Της Joanna Hosa

“Είναι καλύτερα να είσαι εδώ παρά στο τηλέφωνο”, τόνισε ο Ουκρανός πρόεδρος Volodomyr Zelensky κατά την έναρξη της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Donald Trump στη Νέα Υόρκη στις 25 Σεπτεμβρίου. Ξαφνικά, στην πρώτη του συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του, ο Zelensky βρέθηκε στο μάτι μιας καταιγίδας. Η φερόμενη απόφαση του Trump να τον πιέσει να ξεκινήσει έρευνα στις δραστηριότητες του γιου του προεδρικού υποψηφίου των ΗΠΑ Joe Biden, έχει κυριαρχήσει στην αμερικανική πολιτική τις τελευταίες ημέρες. Αλλά τι σημαίνει αυτό για την Ουκρανία;

Ανεξαρτήτως του τι σκέφτηκε για το τηλεφώνημα, ο Zelensky δεν είχε άλλη επιλογή από το να πει ότι ο Trump δεν του άσκησε καμία πίεση. Δεν θα ήθελε να φανεί σαν κάποιος που θα μπορούσε να τον πιέσει κανείς. Και θα αισθανόταν υποχρεωμένος να υπερασπιστεί τον Trump διότι η Ουκρανία χρειάζεται τις ΗΠΑ. Ο Trump δήλωσε: “ο πρώην πρόεδρος Obama σου έστελνε μαξιλάρια και σεντόνια, και εγώ σου έδωσα αντιαρματικά όπλα” -κάτι που αν και δεν είναι πολύ δίκαιο, σε ένα μεγάλο βαθμό αντανακλά το πώς αισθάνονται οι Ουκρανοί για τη στήριξη των Δυτικών στον πόλεμο. Ήταν απελπισμένοι για θανατηφόρα όπλα, αλλά έπρεπε να περιμένουν πολύ για αυτά.

Η τηλεφωνική συνομιλία που ήρθε στο φως της δημοσιότητας, δεν είναι ένα ευχάριστο ανάγνωσμα για τους Ουκρανούς. Για κάποιους Ουκρανούς σχολιαστές, ήταν επώδυνο να βλέπουν την στάση του Zelensky απέναντι στον Trump. Το να συμφωνεί κανείς με τον trump 1000% και να τον αποκαλεί “μεγάλο δάσκαλο”, τον κάνει να φαίνεται υποτελής. Αλλά και πάλι, αυτός δεν είναι ο τρόπος να μιλήσει κανείς με τον Αμερικανό πρόεδρο αυτές τις ημέρες; Το να μιλήσεις στον Trump είναι μία τέχνη, ένα παιχνίδι -και ο Zelensky ως ηθοποιός, είναι καλά τοποθετημένος για να παίξει αυτό το παιχνίδι.

Ένα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Zelensky συμφώνησε με τον Trump στην άσκηση κριτικής στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήταν ασφαλώς άδικο και οδήγησε σε απάντηση από την υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης της Ευρώπης: “Η στήριξη της ΕΕ στην Ουκρανία τα τελευταία πέντε χρόνια, ήταν πρωτοφανής και συνεπής… η ΕΕ και οι ευρωπαϊκοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν κινητοποιήσει περισσότερα από 15 δισ. Ευρώ σε δάνεια και χορηγίες”. Η Γερμανίδα Καγκελάριος Merkel παρέμενε τυπικά συγκρατημένη, παρόλο που η Γερμανία υπήρξε ένας πολύ στενός σύμμαχος της Ουκρανίας και θα μπορούσε να είχε δεχθεί το σχόλιο του Zelensky ως χαστούκι. Ωστόσο στην πραγματικότητα, είναι απίθανο να σοκαρίστηκε από τη δήλωση του Zelensky. Δεν είναι μυστικό ότι η Ουκρανία αισθάνεται πως δεν έχει λάβει αρκετή στήριξη. Πραγματικά, ο Zelensky έχει ανοιχτά συζητήσει αυτό με τους Ευρωπαίους ηγέτες και έχει προσθέσει πως η τηλεφωνική επικοινωνία έλαβε χώρα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο. Οι Ευρωπαίοι μπορεί να είναι θυμωμένοι, αλλά ο θυμός τους δεν θα διαρκέσει πολύ: “τελικά, η υποστήριξη της Ουκρανίας σε άνευ προηγουμένου βαθμό, είναι προς το ζωτικό συμφέρον της Ευρώπης”.

Η εμπλοκή με την ΕΕ καταδεικνύει τις παγίδες που μπορούν να προκύψουν από την εμμονή που περιβάλλει τα αμερικανικά πολιτικά σκάνδαλα. Η Ουκρανία είναι υποχρεωμένη να γίνει θέμα στην αμερικανική πολιτική για κάποιο διάστημα. Ο Zelensky μπορεί να συρθεί στις αμερικανικές εκλογές παρά το τι θέλει αυτός. Η διαδικασία μομφής είναι απίθανο να προκαλέσει κάτι στον Trump, αλλά το όλο σκάνδαλο ασφαλώς θα έχει μια επίδραση στην εκλογική εκστρατεία. Στο μεταξύ, θα υπάρξει πίεση στον Zelensky και στον γενικό εισαγγελέα από διάφορες πηγές. Μια νέα έρευνα στους Bidens θα μπορούσε να οδηγήσει σε απρόβλεπτες αποκαλύψεις για διεφθαρμένες ελίτ στην Ουκρανία που μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην εσωτερική πολιτική. Η διασφάλιση της ανεξαρτησίας του νέου γενικού εισαγγελέα θα είναι βασική δοκιμασία για τα ουκρανικά θεσμικά όργανα, καθώς χρειάζεται να καταστήσουν βέβαιο ότι οποιαδήποτε έρευνα είναι όσο επαγγελματική και διαφανής γίνεται.

Ενώ η εστίαση στη διαφθορά δεν είναι ιδανική, το να βρίσκεται στο προσκήνιο θα μπορούσε να αποδειχθεί καλό για την Ουκρανία. Η παρατήρηση του Oscar Wilde ότι “υπάρχει μόνο ένα πράγμα χειρότερο στη ζωή από το να μιλάμε για αυτό, και αυτό είναι να μην μιλάμε”, κάτι που ισχύει για τους Ουκρανούς. Οι ηγέτες παγκοσμίως ακούν ξανά ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει τελειώσει και ότι είναι μια πολύ σημαντική ουκρανική χώρα. Το μήνυμα του Zelensky ότι “η Ουκρανία χρειάζεται περισσότερη στήριξη για να αγωνιστεί στους δύο πολέμους της: με τη διαφθορά και στο Ντοnμπας”, έχει νέο ακροατήριο. Θα υπάρξει τώρα περισσότερος έλεγχος της αμερικανικής στήριξης προς την Ουκρανία, κάτι που θα βοηθήσει να προστατευτεί η χώρα από απειλές -ρητές ή διαφορετικές. Η Ουκρανία κερδίζει προβολή -τόσο που ο Trump σταμάτησε να την αποκαλεί “the Ukraine”, γεγονός που είναι κάτι.

Ο Zelensky ασφαλώς θα ακολουθήσει τη στρατηγική του να είναι πολύ καλός απέναντι στον Trump, να αποφύγει τις ενέργειες που θα μπορούσαν να έχουν επίδραση στις αμερικανικές εκλογές, και να δηλώνει ότι οποιαδήποτε έρευνα είναι ευθύνη του Ryaboshapka -του οποίου η καλή φήμη σίγουρα θα βοηθήσει. Ο Zelensky θα προσπαθήσει επίσης να υποβαθμίσει όλη την υπόθεση, επαναλαμβάνοντας ότι η Ουκρανία “έχει πολλά περισσότερα θέματα για να αντιμετωπίσει”. Το σκάνδαλο δεν αφορά στην Ουκρανία, αλλά στο ότι ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να ζητά παρεμβολή από μια ξένη χώρα. Η Ουκρανία έχει όντως πολλά θέματα να λύσει -αν μη τι άλλο τον πόλεμο στο Ντονμπας, που ήταν αυτό για το οποίο ήρθε ο Zelensky να συζητήσει στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη εξ αρχής.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: 

https://www.ecfr.eu/article/commentary_trumps_ukrainegate_could_help_ukraine

Πηγή: Κάπιταλ