Κορωνοϊός - Covid-19
, Σκανδιναβικές χώρες
23 Απριλίου 2020
Η αντιμετώπιση του Covid 19 στη Σουηδία
Ήθελα εδώ και εβδομάδες να γράψω για την Σουηδία και το πώς διαχειρίζεται η πολιτεία και η κοινωνία το θέμα, αλλά το ανέβαλλα για 3 λόγους: πρώτον, ήθελα να αφήσω χρόνο να περάσει ώστε να αποστασιοποιηθώ όσο το δυνατόν περισσότερο για να έχω πιο αμερόληπτη οπτική γωνία. Δεύτερον, η έκταση της πολεμικής ρητορικής εναντίον της Σουηδίας από μέσα και άτομα, οι ανυπόστατες κατηγορίες, η εμπάθεια και η βρωμιά που εκτοξευόταν, μου προκαλούσαν αηδία και το μόνο που μου έβγαινε να γράψω ήταν βρισίδι. Τρίτο και κυριότερο, όλοι είναι ταμπουρωμένοι στις απόψεις τους και έχουν προαποφασίσει ότι έχουν δίκιο. Ακόμα και επιχειρήματα προς την αντίθετη κατεύθυνση διαστρεβλώνονται για να ενισχύσουν την παγιωμένη τους άποψη.
.
Τελικά όμως αυτό είναι το ημερολόγιό μου, και θα καταγράψω την πραγματικότητα όπως την βλέπω και την ζω, αν μη τι άλλο ώστε να παίρνω την υπενθύμιση κάθε χρόνο από το Facebook.
.
Πριν μπω καν στην περίπτωση του COVID, είναι σημαντικό να κατανοήσει κανείς την ιδιοσυγκρασία και την κουλτούρα των Σουηδών. Είναι άνθρωποι ιδιαίτερα ευγενικοί, ευθείς, χωρίς διαχύσεις. Θα ‘ανοιχτούν’ μόνο σε οικεία τους πρόσωπα. Η άσκηση και η επαφή με την φύση είναι αναφαίρετο κομμάτι της ιστορίας, της κουλτούρας και της καθημερινότητάς τους. Ενώ σε άλλες χώρες τα καταστήματα παιχνιδιών είναι πολλά, τεράστια, και έχουν κάθε λογής παιχνίδι, στην Σουηδία είναι λίγα και μικρά. Τα παιδιά από νηπιακή ηλικία ενθαρρύνονται να βγαίνουν έξω και να παίζουν στις πάμπολλες παιδικές χαρές και στην φύση. Γι’ αυτό ο όγκος των παιδικών παιχνιδιών έχει να κάνει με το ‘έξω’: πατίνια, παγοπέδιλα, ποδήλατα, μπάλες, οτιδήποτε έχει να κάνει με άσκηση και παιχνίδι εκτός σπιτιού. Ο καιρός δεν παίζει κανέναν ρόλο. Τα παιδιά ντύνονται με αδιάβροχες στολές ψύχους και τσαλαβουτάνε στις λάσπες και τα χιόνια κατά την διάρκεια του χειμώνα. Το να γυρίσει ένα παιδί σύχριστο από λάσπες, χώματα, μουτζούρες και χτυπήματα είναι αναμενόμενο. Το περίεργο εδώ είναι το αντίθετο.
.
Η συμπεριφορά των ενηλίκων προς τα παιδιά είναι ένα σημαντικό παράθυρο στον ψυχισμό των Σουηδών. Δεν υψώνεται φωνή. Τα παιδιά νουθετούνται και συμβουλεύονται, και έπειτα αφήνονται να κάνουν τις επιλογές τους και να δρέψουν τις συνέπειές των, θετικές κι αρνητικές. Έτσι παιδιά νηπιακής ακόμα ηλικίας, σκαρφαλώνουν βράχια, δέντρα και κάνουν απίστευτα ακροβατικά που ακόμα κι εμένα που απεχθάνομαι τον προστατευτισμό τύπου ‘μη χτυπήσει το παιδί’, έκαναν την καρδιά μου να σταματήσει. Οι γονείς παρακολουθούν ψύχραιμα από απόσταση. Αυτή η σχέση ρίσκου/απολαβής, η ελευθερία και η ευθύνη της επιλογής σφυρηλατείται στα παιδιά από νηπιακή ηλικία. Η επιτυχία ή αποτυχία του κάθε ρίσκου συζητείται εκ των υστέρων, αλλά με την ύπαρξη πραγματικής εμπειρίας και όχι θεωρητικά και εκ του ασφαλούς.
.
Η ελευθερία είναι επίσης θεμελιώδες δικαίωμα και υποχρέωση των Σουηδών, και πηγάζει από τα αρχαία χρόνια με τον νόμο του ‘δικαιώματος της περιπλάνησης’ (right to roam). Κατ’ αυτό, ένας Σουηδός έχει το δικαίωμα να περιπλανηθεί και να κατασκηνώσει οπουδήποτε στην Σουηδική επικράτεια, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει την ιδιοκτησία κάποιου άλλου (στην τωρινή του μορφή ο νόμος προβλέπει ένα ελάχιστο εμβαδόν). Η συχνότητα της άσκησης και το επίπεδο επαφής με την φύση είναι κάτι που πρέπει να ζήσει κανείς για να το κατανοήσει.
.
Οι Σουηδοί έχουν εμπιστοσύνη στο κράτος και τους θεσμούς, και αυτά δείχνουν σε καθημερινή βάση ότι σέβονται και εξυπηρετούν τον πολίτη. Σκάνδαλο για την Σουηδία είναι ένας βουλευτής να πάει με το αυτοκίνητό του στο κοινοβούλιο και να μην χρησιμοποιήσει δημόσια συγκοινωνία (true story). Οι θεσμοί είναι ανεξάρτητοι, οι νόμοι τηρούνται και επιβάλλονται. Οι ποινές δεν είναι εξοντωτικές. Παρεκκλίσεις δεν υπάρχουν, εξαιρέσεις δεν γίνονται.
.
Ένα τελευταίο από τα πάμπολλα χαρακτηριστικά που θέλω να σημειώσω είναι η τάση για κοινή συναίνεση. Οι Σουηδοί δεν λειτουργούν βάσει πλειοψηφιών. Αν είμαστε 100 άτομα και πρέπει να συμφωνήσουμε για κάτι, δεν αρκεί οι 51 να είναι υπέρ. Θα καταναλωθεί χρόνος και προσπάθεια, θα γίνουν συζητήσεις επί συζητήσεων, αμοιβαίες υποχωρήσεις, ώστε να αποφασιστεί κάτι όπου και οι 100 να είναι on board. Προφανώς η μειοψηφία θα χρειαστεί να συμβιβαστεί περισσότερο, αλλά στο τέλος η απόφαση θα είναι 100% κοινή, και όλοι οι συμμετέχοντες δεσμευμένοι να την ακολουθήσουν.
.
.
Πάμε τώρα στον Κωρονοποιό. Στην Σουηδία υπάρχει το Public Health Agency (αντίστοιχο κατ όνομα με τον ΕΟΔΥ / ΚΕΕΛΠΝΟ), το οποίο χαράσσει την εθνική στρατηγική σε θέματα υγείας, και είναι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ φορέας. Α-νε-ξάρ-τη-τος. Είναι ανεξάρτητος. Αυτό σημαίνει οτι η κυβέρνηση δεν μπορεί και δεν θέλει να τον επηρεάσει. Φυσικά ούτε και η κοινή γνώμη ή τα μίντια. Αντίθετα, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να κάνει πράξη τις οδηγίες και τις επιταγές αυτού του φορέα.
.
Αυτός ο φορέας είναι στελεχωμένους από ειδικούς επιστήμονες και ιατρούς που είναι καταξιωμένοι στους τομείς τους. Είναι φορέας υγείας αλλά η λειτουργία του είναι ο μακροχρόνιος σχεδιασμός και η πολιτική. Οι άνθρωποι που τον στελεχώνουν δεν έχουν την πολυτέλεια να καταφεύγουν σε δακρύβρεχτες κραυγές τύπου ‘κάθε ζωή μετράει’ και ‘μια ζωή σωσμένη έχει περισσότερη αξία απο ένα εκατομμύριο άνεργους’ που αρέσκονται να επαναλαμβάνουν (κάποιοι) γιατροί. Δεν μπορεί να κάνει φτηνό, χυδαίο και λαϊκιστικό ανθρωπισμό.
.
On Monday, Sweden’s former state epidemiologist and current advisor to the World Health Organization (WHO), Johan Giesecke, encouraged Swedes to go out and enjoy the spring sun.
“Bring a friend and walk a metre apart. Don’t hug your neighbour. Bring a thermos and sit on a park bench. It’s bad for your health to sit at home too”
.
Πιστός στις αρχές της ελευθερίας και στο σύνταγμα της χώρας, ο φορέας υγείας εκδίδει, μετά από διαβούλευση με άλλες αρχές, ΟΔΗΓΙΕΣ (https://www.thelocal.se/20200401/what-you-need-to-know-about-swedens-new-social-distancing-guidelines). Και 3 απαγορεύσεις: Πρώτον, να κλείσουν τα πανεπιστήμια και να γυρίσουν σε distance learning (έχοντας την διαβεβαίωση οτι μπορούν). Δεύτερον, να κλείσουν οι 2 τελευταίες τάξεις του σχολείου (αντιστοιχία: 2α και 3η Λυκείου) και να γυρίσουν σε distance learning (έχοντας την διαβεβαίωση οτι μπορούν). Τρίτον να απαγορευθούν οι συγκεντρώσεις 500+ ατόμων σε πρώτο στάδιο, και πλέον 50+ ατόμων, σε κλειστούς χώρους. Οι απαγορεύσεις ΔΕΝ προσβάλλουν την ατομική ελευθερία των πολιτών, ή οποιοδήποτε άλλο τους συνταγματικό δικαίωμα.
Αντίθετα με τον οχετό της παραπληροφόρησης, η Σουηδία τα πηγαίνει μια χαρά:
Το νοσηλευτικό προσωπικό δεν ‘παίζει για την φανέλα’ μόνο. Η ευγνωμοσύνη είναι και ηθική και έμπρακτη:
Γιατί λοιπόν υπάρχουν τόσα περιστατικά στην Στοκχόλμη?
Γρήγορη απάντηση για όποιον βαριέται να διαβάσει: εκεί ζουν μετανάστες χαμηλού οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου.
.
Αυτά τα ‘η Σουηδία δεν κάνει τίποτα’ που ακούγονται στα μέσα κάθε είδους είναι αηδιαστικά. Η Σουηδία δημιούργησε σε 2 εβδομάδες Field Hospitals έξω από μεγάλες πόλεις για αποκλειστική χρήση σε ασθενείς COVID. Οι βιομηχανίες της αλλάζουν την παραγωγή τους για να εξυπηρετήσουν την κατασκευή υλικών αναγκαίων για την φροντίδα ασθενών και την καταπολέμηση του ιού. Τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία και τα εργαστήριά της ανέπτυξαν δικό τους τεστ αντισωμάτων, ωστε να οπλίσουν τον Φορέα Δημόσιας Υγείας με το πιο σημαντικό όπλο: τον μέχρι τώρα άγνωστο παρονομαστή στον κλάσμα όπου μόνο ο αριθμητής είναι γνωστός (θάνατοι). Ήδη έχουν σταλεί 1000 τέστ σε οικογένειες ανώνυμα και περιμένουμε το 1ο στατιστικό δείγμα. Το σύστημα υγείας λειτουργεί. Η κοινωνία λειτουργεί. Τα παιδάκια πάνε σχολείο και παίζουν στις παιδικές χαρές.
Ειδική μνεία για τον καθυστερημένο κομμουνιστόπληκτο Αίλοινα (https://www.iefimerida.gr/stories/koronoios-sygklonistiki-martyria-ellina-soyidia) που μόλυνε και το δικό μου timeline με κατάφορα ψέμματα και ιδεοληπτικές προκαταλήψεις.
Το μόνο συγκλονιστικό με αυτή την μαρτυρία είναι το πόσο ψέμμα περιέχει. Το σύστημα υγείας εδώ, δεν είναι το κωλοχανείο της Ελλάδας. Ο κάθε πικραμένος υποχόνδριος ΔΕΝ μπορεί να πάει στο νοσοκομείο και να απασχολήσει πολύτιμο ιατρικό προσωπικό. Υπάρχει πρωτοβάθμιο επίπεδο. Υπάρχει 24ωρο τηλεφωνικό κέντρο, υπάρχει τηλεδιάγνωση μέσω ειδικών smartphone applications, με βιντεοδιάσκεψη με νοσοκόμα ή γιατρό. Υπάρχει αριθμός πολίτη, κάτω από τον οποίο καταγράφεται ιατρικό ιστορικό, ραντεβού, φάρμακα που έχουν δοθεί. Για να πάρεις αντιβίωση πρέπει να σε δει ειδικός, να σου πάρει δείγμα, να σταλεί σε εργαστήριο για να πιστοποιηθεί το βακτήριο, και να σου χορηγηθεί ΑΚΡΙΒΩΣ η ποσότητα της ΑΚΡΙΒΟΥΣ αντιβίωσης που θα το καταπολεμήσει. Στα επείγοντα ΔΕΝ ΜΠΑΙΝΕΙΣ αν δεν έχεις πάει με ασθενοφόρο σε φορείο. Σε κάθε άλλη περίπτωση δεν είσαι επείγον περιστατικό. Αντίθετα, αν η πρωτοβάθμια απόφαση είναι η επείγουσα εισαγωγή σε νοσοκομείο, θα σε πάρει ασθενοφόρο και θα μπείς σούμπιτος στα επείγοντα.
Οτιδήποτε άλλο διαβάζετε είναι είτε ιδεοληπτικές πίπες, είτε ξεκάθαρο ψέμα.
Έλα όμως που το Σουηδικό μοντέλο ροκανίζει τα σαθρά θεμέλια του τρομολαγνικου λαϊκιστικού αφηγήματος των άλλων χωρών! Οι κατηγορίες στο υψηλότερο κυβερνητικό επίπεδο από άλλα κράτη είναι πρωτοφανείς. Τόσο, που 3 Υπουργοί της Σουηδίας να πρέπει να δίνουν εξηγήσεις σε αφιονισμένους ‘δημοσιογράφους’ καθημερινά (https://www.thelocal.se/20200404/sweden-rejects-accusations-of-lack-of-coronavirus-action), πράγμα πρωτάκουστο.
.
Κατά τα άλλα ο κόσμος ακολουθεί τις οδηγίες χωρίς πανικό και υστερία. Τα πάρκα, τα δάση και οι παιδικές χαρές είναι γεμάτα. Οι άνθρωποι κρατούν αποστάσεις ασφαλείας. Ως επί το πλείστον, εθελοντικά ακυρώνουν τις διακοπές τους. Οι μόνοι που βλέπει κανείς με μάσκες είναι άνθρωποι ασιατικής καταγωγής. Τα μαγαζιά είναι ανοικτά. Οι καφετέριες και τα μπάρ επίσης, τηρώντας την οδηγία να μην επιτρέπουν περισσότερους ανθρώπους από όσους μπορούν να καθήσουν εντός. Οι ηλικιωμένοι και ευπαθείς είναι σε κατ’ οίκον περιορισμό, οικειοθελώς. Η πολιτεία φροντίζει να παραδίδει τρόφιμα και φάρμακα κατ’ οίκον στους ανήμπορους. Οι νεότεροι, χωρίς καμία υποχρέωση και καμία οδηγία, αποφεύγουν να χρησιμοποιούν online αγορές ωστε να αφήσουν τα logistics να εξυπηρετούν αυτούς που τα χρειάζονται.
.
Παρ’ όλα αυτά, η οικονομία ήδη έχει δεχθεί πλήγμα καθώς τουρισμός, μεταφορές, αθλητισμός και entertainment έχουν παγώσει. Ήδη συζητούνται πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των κλάδων που έχουν πληγεί, και για τους άνεργους που δημιουργούνται. Η ζημιά αυτή όμως είναι ως επί το πλείστον φυσική συνέπεια επιλογών των πολιτών, όχι κεντρικά σχεδιασμένη. Καμία κοινωνική ομάδα δεν έχει καταστεί θύμα διάκρισης. Η ζημιά σε σχέση με την πλειοψηφία των χωρών θα είναι περιορισμένη και ευκολότερα διαχειρίσιμη.
.
Η πραγματικότητα είναι οτι η Σουηδία τα πάει μια χαρά χωρίς να καταργήσει ελευθερίες και δημοκρατικά δικαιώματα. Η κυβέρνηση ζήτησε και πήρε εξουσιοδότηση από την βουλή, για να μπορεί στο μέλλον να εφαρμόσει τις οδηγίες του Φορέα Υγείας χωρίς αυτές να περάσουν από διαβούλευση στο κοινοβούλιο. Και την ζήτησε (και την πήρε) όχι επ’ αόριστον, αλλά μέχρι τις 15 Ιουνίου. Η μεταδοτικότητα στην Στοκχόλμη έχει πέσει στο 1, δηλαδή ένας φορέας μολύνει έναν ακόμα. Η διάδοση έχει αρχίσει και επιταχύνει στην επαρχία βέβαια, και αυτή η ιστορία έχει δρόμο ακόμα. Το Public Health Agency ποτέ δεν απέρριψε τελείως το lockdown. Ο σχεδιασμός προτάσσει ότι αν χρειαστεί, θα γίνει ένα και μόνο lockdown, για τον χρόνο εκκόλαψης του ιού, στο απόλυτο peak, και σε επί μέρους τοποθεσίες βάσει κρουσμάτων. Βάσει της μέχρι τώρα πορείας, φαίνεται πως δεν θα χρειαστεί. Οπότε οψόμεθα. Το σημαντικό είναι οτι υπάρχει σχεδιασμός, και ότι το lockdown είναι το τελευταίο απευκταίο μέτρο, όχι πανάκεια. Ο ακρωτηριασμός ενός άκρου που δεν θα ξαναφυτρώσει ποτέ.
.
Όμως στο τέλος και αυτής της κρίσης, η Σουηδία θα μπορεί υπερήφανα να κοιτάξει πίσω και να γιορτάσει το γεγονός ότι νίκησε δημοκρατικά μαχόμενη. Και ότι το σύνταγμά της (https://www.riksdagen.se/globalassets/07.-dokument–lagar/the-constitution-of-sweden-160628.pdf) είναι πραγματικό Σύνταγμα, και όχι πατσαβουριασμένο κουρελόχαρτο που δεν αξίζει ούτε το βάρος του σε χαρτί. Και οι πολίτες της, ότι έμειναν πιστοί στις αρχές που είχαν πριν την κρίση. Με αίσθηση της ατομικής τους ευθύνης σήκωσαν τα βάρη τους και συνέχισαν με τις ζωές τους, προστατεύοντας τις ευπαθείς ομάδες, και διατηρώντας τις ελευθερίες τους.
.
Η υπερηφάνεια είναι ένα συναίσθημα που με ξενίζει και που σπάνια έχω νιώσει. Αυτή είναι μία από τις λίγες αυτές φορές. Είμαι βαθύτατα υπερήφανος που είμαι πολίτης αυτής της χώρας, η οποία με σέβεται με τρόπους που ενάμισι χρόνο πριν δεν μπορούσα καν να φανταστώ. Και είναι προνόμιό μου που μπορώ και την στηρίζω με την εργασία και τους φόρους μου.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο FacebookΑκολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube