του Charles Millon

O 20ετής πόλεμος του Ιράκ απέχει πολύ από το τέλος του. Θα μπορούσε μάλιστα κανείς να ισχυριστεί πως πρόκειται για έναν πόλεμο 30 ετών καθώς ακολούθησε μετά από τον 10ετή πόλεμο μεταξύ του Ιράκ και του Ιράν. Η χώρα σπανίως βρίσκεται σε κατάσταση ειρήνης καθώς εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο των ένοπλων συγκρούσεων στην Μέση Ανατολή, αλλά και στο επίκεντρο διαδηλώσεων διαμαρτυρίας έναντι μίας κυβέρνησης διεφθαρμένης από τις ξένες δυνάμεις. Εν τω μεταξύ, η Συριακή σύγκρουση εξακολουθεί να ταλαιπωρεί τα δυτικά της χώρας, αλλά έπαψε πλέον να είναι ένας πόλεμος μεταξύ ενός κράτους και ανταρτών, αντιθέτως αποτελεί έναν πόλεμο όπου η Τουρκία προσπαθεί να καταστρέψει τελείως τις Κουρδικές περιοχές.

 Η Αμερικανική απόσυρση

Το Κουρδικό πρόβλημα απασχολεί χρόνια την περιοχή. Από το 1998, στο τέλος της βασιλείας του Hafez Al Assad, η Τουρκία απειλεί συνεχώς να εισβάλει στην Συρία. Οι αρχηγοί του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος ΡΚΚ και κυρίως ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν, βρήκαν καταφύγιο στην Συρία. Η Συριακή κυβέρνηση τους απέλασε και έκτοτε ο Οτζαλάν κρατείται σε τουρκική φυλακή.

Το 2012, ο τούρκος πρόεδρος Recep Tayip Erdogan ξεκίνησε να υποστηρίζει την Συριακή αντιπολίτευση έναντι του Σύριου προέδρου Bashar Al Assad. Ο πρόεδρος Assad με την σειρά του προσέγγισε το ΡΚΚ, το οποίο εγκαταστάθηκε σε περιοχές οι οποίες είχαν εγκαταλειφθεί από τους πιστούς της Συριακής κυβέρνησης. Στις πόλεις Afrin και Kobane το YPG -μία στρατιωτική παραλλαγή του ΡΚΚ στην Συρία- άρχισαν να εφαρμόζουν μία πολιτική ανεξαρτησίας του Οτζαλάν. Τελικά τα κουρδικά κινήματα αυτά κατέληξαν να γίνουν στρατηγικοί σύμμαχοι της Συρίας και του προέδρου Assad.

Το YPG δημιούργησε τοπικές κυβερνήσεις, οι οποίες προστάτευα αμάχους, αποτελόντας ουσιαστικά το προπύργιο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και της οργάνωσης Jebhaat Al Nusra, η οποία σχετίζεται με την Al Qaeda. Σκοπός του Ισλαμικού κράτους ήταν η αποκοπή της ενοποίησης του Κουρδικών θυλάκων στην Συρία -ένα εφιαλτικό σενάριο για την Άγκυρα.

Στο Kobane οι Κούρδοι μαχητές κατάφεραν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς το Ισλαμικό Κράτος το 2014. Επίσης κυριάρχησαν εντός του Manbij και της Raqqa, πόλεις που κατοικούντο τόσο από Αραβικούς πληθυσμούς όσο και από τις Συριακές Δυνάμεις. Ωστόσο στα τουρκικά σύνορα το Κουρδικό καθεστώς συνετρίβη. Τα τουρκικά τανκ πήραν πίσω την πόλη Afrin την άνοιξη του 2018, εξωθώντας του Κούρδους από την περιοχή. 

Τον περασμένο Οκτώβριο ο Αμερικανικός Στρατός απεσύρθη από τις κουρδικές περιοχές. Η Ρωσία παρενέβη και υπέγραψε συμφωνία με τον Ερντογάν, ώστε το YPG να περιοριστεί σε μία λωρίδα γης μήκους 30 χιλιομέτρων στα εγγύς τουρκικά σύνορα. 

Ωστόσο, οι αμερικάνοι δεν έχουν εγκαταλείψει ολοκληρωτικά την Συρία καθώς βρίσκονται στην έρημο Deir Ezzor όπου ”εξασφαλίζουν το πετρέλαιο” όπως δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Το Ιράν είναι εκτός;

Παράλληλα από τον Οκτώβριο εώς τον Δεκέμβριο μία μάχη για την εξουσία του Ιράκ οδήγησε σε εκατοντάδες ανθρώπινες απώλειες. Παραδόξως, το ριζοσπαστικό κίνημα γεννήθηκε στις Σιιτικές περιοχές της Βαγδάτης, παρά το γεγονός πως Σιίτες ηγέτες βρίσκονται στην Ιρακινή εξουσία.

Ορισμένοι Ιρακινοί εναντιώνονται στην Ιρανική επιρροή στα Ιρακινά εδάφη ”το Ιράν έξω, το Ιράκ ελεύθερο” δηλώνουν στις διαμαρτυρίες. Συγκεκριμένα οι Ιρανικές πολιτοφυλακές και οι Λαϊκές Δυνάμεις Κινητοποίησης κατηγορούνται για την Ιρανική παρέμβαση, Το ίδιο και η συμμαχία Φατάχ, η οποία αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο Ιρακινό κόμμα. Κύρια αιτήματα των Ιρακινών είναι η κυβερνητική διαφθορά που υπάρχει, αλλά και οι θρησκευτικές προσμίξεις των πληθυσμών. Ο αρχηγός των Σιιτών Muqtada Sadr, οποίος έχασε αρκετή από την πολιτική επιρροή του πήγε με την πλευρά των διαδηλωτών ως αντίδραση. Στις αρχές του Δεκεμβρίου 2019 το σπίτι του βομβαρδίστηκε ως αντίποινα. Ο Ayatollah Ali Sistani μία από τις ελάχιστες θρησκευτικές Σιιτικές αρχές του Ιράκ οδεύει προς την στήριξη των διαδηλωτών.

Αντιπαραγωγική πολιτική

Η συμβολική δολοφονία του στρατηγού Soleimani είχε ως αντίκτυπο τον βομβαρδισμό της αμερικανικής πρεσβείας στην Βαγδάτη. Μετά από την κλιμάκωση αυτή η κατάσταση άλλαξε. Ξαφνικά το Ιράκ ενώθηκε, όχι για να ανεξαρτητοποιηθεί, αλλά για να διώξει τους Αμερικανούς στρατιώτες από τα εδάφη του. Ο αρχηγός των Σιιτών Muqtada Sadr έχει επανιδρύσει τον στρατό των Mahdi, ο οποίος ευθύνεται για δολοφονίες χιλιάδων αμερικανών στρατιωτών κατά το έτος 2003. Ο πρώην υπολοχαγός Qais Khazali, ακολουθεί παρόμοια πορεία πλήρους αμερικανικής εναντίωσης. Ο επικεφαλής της ομάδας των Mahdi ορκίστηκε εκδίκηση από τα αμερικανικά στρατεύματα. 

Εάν η Δύση επιθυμεί να μείνει μακροχρόνια στην περιοχή χρειάζεται μία ειρηνική μακροχρόνια πολιτική και όχι μία βραχυχρόνια. Το παράδειγμα του Ιρανικού βομβαρδισμού είναι αποτέλεσμα μίας μακροχρόνιας λανθασμένης Νατοϊκής πολιτικής -όχι μόνο αμερικανικής. Ο πόλεμος του Ιράκ 2003-2009 όχι μόνο έφερε στην εξουσία Ιρανικά κόμματα εντός του Ιράκ, αλλά έδωσε επίσης αφορμή για δημιουργία Ισλαμικού Κράτους στις σουνιτικές επαρχίες. Οι εχθροί της Δύσης, όπως η Ρωσία και το Ιράν επωφελούνται από αυτήν την νέα κατάσταση. 

Εάν η Δύση επιθυμεί να παραμείνει στην περιοχή οφείλει να ακολουθήσει μία πολιτική που θα ευνοεί τους τοπικούς πληθυσμούς. Η μονομερής αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από την ευρύτερη Μέση Ανατολή δύναται να ανοίξει νέες κοιτίδες για δημιουργία Ισλαμικού Κράτους, με χαοτικά αποτελέσματα. Το Ιράν έχει αποσυρθεί από την συνθήκη μη ανάπτυξης πυρηνικών όπλων, κάτι το οποίο σημαίνει πως η Ευρώπη καλείται να αναλάβει το κολοσσιαίο έργο των διαπραγματεύσεων και της διπλωματικής διαχείρισης ενός πυρηνικού Ιράν.

Μετάφραση Χωριανόπουλου Άγγελου

πηγή: www.geopoliticalintelligence.com