Του Κώστα Στούπα

Η Ελλάδα αναμένεται να δεχτεί το ισχυρότερο πλήγμα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ από την επιδημία του “Covid 19”, σύμφωνα με έκθεση του ίδιου του οργανισμού.

Κατά τον οργανισμό το lockdown (καραντίνα) ενδέχεται να οδηγήσει σε απώλεια ακόμη και το 35% του ελληνικού ΑΕΠ, η χειρότερη πρόβλεψη σε σύγκριση με τις χώρες που αναλύει ο Οργανισμός.

Το ποσοστό αυτό δεν αφορά το σύνολο του έτους αλλά την περίοδο που διαρκούν οι συνθήκες “καραντίνας”. Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε πως αν οι συνθήκες διατηρηθούν για 1,5 μήνα θα έχουμε περίπου το 1/10 του μεγέθους, ήτοι περί 3,5% ύφεση.

Το νούμερο αυτό συμπίπτει περίπου και με κάποιες πρώτες ανεπίσημες εκτιμήσεις.

Η διάρκεια της “καραντίνας” όμως δεν είναι κάτι που μπορεί με ασφάλεια να υπολογιστεί.

Ακόμη και στο καλύτερο σενάριο, στον βαθμό που όλα συνεχίσουν να πηγαίνουν καλά, τα μέτρα θα αρχίσουν να αποσύρονται σταδιακά και κάποια θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι και το καλοκαίρι.

Αν υποθέσουμε λοιπόν πως ο έλεγχος θα έχει διάρκεια περί τους 2-3 μήνες το κόστος στην αρνητική μεταβολή του ΑΕΠ μπορεί να φτάσει και το 7%.

Τα έσοδα της Ελλάδας δεν προέρχονται από την πώληση πετρελαίου όπου μια ξαφνική αύξηση της ζήτησης μπορεί να αυξήσει τα έσοδα από τον επόμενο μήνα. Η μεγαλύτερη πηγή εσόδων της Ελλάδας προέρχεται από τον τουρισμό. Οι κρατήσεις στην τουριστική βιομηχανία γίνονται αρκετούς μήνες πριν και τώρα οι περισσότερες έχουν ακυρωθεί.

Λίγοι είναι αυτοί στην Ελλάδα, την Ευρώπη και αλλού που τον Ιούνιο μόλις εξέλθουν της καραντίνας το πρώτο που θα σκεφτούν θα είναι να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία των χαμηλών τιμών λόγω χαμηλής ζήτησης και να σχεδιάσουν ένα ταξίδι στην Ελλάδα.

Άρα, για την τουριστική βιομηχανία μιλάμε για μια χαμένη χρονιά ουσιαστικά.

Επιπλέον οι αλλαγές που αναμένεται να αφήσει η εμπειρία της “καραντίνας” από μια επιδημία στον 21ο αιώνα στις συμπεριφορές των μεταπολεμικών γενεών που θεωρούσαν την ειρήνη-ασφάλεια, τη συνεχώς βελτιούμενη ευημερία δεδομένες και την ιατρική ανίκητη, μπορεί να αποδειχτούν δραματικές.

Οι γενιές των γονέων και παππούδων μας για πολλές δεκαετίες μετά την κατοχή πορεύονταν με τα σύνδρομα του λοιμού της περιόδου.

Π.χ. δεν βλέπω πόσο εύκολο είναι μόλις λήξουν οι περιορισμοί για τα εστιατόρια και τα καφέ οι χώροι αυτοί να επανέλθουν στις προ καραντίνας και επιδημίας συνθήκες…

Θα υπάρχουν ευάλωτες κατηγορίες πληθυσμού για τις οποίες τα μέτρα θα παραταθούν και καθώς στα ελληνικά νοικοκυριά συνήθως συνυπάρχουν 3 και 4 γενιές θα είναι δύσκολο και για τους διατρέχοντες μικρότερο κίνδυνο να αρχίσουν να κινούνται ελεύθερα.

Ο τουρισμός, η ψυχαγωγία και οι μεταφορές αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και είναι οι τομείς που πλήττονται περισσότερο.

Επίσης αν οι ειδικοί τις επόμενες εβδομάδες δεν μπορούν να διαβεβαιώσουν πως η επιδημία στο Βόρειο Ημισφαίριο δεν θα επανέλθει σαν δεύτερο κύμα το επόμενο Φθινόπωρο, που είναι και το πιθανότερο, η “ζημιά” θα αφορά και το β’ εξάμηνο και την τουριστική περίοδο του 2021, στον βαθμό που οι κρατήσεις γίνονται το Χειμώνα…

Υπό αυτό το πρίσμα η μείωση του ΑΕΠ κατά 3,5% με βάση το 1/10 της ύφεσης 35% στην περίοδο της “καραντίνας” είναι μάλλον επισφαλής πρόβλεψη για να σχεδιάσει η κυβέρνηση και η οικονομία τις επόμενες κινήσεις με βάση αυτή.

Η αισιόδοξη άποψη υπολογίζει ότι θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες κάποιο τεστ  στο οποίο όσοι είναι αρνητικοί θα μπορούν να επιστρέψουν στις εργασίες και έτσι να αποκατασταθεί μέρος της οικονομικής δραστηριότητας. Ακόμη και να υπάρξει τέτοιο τεστ κάποιος θα πρέπει να το κάνει κάθε βράδυ προκειμένου να πάρει το πράσινο φως την άλλη μέρα για να εργαστεί μαζί με άλλους. Θα χρειαστούν τεράστιες ποσότητες κατά συνέπεια, τεράστιο κόστος και κυρίως θα χρειαστεί χρόνος αρκετών μηνών  μέχρι να καλυφθεί η αναγκαία  ζήτηση.

Ακόμη και αν υπάρξει κάποιο αποτελεσματικό εμβόλιο, αυτό δεν αναμένεται να κυκλοφορήσει πριν το πρώτο εξάμηνο του 2021. Ακόμη και αν κυκλοφορήσει τότε για να καλυφθούν μερικά δισ. δόσεις θα χρειαστούν μήνες από εκατοντάδες μονάδες παραγωγής.

Οι ενδείξεις συγκλίνουν πως οι επιπτώσεις στην οικονομία δεν θα αφορούν μόνο ένα στιγμιαίο διάλειμμα την Άνοιξη του 2020.  Αν αναμένεται να γονατίσουν οικονομίες όπως της Γερμανίας και των ΗΠΑ, οικονομίες σαν της Ελλάδας θα υποστούν πολλαπλάσιο κόστος.

Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2020 το υπουργείο των οικονομικών υπολόγιζε φέτος έσοδα περί τα 55 δισ. ευρώ και δαπάνες περί τα 57 δισ. ευρώ. Οι έκτακτες συνθήκες που περιγράψαμε αναμένεται να μειώσουν τα έσοδα και να αυξήσουν τις δαπάνες.  

Κανένας δεν είναι σε θέση αυτήν τη στιγμή να υπολογίσει το μέγεθος του ελλείμματος που θα προκύψει και κυρίως από πού μπορεί αυτό να καλυφθεί. Η  χώρα μας παραμένει υπερχρεωμένη και οι αγορές δύσκολα θα την εμπιστευθούν.

Αν η κυβέρνηση επιλέξει τον δρόμο του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή της υπερφορολόγησης καθώς η οικονομία έχει ισοπεδωθεί, η ζημιά που θα κάνει θα είναι μεγαλύτερη από το όφελος. Αν επιλέξει να μειώσει τις δαπάνες τα 2/3 των οποίων πάνε σε μισθούς και συντάξεις, καθώς θα αγγίξει το βαθύ κράτος, θα βρεθεί αντιμέτωπη με κοινωνικές εκρήξεις ανάλογες των αρχών της περασμένης δεκαετίας.

Δεν θα είναι εύκολα τα επόμενα 1-2 χρόνια, τουλάχιστον…

2) Τι ελπίδες να έχουμε για το μέλλον μας;

Αξιότιμε κύριε Στούπα,

Καλησπέρα σας. Ονομάζομαι ….. Κωνσταντίνος, ετών 24, και σπουδάζω σε μεταπτυχιακό επίπεδο οικονομικά και χρηματοοικονομικά στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εδώ και χρόνια, από το 2015 συγκεκριμένα, παρακολουθώ σε ημερήσια βάση τα άρθρα σας στο capital.gr και θα ήθελα να μοιραστώ, ως νέος Έλληνας, τις ανησυχίες μου για τη χώρα μου ελέω κορονοϊού και της οικονομικής κατάρρευσης που έπεται.

Γεννήθηκα το 1995 στον Πειραιά. Θυμάμαι την 11η Σεπτεμβρίου, τους Αγώνες του 2004 και τα έτη των παχέων αγελάδων με εικόνες από το Queen Mary II, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τους ΑΜΑΝ, τον George Bush και τον ΓΑΠ, σαν να ήταν χθες. Παράλληλα θυμάμαι την κρίση του 2008, την κρίση μας το 2010 και τις περιπέτειες το 2015. Τα καλύτερα φοιτητικά χρόνια εμού τα πέρασα σε μία εποχή όπου περιμέναμε δραχμές αλλά για κάποιον λόγο παραμείναμε.

Για τη γενιά μου, ωστόσο, η κρίση του 2010 δεν τελείωσε ποτέ. Διψήφιο ποσοστό ανεργίας, πενιχρές απολαβές, περιορισμένες ευκαιρίες, διαφθορά. Τώρα με τον κρονοϊό ό,τι ανάπτυξη είχαμε – έστω και με νύχια και με δόντια, τουλάχιστον – έγινε καπνός από τώρα.

Επομένως σας ρωτάω: τι ελπίδες να έχουμε για το μέλλον μας; Είναι η μετανάστευση στο εξωτερικό μονόδρομος; Ή θα μείνει έστω και κάτι όρθιο; Και εφόσον φύγουμε, τι θα αφήσουμε πίσω; Πολύ δε περισσότερο, εάν δεν μας δοθούν ευκαιρίες να δημιουργήσουμε, τι θα απογίνει με όσους από τη γενιά μου δεν θελήσουν ή δεν μπορέσουν να μεταναστεύσουν;

Ευελπιστώ το παρόν να αποτελέσει τροφή σκέψης που θα φέρει το Έθνος μας στον διαλογισμό για την ίδια την ύπαρξή του. Η πανδημία αυτή, με τον έναν τρόπο ή τον άλλο, θα εξασθενήσει ή θα εξαϋλωθεί. Το ζήτημα είναι το τι εστί η επόμενη ημέρα.

Με εκτίμηση,

Λ.Κ.

Υ.Γ. Σε περίπτωση που επιθυμήσετε να μοιραστείτε το παρόν σε άρθρο σας, το να μην αναφέρετε το όνομά μου θα εκτιμηθεί.

3)Δάνεια Ταμείου Παρακαταθηκών..

Καλησπέρα θα ήθελα να ενημερώσω για ένα θέμα που πρέπει να ασχοληθείς και αφορά τα  στεγαστικά δάνεια που έχουν ληφθεί από τα ταμείο παρακαταθηκών των δημοσίων υπαλλήλων. Αφορά το επιτόκιό τους που είναι 5% όταν τη στιγμή που μιλάμε το ελληνικό δημόσιο δανείστηκε επί εποχής μνημονίων με χαμηλό κόστος αλλά και με τις τελευταίες εκδόσεις των ομολόγων του δημοσίου επίσης με περίπου 2%. Ευχής έργο είναι να ασχοληθούμε με αυτά τα δάνεια ώστε να μειωθούν τα εν λόγω επιτόκια.

 Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τον χρόνο σου και το σχετικό ενδιαφέρον.

[email protected]

Πηγή: Κάπιταλ