Μαρίνα Χατζηκώστα

Εξέλιξη προβλέψιμη, μετά τις αντιδράσεις απόρριψης του σχεδίου ειρήνευσης για τη Μέση Ανατολή, είναι η απόσυρση της Παλαιστίνης απ’ όλες τις συμφωνίες που έχει συνάψει η Αρχή, με τις εκάστοτε κυβερνήσεις του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών. Άλλωστε οι Παλαιστίνιοι είχαν απορρίψει από την αρχή κάθε περίπτωση να κάτσουν στο τραπέζι του διαλόγου, για να συζητήσουν οποιαδήποτε λύση στη βάση των αμερικανικών προτάσεων. Περισσότερο μπαρούτι στην υπόθεση έβαλαν βέβαια οι διαβεβαιώσεις της νέας κυβέρνησης του κράτους του Ισραήλ, ότι τους επόμενους μήνες θα προχωρήσουν με την προσάρτηση εδαφών στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια, όπως είναι τα βιβλικά ονόματα περιοχών της Δυτικής Όχθης.

Για «καυτό» καλοκαίρι

προειδοποιεί ο Αμπάς

Ο Πρόεδρος των Παλαιστινίων, Μαχμούντ Αμπάς, ανακοίνωσε πλέον και επίσημα πως «η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και το κράτος της Παλαιστίνης απαλλάσσονται σήμερα απ’ όλες τις συμφωνίες που έχουν συνάψει με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ και απ’ όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές, συμπεριλαμβανομένων όλων των συμφωνιών που άπτονται των ζητημάτων ασφαλείας». Απαντώντας δε στις εξαγγελίες Νετανιάχου, Ασκενάζι και Γκαντς για προσαρτήσεις παλαιστινιακών εδαφών, προειδοποίησε πως μια τέτοια ενέργεια θα αποσταθεροποιήσει πλήρως τις όποιες ισορροπίες έχουν απομείνει, ενώ κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αντισταθεί και αφενός να καλέσει το Ισραήλ να λογοδοτήσει, αφετέρου να σταματήσει την Ουάσιγκτον από την προσπάθεια υπόθαλψης των ισραηλινών ενεργειών και προθέσεων. Αν, παρόλα αυτά, το Ισραήλ προχωρήσει με τις παράνομες ενέργειες, λένε όλοι οι Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι, το καλοκαίρι θα είναι «καυτό».

Προτεραιότητα οι προσαρτήσεις

Την προηγούμενη εβδομάδα γράψαμε για την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης του Ισραήλ, που έγινε την περασμένη Κυριακή. Αμέσως μετά, στις πρώτες του δηλώσεις ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου ανήγγειλε πως ήρθε η ώρα να προσαρτηθεί τμήμα των παλαιστινιακών εδαφών… Ξεκαθαρίζοντας με τον πιο επίσημο τρόπο πως αυτή είναι η προτεραιότητα, ή έστω μεταξύ των προτεραιοτήτων, της νέας κυβέρνησης.

Πέρα από τα όσα σημαίνει αυτή καθαυτή η απόφαση και το προηγούμενο που δημιουργεί στο Διεθνές Δίκαιο, συνιστά και παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, του Δεκεμβρίου 2016, και της Απόφασης 2334, σύμφωνα με την οποία το Ισραήλ οφείλει να τερματίσει τον εποικισμό των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών.

Κοινώς το Ισραήλ, πέρα από το ότι συνεχίζει να παραβιάζει με εποικισμό, προχωρεί και σε δεύτερη παραβίαση, με προσάρτηση εδαφών.

Η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ πάντως σκοπεύει να παρουσιάσει τη στρατηγική της για την εφαρμογή όσων προβλέπει το σχέδιο Τραμπ, την 1η Ιουλίου. Μεταξύ άλλων το σχέδιο προβλέπει προσάρτηση του 30% των εδαφών της Παλαιστίνης, μεταξύ των οποίων η Ιουδαία, η Σαμάρεια και η Κοιλάδα του Ιορδάνη.

26 χρόνια ματαιώνεται η ελπίδα

Για όσους το 1993 ήταν σε ηλικία να παρακολουθήσουν ειδήσεις, αλλά και όσους μεγαλώνοντας ενδιαφέρθηκαν για την ιστορία της Παλαιστίνης, η στιγμή της χειραψίας μεταξύ του Ισραηλινού τότε Πρωθυπουργού, Γιτζάκ Ραμπίν και του τότε ηγέτη των Παλαιστινίων, Γιάσερ Αράφατ, υπό τις ευλογίες του Αμερικανού τότε Προέδρου, Μπιλ Κλίντον, στον Λευκό Οίκο, η οποία επικύρωσε τη συμφωνία του Όσλο, αποτέλεσε το ύψιστο ορόσημο.

Ήταν 13 Σεπτεμβρίου και ο διεθνής Τύπος την βάφτισε ως κοσμοϊστορικό γεγονός. Ένα γεγονός που πολλοί πίστεψαν πως θα μπορούσε να αλλάξει τον ρουν της ιστορίας στη Μέση Ανατολή.

Από τότε οι Παλαιστίνιοι βιώνουν τη ματαίωση της ελπίδας.

Η συμφωνία του Όσλο

Στην πραγματικότητα η συμφωνία του Όσλο, που έβαλε τις δύο πλευρές στο ίδιο τραπέζι των απευθείας διαπραγματεύσεων, ήταν εδώ και δεκαετίες στον αναπνευστήρα. «Απεβίωσε», ωστόσο, οριστικά, όταν η κυβέρνηση Τραμπ μετέφερε την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ισραήλ, από το Τελ Αβίβ, στην Ιερουσαλήμ. Από το 2018 μέχρι σήμερα οι Παλαιστίνιοι είναι ξεκάθαροι. Δεν δέχονται καμιά διμερή διαπραγμάτευση και απαιτούν διεθνείς διαδικασίες, με εξαίρεση διαδικασίες υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας του Όσλο ήταν η αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, το δικαίωμα των Παλαιστινίων για αυτοκυβέρνηση μέσω της Παλαιστινιακής Αρχής και δέσμευση για αμοιβαία αναγνώριση.

Η συμφωνία καθόριζε, μεταξύ άλλων, τη διαίρεση της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας σε τρεις τομείς: α) έναν τομέα υπό τον πλήρη έλεγχο της Παλαιστινιακής Αρχής, β) έναν τομέα όπου οι Παλαιστίνιοι θα έχουν τον πολιτικό έλεγχο, ενώ το Ισραήλ θα εγγυάται την ασφάλειά του και γ) τον τομέα όπου υπάρχει η εκτεταμένη παρουσία των Εβραίων εποίκων και των οικισμών τους και ο οποίος θα τεθεί υπό πλήρη ισραηλινό στρατιωτικό έλεγχο. Γιτζάκ Ραμπίν, Γιάσερ Αράφατ, αλλά και ο Σιμόν Πέρες, τότε ΥΠΕΞ του Ισραήλ, τιμήθηκαν με Νόμπελ Ειρήνης, αλλά η παγίωση των συμφωνιών και η περαιτέρω βελτίωση, από το 1994 μέχρι σήμερα, παρέμεινε στα χαρτιά. Ένα από τα γεγονότα ανάμεσα στο τότε και το σήμερα ήταν η δολοφονία του Ισραηλινού Προέδρου το 1995, ο οποίος κατηγορήθηκε από τη δεξιά πτέρυγα της χώρας του ως προδότης. Τον δολοφόνησαν το 1995 και η λαϊκή αποδοχή του εγκλήματος κατέδειξε τη λαϊκή δυσφορία του Ισραήλ, σε σχέση με τη συμφωνία.

Από την άλλη πλευρά, της Παλαιστίνης, η ισλαμιστική Χαμάς, η οποία έμελλε πολλά χρόνια αργότερα να αναλάβει τον έλεγχο της κυβέρνησης στη Λωρίδα της Γάζας, αλλά και η Ισλαμική Τζιχάντ, για την οποία ο ακρογωνιαίος λίθος της ιδεολογίας της είναι το «Μέτωπο απόρριψης» κατά του Ισραήλ, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να διατηρήσουν την ένταση. Η συνέχεια και πάλι γνωστή. Ακολούθησε η δεύτερη Ιντιφάντα, η αμφιλεγόμενη κατασκευή του τείχους ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη που διέταξε η κυβέρνηση Σαρόν, η πολιορκία της Γάζας, που διήρκεσε πάνω από δέκα χρόνια, και μια μακρά σειρά από αποτυχημένες προσπάθειες να επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις.

Ο όρος «συμβιβασμός» έχει, τρόπον τινά, απαγορευτεί από το πολιτικό λεξιλόγιο στη Μέση Ανατολή.

Σημερινή