Στις 6 Απριλίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα άρχισαν την επίθεσή τους εναντίον της Ελλάδας, κατά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, προσβάλλοντας τις ελληνικές θέσεις κατά μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Ήταν η αρχή της επιχείρησης «Μαρίτα». Το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ:

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΑΡΙΤΑ

50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ιστορικό ντοκιμαντέρ παραγωγής του 1991, με αφορμή τα 50 χρόνια από την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα που έγινε με το συνθηματικό όνομα «Επιχείρηση Μαρίτα». Φωτίζεται το κλίμα που επικρατούσε στο ελληνικό μέτωπο και οι πρώτες βδομάδες της Κατοχής, το διάστημα δηλαδή που ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή και σύγκρουση δύο διαφορετικές νοοτροπίες και αντιλήψεις ζωής.

Ξημερώματα της 6ης Απριλίου, ημέρα Κυριακή, εκδηλώθηκε η γερμανική επίθεση ταυτόχρονα στο ελληνικό έδαφος και τη νότια Γιουγκοσλαβία. Αυτόπτες μάρτυρες αφηγούνται στιγμές από τις μάχες στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο, στα οχυρά Μακεδονίας-Θράκης. Παράλληλα, διερευνώνται οι στόχοι της γερμανικής κατάληψης των Βαλκανίων και της εισβολής στην Ελλάδα που αποφασίστηκε τον Δεκέμβριο του 1940. Γίνεται αναφορά στην σθεναρή αντίσταση του ελληνικού στρατού στην περιοχή του Ρούπελ και τα οχυρά της Ανατολικής Μακεδονίας παράλληλα με τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες της αποκαλούμενης «Γραμμής Μεταξά», η οποία εγκαταλείφθηκε μετά την είσοδο των Γερμανών στη Θεσσαλονίκη, στις 9 Απριλίου 1941. Εξετάζονται ακόμη θέματα όπως, τα αίτια της συνθηκολόγησης του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας, η αντίδραση του ελληνικού στρατού και ο ρόλος των συμμαχικών δυνάμεων στην αντιμετώπιση του Άξονα.

Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί, επίσης, χρονικά την κατάληψη όλης της Ελλάδας από τους Γερμανούς και την αλλαγή στην πολιτική διοίκηση της χώρας. Εκφράζονται απόψεις για το ρόλο της δοτής κυβέρνησης Τσολάκογλου αλλά και για τα αισθήματα των Ελλήνων απέναντι στην αποχώρηση της νόμιμης κυβέρνησης Τσουδερού στην Κρήτη. Γίνεται ακόμη αναφορά στον χειρισμό της επιχείρησης «Μαρίτα» από την γερμανική προπαγάνδα, που την παρουσίαζε ως στρατιωτικό περίπατο παρόλη την ανέλπιστη αντίσταση του ελληνικού στρατού και τα προβλήματα που αντιμετώπιζε ο τεχνικά προηγμένος γερμανικός στρατός σε έδαφος με υπανάπτυκτη τεχνική υποδομή όπως η Ελλάδα. Τέλος, γίνεται λόγος για τις αντιλήψεις και τα συναισθήματα του ελληνικού λαού μπροστά στην Κατοχή και τη μεταβολή των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών που επέφερε, παράλληλα με τις αντιδράσεις από την πρώτη επαφή των ντόπιων με τους κατακτητές.

Μιλούν οι: Π.Παπαδημητρόπουλος, τηλεφωνητής τάγματος, Ανδρέας Τσάκωνας, αντισυνταγματάρχης ε.α., Θεόδωρος Καλλίνος, συνταγματάρχης ε.α., Κωστής Ζαχαράκης, εθελοντής αλβανικού μετώπου, οι ιστορικοί Ιωάννης Κολιόπουλος, Αναστασία Δερβενιώτη και Detlev Vogel. Περιλαμβάνονται προσωπικές μαρτυρίες κατοίκων των παραμεθόριων περιοχών που δέχθηκαν πρώτα τη γερμανική επίθεση, καθώς και φωτογραφικά και κινηματογραφικά ντοκουμέντα από τα γερμανικά αρχεία.

Προβλήθηκε από την ΕΤ 1 στις 17 Μαΐου 1991

Έρευνα-κείμενα: Νίκος Χειλάς

Σκηνοθεσία: Σταύρος Στρατηγάκος

Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr