν υπάρχουν. Τα «ημίμετρα» καταναλώνουν οικονομικούς πόρους που πολύ απλά δεν υπάρχουν («η φτήνια τρώει τον παρά»).

Αν μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο και έναν οδικό χάρτη για τις επιχειρησιακές δυνατότητες και τις χρήσεις από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις των μη επανδρωμένων συστημάτων (αέρος, ξηράς, επιφανείας, υποβρυχίων), είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Δυστυχώς!

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ -ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ- ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η φωτογραφία του μη επανδρωμένου αεροχήματος MQ-8C Fire Scout επιλέχθηκε σκοπίμως, καθώς λόγω βάρους (6.000 λίβρες – 2.721 κιλά) βρίσκεται εκτός (κατά πολύ) των προδιαγραφών.