Το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μία πρωτόγνωρα διαρκώς τεταμένη κατάσταση στον Έβρο και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου οφείλεται στις πράξεις και τις παραλήψεις τόσο της προηγούμενης όσο και της σημερινής κυβέρνησης. Η υποχωρητική στάση απέναντι στις παράνομες αξιώσεις της Τουρκίας, αλλά και η χαλαρή αντιμετώπιση του μεταναστευτικού συνέβαλαν στη διαμόρφωση της σημερινών ακραίων καταστάσεων. Τυχόν ατύχημα που διακαώς επιζητεί ο Ερντογάν κρέμεται σε μία κλωστή. Οι δε αξιώσεις του στο Αιγαίο παραμένουν αναλλοίωτες και η κυβέρνηση δείχνει να έχει «παρκάρει» σε διπλωματικό επίπεδο, τη στιγμή που είναι θέμα χρόνου να αυξήσει η Τουρκία την ένταση στο Αιγαίο.

Το παράξενο είναι ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν προβληθεί ούτε και αναλυθεί στους Έλληνες όσες αποφάσεις διευθέτησης ΑΟΖ έχουν παρθεί από τα διεθνή δικαστήρια μετά το 1990, και ιδίως μετά το 1994 όταν τέθηκε σε εφαρμογή η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και που αφορούν παρόμοιες ή ομοιάζουσες περιπτώσεις με το Αιγαίο.
To δε τελευταίο χρονικό διάστημα προτάσσεται έντονα η επιλογή της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Δεν γίνεται όμως λόγος για την επιλογή του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας που εδρεύει στο Αμβούργο, το οποίο έχει ασχοληθεί και αυτό με παρόμοια ζητήματα και δημιουργήθηκε ακριβώς για την εκδίκαση τέτοιου είδους διαφορών, κατόπιν της ενεργοποίησης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Το Δ.Δ.Δ.Θ. απαρτίζεται από 21 μέλη δικαστές που εκλέγονται από κατάλογο προτεινόμενων υποψηφίων των χωρών μελών του ΟΗΕ. Οι εκλέκτορες σύμφωνα με το καταστατικό θα πρέπει να μεριμνούν ώστε οι εκλεγόμενοι διεθνείς δικαστές να χαίρουν υψηλής φήμης, εντιμότητας, ακεραιότητας και γνώσεων περί του Δικαίου θαλάσσης και να αντιπροσωπεύουν κατά το δυνατόν τα κυριότερα παγκόσμια νομικά συστήματα καθώς και τη δίκαιη γεωγραφική κατανομή εκ της καταγωγής τους.

Η διαφορά μεταξύ των δύο δικαστηρίων έγκειται στο γεγονός ότι για να γίνει προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης απαιτείται η υπογραφή ενός συνυποσχετικού, μίας δηλαδή συμφωνίας μεταξύ των αντιδίκων τόσο για τα θέματα προς εκδίκαση, όσο και για το νομικό πλαίσιο με το οποίο θα γίνει η εκδίκαση. Το μόνο συνυποσχετικό που θα δεχόταν να υπογράψει η Τουρκία είναι εκείνο με το οποίο θα μειώνεται η βαρύτητα των όρων της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και θα ενισχύεται η επήρεια της πλησιέστερης ηπειρωτικής ακτογραμμής (της τουρκικής στο ανατολικό Αιγαίο) ώστε να βολεύονται οι επιδιώξεις της. Όταν θα έχει φτιαχτεί εκ των προτέρων ένα πλαίσιο που θα εξασφαλίζει την ικανοποίηση των παράλογων απαιτήσεών της και μάλιστα μέσα από ένα διεθνές όργανο, με την δική μας υπογραφή.

Επιπλέον, η Τουρκία δέχεται την παραπομπή στη Χάγη μόνο εφόσον μπουν στο τραπέζι της εκδίκασης και οι ανυπόστατες αμφισβητήσεις της κυριαρχίας ελληνικών νησίδων και νησιών, καθώς και η θρασύτατη αξίωση αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, ενώ το άρθρο 51 του ΟΗΕ δίνει το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας σε χώρα η οποία απειλείται, τη στιγμή που η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο το 1974, δημιούργησε τη Στρατιά του Αιγαίου με έδρα τη Σμύρνη το 1975 και απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο.

Αντίθετα, σε περίπτωση προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας η εκδίκαση αναγκαστικά θα γίνει με βάση τους όρους της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ και μόνο για συναφή θέματα, δηλαδή για την οριοθέτηση των ΑΟΖ και των θαλασσίων συνόρων των δύο χωρών.

Όμως, η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, όπως δεν είχε αναγνωρίσει και τη Σύμβαση της Γενεύης του 1958 για το Δίκαιο της Θάλασσας των Ηνωμένων Εθνών. Ο λόγος είναι ώστε να χειρίζεται τις υποθέσεις που την αφορούν όπως εκείνη τη συμφέρει.

Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι στην ημίκλειστη Μαύρη Θάλασσα έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, ενώ στα μέσα του 1980 οριοθέτησε την ΑΟΖ της αρχικά με την τότε Σοβιετική Ένωση και μετέπειτα τόσο με την Ρουμανία όσο και με τη Βουλγαρία με βάση τη μέση γραμμή και όχι με βάση την αρχή της ευθυδικίας (πλησιέστερης ηπειρωτικής ακτογραμμής) που τώρα επικαλείται για το Αιγαίο.

Ο δε τουρκικός ισχυρισμός περί μετατροπής του Αιγαίου σε κλειστή λίμνη σε περίπτωση επέκτασης των θαλασσίων συνόρων μας στα 12 ναυτικά μίλια είναι ανεδαφικός, καθώς το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ προβλέπει τη διευθέτηση των διεθνών υδάτων ώστε να υπάρχει ανεμπόδιστη διέλευση όλων των πλοίων. Επιπλέον, τα κράτη που διαθέτουν το 81,5% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου δεν έχουν θέσει κανένα τέτοιο προβληματισμό (το 17% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου είναι ελληνικών συμφερόντων, ενώ η Τουρκία διαθέτει μόλις το 1,5% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου). Επίσης, ούτε η Ρωσία που επιθυμεί απρόσκοπτη διέλευση του πολεμικού της ναυτικού στην ανατολική Μεσόγειο αλλά ούτε και κάποια άλλη χώρα έχει εκφράσει οποιαδήποτε ανησυχία. Η δε Ελλάδα είναι το μόνο από όλα τα παράκτια κράτη του κόσμου που δεν έχει επεκτείνει τα χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια!

Το ουσιαστικό όμως δεδομένο είναι πως η Τουρκία σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να δεχθεί μία προσφυγή χωρίς τους όρους που τη συμφέρουν. Ένας διπλωματικός ελιγμός από πλευράς μας θα μπορούσε να ήταν η οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Κύπρο και η συμφωνία για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας του Αμβούργου με την Αίγυπτο, ώστε να προκύψει μία απόφαση διεθνούς δικαστηρίου για την περιοχή την οποία η Τουρκία αμφισβητεί.

Ακόμα όμως και στο παραπάνω ενδεχόμενο, η Τουρκία δύσκολα θα αποδεχτεί τις αποφάσεις του διεθνούς δικαστηρίου και πιθανότατα στην πράξη θα δοκιμάσει να τις αμφισβητήσει, καθώς επανειλημμένα δεν σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις διεθνών οργανισμών. Όμως τουλάχιστον θα υπάρχει μία ξεκάθαρη και έγκυρη νομική απόφαση από ένα διεθνές αναγνωρισμένο δικαστήριο.

Η δε Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ θα έπρεπε να προστατεύσει τους ενεργειακούς πόρους εντός της ορίων της, καθώς είναι σε μεγάλο βαθμό ενεργειακά ελλειμματική και εξαρτώμενη από εισαγωγές, δεν έχει επιδείξει σθεναρή στάση απέναντι στις αντίθετες με το διεθνές δίκαιο τουρκικές προκλήσεις. Σε αυτή την εξέλιξη έχει συμβάλει το γεγονός ότι η ανορθόδοξη νομισματική ενοποίηση δεν εξελίχθηκε σε μία δημοσιονομική και πολιτική ενοποίηση. Σε μία τέτοια περίπτωση εκτός του ότι θα υπήρχε ενιαίος δημοσιονομικός προϋπολογισμός και οι δανειακές συμβάσεις θα ήταν αχρείαστες, το κυριότερο, θα υπήρχε μία ενιαία κυβερνητική επιτροπή με υπουργεία εξωτερικών και άμυνας, τα οποία αυτόματα θα επενέβαιναν σε κάθε είδους πρόκληση απέναντι στο ενιαίο πλέον ομοσπονδοποιημένο κράτος της Ε.Ε.. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα θα μπορούσε να επιδιώξει την «εκμετάλλευση» του ευρωπαϊκού ενεργειακού ελλείμματος και με επιστημονικές μελέτες να παρουσιάσει-προσφέρει την κάλυψή του μέσω των κοιτασμάτων της ελληνικής ΑΟΖ, εκμαιεύοντας έτσι μία πιο ισχυρή υποστήριξη απέναντι στη Τουρκία, αλλά και οικονομικά ανταλλάγματα.

Από την άλλη μεριά, μία μερίδα αφ’ υψηλού ύφους «ρεαλιστών» πολιτικών, καθηγητών και αναλυτών θεωρεί πως αν πάμε στη Χάγη, είναι πιθανό να χάσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματά στην περιοχή του Καστελόριζου. Δεν αναφέρει όμως, το περιεχόμενο του συνυποσχετικού που έχει κατά νου, ούτε βέβαια την επιλογή της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας του Αμβούργου. Είναι ο ελιτίστικος πολιτικός κύκλος που στήριξε άμεσα ή έμμεσα τη συμφωνία των Πρεσπών, αποδέχτηκε άμεσα ή έμμεσα την παραχώρηση του εθνικού μας πλούτου για έναν αιώνα και θεωρεί ότι οι Κύπριοι έπρεπε να είχαν υποτακτικά υπογράψει το σχέδιο Ανάν.

Επίσης, ο ελιτίστικος διακομματικός κύκλος προσώπων προβάλει το εκβιαστικό δίλλημα συνεκμετάλλευση με την Τουρκία επί ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων ή πόλεμος. Κάνει δε λόγο για τον κίνδυνο ενός θερμού επεισοδίου, το οποίο χρησιμοποιεί ως άλλοθι της θέσης τους για συνεκμετάλλευση. Δεν αναφέρει όμως ως επιλογή μία πρόταση για πάγωμα οποιασδήποτε ενέργειας εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο ανατολικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο, τη στιγμή που η χώρα μας έχει προχωρήσει τις εναλλακτικές του Ιονίου, της δυτικής Ελλάδας και της νότιας Κρήτης, στις οποίες βέβαια οι περιβαλλοντικοί καθώς και οι οικονομικοί όροι παραχώρησης παραμένουν θολοί.
 
Ο ίδιος «σημαίνον» κύκλος πολιτικής σκέψης προβάλει ως σοβαρό εναλλακτικό δρόμο τον απευθείας διάλογο με την Τουρκία. Δεν διευκρινίζει όμως σε ποιες βάσεις μπορεί να στηριχτεί ένας τέτοιος διάλογος, όταν η τουρκική πλευρά όχι απλά δεν δέχεται το διεθνές θεσμοθετημένο δίκαιο, αλλά το παραβιάζει συστηματικά εισβάλλοντας σε γειτονικές χώρες (Κύπρος, Ιράκ, Συρία), στέλνοντας στρατεύματα να λάβουν μέρος σε εμφύλια διαμάχη τρίτης χώρας (Λιβύη),  διευκολύνοντας κυκλώματα διακίνησης ανθρωπίνων ψυχών, φυλακίζοντας πολιτικά ή δημόσια πρόσωπα ή απλούς πολίτες που εκδηλώνουν διαφορετική πολιτική άποψη, εξακολουθώντας να συνεργάζεται με τρομοκράτες-τζιχαντιστές και απειλώντας την Ελλάδα με πόλεμο σε περίπτωση υιοθέτησης του εκ της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας δικαιώματος επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια ή στη μέση απόσταση-γραμμή!

Κατά συνέπεια, είναι απορίας άξιο πώς υποστηρίζεται από έναν αυτοπροβαλλόμενο ως προοδευτικό δημοκρατικό πολιτικό κύκλο ότι μπορεί να υπάρξει διάλογος και συνδιαχείριση-συνεκμετάλλευση με ένα αναξιόπιστο και δικτατορικό καθεστώς. Κατά τον Πλάτωνα «όμοιος ομοίω αεί πελάζει», δηλαδή «ο όμοιος τον όμοιο πάντα πλησιάζει»…

Ορισμένοι λοιπόν «illuminati» του ελληνικού πολιτικού κόσμου προσπαθούν να «χειραγωγήσουν» την ελληνική κοινή γνώμη, θεωρώντας πως οι Έλληνες θα πρέπει να δέχονται τις απόψεις τους άκριτα, ως ένα είδος πλέμπας. Είναι εκείνη η ομάδα «πεφωτισμένων» πολιτικών προσώπων που χειρίστηκε παταγωδώς τις τύχες της χώρας μας τις τελευταίες δεκαετίες. Μία λούμπεν πολιτική τάξη απομακρυσμένη από την αγωνία του Έλληνα οικογενειάρχη και του Έλληνα πολίτη. Που δεν βίωσε και δεν βιώνει τις βιοτικές συνέπειες που έχει υποστεί κατά την τελευταία δεκαετία ο Έλληνας εργαζόμενος, ελεύθερος επαγγελματίας, αγρότης, συνταξιούχος, η Ελληνίδα μητέρα, ο Έλληνας πατέρας, ο Έλληνας ασθενής, ο Έλληνας νέος. Που αντιδρά όπως ο δ…. στο λιβάνι στη διενέργεια ενός δημοψηφίσματος για σοβαρά εθνικά ζητήματα. Που σπεύδει να χαρακτηρίσει ως ακραίες ή μη σοβαρές ή επιπόλαιες ή επικίνδυνες τυχόν διαφορετικές γνώμες.

Στον αντίποδα, ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και πρώην πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώργος Κοντογιώργης, κατάθεσε τις σκέψεις του σε άρθρο με τίτλο «Σε τροχιά συνθηκολόγησης με την Τουρκία η ελληνική άρχουσα τάξη» στης 09/01/2020 στην ενημερωτική ιστοσελίδα slpress.gr.

Επίσης, ο αείμνηστος ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης σε συνέντευξή του στο Πρώτο Θέμα στις 24/02/2019 είχε εκφράσει την άποψη ότι «Αν σύσσωμη η αντιπολίτευση είχε παραιτηθεί από τη Βουλή, τότε κάτι θα είχε γίνει. Και η Νέα Δημοκρατία και το ΚΙ.Ν.ΑΛ. Αφού ισχυρίζονται πως είναι εναντίον της Συμφωνίας των Πρεσπών. Όμως όλοι τους είναι λαπάδες. Δεν βλέπουν πέρα από τη μύτη τους. Δεν βλέπουν τι πρόκειται να γίνει αύριο.» 

Ο δε αείμνηστος Ελληνοκύπριος πρόεδρος Τάσος Παπαδόπουλος κατά το ιστορικό του διάγγελμα για το σχέδιο Ανάν είχε συγκινημένος αναφέρει «Παρέλαβα κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δεν θα παραδώσω κοινότητα χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα. Και όλα αυτά έναντι κενών, παραπλανητικών, δήθεν, προσδοκιών. Έναντι της ανεδαφικής ψευδαίσθησης ότι η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.».

Ακόμα, ο καθηγητής φιλοσοφίας, συγγραφέας (έργα του έχουν μεταφραστεί σε τουλάχιστον δέκα ευρωπαϊκές γλώσσες) και μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Ανθρωπιστικών Επιστημών Χρήστος Γιανναράς σε άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής στης 19/01/2020 έγραψε «Είμαστε κωμικά ευπώλητοι, η γη μας και οι θάλασσές μας πάμφθηνο, ευτελές, πορνικό εμπόρευμα στην ανεξέλεγκτη διαχείριση όσων εμπορεύονται τον πόλεμο και τον τουρισμό. …. Κορδακιζόμαστε ότι δήθεν «κάνουμε πολιτική», όταν εκλιπαρούμε να μας προστατεύσουν από αναιδείς επιβουλές, ηγέτες και κυβερνήσεις εξωφρενικής απαιδευσίας, δήθεν σύμμαχοι, που ούτε υποψιάστηκαν ποτέ τη συνύφανση Ιστορίας και πολιτισμού.».

Επιπλέον, ο καθηγητής πολιτικής οικονομίας, ειδικός σε θέματα ΑΟΖ και μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας Θοδωρής Καρυώτης, καθώς και ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και νυν βουλευτής της ΝΔ Άγγελος Συρίγος, σε κοινό τους άρθρο στην Καθημερινή της 18/02/2019 έγραψαν «Η Ελλάδα, που επικαλείται με κάθε ευκαιρία το διεθνές δίκαιο, απέχει συστηματικά από την εφαρμογή του. Αυτή η στάση θα μπορούσε να είναι εν μέρει κατανοητή πριν από το 1994, όταν δεν είχε τεθεί εν ισχύ η σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας. Είκοσι πέντε χρόνια μετά όμως, η συστηματική αποφυγή ασκήσεως δικαιωμάτων που μας δίνει το διεθνές δίκαιο οδηγεί σε αποδυνάμωσή τους. …  
Εμείς, όμως, έχουμε φθάσει στην άλλη άκρη. Προκειμένου να μην «ενοχλήσουμε» την Τουρκία, απέχουμε από οποιαδήποτε άσκηση δικαιωμάτων σε όλες μας τις θάλασσες. … Δεν είναι μόνον οι υδρογονάνθρακες. Οι Νορβηγοί ήδη έχουν τοποθετήσει τεράστια πλωτά αιολικά πάρκα σε μεγάλη απόσταση από τις ακτές τους, ώστε να μην προκαλούν οπτική ενόχληση ενώ παράλληλα να εκμεταλλεύονται καλύτερα τους δυνατούς ανέμους. Με το παρόν ελάχιστο εύρος των ελληνικών θαλασσίων ζωνών είναι εύκολο σε κάθε κακόπιστο γείτονα να τοποθετήσει νομίμως ένα τέτοιο αιολικό πάρκο λίγο έξω από τα χωρικά μας ύδατα των 6 μιλίων.»

Παρόμοιους προβληματισμούς έχουν εκφέρει ή εκφέρουν και άλλες μη ιδιαίτερα προβαλλόμενες από τα μεγάλα Μ.Μ.Ε. προσωπικότητες και καθηγητές πανεπιστημίων, ενώ ολοένα και μεγαλύτερο μέρος Ελλήνων νιώθει πως δεν εκφράζεται από το υπάρχον φάσμα πολιτικών κομμάτων.

Θεωρεί πως απουσιάζει μία πολιτική πρόταση απαλλαγμένη από προκαταλήψεις και ιδεοληψίες του παρελθόντος, που να διαθέτει λόγο ο οποίος δεν θα κυβισταίνει μέρα με τη μέρα, που να διακρίνεται από απλότητα, ευγένεια, επιστημονική επάρκεια και λεβεντιά.

ΚΩΣΜΑΡ