Η απόφαση της Τουρκίας να ξεκινήσει γεώτρηση σε αδειοδοτημένο τεμάχιο της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά και η εισβολή στη Συρία, βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που συνέρχεται στις 17-18 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες. Η επιδίωξη, όμως, της Κυπριακής Κυβέρνησης να ληφθούν ουσιαστικά μέτρα, που θα κοστίσουν στην Άγκυρα, χωρίς να αποκλείεται, θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο να επιτευχθεί.
Η Τουρκική Κυβέρνηση κρατά το χαρτί του μεταναστευτικού και απειλεί να ανοίξει τις πύλες, επιτρέποντας σε εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες και άλλους μετανάστες να φθάσουν στην Ευρώπη. Επιπλέον, η επικίνδυνη κατάσταση που έχουν προκαλέσει διεθνώς οι τουρκικές επιχειρήσεις στη βόρειο Συρία, περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.
Επισφαλής χαρακτηρίζεται και η προσπάθεια της Λευκωσίας να επιβληθούν κυρώσεις, κατά μελών του πληρώματος του πλωτού γεωτρύπανου Γιαβούζ, αλλά και στελεχών εταιρειών που υποστηρίζουν το γεωτρητικό πρόγραμμα της Τουρκίας. Χωρίς αμφιβολία, οι εταίροι τονίζουν ήδη και θα επαναλάβουν στο Συμβούλιο Κορυφής ότι  στέκονται στο πλευρό της Κύπρου και θα καταδικάσουν τη γεώτρηση, στο τεμάχιο 7 της κυπριακής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Ένα τεμάχιο, τα δικαιώματα του οποίου έχουν από κοινού η γαλλική Total και η ιταλική ENI.

Το γεγονός, δεν εμπόδισε, πάντως, την Τουρκία να κατευθύνει το πλωτό γεωτρύπανο εκεί, προκειμένου να καταγράψει διεκδικήσεις στα κυπριακά νερά. Άλλα πολύ σημαντικά ζητήματα που απασχολούν αυτό το διάστημα τους ηγέτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι, βέβαια, το Brexit αλλά και ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για το ύψος του οποίου έχουν διατυπωθεί ήδη σημαντικές διαφωνίες.


Οι επιδιώξεις 
Η έναρξη γεωτρήσεων από το τουρκικό πλοίο Γιαβούζ, στο τεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ, επανέφερε δυναμικά το αίτημα της Λευκωσίας για επιβολή ευρωπαϊκών κυρώσεων, τόσο κατά της Τουρκίας όσο και κατά μελών των πληρωμάτων του Γιαβούζ, του δεύτερου πλωτού γεωτρύπανου Φατίχ, αλλά και των υποστηρικτικών σκαφών. Δυτικοί διπλωματικοί κύκλοι τόνιζαν, πάντως, στον «Φ» ότι το Γιαβούζ είναι μεν εντός του τεμαχίου 7, αλλά σε σημείο το οποίο η Τουρκία θεωρεί πως εμπίπτει στη δική της υφαλοκρηπίδα. Χωρίς αμφιβολία, όμως, οι τουρκικές αιτιάσεις δεν βρίσκουν υποστήριξη, γεγονός που επιτρέπει στην Κυπριακή Κυβέρνηση να προσπαθήσει ξανά για λήψη ουσιαστικών μέτρων. Σε αυτά, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, περιλαμβάνονται και ακόλουθα:

• Πάγωμα της κοινοτικής χρηματοδότησης προς την Τουρκία.
• Πάγωμα περιουσιακών στοιχείων μελών των πληρωμάτων των τουρκικών σκαφών που διενεργούν γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
• Απαγόρευση ταξιδίων για τα μέλη των συγκεκριμένων πληρωμάτων.

Χαμηλές προσδοκίες
Τα αιτήματα της Κυπριακής Κυβέρνησης θα τεθούν προς συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, αύριο στις Βρυξέλλες. Στο Συμβούλιο, η υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης της Ε.Ε. θα παρουσιάσει τα μέτρα που, κατά την εκτίμησή της, μπορούν να ληφθούν κατά της Τουρκίας. Ήδη την περασμένη Τετάρτη, η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, ενημέρωσε το κολέγιο των Ευρωπαίων Επιτρόπων για τις ενέργειες της Άγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ. Οι υπουργοί, αφού ακούσουν τα δεδομένα από όλες τις πλευρές, θα ετοιμάσουν το σχετικό με τις τουρκικές γεωτρήσεις εδάφιο, που θα τεθεί προς έγκριση ενώπιον των ηγετών της Ε.Ε. στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ερχόμενης Πέμπτης και Παρασκευής.
Διπλωμάτες, χωρίς να αποκλείουν τίποτα, εξέφραζαν στον «Φ» χαμηλές προσδοκίες για το κατά πόσο τα μέτρα που, ενδεχομένως, να ληφθούν θα ικανοποιήσουν τη Λευκωσία και θα κοστίσουν στην Άγκυρα. Σε σχέση με τις πιο πάνω διεκδικήσεις της Κύπρου, οι πηγές με τις οποίες συνομιλήσαμε τόνισαν τα εξής:

• Το αίτημα να παγώσουν τα κονδύλια προς την Άγκυρα για το μεταναστευτικό δεν αναμένεται να βρει ουσιαστική ανταπόκριση από τα κράτη μέλη. Η ανησυχία ότι η Τουρκική Κυβέρνηση μπορεί να κάνει πράξη την απειλή για άνοιγμα των πυλών και έξοδο εκατομμυρίων προσφύγων προς την Ευρώπη, δεν επιτρέπει τη λήψη μέτρων αυτού του είδους. «Δύσκολα θα πειστεί ακόμα και η Ελλάδα, που υποστηρίζει την Κύπρο στο θέμα της ενέργειας και των τουρκικών ενεργειών στην ΑΟΖ», ήταν τα λόγια συνομιλητή μας.
• Δύσκολο θεωρείται και το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων σε μέλη του πληρώματος των πλοίων, που πραγματοποιούν τις γεωτρήσεις ή τις υποστηρίζουν. Και αυτό διότι, όπως μας ειπώθηκε, κάτι τέτοιο θα πλήξει περισσότερο την Ε.Ε. παρά την Τουρκία.
• Σχεδόν αδύνατη θεωρείται, επίσης, η επιβολή απαγόρευσης ταξιδίων στα μέλη των πληρωμάτων. Οι περισσότεροι είναι Ευρωπαίοι πολίτες και όπως μας πληροφορούν, η Ένωση θα είναι πολύ απρόθυμη να λάβει μέτρα αυτού του είδους εναντίον τους.
• Παρά την απαισιοδοξία που μετέφεραν, οι συνομιλητές μας τόνιζαν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η λήψη ακόμα και σοβαρών μέτρων. Απλά, με δεδομένο το ότι η Ε.Ε. χρειάζεται την Τουρκία για να απορροφά τα μεταναστευτικά ρεύματα, τις ανεπτυγμένες μεταξύ των δύο πλευρών εμπορικές σχέσεις, αλλά και λόγω της περίπλοκης κατάστασης στη Συρία, οι πιθανότητες να ικανοποιηθούν τα κυπριακά αιτήματα για κυρώσεις θεωρούνται περιορισμένες.

Η ατζέντα του Συμβουλίου
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε. θα κληθούν, την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή, να συζητήσουν και τα ακόλουθα ζητήματα:

• Το Brexit: Αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, το πιο καυτό ζήτημα που απασχολεί την Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και καιρό. Ειδικά μια άτακτη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Κοινότητα, θα έχει κόστος και για τις δύο πλευρές. Το Συμβούλιο, μάλιστα, θα πρέπει να λάβει τελική απόφαση για το κατά πόσο είναι εφικτή μια συμφωνία για συντεταγμένη αποχώρηση, με τις προβλέψεις να είναι αρνητικές.
• Η Τουρκία: Δύο είναι κύρια ζητήματα που θα απασχολήσουν το Συμβούλιο: Η εισβολή στη Συρία και οι γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Και για τα δύο, η Τουρκία απειλεί πως αν πιεστεί θα κατευθύνει ξανά προς την Ευρώπη, πρόσφυγες και μετανάστες που αυτή τη στιγμή διατηρεί, με κοινοτικά κονδύλια, στην επικράτειά της. Οι απειλές από τον ίδιο τον Πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, φαίνεται πως πιάνουν τόπο.
• Ο Προϋπολογισμός: Υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες για το ύψος των χρημάτων, πρόκειται για μεγάλα ποσά, που θα κληθούν οι χώρες μέλη να εκχωρήσουν στις Βρυξέλλες, για να καλυφθεί το κόστος λειτουργίας των θεσμικών οργάνων και των υπολοίπων δραστηριοτήτων της Ε.Ε.. Αναμένεται ότι ισχυρές χώρες θα δώσουν μάχη στο Συμβούλιο, για να μην αυξηθεί η δική τους συνδρομή στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Σε γενικές γραμμές, οι Ευρωπαίοι συνομιλητές του «Φ», υποστηρίζουν ότι η Λευκωσία θα λάβει στο Συμβούλιο στήριξη και ενδεχομένως να ληφθούν και πρόσθετα μέτρα εναντίον της Τουρκίας. Στην ουσία, όμως, ελάχιστοι είναι αυτοί που πιστεύουν ότι τα μέτρα αυτά θα είναι τέτοια που να υποχρεώσουν την Άγκυρα να αναθεωρήσει τη δραστηριότητά της στην κυπριακή ΑΟΖ. Στα αρνητικά για την Κύπρο, είναι και το γεγονός ότι στην Ευρώπη αμφισβητούν ότι υπάρχει, πράγματι, πολιτική βούληση για επίλυση του προβλήματος. Και αυτό, αναπόφευκτα, όπως μας επισημάνθηκε, επηρεάζει ευρύτερα τη λήψη ευνοϊκών για το νησί αποφάσεων.