Του Κώστα Ράπτη

Την κύρια εστία της υγιειονομικής κρίσης αποτελεί η Κωνσταντινούπολη, όπου έχουν εντοπισθεί περισσότερα από τα μισά κρούσματα, ενώ η καθυστερημένη διακοπή των διεθνών αεροπορικών συνδέσεων, ο χαοτικός επαναπατρισμός Τούρκων του εξωτερικού και προσκηνυτών από τη Μέκκα, καθώς και η μαζική μετάβαση φοιτητών ή εν γένει κατοίκων των αστικών κέντρων στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, πριν επιβληθούν οι περιορισμοί εσωτερικών μετακινήσεων, συνέτειναν στην εξάπλωση της νόσου ανά την τουρκική επικράτεια.

Και όμως: σε αυτό το τοπίο η Τουρκία βρίσκει το περιθώριο να προσχωρήσει και αυτή στη “διπλωματία του κορονοϊού”, μέσω της αποστολής υγιειονομικού υλικού σε τρίτες χώρες.

Η αποκλεισμένη εδώ και 13 χρόνια και πολλαπλά δοκιμαζόμενη Λωρίδα της Γάζας, όπου ο Sars-Cov-2 έχει ήδη κάνει την εμφάνισή του με 10 κρούσματα, αποτέλεσε έναν από τους πρώτους προορισμούς. Το νοσοκομείο 180 κλινών που ανέλαβε να χτίσει εκεί η τουρκική υπηρεσία αναπτυξιακής βοήθειας TİKA τέθηκε σε λειτουργία πάνω στην ώρα, έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία του Ερντογάν με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του.

Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο, αλλά και τον Εμίρη του Κατάρ, είχε ήδη από τον προηγούμενο μήνα ο επικεφαλής της Χαμάς, η οποία ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, Ισμαήλ Χανίγιε. Άγκυρα και Ντόχα επιβεβαιώνουν έτσι ότι εξακολουθούν να κινούνται συντονισμένα στην περιοχή, με την τουρκική πλευρά να αναλαμβάνει την υγιειονομική βοήθεια προς τη Λωρίδα της Γάζας και το εμιράτο να εξαγγέλλει την αποστολή κατά το επόμενο εξάμηνο οικονομικής βοήθειας ύψους 150 εκατ. δολαρίων σε αναξιοπαθούσες οικογένειές της. Όλα αυτά, σε μία συγκυρία κατά την οποία οι λοιπές αραβικές μοναρχίες και η Αίγυπτος έχουν εγκαταλείψει την παλαιστινιακή υπόθεση, χαιρετίζοντας το “ντιλ του αιώνα” που παρουσίασε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Η συγκυρία προσφέρει όμως στην Τουρκία και άλλα “ανοίγματα” προς αξιοποίηση. Υγιειονομικό υλικό απεστάλη στην Υεμένη, όπου η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του Άμπεντ Ράμπο Μανσούρ Χάντι δίνει διμέτωπο αγώνα απέναντι στους αντάρτες Χούθι, αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που έχουν διασπάσει τη συμμαχία τους με τη Σαουδική Αραβία στην υεμενική τους εκστρατεία.

Το κοντινότερο προς την Τουρκία από όλα τα μεσανατολικά μέτωπα τυγχάνει ιδιαίτερης μέριμνας. Υλικό της τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου (κυρίως μάσκες) κατέφθασε στο αυτόνομο ιρακινό Κουρδιστάν, το οποίο, λόγω και της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, απειλείται με γενικότερη κατάρρευση. Επίσης, η τουρκική “διπλωματία του κορονοϊού” δεν ξεχνά τα Βαλκάνια, όπου ήδη το Κόσοβο έγινε αποδέκτης τουρκικής υγιειονομικής βοήθειας.

Όμως οι εντυπωσιακότερες εξελίξεις αφορούν την καλλιέργεια των σχέσεων με όσους ήδη αποτελούν τις φιλικότερες για την Τουρκία φωνές μέσα στην Ε.Ε.

Η Βουλγαρία αγόρασε, έπειτα από συμφωνία του πρωθυπουργού Μπόρις Μπορίσοφ με τον Ερντογάν, 50.000 μάσκες και 100.000 προστατευτικές στολές, με προοπτική αύξησής τους. Ο Βούλγαρος υπουργός Άμυνας (και ηγέτης του κόμματος VMRO-Βουλγαρικό Εθνικό Κίνημα) Κράζιμιρ Ντόντσεφ Καρακατσάνοφ τόνισε χαρακτηριστικά ότι η Ε.Ε. δεν απέστειλε “ούτε μία μάσκα”, ενώ η βοήθεια της Τουρκίας και της Κίνας αναδεικνύει τον ρόλο των κυρίαρχων εθνικών κρατών.

Ο τόσο συγγενής προς τον Ερντογάν στις μεθόδους διακυβέρνησης Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας προχώρησε ακόμη παραπέρα. Η χώρα του υπέβαλε πρωτόγνωρο αίτημα βοήθειας στο Συμβούλιο Τουρκικών Κρατών, όπου συμμετέχει ως παρατηρητής, και έλαβε οκτώ τόνους υλικού από την Τουρκία και 150.000 μάσκες από το Ουζμπεκιστάν. “Οι πραγματικοί φίλοι φαίνονται στα δύσκολα”, σχολίασε ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών, Πέτερ Σίγιαρτο.

Περισσότερο ακανθώδεις, ωστόσο, αποδείχθηκαν οι σχέσεις με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η Τουρκία όχι μόνο προσχώρησε από νωρίς στην απαγόρευση εξαγωγών υγιειονομικού υλικού α λα γερμανικά, αλλά και μπλόκαρε στα τελωνεία της ήδη πληρωμένες παραγγελίες, λ.χ. προς την Ιταλία. Το τελευταίο επεισόδιο αυτού του είδους αφορούσε την Ισπανία, η οποία κατήγγειλε την Τουρκία για “κατάσχεση” παραγγελίας αναπνευστήρων. Το θέμα επιλύθηκε κατόπιν διαβουλεύσεων, με τον επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου να δηλώνει ότι από τη χώρα του έχουν ζητηθεί 41 διαφορετικά είδη από 94 χώρες και η ανταπόκριση (όπως και η τήρηση μιας σειράς προτεραιότητας) είναι δύσκολη.

Πηγή: Κάπιταλ