By Dan Gettinger – Global Research (Canada) — Μετάφραση Wan Wert

Μόλις πριν από μια δεκαετία, το πρωτότυπο ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους που θα γινόταν αργότερα το TB2 Μπαϊρακτάρ απογειώθηκε για την παρθενική του πτήση από το Αεροδρόμιο της Σινώπης στη Μαύρη Θάλασσα. Υπήρχαν λίγες ενδείξεις τότε ότι το μεσαίου μεγέθους δικινητήριο αεροσκάφος θα γινόταν το πρώτο ένοπλο drone της Τουρκίας και η ραχοκοκαλιά της μη επανδρωμένης πολεμικής της δύναμης.

Την εποχή εκείνη, οι εγχώριοι κατασκευαστές μη επανδρωμένων droneς αγωνίζονταν ενάντια στις τεχνικές δυσκολίες και τον ξένο ανταγωνισμό. Ωστόσο δέκα χρόνια μετά, η κατάσταση είναι ριζικά διαφορετική: Το πρόγραμμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Άγκυρας έχει μετατραπεί σε επιτυχημένη βιομηχανία η οποία ήδη εξάγει προϊόντα. Είναι επίσης μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη που ταλανίζει περαιτέρω τη συμμαχία του ΝΑΤΟ.

Η Τουρκία χρησιμοποιεί το νέο οπλοστάσιό της, στην στρατιωτική εκστρατεία εναντίον των Κούρδων μαχητών στη Συρία, μέρος μιας μακροχρόνιας σύγκρουσης η οποία έχει αποκτήσει νέα σημασία από τη στιγμή που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την αμφιλεγόμενη απόφαση του να αποσύρει τα στρατεύματα του από τη βόρεια Συρία αυτό το φθινόπωρο, αφήνοντας εκτεθειμένους τους συμμάχους του Κούρδους, σε Τουρκικές επιθέσεις. Ο πρόεδρος της Γαλλίας, ένας άλλος σύμμαχος του ΝΑΤΟ όπως η Τουρκία, κατηγόρησε πρόσφατα την Τουρκία ότι “μάχεται εναντίον όσων μάχονται στο πλευρό μας.” Τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη της Τουρκίας επέτρεψαν τη σύγκρουση σε μια ήδη ασταθή περιοχή. Το πιο ανησυχητικό μάλιστα είναι οτι , το επιτυχημένο πρόγραμμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Άγκυρας αποτελεί παράδειγμα που πολλές άλλες χώρες ελπίζουν να μιμηθούν.

Τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη έχουν πολλαπλασιαστεί στους στρατούς όλου του κόσμου με δραματικό ρυθμό. Σύμφωνα με το Drone Databook, σε μια μελέτη των στρατιωτικών δυνατοτήτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών που δημοσίευσα σε συνεργασία με το Κέντρο για τη Μελέτη των Droneς το Σεπτέμβριο, τουλάχιστον 95 χώρες έχουν ένα στρατιωτικό πρόγραμμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Τα προγράμματα αυτά αυξάνονται σε μέγεθος και πολυπλοκότητα. Σχεδόν 60 χώρες έχουν ενεργοποιήσει τουλάχιστον 267 μονάδες για να χρησιμοποιήσουν τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα. Όπως πολλές άλλες χώρες, η Τουρκία έχει δώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας της προκειμένου να μειώσει την εξάρτησή της από συστήματα που κατασκευάστηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, τις παραδοσιακές μονάδες παραγωγής μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Ανάπτυξη ενός εγχώριου προγράμματος μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Πριν από δέκα χρόνια, η Τουρκία εξακολουθούσε να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη φτιαγμένα στο εξωτερικό . Ο στρατός λειτούργησε μια χούφτα από τα γηραλέα αμερικανικά General Atomics Gnat 750 που αγόρασε το 1995, καθώς και αρκετά ισραηλινά IAI Herons, τα οποία παρουσιάστηκαν το 2010. Ωστόσο, σε ένα πρώιμο σημάδι του έντονου ενδιαφέροντος της Τουρκίας για ενίσχυση των δυνατοτήτων παραγωγής της, η χώρα παρουσίασε το εγχώρια παραγόμενο Bayraktar Mini, ένα μινι τηλεκατευθυνόμενο drone για πτήσεις αναγνώρισης, το 2007.

Ορισμένες από τις πρώτες προσπάθειες της Τουρκίας για ανάπτυξη των εγχώριων τηλεκατευθυνόμενων δεν πήγαν ομαλά. Η Άγκυρα έδωσε στην Τουρκική Αεροδιαστημική Βιομηχανία ένα συμβόλαιο το 2004 για την κατασκευή του Anka , ενός μεσαίου υψομέτρου drone με μακρά εμβέλεια. To Anka πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση το 2010, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες συνετρίβη εντός 15 λεπτών. Καθώς η Τουρκία εργαζόταν στο εγχώριο πρόγραμμά της, η χώρα δυσκολευόταν ταυτόχρονα να αποκτήσει ξένα αεροσκάφη. Οι προσπάθειες της Άγκυρας για εισαγωγή των Αμερικανών Predators και, αργότερα, των Reapers τελικά σταμάτησαν λόγω της αντιπολίτευσης του Κογκρέσου.

Τα τελευταία δύο χρόνια, το πρόγραμμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Τουρκίας έχει διογκωθεί. Από τα τέλη του 2017 μέχρι σήμερα, ο κατάλογος των στρατιωτικών TB2 Μπαϊρακτάρ υπερδιπλασιάστηκε από περίπου 38 σε 94, περίπου τα μισά από τα οποία θεωρείται ότι είναι οπλισμένα. Ο τουρκικός στόλος Anka, ο οποίος έχει γίνει ένας από τους στυλοβάτες της χώρας, έχει αυξηθεί σε περίπου 30. Τα δύο μοντέλα αεροσκαφών βρίσκονται τώρα σε λειτουργία σε τουλάχιστον έξι στρατιωτικούς οργανισμούς και οργανισμούς ασφαλείας: το στρατό, την αεροπορία, το ναυτικό, τη χωροφυλακή (εθνική στρατιωτική αστυνομία), την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και την Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας (εθνική πολιτική αστυνομία).

Οι Τούρκοι κατασκευαστές drone έχουν επιτύχει σημαντικά τεχνικά επιτεύγματα τα τελευταία χρόνια. Τον Αύγουστο του 2018, το Anka πραγματοποίησε την πρώτη δορυφορικά ελεγχόμενη αεροπορική επίθεση της Τουρκίας και το Δεκέμβριο, ενα Anka ολοκλήρωσε την πρώτη του πτήση με εγχώρια μηχανή, ένα κρίσιμο βήμα προς τη δημιουργία μιας βιώσιμης εγχώριας κατασκευαστικής βάσης. Το 2019, τόσο το Bayraktar TB2 όσο και το Anka έσπασαν τα προηγούμενα ρεκόρ αντοχής, με το καθένα να πετάει πάνω από 24 ώρες. Δύο μεγάλοι παραγωγοί μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η Baykar Makina και η Turkish Aerospace Industries, παρουσίασαν αντίστοιχα και οι δύο νέα μεγάλα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, το Akinci και το Aksungur,. Δεδομένης της πρόσφατης προόδου του προγράμματος μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Τουρκίας, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρόσφατα δέσμευσε 105,5 εκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση για να στηρίξει τη συνεχή ανάπτυξη των TB2 Μπαϊρακτάρ.

Για να φιλοξενήσει τον αυξανόμενο μη επανδρωμένο στόλο της Τουρκίας, η Άγκυρα κατασκευάζει γρήγορα δίκτυο μη επανδρωμένων μεθοριακών σταθμών σε αεροδρόμια στα νοτιοανατολικά της χώρας, κατά μήκος των συνόρων της Συρίας, καθώς επίσης στην ακτογραμμή του Αιγαίου και της Μεσογείου.

Από το 2018, η Τουρκία φαίνεται να έχει κατασκευάσει εγκαταστάσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών — υπόστεγα αεροσκαφών και καταφύγια, χώρους στάθμευσης αεροσκαφών και πύργους επικοινωνιών — σε επτά αεροδρόμια, αυξάνοντας το συνολικό αριθμό βάσεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε τουλάχιστον εννέα. Οι εγκαταστάσεις αυτές είναι απαραίτητες καθώς η πλειονότητα των τουρκικών Bayraktar TB2s και Ankas έχουν εύρος λειτουργίας που περιορίζεται σε περίπου 100 μίλια. (Μόνο το Anka-S, μια δορυφορική παραλλαγή του Anka, είναι επί του παρόντος σε θέση να πετάει πέρα από τη γραμμή θέασης.)

Τουρκικό drone Anka

Η Τουρκία εργάστηκε για την ανάπτυξη στρατιωτικών αεροσκαφών όπως το Anka κατά τη διάρκεια μιας περιόδου κατά την οποία η χώρα αντιμετώπιζε δυσκολίες στην απόκτηση αμερικανικών αεροσκαφών όπως τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη τύπου Predator.

Τα τουρκικά drones στο πεδίο της μάχης.

Ένας βασικός παράγοντας πίσω από τις προσπάθειες της Τουρκίας να αναπτύξει τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα και σχετικές υποδομές είναι ο συνεχιζόμενος αγώνας της Άγκυρας ενάντια σε Κουρδικές οργανώσεις όπως το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα. Από τον Ιούνιο,το Bayraktar TB2s της Τουρκίας έχει συμπληρώσει περισσότερες από 100.000 ώρες λειτουργίας πτήσης σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια, μια ένδειξη για το πόσο σημαντικά είναι τα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα για τους Τούρκους στρατιωτικούς αξιωματούχους. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των ΜΜΕ, τουρκικά τηλεκατευθυνόμενα έχουν συμμετάσχει σε αεροπορικές επιθέσεις εναντίον Κουρδικών οργανώσεων σε τουλάχιστον 11 επαρχίες στη νοτιοανατολική Τουρκία. Έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί σε τουλάχιστον πέντε διασυνοριακές επιχειρήσεις στη Συρία και το Ιράκ, στοχεύοντας μέλη κουρδικών οργανώσεων από το 2016, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης στρατιωτικής εισβολής της Τουρκίας στη Συρία με τίτλο Επιχείρηση Ειρηνευτική Άνοιξη.

Και αυτά τα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα μπορεί να μην στοχεύουν μόνο μαχητές, όπως ισχυρίζεται η Τουρκία. Η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας έχει καταγράψει αρκετές επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών στις οποίες αναφέρει ότι έχουν σκοτωθεί πολίτες . Εν μέσω της συνεχιζόμενης εισβολής της Τουρκίας στη βόρεια Συρία, ο επικεφαλής μιας κουρδικής οργάνωσης της Συρίας είπε ότι τα τουρκικά τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα συνεχίζουν να επιτίθενται σε κουρδικούς στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους, παρά την κατάπαυση του πυρός. Οι Κούρδοι μαχητές στη Συρία συνεργάζονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια εκστρατεία κατά του ισλαμικού κράτους.

Άλλες βασικές επιχειρήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Τουρκίας βρίσκονται στα ανατολικά(σμ. μάλλον δυτικά εννοεί),και γίνονται κατά μήκος των ακτών του Αιγαίου και της Μεσογείου. Οι επιχειρήσεις αυτές προκάλεσαν επίσης τριβές. Έλληνες αξιωματούχοι ανέφεραν ότι Τουρκικά drones έχουν επανειλημμένα πετάξει πάνω από ελληνικά νησιά στο Αιγαίο. Το 2018, Έλληνες μαχητές F-16 αναχαίτισαν Τουρκικό drone πάνω από τη Ρόδο. Αυτό το έτος, τα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα του Τουρκικού Ναυτικού συνόδευσαν Τουρκικά πλοία γεώτρησης αερίου σε χωρικά ύδατα τα οποία διεκδικεί η Κύπρος. Κύπριοι αξιωματούχοι δήλωσαν το Σεπτέμβρη ότι τα Τουρκικά τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα είχαν εμποδίσει την προσγείωση εμπορικών αεροσκαφών στο Αεροδρόμιο της Πάφου.

Οπλισμένα Drones προς πώληση.

Καθώς ωριμάζει το πρόγραμμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Τουρκίας, η Άγκυρα επιδιώκει ευκαιρίες να αποκτήσει υπόβαθρο στην ανταγωνιστική παγκόσμια αγορά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών· έχει εξάγει το Bayraktar TB2 στο Κατάρ και την Ουκρανία και φέρεται να πραγματοποιεί πωλήσεις στην Ινδονησία και την Τυνησία. Στη Λιβύη, τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη Bayraktar TB2 της Τουρκίας, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν χρησιμοποιηθεί από την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας εναντίον των δυνάμεων του ηγέτη του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, Στρατηγού Khalifa Haftar, ο οποίος έχει την δική του προμήθεια από Κινέζικα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα.

Η Τουρκία δεν είναι η μόνη χώρα που προσπαθεί να αναπτύξει, να αποκτήσει και να χρησιμοποιήσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Σύμφωνα με το Databook, ο αριθμός των χωρών με στρατιωτικά αεροσκάφη έχει αυξηθεί κατά περίπου 58% μεταξύ του 2009 και του 2019. Σήμερα, τουλάχιστον 31 χώρες χρησιμοποιούν βαρέα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη όπως το Bayraktar TB2 και το Anka, από 16 που ήταν το 2009.

Δέκα χρόνια μετά την πρώτη πτήση του Bayraktar TB2 απ τον Αερολιμένα της Σινώπης, η Τουρκία έχει αποδείξει την σημαντική αυτή τάση καθώς και τις συνέπειες της διάδοσης των μη επανδρωμένων στρατιωτικών αεροσκαφών. Έχει έναν ολοένα και πιο ποικιλόμορφο κατάλογο στρατιωτικών συστημάτων και κατάφερε να ενσωματώσει αυτά τα αεροσκάφη στις επιχειρήσεις πολλών στρατιωτικών οργανισμών και οργανισμών ασφαλείας. Τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη της Τουρκίας αποδεικνύονται ικανά όπλα σε εγχώρια και ξένα πεδία μάχης, και η χώρα έχει επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη νέων τηλεκατευθυνόμενων αεροπλάνων, με σκοπό εν μέρει τουλάχιστον, την εξαγωγή τους.

Αυτό το παράδειγμα θα ακολουθηθεί πιθανότατα και από άλλες χώρες κατά την επόμενη δεκαετία.