Από τους μυθικούς χρόνους ο Συλέας, βασιλιάς που ζούσε στην περιοχή του Παγγαίου. λέγεται ότι υποχρέωνε τους διαβάτες να δουλεύουν στους αμπελώνες του. Το ίδιο ήθελε να κάνει και με τον ήρωα Ηρακλή. Ο Ηρακλής όμως, αφού κατέστρεψε τους αμπελώνες του, σκότωσε τον Συλέα και την κόρη του Ξενοδίκη.

Σ’ ένα σατυρικό δράμα ο Ευριπίδης παρουσιάζει τον Ηρακλή να έχει πουληθεί ως δούλος στον Συλέα και όχι στην Ομφάλη, όπως συνήθως λέγεται. Τότε εκείνος έστειλε τον ήρωα στους αμπελώνες του, αλλά ο Ηρακλής κατέστρεψε όλα τα κτήματα, τα φορτώθηκε στους ώμους του και τα μετέφερε στα ανάκτορα του Συλέα. Εκεί σκότωσε τον καλύτερο ταύρο, άνοιξε το καλύτερο βαρέλι με κρασί, κατασκεύασε ένα τραπέζι στις πύλες των ανακτόρων και στη συνέχεια υποχρέωσε το Συλέα να τον σερβίρει.

Επίσης, κατά τη μυθολογία, πέρασε από τον Νομό Σερρών ο Ηρακλής, όταν επέστρεψε από τη Θράκη. Λέγεται ότι οι κάτοικοι τότε παραπονέθηκαν στον ήρωα για τις μεγάλες ζημιές που τους προκαλούσε ο ποταμός Στρυμόνας με τις συχνές πλημμύρες του. Ο Ηρακλής τότε διευθέτησε την κοίτη και απάλλαξε τους κατοίκους από τις φοβερές καταστροφές. Αυτός ήταν ο δέκατος άθλος του Ηρακλή.

Στον Νομό Σερρών τοποθετείται το Νύσιο πεδίο, όπου ο Πλούτωνας άρπαξε την κόρη της Δήμητρας, Περσεφόνη.

Κατά τον Απολλόδωρο τον Αθηναίο ο Λυκούργος, βασιλιάς των Ηδωνών, ενός λαού που κατοικούσε κοντά στο Στρυμόνα, είναι ο πρώτος που τόλμησε να διώξει το Διόνυσο από τη χώρα του.

Ο Διόνυσος τότε κατέφυγε στη Νήριδα Θέτιδα, ενώ οι Βάκχες και οι Σάτυροι της ακολουθίας του αιχμαλωτίστηκαν από τους Ηδωνούς. Σύντομα όμως απελευθερώθηκαν χάρη στην επέμβαση του Θεού Διόνυσου, ο οποίος τιμωρώντας για την τόλμη του το Λυκούργο τον έκανε να παραλογισθεί. Κι ο βασιλιάς, παραλογισμένος, σκότωσε τον γιό του, Δρύαντα νομίζοντας ότι ήταν κλήμα του αμπέλου και τότε μόνο αυτοτιμωρούμενος ξαναβρήκε τα λογικά του.

Μετά απ’ αυτό η γη έγινε χέρσα και ο Θεός έδωσε χρησμό, ότι θα γινόταν πάλι γόνιμη, αν οι Ηδωνοί σκότωναν τον Λυκούργο. Πράγματι οι Ηδωνοί, όταν έμαθαν το χρησμό, μετέφεραν δεμένο το βασιλιά τους στο Παγγαίο και τον καταδίκασαν σε φρικτό θάνατο σύμφωνα με τις υποδείξεις του Διόνυσου, δηλαδή τον άφησαν να κατασπαραχθεί από άγρια άλογα.

Στενές σχέσεις με τον τόπο αυτό είχε ο γιος του Θησέα, Δημοφώνοντας ή Ακάμας. Αυτός κατά τη μυθολογία παντρεύτηκε τη Φυλλίδα, κόρη ντόπιου βασιλιά. Λίγο αργότερα όμως την εγκατέλειψε και έφυγε στην Αθήνα. Τότε η δυστυχισμένη βασιλοπούλα μέσα στην απελπισία της κρεμάστηκε στις Εννέα Οδούς (Αμφίπολη).

Ο Κριός, από τον οποίο προήλθε το περίφημο Χρυσόμαλλο δέρας, γεννήθηκε από τον έρωτα του Ποσειδώνα και της Θεοφανούς, κόρης του Βισάλτη, γενάρχη των Βισαλτών, οι οποίοι κατοικούσαν στην περιοχή της σημερινής Νιγρίτας. Ο Βισάλτης για ν’ απαλλάξει την κόρη του από το πλήθος των μνηστήρων που την πολιορκούσαν τη μετέφερε σ’ ένα νησί.

Οι μνηστήρες όμως μαγεμένοι από την ομορφιά της δεν αποθαρρύνθηκαν, επέμειναν και ανακάλυψαν το καταφύγιό της. Και μια μέρα έφτασαν στο νησί, τους κατοίκους του οποίου ο Ποσειδώνας είχε μεταμορφώσει σε ζώα και άρχισαν να τα σκοτώνουν. Τότε ο θεός της θάλασσας μεταμόρφωσε τους αντίζηλούς του σε λύκους και, αφού ο ίδιος μεταμορφώθηκε σε κριό και μεταμόρφωσε τη νέα σε αμνάδα, ενώθηκε μαζί της.

Έτσι γεννήθηκε ο κριός με το χρυσόμαλλο δέρας, που έπαιξε σπουδαίο ρόλο στο μύθο των Αργοναυτών.

Πηγή: Φίλοι της Αμφίπολης