Ο Ερντογάν δεν έχει επιλογές, εκτός κι αν τον σώσει ο Τραμπ

Του Παντελή Σαββίδη

Ο Ερντογάν έφυγε από τη συνάντηση που είχε με αξιωματούχους της Ε.Ε. χωρίς να παραμείνει στη συνέντευξη τύπου και αυτό ερμηνεύτηκε ως αποτυχία της προσέγγισης.

Δεν είναι αποτυχία, διότι συμφωνήθηκε να συγκροτηθεί επιτροπή που θα εξετάσει τις διαφωνίες στην ερμηνεία όσων συμφωνήθηκαν το 2016. Αλλά, κυρίως, για τους λόγους που εξηγώ παρακάτω.

Το θετικό είναι πως η Ε.Ε. δεν προσήλθε στη συνάντηση με έλλειψη ψυχραιμίας. Δεν την φοβίζει, πια , ο Ερντογάν για δύο λόγους:

-Ο ένας είναι ότι, μάλλον, τελειώνει. Βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, χωρίς να έχει δυνατότητες διαφυγής. Και το σπουδαιότερο, δεν μπορεί να διασωθεί εσωτερικά. Χρησιμοποίησε όλα τα μέσα. Και στην τουρκική κοινωνία και στο στρατό υπάρχουν θύλακες αμφισβήτησης της εξουσίας του.

– Ο δεύτερος ότι χρησιμοποίησε, χωρίς επιτυχία, το χαρτί που κράδαινε. Την εργαλειοποίηση ανθρώπινων ψυχών για να πετύχει τους ευτελείς στόχους του.

Υπάρχει και ένα τρίτο, πολύ σημαντικό, στοιχείο που οδηγεί τον Ερντογάν σε αδιέξοδο. Δεν μπορεί να πατάει, πια σε δύο βάρκες. Εξήντλησε τις δυνατότητές του παίζοντας με ΗΠΑ και Ρωσία. Έφθασε στα άκρα, δεν πέτυχε τους στόχους του, θα πληρώσει το τίμημα.

Ο Ερντογάν είναι παραγωγός της κρίσης που μαστίζει τη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή. Είναι ένας από τους δύο υπεύθυνους της συριακής κρίσης.

Δεν έχει κανέναν λόγο να παραμένει στην Συρία. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να ζητήσει την άμεση απόσυρσή του για να διευθετηθεί το προσφυγικό και το μεταναστευτικό και να μην δημιουργηθεί άλλο προσφυγικό ρεύμα από την Ιντλίμπ. Ο Ερντογάν δημιουργεί το ρεύμα όχι οι συριακές δυνάμεις. Ο Άσαντ με τις δυνάμεις του θέλουν να ελέγξουν την εδαφική επικράτεια της χώρας τους. Ο Ερντογάν τι δουλειά έχει στη Συρία;

Πίστεψε ο τούρκος πρόεδρος πως προσεγγίζοντας τη Ρωσία και αγοράζοντας S-400 θα εξασφάλιζε την υποστήριξη του Πούτιν στην διευθέτηση του μεταπολεμικού καθεστώτος στη Συρία. Όταν ο κόμπος έφθασε στο χτένι διαπίστωσε πως οι ελπίδες του ήταν φρούδες.

Ο Πούτιν, αυτήν τη στιγμή τον χρησιμοποιεί για να υλοποιεί τη δική του πολιτική στη Συρία. Στην τελευταία συνάντησή τους, μάλιστα, επεδίωξε και να τον ταπεινώσει.

Αλλά και οι αμερικανοί, όταν τους ζήτησε, στην πιο δύσκολη στιγμή, υποστήριξη, δεν του την παρείχαν. Ζήτησε Patriot από τις ΗΠΑ και στρατιωτική, πολιτική και ανθρωπιστική υποστήριξη από το ΝΑΤΟ και προς το παρόν πήρε μια δήλωση του γερακιού Στόλτενμπεργκ ότι η Συμμαχία του συμπαραστέκεται. Ούτε καν κοινή ανακοίνωση δεν εξέδωσαν τα κράτη μέλη με αντίδραση της Ελλάδας (δεν μιλώ για βέτο).

Όπως έγραψα και χθές παραμένω αισιόδοξος ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση της κρίσης διότι ο Ερντογάν δεν έχει επιλογές. Και η Τουρκία δεν είναι αυτοκαταστροφικό κράτος. Η βαθιά Τουρκία αισθάνεται το κρίσιμο όριο και δεν περνά την κόκκινη γραμμή . Και ο Ερντογάν την οδήγησε σ αυτό το όριο.

Πουθενά δεν έχει επιλογές κλιμάκωσης. Ο μόνος που θα μπορούσε να του δώσει ανάσα ζωής είναι ο Τράμπ τον οποίο πρέπει να κρατά στο χέρι. Αλλά και τα όρια του αμερικανού προέδρου δεν είναι ανεξάντλητα, τώρα μάλιστα, που οδεύει προς τις εκλογές. Και αν ήταν να τον υποστηρίξει θα το έκανε με τους Patriot.

Σε ό,τι μας αφορά, στον Έβρο δηλαδή, είναι δύσκολο η Ουάσιγκτον να πιέσει για να ανοίξει ο δρόμος εισόδου των μεταναστών. Στη θάλασσα, θα πιέσουν για συνεκμετάλλευση αλλά, μάλλον, όχι με την Τουρκία του Ερντογάν. Αλλά με μια Τουρκία που θα προσέλθει «με καλή πίστη» όπως λένε οι αμερικανοί. Αυτή η Τουρκία σήμερα δεν υπάρχει και ο Ερντογάν δεν μπορεί να τη δημιουργήσει. Που σημαίνει πως θα αναζητηθεί κάποιος άλλος στη θέση του. Πιθανώς, μετά τις αμερικανικές εκλογές.

Εν κατακλείδι:

-Ο Ερντογάν δεν έχει καμιά επιλογή πέραν του συμβιβασμού με την Ε.Ε.

-Οι μέρες της ηγεμονίας του στην Τουρκία λιγοστεύουν.

-Πρέπει να αρχίσουμε να διαμορφώνουμε σχέδια για την μετερντογανική Τουρκία.

-Αυτό προϋποθέτει άριστη μελέτη των κοινωνικών τάσεων που έχουν διαμορφωθεί στη γειτονική χώρα, των πολιτικών εκφράσεων που αναζητούν και των αντιλήψεων που καλλιεργούνται για το ρόλο τους στην περιοχή και τις σχέσεις με τους γείτονές τους.

-Με όλα αυτά ως δεδομένα, οι χθεσινές εξελίξεις στις Βρυξέλλες συντηρούν κλίμα αισιοδοξίας για αποκλιμάκωση.

Πηγή: Ανιχνεύσεις