ΙΣΤΟΡΙΚΑ
16 Φεβρουαρίου 2020
Ο Ίκαρος του 20ου αιώνα
O Γιούρι είχε την ομορφιά του καλού παιδιού που κάθε μητέρα ρώσικου ή ελληνικού χωριού θα ήθελε να της φέρει η κόρη της στο σπίτι, χωρίς υποχρεωτικά να τον θέλει η ίδια η κόρη της, παρουσιαστικό που σου ανεβάζει την εμπιστοσύνη και σου κατεβάζει τη λίμπιντο. Με ύψος 1.57, δεν είσαι περιζήτητο γαμπρουδάκι, πόσο μάλλον στη Σοβιετική Ένωση, περιτριγυρισμένος από ευσταλείς Σλάβους. Στα νυφοπάζαρα και στις χοροεσπερίδες, θα πρέπει να ξεροσταλιάζεις στα αζήτητα προτού κάποιο κορίτσι, από συμπόνια ή εξίσου χάλια με σένα, σου απευθύνει τον λόγο.
Ωστόσο, στα τέλη του 1959, όταν υποβάλλει αίτηση για να γίνει δεκτός στο πρώτο πρόγραμμα εκπαίδευσης κοσμοναυτών, ο θάλαμος διακυβέρνησης του διαστημικού σκάφους είναι μικροσκοπικός και ένας πολύ κοντός είναι ο πλέον κατάλληλος. Δεν ήταν ο μόνος κοντός, στην τελική διαδικασία επιλογής και εκπαίδευσης, θα φθάσει τελικά στο νήμα μαζί με τον Γκέρμαν Τίτοφ και αυτός κοντός. Ποιος από τους δύο θα πάρει το εισιτήριο για το διάστημα? οι πολιτικοί κομισάριοι στο Κρεμλίνο ανακάλυψαν ότι ο Γιούρι Γκαγκάριν πλεονεκτούσε σε κάτι έναντι του Τίτοφ: ήταν γιος ξυλουργού, ο Τίτοφ ήταν γιος δασκάλου. Ανάμεσα στον προλετάριο και στον μικροαστό, το σκήπτρο δικαιωματικά ανήκει στον προλετάριο, στην κομμουνιστική κοινωνία, οι έσχατοι έσονται πρώτοι
Για το 27χρονο χωριατόπαιδο που επάνδρωνε το Βοστόκ-1 για την πρώτη πτήση στο διάστημα είχαν ετοιμαστεί τρία δελτία Τύπου από τους Σοβιετικούς ένα για την περίπτωση επιτυχίας και δύο για την περίπτωση αποτυχίας (το πιο πιθανό), το πρώτο από το δεύτερο δελτίο αποτυχίας θα διέφερε ανάλογα με το πόσο μαρτυρικός θα ήταν ο θάνατος του, ανάλογο θα ήταν και το μέγεθος του φωτοστέφανου. Έσπασε κιόλας ένα ρεκόρ: πήρε προαγωγή όσο ήταν ακόμα στο Διάστημα, οι Σοβιετικοί τον προήγαγαν στον βαθμό του ταγματάρχη! Ο Γιούρι την έβγαλε καθαρή, μετά 67 λεπτά σε τροχιά γύρω από τη γη, το προσωπικό ελέγχου έδωσε εντολή στο Βοστόκ-1 να ξεκινήσει την επανείσοδο του στην ατμόσφαιρα, όμως η αποκόλληση της κάψουλας απέτυχε με τον κίνδυνο ο κοσμοναύτης να καεί ζωντανός. Κι εδώ συμβαίνει το αδιανόητο. Η υψηλή θερμοκρασία που αναπτύσσεται κατά την τριβή του σκάφους με την ατμόσφαιρα τελικά λιώνει τους συνδέσμους με την κάψουλα του Γκαγκάριν και τον απελευθερώνει. Κινδυνεύει ωστόσο ακόμη να κονιορτοποιηθεί μαζί με την εκτός ελέγχου κάψουλα πάνω στο έδαφος. Όμως θα καταφέρει ν’ αποδεσμευτεί από το κάθισμα και να ανοίξει το αλεξίπτωτο του στα 13.000 πόδια, προσγειώνεται 800 χιλ. νότια της Μόσχας, στην μέση του πουθενά, ενώ έξι ζευγάρια μάτια είναι καρφωμένα επάνω του, μια αγρότισσα, η κόρη της και η αγελάδα τους, το πρώτο τιμητικό άγημα του (απ΄το βιβλίο του Πέτρου Τατσόπουλου).
Το επίτευγμα του ανάλογο ή και σπουδαιότερο της πρώτης πτήσης των αδελφών Ράιτ. Έκτοτε ο «διαστημάνθρωπος» περιοδεύει ανά τον κόσμο ως ζωντανό μνημείο, «ήρωας του σοβιετικού λαού», διαρκής υπόμνηση – σύμφωνα με τον Νικίτα Χρουστσόφ, «της νίκης της ΕΣΣΔ στον αγώνα για την πρόοδο», καθόλου άσχημα για τον γιο ενός ξυλουργού. Στην Δύση ψάχνουν να βρουν συγγένεια με τον Πρίγκηπα Γκαγκάριν ενώ από την έριδα για την υψηλή καταγωγή του κοσμοναύτη δεν μπορούν ν’ απουσιάσουν και οι Ελληναράδες, Αθηναϊκή εφημερίδα υποστηρίζει ότι είναι… ξάδελφος μας « ρωμηός βέρος, παιδί της Πλάκας, οι πρόγονοι του ήταν Γκάγκαροι, ονομασία που έδιναν επί Τουρκοκρατίας στους Αθηναίους της ανωτέρας κοινωνικής τάξεως, μερικοί έφυγαν εις την Ρωσίαν, με τον καιρό ξέχασαν την καταγωγή τους, αλλά τους έμεινε το όνομα: Γκαγκάριν».
Ο «βέρος ρωμηός» λοιπόν, σαν σήμερα, 12 Φεβρουαρίου 1962, 10 μήνες μετά την ιστορική πτήση που άλλαξε την ιστορία του κόσμου πατάει το πόδι του στο αεροδρόμιο του Ελληνικού! Μέσα στο πανδαιμόνιο, ο Χρήστος Οικονόμου είναι ο πρώτος δημοσιογράφος που καταφέρνει να ανέβει στο αεροπλάνο, φορώντας σκούρο μπλε σακάκι με χρυσά κουμπιά τον περνούν για εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών και καταφέρνει να του αποσπάσει μια πρώτη δήλωση. Μια Κάντιλακ διακοσμημένη με κόκκινα γαρύφαλλα σαν σε γάμο, τον περιμένει για να τον μεταφέρει στην Αθήνα. Το πλήθος πυκνώνει όσο η αυτοκινητοπομπή ανεβαίνει την Συγγρού. Στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, κοσμοσυρροή , Αθηναίοι κυκλώνουν το αυτοκίνητο θέλοντας να τον σηκώσουν στα χέρια τους ενώ τον ραίνουν με εκατοντάδες γαρύφαλλα, για να διανύσει η πομπή απόσταση 150 μέτρων, απαιτούνται 20 λεπτά!. Στις 4.15 κατεβαίνει στην Πανεπιστημίου, Ομόνοια, Σταδίου, δεξιώνεται στην Ακαδημία Αθηνών από την Σύγκλητο.
Εν μέσω ψυχρού πολέμου, σε μια περίοδο όξυνσης του αντικομμουνισμού στη Δύση, η επίσκεψη του στην Αθήνα πονοκέφαλος για την κυβέρνηση Καραμανλή, ο Γκαγκάριν ήταν προσκεκλημένος του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου και της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) και όχι της επίσημης κυβέρνησης. Παρά την προσέλευση μελών της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης – Αβέρωφ, Παπανδρέου, Βενιζέλος, Μαρκεζίνης, Πασαλίδης κ.α – στη δεξίωση της Σοβιετικής πρεσβείας, ο Γκαγκάριν δεν έγινε δεκτός από το Παλάτι, που θέλησε έτσι να υποβαθμίσει την σημασία της επίσκεψης, ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής τον υπεδέχθη στο πολιτικό του γραφείο και όχι στο επίσημο πρωθυπουργικό γραφείο (φωτο 2).
Στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, διαδηλωτές προσπάθησαν να ακινητοποιήσουν την αυτοκινοτοπομπή φωνάζοντας «Γκαγκάριν, σώσε μας!» στα ρωσικά. Ό,τι και να εννοούσε το πλήθος, η αστυνομία έδειξε άγριες διαθέσεις, ξεσπούν άγριες συμπλοκές. Ένας 28χρονος συνομήλικος του Γκαγκάριν που λέει ότι είναι δικηγόρος είδε στη γωνία της Πλατείας Συντάγματος με την οδό Φιλελλήνων, αστυνομικούς να επιτίθενται σε έναν φωτογράφο και να τον γρονθοκοπούν, αποφάσισε να επέμβει. Οι αστυνομικοί άφησαν τον φωτογράφο και άρχισαν να χτυπούν τον δικηγόρο που σε λίγο βρέθηκε δαρμένος και κρατούμενος στο τμήμα. Για κακή τύχη των αστυνομικών, το θύμα δεν ήταν ένας ανώνυμος αριστερός, αλλά ο επιφανής γόνος Αλέξανδρος Λυκουρέζος, γιος του τ. Υπουργού Εσωτερικών Παυσανία Λυκουρέζου, ορμητικός και θερμόαιμος, πρόσφατα είχε επιστρέψει από τη Χαϊδελβέργη με φρέσκες ιδέες. Ο Αλέξανδρος κατέθεσε μήνυση κατ’ αγνώστων, το θέμα πήρε μεγάλες διαστάσεις, με πύρινα σχόλια και άρθρα γνώμης στον Τύπο. Η αφρόκρεμα της πανεπιστημιακής κοινότητας στάθηκε στο πλευρό του Λυκουρέζου, ο αστυνομικός διευθυντής Αντ. Κατσώλης καταδικάστηκε σε φυλάκιση πέντε μηνών και έχομε την πρώτη καταδίκη αστυνομικού διευθυντή για βιαιοπραγία εναντίον πολίτη στην Ελλάδα!
Το μπρα ντε φερ δηλώσεων μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων ΗΠΑ και ΕΣΣΔ είχε κορυφωθεί μόλις ένα χρόνο πριν, με αφορμή την Κρίση στην Κούβα, μια μόνο δρασκελιά πριν από την πυρηνική άβυσσο. Στους πιθανούς στόχους των πυρηνικών κεφαλών ο Χρουστσόφ δεν διστάζει να συμπεριλάβει και την Ακρόπολη. Από τη στιγμή που η Ελλάδα διατηρεί αποθήκες αμερικανικών πυρηνικών εξοπλισμών στο έδαφος της, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να βομβαρδίσει τον Ιερό Βράχο. Η εξωφρενική δήλωση είναι ακόμη νωπή όταν ο Γιούρι αποφασίζει να επισκεφθεί την επομένη μέρα την Ακρόπολη. Γνωρίζει πως υπάρχουν φόβοι που πρέπει οπωσδήποτε να διασκεδάσει.
«Σέβομαι και θαυμάζω τον αρχαίον ελληνικόν πολιτισμόν. Σέβομαι τα μνημεία σας και πιστεύω ότι η ειρήνη και η λογική θα θριαμβεύση στην ανθρωπότητα και τα αρχαία μνημεία θα μείνουν ακέραια». Ακολουθεί ο αναστεναγμός ενός ολόκληρου έθνους, ο Ρώσος εθνικός ήρωας επιβεβαιώνει ότι η απειλή του Χρουστσόφ για βομβαρδισμό της Ακρόπολης δεν ήταν παρά ένας απερίσκεπτος αστεϊσμός. Και μόνο για αυτή τη δήλωση κέρδισε τη συμπάθεια όλων «Το παιδικό του πρόσωπο, το «χαμόγελο Γκαγκάριν» κάνει ακόμα και τους πιο φανατικούς αντικομμουνιστάς να τον χειροκροτούν» γράφει η εφημερίδα Αθηναϊκή.
Στον Δήμο Αθηναίων του απονέμεται το χρυσό μετάλλιο της πόλης και ο τίτλος του επίτιμου δημότη. Η πλατεία Κοτζιά γεμάτη κόσμο, ο κοσμοναύτης βγαίνει στο μπαλκόνι για να χαιρετήσει το πλήθος, ρεπόρτερ γράφει «Είδα νεαρούς σπουδαστάς να σκύβουν να του φιλούν ευλαβικά το χέρι. Γρηούλες να τον αποκαλούν ‘γυιόκα’ τους, κοπέλλες να τον φωνάζουν ‘αγαπημένο’ και τέλος μια μητέρα ενός αγοριού του φωνάζει . ‘Γιούρι μου, γιατί σ’ έστειλαν τόσο ψηλά; Γιατί σε τυράννησαν αγόρι μου; Να μην ξαναπάς…» Η μέρα τελειώνει με δεξίωση στη Μεγάλη Βρετανία με 3.000 άτομα!. « ….. Πλήθος ανθρώπων σπρώχνονται και τσαλαπατιούνται. Ουδείς, όμως, βλέπει τον Γκαγκάριν (πολύ κοντός το είπαμε). Ωρύονται οι λοιποί: ‘Να ιδούμε κ’ εμείς!’‘Ν’ ανέβη σε μια καρέκλα!’. Εδώ ανέβηκε ως το Διάστημα, ας ανέβη τώρα και σε μια καρέκλα για να τον δούμε’. Ο Γιούρι, όμως, δεν ανεβαίνει, κ’ ελάχιστοι τον βλέπουν εν μέσω φρικαλέας κλωτσοπατινάδας».
Την τρίτη και τελευταία μέρα της επίσκεψης συνέντευξη τύπου στην Σοβιετική πρεσβεία και μετά με τον πρεσβευτή και ελάχιστους καλεσμένους μεταβαίνουν στη ταβέρνα του Κανάκη στο Λιόπεσι, έφαγε κοκορέτσι, έκανε «παπάρες» στο λάδι της σαλάτας, ήπιε άφθονη ρετσίνα, χόρεψε μέχρι και… Καλαματιανό μαζί με ντόπιους και αστυνομικά όργανα (φωτο 3, στα σχόλια). Στις 4.45 μμ αναχωρεί από το Ελληνικό!
Μετά από μόλις 6 χρόνια, την ώρα που δοκίμαζε μαχητικό αεροσκάφος, ο Κολόμβος του Διαστήματος, ο Σύγχρονος Ίκαρος, σκοτώνεται ακαριαία όταν αυτό συνετρίβη στο έδαφος, το γλυκό του πρόσωπο παραμορφώθηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε αναγνωρίστηκε μονάχα από μια κρεατοελιά που είχε στον λαιμό, ήταν μόλις 34 ετών.
Ένας άνθρωπος με ύψος μόλις 1. 57 που έβλεπε σε όλη του την ζωή τον κόσμο από χαμηλά κατάφερε να αντικρίσει όλους μας και ολόκληρο τον πλανήτη από πολύ ψηλά, πιο ψηλά δεν γίνεται!
«Θα καλούσα τους ανθρώπους να πετάξουν στο διάστημα και να δουν πόσο όμορφη είναι η γη μας…κοιτάξτε με ειλικρίνεια ο ένας τον άλλον στα μάτια, σφίξτε τα χέρια και ζήστε με αγάπη και ειρήνη. Ο τόπος φτάνει για όλους εδώ στη γη, τα αγαθά της φτάνουν για όλους. Όποιος νιώθει ότι δεν τον χωράει η γη…. αν μπορεί….ας πάει στο διάστημα!» λέει φεύγοντας από την Αθήνα, πάντα με το γλυκό του χαμόγελο, το «χαμόγελο Γκαγκάριν»
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο FacebookΑκολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube