Ο λοιμός που έκρινε έναν πόλεμο και σκότωσε τον Περικλή. Η πανώλη του Ιουστινιανού και οι άλλες επιδημίες που έπληξαν τον ελλαδικό χώρο

Ο κοροναϊός Covid-19 δεν είναι η πρώτη επιδημία που χτυπά τη χώρα μας. Από τα αρχαία χρόνια ο ελλαδικός χώρος σαρώθηκε από επιδημίες οι οποίες σε συγκεκριμένες περιπτώσεις άλλαξαν ακόμα και το ρουν της ιστορίας. Ο Λοιμός της Αθήνας ουσιαστικά έκρινε έναν πόλεμο, ενώ η μαύρη πανώλη σκότωσε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Πόλεις ερημώθηκαν και ολόκληρες περιοχές ρήμαξαν. Η ιστορία όμως διδάσκει ότι ακόμα και σε εποχές όπου η ιατρική ήταν στα σπάργανα, οι κοινωνίες ανοργάνωτες και η υγιεινή ανύπαρκτη ο άνθρωπος βρήκε λύσεις και βγήκε νικητής.

Ο Λοιμός των Αθηνών

Το δεύτερο χρόνο του Πελοποννησιακού Πολέμου (430π.χ.) κι ενώ η Αθήνα πολιορκούνταν από τους Σπαρτιάτες, η πόλη χτυπήθηκε από ασθένεια με τρομερή μεταδοτικότητα και υψηλό επίπεδο θνησιμότητας. Ο Θουκυδίδης, ως αυτόπτης μάρτυρας, αποτελεί την κύρια πηγή για τα χαρακτηριστικά του λοιμού.

Όλα συνηγορούν ότι η επιδημία πρωτοεμφανίστηκε στο κύριο λιμένα της Αθήνας, τον Πειραιά, που αποτελούσε την κύρια είσοδο προμηθειών της πόλης. Ο λοιμός χτύπησε και άλλες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, επέστρεψε δύο φορές, το 429 π.Χ. και τον χειμώνα του 427/426 π.Χ. και η καταστροφή που προκάλεσε στον πληθυσμό της Αθήνας ήταν ένα σημαντικό πρώτο πλήγμα για την πόλη ως προς την εξέλιξη του πολέμου.

Προκάλεσε το θάνατο ενός μεγάλου ποσοστού των κατοίκων της πόλης. Μέσα στα θύματα και ο ηγέτης της Αθήνας Περικλής και η οικογένεια του (η σύζυγος του Ασπασία και τα δύο παιδιά τους Πάραλος και Ξάνθιππος). Οι λεπτομερείς μαρτυρίες του Θουκυδίδη είναι ανεκτίμητες για την μελέτη του γεγονότος καθώς όχι μόνο το κατέγραψε αλλά είχε μολυνθεί ο ίδιος και κατόρθωσε να επιζήσει.

Ο Θουκυδίδης αναφέρει πως η ασθένεια προέρχονταν από την Αιθιοπία, και πέρασε μέσω της Αιγύπτου και Λιβύης στον ελληνικό κόσμο. Η νόσος ήταν τόσο τρομερή, ώστε κανείς δεν θυμόταν κάτι παρόμοιο κατά το παρελθόν, και οι ιατροί δεν γνώριζαν πώς να την αντιμετωπίσουν. Μάλιστα ήταν αυτοί που πέθαιναν πρώτοι μιας και βρίσκονταν σε συνεχή επαφή με τους ασθενείς. Οι περιγραφές του Θουκυδίδη αναφέρουν πως οι άνθρωποι που νοσούσαν ήδη από κάποια άλλη ασθένεια, κατέληγαν να αποκτήσουν και την ασθένεια του λοιμού, ενώ όσοι ήταν υγιείς εμφάνιζαν αιφνίδια πονοκέφαλο και ισχυρό πυρετό, μαζί με σημάδια ερεθισμού στο σώμα και ερεθισμό των ματιών με μια αίσθηση τσουξίματος. Το εσωτερικό του στόματος, ο φάρυγγας και η γλώσσα γίνονταν αιματώδεις και η εκπνοή αφύσικη και δυσώδης. Διαβάστε τη συνέχεια στο janus.gr