Του Ιωάννη Κων. Νεονάκη MD, MSc, PhD

Στα πακέτα διακοπών για την Κωνσταντινούπολη τα περισσότερα τουριστικά γραφεία εντάσσουν και μιαν ημερήσια περιήγηση στα Πριγκιπόνησα. Συνήθως οι Έλληνες τουρίστες/προσκυνητές επισκέπτονται πρώτα το νησί της Χάλκης και μετά κατά το μεσημεράκι έρχονται στο νησί της Πριγκήπου, όπου και παραμένουν αρκετές ώρες λαμβάνοντας και το γεύμα τους.

Ενώ λοιπόν σχεδόν όλοι οι Έλληνες επισκέπτονται την ομολογουμένως εκπάγλου ομορφιάς Πρίγκηπο, ελάχιστοι είναι αυτοί που γνωρίζουν την ύπαρξη και λειτουργία στο νησί ενός εξαιρετικά σημαντικού ορθόδοξου μοναστηριού, αυτού του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά.

Ακόμα δε λιγότεροι γνωρίζουν τα όσα εκπληκτικά συμβαίνουν εκ μέρους του Τουρκικού λαού κατά την ημέρα της εορτής του Αγίου (23 Απριλίου) και στα οποία θα αναφερθούμε εν συντομία παρακάτω.

Η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά βρίσκεται στο ωραιότερο σημείο του νησιού, στην κορυφή του νοτίου λόφου του. Από το λιμάνι μέχρι τη ρίζα του λόφου φτάνει κανείς μέσα σε δέκα περίπου λεπτά χρησιμοποιώντας τις γνωστές άμαξες με τα άλογα (τα λεγόμενα παϊτόνια) και αυτό γιατί στα Πριγκηπόνησα απαγορεύεται η κυκλοφορία αυτοκινήτων. Από κει ανεβαίνει κανείς μέχρι την κορυφή του λόφου πεζοπορώντας για 20-25 λεπτά περίπου. Η πορεία στον κατάλληλα διαμορφωμένο πεζόδρομο είναι άνετη και η θέα εκπληκτική.

Κατά την παράδοση το μοναστήρι χτίστηκε το 963 όταν αυτοκράτορας της Ρωμανίας (Βυζαντινής Αυτοκρατορίας) ήταν ο Νικηφόρος Φωκάς, η δε κεντρική θαυματουργή εικόνα του Αγίου Γεωργίου εδωρήθη στο μοναστήρι από τη γυναικεία μονή της Ειρήνης της Αθηναίας. Το 1204 κατά την εισβολή των Σταυροφόρων το μοναστήρι θα ερημωθεί και για να αποτραπεί η βεβήλωση της εικόνας, οι μοναχοί θα την θάψουν σε μιαν κρύπτη. Μετά από αιώνες ο Άγιος θα οδηγήσει με θαυματουργικό τρόπο κάποιο βοσκό, ο οποίος θα ανασκάψει και θα βρει την εικόνα ακέραιη και με πολλά αναθήματα.

Η παράδοση λέει ότι ο πιστός βοσκός είδε στο  όνειρό του τον Άγιο Γεώργιο, ο οποίος του αποκάλυψε ότι η εικόνα είναι εκεί, όπου θα ακούσει να χτυπούν τα κουδούνια. Έτσι κι έγινε. Ο βοσκός ανέβηκε στο βουνό και έσκαψε για να βρει την εικόνα στο σημείο που άκουγε τα κουδούνια. Μάλιστα, έκτοτε, δίνονται στους προσκυνητές που φθάνουν στη μονή κουδουνάκια ως ευλογία.

Η μονή θα επανιδρυθεί. Οι πηγές είναι συγκεχυμένες όμως οι ιστορικοί τοποθετούν την επανίδρυση της το 17^ο ή 18^οαιώνα.  Έκτοτε η μονή λειτουργεί συνεχώς. Τα σημερινά της κτήρια κατασκευάστηκαν το 1906, οπότε και έγινε ριζική ανακαίνιση της μονής. 

Η πνευματική προσφορά της μονής είναι τεράστια. Ο Άη-Γιώργης ο Κουδουνάς απετέλεσε για αιώνες το άσυλο των φρενοβλαβών και οι πολλές θαυματουργίες του θα προκαλέσουν το σεβασμό τόσο των Ρωμηών όσο και των μουσουλμάνων. Σχεδόν κάθε ρωμαίικη οικογένεια θα επισκέπτονταν έστω μια φορά το χρόνο τη μονή, ενώ τα αναθήματα και οι δωρεές εκ μέρους των μουσουλμάνων θα είναι πολλές και σημαντικές.

Υπήρχε δε και η συνήθεια πολλοί από τους θεραπευθέντες να παραμένουν από ευγνωμοσύνη στο μοναστήρι για κάποιο χρονικό διάστημα προσφέροντας εθελοντική εργασία. Ανεξαρτήτως της θρησκείας των ανθρώπων ο μεγαλομάρτυς Άγιος Γεώργιος εκχαίει τη χάρη του σε όλους όσους με πίστη προστρέχουν σ’ αυτόν.

Η μονή πανηγυρίζει δύο φορές το χρόνο. Στις 23 Απριλίου εορτή του Αγίου Γεωργίου και στις 24 Σεπτεμβρίου εορτή της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας και της Αγίας πρωτομάρτυρος Θέκλης. Και στις δύο πανηγύρεις, αλλά ειδικά στην πρώτη αυτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου παρατηρείται ένα εκπληκτικό φαινόμενο. Από όλα τα μέρη της Τουρκίας προσέρχονται στην μονή δεκάδες χιλιάδες μουσουλμάνων για να προσκυνήσουν τον Άγιο, να ανάψουν το κερί τους στη χάρη του και να τον παρακαλέσουν για τα προβλήματά τους.

Το φαινόμενο τα τελευταία χρόνια έχει πάρει απρόσμενες διαστάσεις. Από τις πεντέμισι το πρωί που καταφθάνει το πρώτο καράβι μέχρι αργά τη νύχτα το νησί πλημμυρίζει από κόσμο. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, αλλά κυρίως νέοι. Οικογένειες ολόκληρες, παρέες μεγάλες, ζευγάρια, μοναχικοί άνθρωποι, όλοι για να προσκυνήσουν και να παρακαλέσουν τον Άη-Γιώργη. Και όλοι Τούρκοι. Εκατόν πενήντα χιλιάδες Τούρκοι να ανάψουν κερί και να προσκυνήσουν ευλαβικά την εικόνα του Αγίου Γεωργίου παρά τις ρητές απαγορεύσεις του Ισλάμ. Φαινόμενο εκπληκτικό και δυσερμήνευτο.

Eίχα τη χαρά να βρεθώ και εγώ στην Πρίγκηπο ανήμερα του Αγίου Γεωργίου και να διαπιστώσω και εγώ «ιδίοις όμμασι» τα όσα εκπληκτικά. Καθώς παρατηρούσα τον κόσμο διαπίστωσα ότι η προσκύνηση έχει κατά κάποιο τρόπο αποκτήσει ένα είδος «τυπικού». Η πλειοψηφία των προσκυνητών περπατάει όλο το δρόμο με τα πόδια.

Δηλαδή από το λιμάνι μέχρι το μοναστήρι. Από τη ρίζα δε του λόφου και μέχρι την κορυφή όπου βρίσκεται το μοναστήρι υπάρχει μια άλλη  παράξενη διαδικασία. Ο κόσμος (γυναίκες και άνδρες) έχουν στα χέρια του καρόλια με κλωστές. Ανάλογα με το αίτημα του προσκυνητή η κλωστή έχει και άλλο χρώμα. Άλλο αν παρακαλεί για την απόκτηση παιδιού, άλλο για την απόκτηση συζύγου, άλλο για υγεία κλ.

Από τη ρίζα λοιπόν του λόφου και μέχρι τη μονή στην κορυφή ο προσκυνητής ανεβαίνοντας ξετυλίγει την κλωστή από το καρόλι και την αποθέτει είτε κάτω στο δρόμο είτε στα πλαϊνά δέντρα. Καθόλη δε την ανάβαση του παραμένει σιωπηλός αναλογιζόμενος το αίτημά του. Συχνά επίσης τα αιτήματα τους τα γράφουν σε μικρά χαρτάκια, τα οποία είτε τα ρίχνουν στο ειδικό κουτί που βρίσκεται εντός του ναού, είτε τα δένουν στα κλαδιά των δέντρων που είναι κοντά στη μονή. Έτσι τα δέντρα αυτά με τα εκατοντάδες χαρτιά και τα πολύχρωμα κορδελάκια μοιάζουν σαν καταστόλιστα πανέμορφα Χριστουγεννιάτικα δέντρα. Εκείνη την ημέρα ο ναός είναι έτσι διαμορφωμένος, ούτως ώστε ο κόσμος να εισέρχεται σε μια γραμμή, να προσκυνεί ένας ένας τη θαυματουργή εικόνα και να φεύγει από μιαν άλλη πόρτα του ναού.

Μεγάλη έκπληξη και εξαιρετική εντύπωση μού έκανε επίσης ότι σχεδόν όλοι οι βράχοι πέριξ της μονής ήταν κατάμαυροι από εκατοντάδες κεριά που είχαν στερεωθεί πάνω τους. Ο κόσμος άναβε και στερέωνε τα κεριά πάνω στους βράχους. Επίσης πάνω στους βράχους ήταν κολλημένοι και πάρα πολλοί μικροί κύβοι από ζάχαρη, οι γνωστοί αυτοί μικροί τετράγωνοι κύβοι ζάχαρης που συνήθως χρησιμοποιούν στο τσάι τους στην Τουρκία. Πολύς κόσμος στεκόταν υπομονετικά μπροστά από τους βράχους και έκανε αλλεπάλληλες προσπάθειες μέχρι να καταφέρει να ισορροπήσει, να «κολλήσει» τη ζάχαρη πάνω στον βράχο. Το νόημα και την εξήγηση των κεριών και των κύβων στους βράχους δεν την γνωρίζω, φαντάζομαι όμως ότι θα πρέπει να σχετίζεται με τις ψυχές των νεκρών τους. 

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρχαν άτομα, τα οποία κερνούσαν τον κόσμο λουκούμια ή ακόμα και κύβους ζάχαρης. Αυτοί όλοι ήταν άτομα, στο αίτημα των οποίων ο Άγιος ανταποκρίθηκε εκπληρώνοντας τους το ποθούμενο. Αυτοί λοιπόν όλοι οι άνθρωποι «ήταν υποχρεωμένοι» την επόμενη φορά που γιόρταζε ο Άγιος να έρθουν και πάλι στο νησί και να κεράσουν τον κόσμο.

  Το φαινόμενο μπορεί να προσεγγιστεί από πολλές πλευρές (θρησκευτική, ιστορική, κοινωνιολογική κλ) και να δοθούν διάφορες ερμηνείες. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι στις προθέσεις του παρόντος άρθρου. Στεκόμαστε μόνο στην περιγραφή των γεγονότων και στην παρότρυνση προς τους μελλοντικούς επισκέπτες των Πριγκηπονήσων να εντάξουν στο πρόγραμμά τους την επίσκεψη στην Ιερά Μονή, την προσκύνηση της θαυματουργού εικόνος και την παράθεση στον Άη-Γιώργη τον Κουδουνά των όποιων αιτημάτων τους.  Θα έχουν πολλά να ωφεληθούν.

constantinoupoli.com