Ενεργειακά-Αγωγοί
, Εξωτερική Πολιτική
, Ισραήλ
, Ιταλία
, Κύπρος
5 Ιανουαρίου 2020
Προσοχή, δεν θα είναι όλα εύκολα για τον EastMed
Το πανηγυρικό μέρος για την κατασκευή του αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη έχει τελειώσει. Στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα, μέσα σε κλίμα ευφορίας, Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ υπέγραψαν τη διακρατική συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού EastMed κάνοντας ένα ακόμα σημαντικό βήμα προς έναν στόχο που από την αρχή όλοι γνώριζαν ότι είναι από δύσκολο μέχρι απίθανο να υλοποιηθεί. Είναι, ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικό πως, παρά τις δυσκολίες που αφορούν το τεχνοοικονομικό κομμάτι του έργου, οι τρεις χώρες αποφάσισαν να συνεχίσουν την προσπάθειά τους. Κι αυτό έχει να κάνει με καθαρά πολιτικά κριτήρια.
Σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο η σύνοδος της Αθήνας αποτελεί απάντηση προς τις ενέργειες της Τουρκίας και τη συμφωνία που κατάφερε να αρπάξει εκβιάζοντας την κυβέρνηση της Λιβύης. Όπως εξάλλου το επεσήμανε και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στην πρωτοχρονιάτικη συνέντευξή του στον «Φ», η υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή του EastMed είναι και πράξη επιβεβαίωσης των κυριαρχικών δικαιωμάτων των εμπλεκομένων χωρών έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
Νίκος Αναστασιάδης, Κυριάκος Μητσοτάκης και Βενιαμίν Νετανιάχου φρόντισαν κατά τις ομιλίες τους μετά την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας, να υπογραμμίσουν δύο σημαντικά: Πρώτον την στρατηγική και ιστορική σημασία που έχει το όλο έργο που επιδιώκεται να κατασκευαστεί, και δεύτερον να υπογραμμίσουν πως το έργο δεν στρέφεται εναντίον κανενός και ότι απευθύνουν πρόσκληση προς άλλους να συμμετάσχουν.
Ο Β. Νετανιάχου συγκεκριμενοποίησε την πρόσκληση κάνοντας αναφορά σε Αίγυπτο και Ιταλία. Από την άλλη, είναι εμφανές ότι Αναστασιάδης και Μητσοτάκης δεν απευθύνονταν μόνο σ’ αυτές τις χώρες αλλά κυρίως ήθελαν το μήνυμά τους να πάει προς την κατεύθυνση της Τουρκίας. Γι’ αυτό και φροντίζουν, όχι μόνο στην παρούσα περίπτωση, να υποδεικνύουν προς την Άγκυρα ότι είναι ευπρόσδεκτη φτάνει να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών της περιοχής.
Ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, υπέδειξε πως: «Οι συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει δεν στρέφονται εναντίον της όποιας τρίτης χώρας. Το αντίθετο, όποια χώρα επιθυμεί είναι καλοδεχούμενη, νοουμένου βεβαίως, πως υιοθετεί τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου, με πλήρη σεβασμό στην ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της εδαφικής ακεραιότητας ανεξαρτήτων κρατών».
Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, είπε πως ο αγωγός EastMed «δεν αποτελεί απειλή για κανέναν. Η συμφωνία είναι ανοιχτή σε όλους, με την προϋπόθεση ότι σέβονται το διεθνές δίκαιο».Και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, διαμήνυσε πως «δεν στρεφόμαστε εναντίον καμιάς άλλης χώρας».
Η αντίδραση της Τουρκίας ήταν εν πολλοίς η αναμενόμενη. Σε γραπτή του δήλωση, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Ακσόι, ανέφερε: «Η υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed αποτελεί ένα νέο παράδειγμα μάταιων βημάτων με τα οποία γίνεται προσπάθεια για αποκλεισμό της χώρας μας και της “ΤΔΒΚ” από την περιοχή. Κανένα πρόγραμμα που αγνοεί την Τουρκία η οποία έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην ανατολική Μεσόγειο και τους Τουρκοκύπριους οι οποίοι έχουν ίσα δικαιώματα στον φυσικό πλούτο της Κύπρου δεν μπορεί να πετύχει. Θέτουμε αυτό το στοιχείο για άλλη μια φορά ενώπιον της διεθνούς κοινότητας».
Ένας τέτοιος αγωγός, ο οποίος ακόμα δεν έχει σχεδιαστεί στο χαρτί, για να κατασκευαστεί θα πρέπει να είναι σε θέση να αντέξει την πίεση μέσα στο νερό αλλά και το οικονομικό κόστος. Φαίνεται, όμως, πως πολύ πριν φτάσουν τα πράγματα σ’ αυτό το σημείο ο αγωγός θα πρέπει να αποδειχθεί ανθεκτικός στις πολιτικές πιέσεις που θα δεχθεί και οι οποίες ενδεχομένως να είναι πολύ πιο ισχυρές από αυτές που θα αντιμετωπίσει μέσα στα νερά της Μεσογείου.
Αυτό που στην πράξη είδαμε τα τελευταία 24ωρα είναι την κάθε πλευρά να προσπαθεί να επιβεβαιώσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Εκεί είναι που παίζεται αυτή τη στιγμή το όλο παιχνίδι και όχι το έργο αυτό καθ’ αυτό.
Από την τοποθέτηση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών είναι εμφανής η προσπάθεια της Τουρκίας, όχι να ακυρώσει το όλο έργο, αλλά να το χρησιμοποιήσει για να περάσει τις δικές της θέσεις και να αποκομίσει το ανάλογο κέρδος. Όταν η Τουρκία δηλώνει πως το έργο είναι «μάταιο» δεν σημαίνει πως είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί. Υποδεικνύει πως για να πραγματοποιηθεί χρειάζεται και η δική της συγκατάθεση ή ενδεχομένως έγκριση.
Και πάνω σ’ αυτό είναι που θα ποντάρει το επόμενο διάστημα. Ανεξαρτήτως εάν το έργο θα υλοποιηθεί ή όχι το 2025 όπως λένε οι προβλέψεις, η Τουρκία θα επιχειρήσει στο μεσοδιάστημα να κεφαλαιοποιήσει κάποια κέρδη. Γι’ αυτό και προτάσσει δύο ζητήματα τα οποία θεωρεί ότι μπορεί να πείσει τους τρίτους.
Το πρώτο που θέτει η Τουρκία είναι πως δεν μπορεί να έχει «την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην ανατολική Μεσόγειο» και να βρίσκεται αποκλεισμένη. Αυτό το υπέδειξε προ ημερών και ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Είναι μια θέση που μπορεί να κερδίσει στήριξη από διάφορες κατευθύνσεις. Ότι δηλαδή δεν μπορεί η Τουρκία να έχει μίνιμουμ θαλάσσια ζώνη και άλλες περιοχές να έχουν το μάξιμουμ.
Το πρώτο που θέτει η Τουρκία είναι πως δεν μπορεί να έχει «την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην ανατολική Μεσόγειο» και να βρίσκεται αποκλεισμένη. Αυτό το υπέδειξε προ ημερών και ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Είναι μια θέση που μπορεί να κερδίσει στήριξη από διάφορες κατευθύνσεις. Ότι δηλαδή δεν μπορεί η Τουρκία να έχει μίνιμουμ θαλάσσια ζώνη και άλλες περιοχές να έχουν το μάξιμουμ.
Το δεύτερο είναι η επίκληση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Και με την ίδια να εμφανίζεται ως η χώρα που θα διασφαλίσει αυτά τα δικαιώματα για τους Τουρκοκύπριους. Στην προκειμένη περίπτωση τα επιχειρήματα της δεν είναι τόσο ισχυρά καθότι φαίνεται πως η κυπριακή κυβέρνηση κατάφερε να πείσει ως προς τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Η Τουρκία απλώς χρησιμοποιεί τους Τουρκοκύπριους προκειμένου να μπορεί να δραστηριοποιείται σε μια μεγαλύτερη θαλάσσια περιοχή από αυτή που διεκδικεί για πάρτη της.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα αρνητικό κλίμα για την Τουρκία στην περιοχή και ευρύτερα λόγω της εμπλοκής της στη Λιβύη. Αυτό όμως από μόνο του δεν σημαίνει ότι υπάρχει κι ένα ανάλογο αρνητικό κλίμα σ’ ότι αφορά τα ενεργειακά ζητήματα. Τα οποία δεν συνδέονται πάντα με τα κυριαρχικά δικαιώματα του όποιου κράτους.
Το ισχυρό χαρτί των κρατών της περιοχής αυτή τη στιγμή είναι η άσκηση των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων. Αυτό το μήνυμα έστειλαν από την Αθήνα οι τρεις ηγέτες. Την ίδια ώρα, το ισχυρό χαρτί της Τουρκίας είναι πως τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς να έχει ρόλο και λόγο η ίδια. Αυτό το ξέρουν οι χώρες της περιοχής, το ξέρουν πολύ καλύτερα και οι διάφοροι τρίτοι που παρακολουθούν εξ αποστάσεως ή από κοντά τις εξελίξεις.
Το ισχυρό χαρτί των κρατών της περιοχής αυτή τη στιγμή είναι η άσκηση των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων. Αυτό το μήνυμα έστειλαν από την Αθήνα οι τρεις ηγέτες. Την ίδια ώρα, το ισχυρό χαρτί της Τουρκίας είναι πως τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς να έχει ρόλο και λόγο η ίδια. Αυτό το ξέρουν οι χώρες της περιοχής, το ξέρουν πολύ καλύτερα και οι διάφοροι τρίτοι που παρακολουθούν εξ αποστάσεως ή από κοντά τις εξελίξεις.
Με την υπογραφή της συμφωνίας στο Ζάππειο δεν έχουν ξεπεραστεί όλα τα εμπόδια. Υπάρχουν πολλά ακόμα που θα προκύψουν. Κι ένα από αυτά είναι ο παράγοντας Τουρκία. Και τα εμπόδια δεν ξεπερνιούνται με αποκλεισμούς, αλλά με αναζήτηση λύσεων. Κι αυτό είναι κάτι που όλοι το ξέρουν.
Πηγή: Φιλελεύθερος
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο FacebookΑκολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube