Γράφει ο Can Teoman

Ο λογαριασμός καθαρής συναλλαγματικής θέσης της Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος αποτελείται από ξένο νόμισμα και χρυσό, μειώθηκε στα 13,7 δισεκατομμύρια δολάρια στις 22 Απριλίου. Το χρέος της τράπεζας από την αγορά μέσω ανταλλαγής (swap) αυξήθηκε στα 43,6 δισεκατομμύρια δολάρια με τις τελευταίες προσαρμογές. Με άλλα λόγια, αν αφαιρεθούν τα χρέη, υπάρχει έλλειμμα 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο χρηματοκιβώτιο της Κεντρικής Τράπεζας.

Η πιο χαμηλή καθαρή συναλλαγματική θέση της Κ.Τ. παρατηρήθηκε κατά την κρίση του 2001 και ήταν μείον 5 δισεκατομμύρια δολάρια. Ούτε πριν ούτε μετά δεν βρέθηκε αρνητικός αριθμός θέσης σε ξένο νόμισμα.

Εν ολίγοις, αυτές τις μέρες, η Κεντρική Τράπεζα, που από τη μια πλευρά, για να διατηρήσει την οικονομία ζωντανή, τυπώνει λίρες χωρίς αντίκρυσμα (επαναγορά ομολόγων) και από την άλλη πλευρά, προσπαθεί να σταματήσει το δολάριο μέσω των πωλήσεων, μοιάζει να προσπαθεί να γεμίσει με νερό μια δεξαμενή που είναι τρύπια.  Τώρα συνεχίζει να ρίχνει νερό στην τρύπια δεξαμενή με ένα κουβά για να σταματήσει η καταιγίδα στο δολάριο, παίρνοντας με το έτσι θέλω τα τελευταία αποθέματα των εμπορικών τραπεζών σε συνάλλαγμα, ακολουθώντας αμφιλεγόμενες μεθόδους.

Έχοντας καθαρή θέση συναλλάγματος ύψους 36,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις αρχές του έτους, η Κεντρική Τράπεζα επικεντρώθηκε στις πωλήσεις συναλλάγματος μέσω δημόσιων τραπεζών, προκειμένου να αποφευχθεί η πτώση της TL τους τελευταίους 3,5 μήνες. Αυτές οι πωλήσεις μείωσαν την καθαρή θέση συναλλάγματος της Κεντρικής Τράπεζας στα 13,7 $ στις 17 Απριλίου. Το ποσό των πωλήσεων της Κ.Τ. ήταν 20 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αλλά αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου. Στην πραγματικότητα, το ποσό ξένου νομίσματος που δαπανάται είναι μεγαλύτερο. Διότι στο μεταξύ, ένας αριθμός παραγόντων παρουσίασε σημαντικές αλλαγές στο ποσό της καθαρής θέσης συναλλάγματος.

Το πρώτο από αυτά ήταν η αύξηση του χρέους σε ξένο νόμισμα που έλαβε η Κεντρική Τράπεζα από την αγορά και άλλες κεντρικές τράπεζες με τη μέθοδο swap (Κατάρ + Κίνα) το οποίο από 14,1 δισεκατομμύρια δολάρια από τις αρχές Ιανουαρίου εκτινάχθηκε σε 43,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Κεντρική Τράπεζα έχει κάνει μια νέα κίνηση που θα αυξήσει το ποσό του χρέους, αφού μόνο την προηγούμενη εβδομάδα άνλτησε από τις αγορές μέσω της μεθόδου swap ακόμα 5 δισεκατομμύρια δολάρια. Επομένως, το ποσό του χρέους αυξήθηκε κατά 29,5 δισεκατομμύρια δολάρια από το νέο έτος.

Εάν δεν γινόταν πωλήσεις συναλλάγματος και αυτά τα χρέη τα προσθέταμε στα αποθεματικά, τότε η καθαρή θέση της Κ.Τ.  66,3 δισεκατομμύρια δολάρια σήμερα. Μόνο αυτός ο αριθμός δείχνει ότι το ποσό των πωλήσεων συναλλάγματος που πραγματοποίησε η Κεντρική Τράπεζα στην αγορά το 2020 για να σταματήσει την άνοδο του δολαρίου έναντι της λίρας, είναι 50 δισεκατομμύρια δολάρια.

Από την άλλη πλευρά, τα στοιχεία πωλήσεων δεν περιορίζονται μόνο σ’ αυτό. Επειδή υπήρξαν άλλες θετικές εξελίξεις για την αύξηση της καθαρής θέσης σε συνάλαγμα από την Κεντρική Τράπεζα. Για παράδειγμα, η αξία των καταθέσεων σε χρυσό αυξήθηκε κατά 6,4 δισεκατομμύρια δολάρια, λόγω της μεταβολής των τιμών στην παγκόσμια αγορά.

Παρομοίως, δόθηκαν 6 δισεκατομμύρια δολάρια από κέρδη σε συνάλλαγμα, τα οποία παρασχέθηκαν μέσω πιστώσεων εκ νέου υπολογισμού και που πρέπει να προστεθούν στην καθαρή θέση της Κ.Τ.

Εκτός από αυτά, πραγματοποιήθηκε μείωση της καθαρής θέσης, επειδή δόθηκε το ποσό των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη BOTAŞ.

Εάν απλοποιήσουμε τα στοιχεία που παρατέθηκαν, αυτό σημαίνει μια πρόσθετη συνεισφορά 10,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην καθαρή θέση σε συνάλλαγμα της Κεντρικής Τράπεζας. Όταν αυτό συνυπολογιστεί με τις ανταλλαγές μέσω swap, αποδεικνύεται ότι η καθαρή θέση σε ξένο νόμισμα της Κεντρικής Τράπεζας είναι 60 δισεκατομμύρια δολάρια λιγότερο από ό, τι θα έπρεπε.

Öte yandan Merkez Bankası’nın geçen yıldan bu yana dış borçlanma imkanlarının azalması, yerli yatırımcının dövize geçişi ve yabancı yatırımcıların ülkeden çıkmasıyla döviz fiyatlarını kontrol etmek için piyasaya saçtığı para 100 milyar doları buluyor.

Αυτό το ποσό είναι το τίμημα να κρατήσουμε ψηλά την τιμή της λίρας έναντι του δολαρίου. Ωστόσο, δεδομένου ότι το δολάριο έχει αυξηθεί από 5,94 TL σε 6,96 TL με αύξηση 1 TL και 2 σεντ από τις αρχές του έτους, οι παρεμβάσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν πολύ επιτυχημένες.

Από την άλλη μεριά, η αδυναμία δανεισμού από το εξωτερικό από πέρσι μέχρι φέτος, η φυγή ξένων κεφαλαίων από την Τουρκία και το πέρασμα των ντόπιων επενδυτών σε ξένο νόμισμα, οδήγησε την Κεντρικής Τράπεζα να απονενοημένες κινήσεις, σκορπίζοντας στην αγορά ποσά που φθάνουν τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τίτλος πρωτοτύπου: Merkez Bankası’nda 30 milyar dolar açık var

Μετάφραση από τα τουρκικά: Σάββας Καλεντερίδης

Σημείωση: Ζητούμε συγνώμη αν υπάρχουν κάποια λάθη στη μετάφραση ειδικών τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών όρων.

Πηγή: ahvalnews.com