Εδώ και χρόνια ακούγαμε τον πρώην Υπουργό Άμυνας και πρώην Υπαρχηγό του ΓΕΕΦ στρατηγό Φοίβο Κλόκκαρη που φορτικά στηλίτευε το γεγονός ότι η «Μάχη της Κύπρου 1974» δεν διδάσκεται στις Στρατιωτικές Σχολές της Ελλάδος ως κατεξοχήν μάθημα – παράδειγμα προς αποφυγήν.

Και προσθέταμε: Όχι μόνο στις Στρατιωτικές Σχολές, αλλά και σε ολόκληρο τον Ελληνισμό. Όχι μόνο στους στρατιωτικούς, αλλά και στους πολιτικούς και στους πολίτες, όλα τα διδάγματα από την φρικτή τραγωδία του 1974 και απ’ όλα τα γεγονότα που παρήγαγαν, συνέτειναν, οδήγησαν και δεν απέτρεψαν τον όλεθρο του 1974.

ΤΩΡΑ το πρώτο, αργοπορημένο μεν, γενναίο δε, βήμα έχει επιτευχθεί, με συγκεκριμένο κι έμπρακτο τρόπο, καταγραφής της στυγνής, αποτρόπαιας, πολυσύνθετης, αλήθειας:

Ένα σπουδαιότατο στρατιωτικό βιβλίο 400 σελίδων, λεπτομερέστατης «χειρουργικής ιατροδικαστικής νεκροτομής του ‘74», εκδόθηκε από το ΓΕΕΦ, με τίτλο, «Στρατιωτικά Διδάγματα των Επιχειρήσεων στην Κύπρο, 20 Ιουλίου – 17 Αυγούστου 1974».

Γραμμένο από ειδήμονες κι αποφασισμένους να μπήξουν το μαχαίρι ως το κόκκαλο, στρατιωτικούς.
Οι οποίοι δεν άφησαν τίποτε στο σκοτάδι, εξιχνίασαν κάθε πτυχή και ανέδειξαν όλους τους παράγοντες που συνέβαλαν ώστε, όπως οι ίδιοι γράφουν, «Η Εθνική Φρουρά το 1974 να υποστεί μια μεγάλη και ταπεινωτική ήττα με ολέθρια αποτελέσματα για την Κύπρο και την περηφάνεια του Ελληνισμού».

Το βιβλίο αποτελεί καρπό της Επιτροπής Σύνταξης Μελέτης, η οποία απαρτιζόταν τότε, από
– τον Υποστράτηγο Μάριο Μακρυγιάννη,
– τον Συνταγματάρχη Σοφοκλή Παναγιώτου,
– τον Αντισυνταγματάρχη Ανδρέα Χαραλάμπους και
– τον Αντισυνταγματάρχη Άλκη Αλκιβιάδη,
με συντονιστή τον τελευταίο και επιμέλεια της Διεύθυνσης Ιστορίας της Εθνικής Φρουράς του ΓΕΕΦ, που εκδόθηκε από το ΓΕΕΦ και τυπώθηκε στο Τυπογραφείο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στον πρόλογο του βιβλίου ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ Αντιστράτηγος Ηλίας Λεοντάρης, πρόταξε την εξής φράση:

«Όποιος αγνοεί τα λάθη του, είναι καταδικασμένος να τα επαναλάβει».

Και έγραψε, μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:

«Αυτό το απόφθεγμα σε συνδυασμό με την προσωπική μου άποψη ότι ‘η ιστορία έχει ήδη ερμηνεύσει το μέλλον’ ήταν η αφορμή να αναζητήσω τον κατάλογο με τα λάθη της Εθνικής Φρουράς, αλλά και των τμημάτων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην τελευταία και πλέον πρόσφατη πολεμική / επιχειρησιακή δραστηριότητα, στις επιχειρήσεις του Ιουλίου – Αυγούστου 1974, ήτοι της εισβολής της Τουρκίας και κατοχής έως σήμερα του 36% του εδάφους της Κύπρου.

Έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες της εξέτασης και δημοσίευσης των στοιχείων του ‘Φακέλου της Κύπρου’, τόσο της Βουλής των Ελλήνων όσο και της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου υπάρχουν πολλά και χρήσιμα στοιχεία στις παραπάνω εκθέσεις.

Έχουν προβληθεί ταινίες, μικρού και μεγάλου μήκους, έχουν εκδοθεί επίσης πολλά βιβλία με τις προσωπικές εμπειρίες ή την εξιστόρηση των γεγονότων του 1974. Ωστόσο έλειπε η στρατιωτική προσέγγιση και αξιολόγηση των πεπραγμένων. Αυτό το κενό φιλοδοξεί να καλύψει η παρούσα μελέτη. Δηλαδή την αποτύπωση των στρατιωτικών διδαγμάτων των επιχειρήσεων του 1974.

Για 55 χρόνια τα στελέχη της Εθνικής Φρουράς, δεν έχουν σαφή εικόνα για τα γεγονότα εκείνης της περιόδου, αποστερώντας έτσι από τις Διοικήσεις όλων των κλιμακίων μια χρήσιμη πηγή γνώσης, αλλά κυρίως ένα βοήθημα για τη βελτίωσή μας και την αποφυγή επανάληψης των ίδιων λαθών και παραλείψεων (…)

Η τραγωδία του 1974 δεν ήταν ένα στιγμιαίο γεγονός και κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων της ΕΦ διαπράχθηκαν πολλά και ίσως μοιραία λάθη. Προς τούτο κρίθηκε σκόπιμη η αντικειμενική προσέγγιση και παράθεση των κύριων ιστορικών γεγονότων της περιόδου που προηγήθηκε των επιχειρήσεων του 1974, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα διαμόρφωσης ολοκληρωμένης άποψης για την επικρατούσα κατάσταση τη συγκεκριμένη περίοδο.

Πρόθεσή μου, την οποία κατανόησε απόλυτα η επιτροπή, ήταν και παραμένει, η αντικειμενική κριτική των γεγονότων και η καταγραφή των συμπερασμάτων, τα οποία θα μετατραπούν σε διδάγματα χρήσιμα τόσο για την εκπαίδευση των στελεχών μας, όσο και για την αξιοποίηση από τους φορείς που, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, εμπλέκονται στην οργάνωση, εκπαίδευση και συντήρηση των Ενόπλων Δυνάμεων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Με σεβασμό στη μνήμη εκείνων που θυσιάστηκαν, τιμώντας τον όρκο τους για τη ελευθερία και την προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας, παραδίδουμε σήμερα στο ενδιαφερόμενο κοινό μια ακόμη πηγή γνώσης και πληροφοριών των γεγονότων του 1974. Μια περίοδος της σύγχρονης ιστορίας μας, της οποίας τα διδάγματα προσφέρονται μόνο για προβληματισμό και αναθεώρηση κάθε λανθασμένης στάσης, πρακτικής ή τακτικής που μας οδήγησε στην οδυνηρή για τον Ελληνισμό κατάσταση, τις συνέπειες της οποίας βιώνουμε ως σήμερα»…
Λάζαρος Μαύρος  22.2.2020