Από το 2016, όταν η Μόσχα άρχισε να διαπραγματεύεται το ζήτημα των περικοπών με το Ριάντ, η αμερικανική παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου αυξήθηκε κατά περισσότερο από 4,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, υποσκελίζοντας Ρωσία και Σ. Αραβία σε όρους μεριδίων αγοράς. Έως και τον περασμένο Φεβρουάριο, το μερίδιο της παγκόσμιας παραγωγής των ΗΠΑ είχε αυξηθεί κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες, όταν το συνδυασμένο αντίστοιχο της Σ. Αραβίας και της Ρωσίας, μειώθηκε κατά τρεις!

Η ρωσική κυβέρνηση διατυμπανίζει ότι οι επιθετικές κινήσεις της Σαουδικής Αραβίας που έχει βαλθεί να κατακλύσει τις αγορές με δικό της πετρέλαιο (η ναυαρχίδα του πετρελαϊκού κλάδου του βασιλείου των Σαούντ, Aramco, έπιασε, χθες, το μέγιστο όριο της παραγωγικής της ικανότητας και δεσμεύθηκε πως τον επόμενο μήνα θα παράγει πάνω από 12,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα) την αφήνουν σχεδόν ασυγκίνητη, με τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, να δηλώνει ότι η χώρα του μπορεί να αυξήσει τη δική της παραγωγή κατά ακόμη 500.000 βαρέλια την ημέρα.

Αν αυτό συμβεί, η Ρωσία θα εξαντλήσει, με τη σειρά της, τη δική της παραγωγική ικανότητα που φθάνει στα 11,8 εκατ. βαρέλια την ημέρα.

Όλα τούτα συμβαίνουν την ώρα που η διεθνής αγορά πετρελαίου βρίσκεται ενώπιον ενός πρωτοφανούς συνδυασμού πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας και ιστορικά χαμηλής ζήτησης. Εν τέλει, η έκβαση αυτού του ανελέητου πολέμου τιμών θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα των αντιμαχόμενων να καταφέρει, πρώτο, καίριο ζημιά στον αντίπαλο, ταυτόχρονα, όμως και με την ικανότητά του να απορροφήσει τις όποιες ζημίες υποστεί στην πορεία.

Είναι ενδεικτικό του κλίματος που επιχειρεί να δημιουργήσει η Μόσχα, το γεγονός ότι εσχάτως, στα ρωσικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφορεί μια εκδοχή του διάσημου πίνακα του 19ου αιώνα, «Η τελευταία μέρα της Πομπηίας», που ζωγράφισε ο Karl Bryullov στην οποία απεικονίζεται ως κεντρική φιγούρα, αμέριμνος για τη σφαγή και τα βάσανα που εκτυλίσσονται γύρω του, ο Ιγκόρ Σεχίν, επικεφαλής της Ροσνέφτ, μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρείας της Ρωσίας!

Ως ο ισχυρότερος άνθρωπος της πετρελαϊκής βιομηχανίας της χώρας, και ένας εκ των εξ απορρήτων του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ο κ. Σεχίν υπήρξε ο αρχιτέκτονας της απόφασης της Μόσχας να αποσυρθεί, την περασμένη εβδομάδα, από σύμφωνο με την Σαουδική Αραβία για τον περιορισμό της παραγωγής αργού πετρελαίου που πυροδότησε τις αλυσιδωτές αντιδράσεις των αγορών.

Την επαύριο του κράχ της «Μαύρης», Δευτέρας τα στοιχήμαστα έδιναν και έπαιρναν για το ποιος θα απέβαινε το μεγαλύτερο θύμα αυτή της κατάστασης. Όλοι έδειξαν προς την κατεύθυνση  της αμερικανικής πετρελαϊκής βιομηχανίας.

Όχι άδικα, αν σκεφτεί κανείς ότι το κόστος παραγωγής για την Aramco είναι μόλις 2,8 δολάρια ανά βαρέλι πετρελαίου – το χαμηλότερο στον κόσμο – και των αμερικανικών εταιρειών παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου 14 φορές υψηλότερη, που σημαίνει ότι μόνο προκειμένου να καλύψουν το λειτουργικό κόστος, θα πρέπει να πουλάνε 40 δολάρια το βαρέλι.

(H εικόνα της τιμής του Brent στις 17:25 ώρα Ελλάδας σήμερα, σε γράφημα που απεικονίζει την τροχιά της το τελευταίο εξάμηνο. Πηγή: FT.com)

Όχι επίσης, άδικα, αν οι τιμές διατηρηθούν κοντά στα 30 δολάρια το βαρέλι,είναι αυτονόητο πως ορισμένες από αυτές θα πτωχεύσουν. Η βραχυπρόθεσμη λύση στο πρόβλημά τους είναι να μειώσουν την παραγωγή για να εξοικονομήσουν κόστος, υποστρέφοντας από την πολιτική αχαλίνωτης έκρηξης της παραγωγής τους, τα προηγούμενα χρόνια, όταν εκμεταλλευόμενες τις περικοπές του OPEC+, κυριάρχησαν στην παγκόσμια αγορά. Οι συγκυρίες αλλά και τα αχανή κοιτάσματα σχιστόλιθου πρόσφεραν στις ΗΠΑ την πολυπόθητη πρωτιά, με παραγωγή 13 εκατ. βαρέλια την ημέρα.

Τα δεινά των αμερικανικών εταιρειών σχιστολιθικού πετρελαίου είναι, όμως, μεταδοτικά σαν τον…κορονοϊό. Η πτώση τους, είναι πιθανό να συμπαρασύρει και τους αμερικανικούς χρηματοοικονομικούς κολοσσούς. Ήδη, οι Financial Times, αναφέρουν ότι σε περίπτωση κύματος πτωχεύσεων πετρελαϊκών εταιρειών, οι τράπεζες θα δεχθούν νέο πλήγμα. 

Για το λόγο αυτό και το Κρεμλίνο να μοιάζει ήρεμο και αδιάφορο μπροστά στον ορυμαγδό που σοβεί σε παγκόσμια κλίμακα,  όπως αποτυπώθηκε πολύ εύγλωττα στην εκδοχή του πίνακα του Bryullov!

Η Ρωσία όμως εμφανίζεται να κατέχει και ένα άλλο, πιο ισχυρό όπλο,. Υπό τις παρούσες περιστάσεις. Με συναλλαγματικά αποθέματα 570 δισ. δολαρίων, με ένα εύρωστο χρηματιστήριο και μια ανακάμπτουσα οικονομία, που έχει απαλλαγεί από τις παλαιότερες εξαρτήσεις της από το ξένο κεφάλαιο και τις εισαγωγές, η χώρα  πιστεύει ότι μπορεί να ανταπεξέλθει με επιτυχία μεγαλύτερη εκείνης που είχε επιδείξει κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης των τιμών του πετρελαίου μετά το 1991 και για περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές της, όπως η Σαουδική Αραβία, αλλά κυρίως, έναντι της αμερικανικής σχιστολικής βιομηχανίας

«Με σημαντικά συναλλαγματικά αποθέματα στη διάθεσή της, η ρωσική κυβέρνηση έχει, πιθανότατα, δίκιο να πιστεύει ότι μπορεί να ανταπεξέλθει σε ένα περιβάλλον χαμηλών τιμών για κάποιο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο James Henderson, διευθυντής στο Ινστιτούτο Μελετών Ενέργειας της Οξφόρδης. “Δεν θα είναι εύκολο, αλλά μια τριετία ανάλογων συνθηκών θα είναι πιθανώς εφικτή”, πρόσθεσε.

Ωστόσο, στην Μόσχα οι ιθύνοντες είναι ακόμη πιο αισιόδοξοι. «Χρησιμοποιώντας αυτά τα αποθέματα, η Ρωσία θα μπορούσε να επιβιώσει με τις τιμές του αργού από 25 – 30 δολάρια το βαρέλι για έξι έως δέκα χρόνια» τονιζόταν σε ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών την Δευτέρα, καθώς εκτιμά ότι με μέση τιμή τα 27 δολάρια το βαρέλι, θα απαιτούνταν 20 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τα συναλλαγματικά αποθεματικά της χώρας.

energia