Γενικά θέματα
4 Ιουνίου 2019
Ο αξιωματικός και το καθήκον ως μονόδρομος
Γεώργιος Φιλιππής
Σμήναρχος ε.α.
Συνεχιζόμενης της ελεύθερης πτώσης της
Ελλάδας και ενώ δεν φαίνονται αισιόδοξα σημεία για το μέλλον, από τα λίγα που
μπορούμε να κάνουμε, είναι να θυμίζουμε την σημασία κάποιων εννοιών όπως το
‘’καθήκον’’, η ΄΄υποχρέωση’’, η ‘’λάθος κατεύθυνση’’, το ‘’καταστροφικό
αποτέλεσμα’’ και άλλα τέτοια και ας αισιοδοξούμε ότι κάπως, κάποιοι, κάπου θα
ξυπνήσουν ή θα προβληματιστούν. Τα κατωτέρω γραφόμενα, αφιερώνω στους νεότερους
αξιωματικούς και γενικότερα στους στρατιωτικούς ηγέτες των ενόπλων δυνάμεων,
περιλαμβανομένων και αυτών της αστυνομίας και του λιμενικού, γιατί και αυτοί
ένοπλοι είναι, ειδικότερα δε στους στρατηγούς όλων αυτών των υπηρεσιών που
συνηθίζουν να ξεχνούν συχνά ηθελημένα, ευκολότερα.
Ελλάδας και ενώ δεν φαίνονται αισιόδοξα σημεία για το μέλλον, από τα λίγα που
μπορούμε να κάνουμε, είναι να θυμίζουμε την σημασία κάποιων εννοιών όπως το
‘’καθήκον’’, η ΄΄υποχρέωση’’, η ‘’λάθος κατεύθυνση’’, το ‘’καταστροφικό
αποτέλεσμα’’ και άλλα τέτοια και ας αισιοδοξούμε ότι κάπως, κάποιοι, κάπου θα
ξυπνήσουν ή θα προβληματιστούν. Τα κατωτέρω γραφόμενα, αφιερώνω στους νεότερους
αξιωματικούς και γενικότερα στους στρατιωτικούς ηγέτες των ενόπλων δυνάμεων,
περιλαμβανομένων και αυτών της αστυνομίας και του λιμενικού, γιατί και αυτοί
ένοπλοι είναι, ειδικότερα δε στους στρατηγούς όλων αυτών των υπηρεσιών που
συνηθίζουν να ξεχνούν συχνά ηθελημένα, ευκολότερα.
Χωρίς να χρειάζονται σχολιασμοί, λόγω της
πληρότητας του λόγου ενός επιφανούς ανδρός των γραμμάτων, θεωρώ ότι η ομιλία
που εκφώνησε λίγα χρόνια πριν ο τέως πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας
Κωνσταντίνος Τσάτσος περί ‘’αποστολής του αξιωματικού’’ τα λέει όλα. Είπε
λοιπόν απευθυνόμενος προς αξιωματικούς:
πληρότητας του λόγου ενός επιφανούς ανδρός των γραμμάτων, θεωρώ ότι η ομιλία
που εκφώνησε λίγα χρόνια πριν ο τέως πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας
Κωνσταντίνος Τσάτσος περί ‘’αποστολής του αξιωματικού’’ τα λέει όλα. Είπε
λοιπόν απευθυνόμενος προς αξιωματικούς:
‘’Αισθάνομαι την ανάγκη μιας στενότερης
επαφής με το τμήμα του έθνους, που σηκώνει ένα δυσβάστακτο βάρος και επαγρυπνεί
σε όλη την ελληνική επικράτεια, για να μπορεί να επιδοθεί όλος ο άλλος λαός στο
δημιουργικό του έργο.
Από τη θέση όπου συμβαίνει να είμαι
τοποθετημένος, σκέπτομαι συχνά το επιτελούμενο στις ένοπλες δυνάμεις μας έργο
και σ’ αυτούς που το επιτελούν. Σήμερα, από τις σκέψεις που έτσι συσσωρεύτηκαν
μέσα μου, ήθελα να διατυπώσω μερικές, γιατί όσο κι αν είναι για τους επαΐοντες
απλές, δεν βλάπτει να λέγονται. Έκρινα μάλιστα, πως για να τις διατυπώσω πιο
επαγωγικά, θα έπρεπε να επιστρατεύσω μαζί με την σκέψη, και την φαντασία μου
και να φανταστώ πως έχω μπροστά μου ένα νεόκοπο αξιωματικό και πως του απευθύνω
παραινέσεις για την σταδιοδρομία του.
τοποθετημένος, σκέπτομαι συχνά το επιτελούμενο στις ένοπλες δυνάμεις μας έργο
και σ’ αυτούς που το επιτελούν. Σήμερα, από τις σκέψεις που έτσι συσσωρεύτηκαν
μέσα μου, ήθελα να διατυπώσω μερικές, γιατί όσο κι αν είναι για τους επαΐοντες
απλές, δεν βλάπτει να λέγονται. Έκρινα μάλιστα, πως για να τις διατυπώσω πιο
επαγωγικά, θα έπρεπε να επιστρατεύσω μαζί με την σκέψη, και την φαντασία μου
και να φανταστώ πως έχω μπροστά μου ένα νεόκοπο αξιωματικό και πως του απευθύνω
παραινέσεις για την σταδιοδρομία του.
Θα του έλεγα: Παιδί μου. Δεν θα σου μιλήσω
ούτε για την πίστη προς την Ελλάδα, ούτε για την τιμημένη στολή που αξιώθηκες
να φορέσεις. Αυτά τα θεωρώ δεδομένα. Πιστεύεις στην Ελλάδα και στην απόλυτη
αξία της ύπαρξής της. Αλλιώς δεν θα διάλεγες ως επάγγελμα να γίνεις φύλακας της
ανεξαρτησίας και της ακεραιότητάς της. Θα σου μιλήσω για πράγματα που δεν είναι
τόσο αυτονόητα και που όμως είναι απαραίτητο να σου γίνουν βίωμα.
ούτε για την πίστη προς την Ελλάδα, ούτε για την τιμημένη στολή που αξιώθηκες
να φορέσεις. Αυτά τα θεωρώ δεδομένα. Πιστεύεις στην Ελλάδα και στην απόλυτη
αξία της ύπαρξής της. Αλλιώς δεν θα διάλεγες ως επάγγελμα να γίνεις φύλακας της
ανεξαρτησίας και της ακεραιότητάς της. Θα σου μιλήσω για πράγματα που δεν είναι
τόσο αυτονόητα και που όμως είναι απαραίτητο να σου γίνουν βίωμα.
Η πρώτη αρετή των φυλάκων κατά τον Πλάτωνα
είναι η ανδρεία. Άλλοτε ο ανδρείος, όταν ήταν καλός σκοπευτής και καλός
ξιφομάχος, ήταν ένας καλός στρατιώτης. Έπρεπε επιπλέον αυτός ο καλός στρατιώτης,
να ενταχθεί μέσα σε ένα σύνολο κοινής δράσης και γι αυτό έπρεπε να πειθαρχεί
στις διαταγές των ανωτέρων του. Λίγο πολύ με αυτά τα προσόντα ανέβαινε κανείς
τα σκαλιά της στρατιωτικής ιεραρχίας. Όσο όμως ανέβαινε ψηλότερα, κοντά σ’ αυτά
τα πάντα απαραίτητα προσόντα, αύξανε ο ρόλος της σκέψης, του σχεδόν μαθηματικού
υπολογισμού, με τρόπον ώστε τα πειθαρχημένα σύνολα των ανδρείων πολεμιστών να κινούνται
με απόλυτη ακρίβεια. Τότε η συνδυασμένη και πειθαρχημένη ανδρεία των πολλών,
γίνεται πιο αποτελεσματική και υπηρετεί γενικούς στόχους.
είναι η ανδρεία. Άλλοτε ο ανδρείος, όταν ήταν καλός σκοπευτής και καλός
ξιφομάχος, ήταν ένας καλός στρατιώτης. Έπρεπε επιπλέον αυτός ο καλός στρατιώτης,
να ενταχθεί μέσα σε ένα σύνολο κοινής δράσης και γι αυτό έπρεπε να πειθαρχεί
στις διαταγές των ανωτέρων του. Λίγο πολύ με αυτά τα προσόντα ανέβαινε κανείς
τα σκαλιά της στρατιωτικής ιεραρχίας. Όσο όμως ανέβαινε ψηλότερα, κοντά σ’ αυτά
τα πάντα απαραίτητα προσόντα, αύξανε ο ρόλος της σκέψης, του σχεδόν μαθηματικού
υπολογισμού, με τρόπον ώστε τα πειθαρχημένα σύνολα των ανδρείων πολεμιστών να κινούνται
με απόλυτη ακρίβεια. Τότε η συνδυασμένη και πειθαρχημένη ανδρεία των πολλών,
γίνεται πιο αποτελεσματική και υπηρετεί γενικούς στόχους.
Αυτά όλα είναι παλαιοί κοινοί τόποι. Σου τα
λέω όμως για να προσθέσω κάτι πιο καινούργιο. Το στοιχείο της σκέψης, του
υπολογισμού, δεν είναι χάρισμα μόνο του ηγέτη. Είναι απαραίτητο και σε κατώτερα
κλιμάκια. Τώρα περισσότερο παρά άλλοτε, ένα στράτευμα αποτελείται από μία
ιεραρχία ηγητόρων. Τώρα οι πρωτοβουλίες αρχίζουν από πολύ χαμηλά, χωρίς βέβαια
να διασπάται η ιεραρχική κλίμακα. Οι πρωτοβουλίες αυτές και άλλοτε βέβαια
υπήρχαν. Μα αρκούσε γι αυτές η φυσική ευφυία, η ταχύτητα στην αντίληψη των γύρω
δεδομένων. Τώρα οι πρωτοβουλίες αυτές από απλή τέχνη και εμπειρία, μεταβλήθηκαν
σε επιστήμη. Τα μέσα του πολέμου είναι πολύπλοκοι μηχανισμοί και για τον
κατάλληλο χειρισμό τους χρειάζεται όχι απλή πείρα, αλλά επιστημονική γνώση.
λέω όμως για να προσθέσω κάτι πιο καινούργιο. Το στοιχείο της σκέψης, του
υπολογισμού, δεν είναι χάρισμα μόνο του ηγέτη. Είναι απαραίτητο και σε κατώτερα
κλιμάκια. Τώρα περισσότερο παρά άλλοτε, ένα στράτευμα αποτελείται από μία
ιεραρχία ηγητόρων. Τώρα οι πρωτοβουλίες αρχίζουν από πολύ χαμηλά, χωρίς βέβαια
να διασπάται η ιεραρχική κλίμακα. Οι πρωτοβουλίες αυτές και άλλοτε βέβαια
υπήρχαν. Μα αρκούσε γι αυτές η φυσική ευφυία, η ταχύτητα στην αντίληψη των γύρω
δεδομένων. Τώρα οι πρωτοβουλίες αυτές από απλή τέχνη και εμπειρία, μεταβλήθηκαν
σε επιστήμη. Τα μέσα του πολέμου είναι πολύπλοκοι μηχανισμοί και για τον
κατάλληλο χειρισμό τους χρειάζεται όχι απλή πείρα, αλλά επιστημονική γνώση.
Σήμερα ο καλός αξιωματικός πρέπει να είναι
και ένας δόκιμος επιστήμονας, ένας επιστήμονας υψηλής στάθμης, άξιος μάλιστα να
παρακολουθεί και να χρησιμοποιεί όλες τις νέες εφευρέσεις που σχετίζονται με τα
οποιαδήποτε μέσα του πολέμου. Με άλλα λόγια ο αξιωματικός της εποχής μας, κοντά
σε όλες τις άλλες από αιώνες καθιερωμένες ηθικές αρετές, πρέπει να είναι
ειδικευμένος σε αρκετούς τεχνικούς κλάδους. Για να μην πω ότι στα ανώτερα
κλιμάκια ο αξιωματικός πρέπει να είναι ικανός να χειρίζεται και θέματα που
ανήκουν στους κλάδους των οικονομικών και κοινωνικών επιστημών. Όπως στη
βιομηχανία η τεχνική πρόοδος οδήγησε στη μείωση των εργατικών χεριών και στην
αύξηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, έτσι και στο χώρο της στρατιωτικής ζωής, η
δύναμη δεν μετριέται τόσο από το πλήθος των μαχητών, όσο από την επιστημονική
τους στάθμη, από την ικανότητά τους να χειρίζονται τα πολύπλοκα και ευαίσθητα
τεχνικά μέσα του σύγχρονου πολέμου. Αυτό το αναμφισβήτητο φαινόμενο, επιτρέπει
στους ολιγάριθμους λαούς εφόσον αποκτήσουν νέα όπλα και συγχρόνως την ικανότητα
να τα χρησιμοποιούν επιτυχώς, να μην ανησυχούν διότι υστερούν σε αριθμό. Η
ποσότητα αντικαθίσταται και στο χώρο του πολέμου από την ποιότητα, η ωμή ύλη από την δουλεμένη επιστημονικά ύλη.
και ένας δόκιμος επιστήμονας, ένας επιστήμονας υψηλής στάθμης, άξιος μάλιστα να
παρακολουθεί και να χρησιμοποιεί όλες τις νέες εφευρέσεις που σχετίζονται με τα
οποιαδήποτε μέσα του πολέμου. Με άλλα λόγια ο αξιωματικός της εποχής μας, κοντά
σε όλες τις άλλες από αιώνες καθιερωμένες ηθικές αρετές, πρέπει να είναι
ειδικευμένος σε αρκετούς τεχνικούς κλάδους. Για να μην πω ότι στα ανώτερα
κλιμάκια ο αξιωματικός πρέπει να είναι ικανός να χειρίζεται και θέματα που
ανήκουν στους κλάδους των οικονομικών και κοινωνικών επιστημών. Όπως στη
βιομηχανία η τεχνική πρόοδος οδήγησε στη μείωση των εργατικών χεριών και στην
αύξηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, έτσι και στο χώρο της στρατιωτικής ζωής, η
δύναμη δεν μετριέται τόσο από το πλήθος των μαχητών, όσο από την επιστημονική
τους στάθμη, από την ικανότητά τους να χειρίζονται τα πολύπλοκα και ευαίσθητα
τεχνικά μέσα του σύγχρονου πολέμου. Αυτό το αναμφισβήτητο φαινόμενο, επιτρέπει
στους ολιγάριθμους λαούς εφόσον αποκτήσουν νέα όπλα και συγχρόνως την ικανότητα
να τα χρησιμοποιούν επιτυχώς, να μην ανησυχούν διότι υστερούν σε αριθμό. Η
ποσότητα αντικαθίσταται και στο χώρο του πολέμου από την ποιότητα, η ωμή ύλη από την δουλεμένη επιστημονικά ύλη.
Αλλά καθώς σου τα εκθέτω αυτά, δεν θα ήθελα
να πάθεις ό,τι δυστυχώς παθαίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι του αιώνα μας. Δεν
θα ήθελα να θαμπωθείς από τη μηχανή. Πάνω από τη μηχανή υπάρχει πάντα το πρώτο
κορυφαίο και ακατάλυτο στοιχείο, ο νους και η ευψυχία του ανθρώπου, ο νους και
η ευψυχία του ηγέτη. Αυτός που κινεί, που σταματά, που τοποθετεί τη μηχανή και
όχι τη μία ή την άλλη μηχανή, αλλά το συνδυασμό όλων των τεχνικών μέσων προς
τον εκάστοτε ορθότερο στόχο, αυτός είναι η πρώτη κινούσα δύναμη που έχει την
ευθύνη για κάθε έργο ως σύνολο και λέει το τελικό ναι ή το τελικό όχι και που
έτσι θέτει σε κίνηση όλο τον πολεμικό μηχανισμό, σταθμίζοντας μία ποικιλία
παραγόντων.
να πάθεις ό,τι δυστυχώς παθαίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι του αιώνα μας. Δεν
θα ήθελα να θαμπωθείς από τη μηχανή. Πάνω από τη μηχανή υπάρχει πάντα το πρώτο
κορυφαίο και ακατάλυτο στοιχείο, ο νους και η ευψυχία του ανθρώπου, ο νους και
η ευψυχία του ηγέτη. Αυτός που κινεί, που σταματά, που τοποθετεί τη μηχανή και
όχι τη μία ή την άλλη μηχανή, αλλά το συνδυασμό όλων των τεχνικών μέσων προς
τον εκάστοτε ορθότερο στόχο, αυτός είναι η πρώτη κινούσα δύναμη που έχει την
ευθύνη για κάθε έργο ως σύνολο και λέει το τελικό ναι ή το τελικό όχι και που
έτσι θέτει σε κίνηση όλο τον πολεμικό μηχανισμό, σταθμίζοντας μία ποικιλία
παραγόντων.
Σ’ αυτή την κορυφή προπαντός, αλλά και στα
ανώτερα γενικώς κλιμάκια, ο αξιωματικός πρέπει να κατέχει την ικανότητα της
εποπτείας όλου του ορίζοντος, προς όλες τις κατευθύνσεις όπου η πράξη του μπορεί
να έχει επιπτώσεις. Εκεί πια δεν αρκεί η ανδρεία, δεν αρκεί ούτε η επιστήμη,
χρειάζεται η σοφία, ο συνδυασμός της σωφροσύνης με την τόλμη και η ικανότητα
της άμεσης επαφής με την πραγματικότητα. Δεν αρκεί ούτε η σκέψη, χρειάζεται και
η φαντασία. Χρειάζεται ο σφαιρικά αναπτυγμένος άνθρωπος.
ανώτερα γενικώς κλιμάκια, ο αξιωματικός πρέπει να κατέχει την ικανότητα της
εποπτείας όλου του ορίζοντος, προς όλες τις κατευθύνσεις όπου η πράξη του μπορεί
να έχει επιπτώσεις. Εκεί πια δεν αρκεί η ανδρεία, δεν αρκεί ούτε η επιστήμη,
χρειάζεται η σοφία, ο συνδυασμός της σωφροσύνης με την τόλμη και η ικανότητα
της άμεσης επαφής με την πραγματικότητα. Δεν αρκεί ούτε η σκέψη, χρειάζεται και
η φαντασία. Χρειάζεται ο σφαιρικά αναπτυγμένος άνθρωπος.
Όταν διάλεξες το επάγγελμα του αξιωματικού,
διάλεξες έναν αυστηρότατο επιστημονικό κλάδο. Πρέπει να θεωρείς τον εαυτό σου
επιστήμονα όσο ο γιατρός, ο αρχιτέκτων, ο πολιτικός ο μηχανικός. Και όσο
προχωρούν οι επιστημονικές ανακαλύψεις, τόσο θα υπάρχει η ανάγκη για συνεχή μελέτη,
ανανέωση σπουδών, μετεκπαιδεύσεις αυστηρότατης μορφής. Όσο περισσότερο
προοδεύει η επιστήμη και όσο πιο ψηλά ανεβαίνεις στην κλίμακα της στρατιωτικής
ιεραρχίας, τόσο πιο πολύ θα πρέπει να μελετάς. Και όταν πλησιάσεις στην κορυφή,
τότε θα χρειαστεί να εποπτεύεις πέρα από τους ειδικούς επιστημονικούς κλάδους,
έναν ευρύτερο κοινωνικό χώρο.
διάλεξες έναν αυστηρότατο επιστημονικό κλάδο. Πρέπει να θεωρείς τον εαυτό σου
επιστήμονα όσο ο γιατρός, ο αρχιτέκτων, ο πολιτικός ο μηχανικός. Και όσο
προχωρούν οι επιστημονικές ανακαλύψεις, τόσο θα υπάρχει η ανάγκη για συνεχή μελέτη,
ανανέωση σπουδών, μετεκπαιδεύσεις αυστηρότατης μορφής. Όσο περισσότερο
προοδεύει η επιστήμη και όσο πιο ψηλά ανεβαίνεις στην κλίμακα της στρατιωτικής
ιεραρχίας, τόσο πιο πολύ θα πρέπει να μελετάς. Και όταν πλησιάσεις στην κορυφή,
τότε θα χρειαστεί να εποπτεύεις πέρα από τους ειδικούς επιστημονικούς κλάδους,
έναν ευρύτερο κοινωνικό χώρο.
Ο ηγέτης δεν ηγείται μηχανών, ηγείται
ανθρώπων. Και γι αυτό πρέπει να γνωρίσεις τον άνθρωπο, τα είδη των ανθρώπων, του
καθενός το κοινωνικό και οικογενειακό υπόβαθρο, την ψυχική του σύσταση, τις
επιθυμίες και τις ανάγκες του. Η ανθρωπιά είναι μία αρετή, αλλά και μία σοφία.
Και μόνο με αυτήν μπορείς να πλησιάσεις τον άλλον άνθρωπο, ώστε να διακρίνεις τις
υλικές του απαιτήσεις με δικαιοσύνη και τις ψυχικές του τάσεις.
ανθρώπων. Και γι αυτό πρέπει να γνωρίσεις τον άνθρωπο, τα είδη των ανθρώπων, του
καθενός το κοινωνικό και οικογενειακό υπόβαθρο, την ψυχική του σύσταση, τις
επιθυμίες και τις ανάγκες του. Η ανθρωπιά είναι μία αρετή, αλλά και μία σοφία.
Και μόνο με αυτήν μπορείς να πλησιάσεις τον άλλον άνθρωπο, ώστε να διακρίνεις τις
υλικές του απαιτήσεις με δικαιοσύνη και τις ψυχικές του τάσεις.
Το ανθρώπινο υλικό που εσύ θα εκπαιδεύσεις,
έχει κιόλας γνωρίσει ποικίλες επιδράσεις πριν καταταγεί στο στρατό πολύ συχνά
όχι ευεργετικές. Μέσα στο ευρύ πλαίσιο της στρατιωτικής εκπαίδευσης,
περιλαμβάνεται και η αποστολή της ηθικής αγωγής. Η εντιμότητα στις συναλλαγές,
η φιλαλληλία, η ανθρωπιά που αντιτίθεται στη βία, στο μίσος, στο φθόνο. Αυτά
όλα πρέπει μέσα στο στρατό από τη γύρω του πράξη να τα γνωρίσει και να τα ζήσει
ο νέος στρατιώτης. Όσο απλός και αν είναι, πρέπει να καταλάβει τη σημασία που
έχει να είναι καθαρές οι σχέσεις του κάθε ανθρώπου προς το συνάνθρωπό του. Και
όχι μόνο προς τον συγχωριανό του, αλλά προς όλους όσους ζουν στην ίδια ευρύτερη
κοινωνία. Πρέπει να αισθανθεί την Ελλάδα ολόκληρη, σαν μία ευρύτατη κοινωνία
για το καλό της οποίας έχει χρέος να εργασθεί και να αγωνισθεί. Οι αδικίες που
υπάρχουν, δεν πρέπει να τον κάνουν εχθρό της κοινωνίας, αλλά αγωνιστή τίμιο και
γενναίο για το δίκαιο. Και προπαντός πρέπει να καταλάβει πως αυτός ο αγώνας δεν
γίνεται με τη βία όπως- όπως, αλλά σύμφωνα με τους νόμους που η ίδια η κοινωνία
θεσπίζει, ακριβώς για να μπορεί να γίνεται όλο και πιο δίκαιη και ανθρώπινη. Ο
δρόμος προς το δίκαιο είναι ελεύθερος σε μία κοινωνία σαν τη δική μας και σε
έναν λαό σαν τον ελληνικό.
έχει κιόλας γνωρίσει ποικίλες επιδράσεις πριν καταταγεί στο στρατό πολύ συχνά
όχι ευεργετικές. Μέσα στο ευρύ πλαίσιο της στρατιωτικής εκπαίδευσης,
περιλαμβάνεται και η αποστολή της ηθικής αγωγής. Η εντιμότητα στις συναλλαγές,
η φιλαλληλία, η ανθρωπιά που αντιτίθεται στη βία, στο μίσος, στο φθόνο. Αυτά
όλα πρέπει μέσα στο στρατό από τη γύρω του πράξη να τα γνωρίσει και να τα ζήσει
ο νέος στρατιώτης. Όσο απλός και αν είναι, πρέπει να καταλάβει τη σημασία που
έχει να είναι καθαρές οι σχέσεις του κάθε ανθρώπου προς το συνάνθρωπό του. Και
όχι μόνο προς τον συγχωριανό του, αλλά προς όλους όσους ζουν στην ίδια ευρύτερη
κοινωνία. Πρέπει να αισθανθεί την Ελλάδα ολόκληρη, σαν μία ευρύτατη κοινωνία
για το καλό της οποίας έχει χρέος να εργασθεί και να αγωνισθεί. Οι αδικίες που
υπάρχουν, δεν πρέπει να τον κάνουν εχθρό της κοινωνίας, αλλά αγωνιστή τίμιο και
γενναίο για το δίκαιο. Και προπαντός πρέπει να καταλάβει πως αυτός ο αγώνας δεν
γίνεται με τη βία όπως- όπως, αλλά σύμφωνα με τους νόμους που η ίδια η κοινωνία
θεσπίζει, ακριβώς για να μπορεί να γίνεται όλο και πιο δίκαιη και ανθρώπινη. Ο
δρόμος προς το δίκαιο είναι ελεύθερος σε μία κοινωνία σαν τη δική μας και σε
έναν λαό σαν τον ελληνικό.
Έτσι με το παράδειγμα και με το διάλογο θα
διδάξεις κοινωνικό και πολιτικό ήθος, γιατί τότε μόνο ο στρατιώτης γίνεται ένας
ευσυνείδητος και από την ίδια του τη θέληση γενναίος αγωνιστής. Η δουλειά του
αξιωματικού δεν είναι η χυδαία προπαγάνδα που συχνά γίνεται έξω από το στρατό
για να παγιδεύσει τις ψυχές των νέων. Είναι η τίμια αγωγή προς ελευθερία. Αυτή
που κάνει τον απλό άνθρωπο του βουνού και του νησιού, έναν ελεύθερο πολίτη μιας
αληθινής δημοκρατίας.
διδάξεις κοινωνικό και πολιτικό ήθος, γιατί τότε μόνο ο στρατιώτης γίνεται ένας
ευσυνείδητος και από την ίδια του τη θέληση γενναίος αγωνιστής. Η δουλειά του
αξιωματικού δεν είναι η χυδαία προπαγάνδα που συχνά γίνεται έξω από το στρατό
για να παγιδεύσει τις ψυχές των νέων. Είναι η τίμια αγωγή προς ελευθερία. Αυτή
που κάνει τον απλό άνθρωπο του βουνού και του νησιού, έναν ελεύθερο πολίτη μιας
αληθινής δημοκρατίας.
Αυτοί που προσβλέπουν με καχυποψία σε αυτή
την υψηλή ηθοπλαστική αποστολή σου, δεν
υπάρχει λόγος να σε ενοχλούν. Ανάγκασέ τους να δουν και να σου πουν τι γίνεται
στις κοινωνίες εκείνες που ιδιαίτερα αυτοί θαυμάζουν και ας σε αφήσουν και σένα
ήσυχο να κάνεις το χρέος σου. Με τη μεγάλη μάλιστα υπέρ της δικής σου αποστολής
διαφορά, ότι εσύ θα βοηθήσεις στο πλάσιμο ελεύθερων ανθρώπων, ανθρώπων που
ελεύθερα σκέπτονται και εκφράζονται και δρουν μέσα στα ευρύτατα πλαίσια ενός
δίκαιου νόμου, ενώ αλλού η αγωγή τείνει να κατασκευάσει ρομπότ και ανδράποδα.
την υψηλή ηθοπλαστική αποστολή σου, δεν
υπάρχει λόγος να σε ενοχλούν. Ανάγκασέ τους να δουν και να σου πουν τι γίνεται
στις κοινωνίες εκείνες που ιδιαίτερα αυτοί θαυμάζουν και ας σε αφήσουν και σένα
ήσυχο να κάνεις το χρέος σου. Με τη μεγάλη μάλιστα υπέρ της δικής σου αποστολής
διαφορά, ότι εσύ θα βοηθήσεις στο πλάσιμο ελεύθερων ανθρώπων, ανθρώπων που
ελεύθερα σκέπτονται και εκφράζονται και δρουν μέσα στα ευρύτατα πλαίσια ενός
δίκαιου νόμου, ενώ αλλού η αγωγή τείνει να κατασκευάσει ρομπότ και ανδράποδα.
Η πειθαρχία είναι ένα γνώρισμα της
στρατιωτικής ζωής. Να μην πλανηθείς νομίζοντας πως η πειθαρχία συνθλίβει την
ελευθερία, το μέγιστο αυτό αγαθό του πολιτισμένου ανθρώπου. Αντίθετα η
πειθαρχία είναι όρος απαραίτητος της ελευθερίας, είτε πρόκειται για την ελευθερία
της ψυχής, είτε μιας ολόκληρης κοινωνίας. Χωρίς την τάξη που η πειθαρχία
επιβάλλει, η ατομική ψυχή πελαγοδρομεί και η κοινωνία διαλύεται. Χωρίς τάξη, η
πράξη του ενός που πρέπει να είναι ελεύθερη, συνθλίβει ή ματαιώνει την πράξη
του άλλου που επίσης πρέπει να είναι ελεύθερη.
στρατιωτικής ζωής. Να μην πλανηθείς νομίζοντας πως η πειθαρχία συνθλίβει την
ελευθερία, το μέγιστο αυτό αγαθό του πολιτισμένου ανθρώπου. Αντίθετα η
πειθαρχία είναι όρος απαραίτητος της ελευθερίας, είτε πρόκειται για την ελευθερία
της ψυχής, είτε μιας ολόκληρης κοινωνίας. Χωρίς την τάξη που η πειθαρχία
επιβάλλει, η ατομική ψυχή πελαγοδρομεί και η κοινωνία διαλύεται. Χωρίς τάξη, η
πράξη του ενός που πρέπει να είναι ελεύθερη, συνθλίβει ή ματαιώνει την πράξη
του άλλου που επίσης πρέπει να είναι ελεύθερη.
Διδάσκοντας την πειθαρχία ο αξιωματικός, διδάσκει
το ήθος και εξασφαλίζει την πραγματική ελευθερία. Έτσι ο στρατός διδάσκει τον
πολίτη όχι μόνο στο απλό τεχνικό πεδίο, στη χρήση πάσης φύσεως μηχανών που και
αυτό είναι αξιόλογη μόρφωση. Τον διδάσκει και στο ηθικό πεδίο, ώστε να μπορεί
να συλλάβει τα κοινωνικά του καθήκοντα, τον ορθό τρόπο ζωής που εξασφαλίζει την
ελευθερία και την ανθρωπιά στις ανθρώπινες σχέσεις.
το ήθος και εξασφαλίζει την πραγματική ελευθερία. Έτσι ο στρατός διδάσκει τον
πολίτη όχι μόνο στο απλό τεχνικό πεδίο, στη χρήση πάσης φύσεως μηχανών που και
αυτό είναι αξιόλογη μόρφωση. Τον διδάσκει και στο ηθικό πεδίο, ώστε να μπορεί
να συλλάβει τα κοινωνικά του καθήκοντα, τον ορθό τρόπο ζωής που εξασφαλίζει την
ελευθερία και την ανθρωπιά στις ανθρώπινες σχέσεις.
Από αυτή την αγωγή μόνη της, ανάγλυφη,
πρέπει να ανακύπτει η έννοια της πατρίδας, της ευρύτατης κοινωνίας. Και έτσι με
διδαχή ουσιαστική και τίμια, χωρίς τους πολυμεταχειρισμένους κούφιους ρητορισμούς,
φωτίζεται στην ψυχή του κάθε ελληνόπουλου με φως πιο δυνατό πιο καθαρό, το όραμα
της Ελλάδας. Θεμελιώνεται η ανάγκη της ύπαρξής της και το χρέος της προάσπισής
της με κάθε ατομική θυσία.
πρέπει να ανακύπτει η έννοια της πατρίδας, της ευρύτατης κοινωνίας. Και έτσι με
διδαχή ουσιαστική και τίμια, χωρίς τους πολυμεταχειρισμένους κούφιους ρητορισμούς,
φωτίζεται στην ψυχή του κάθε ελληνόπουλου με φως πιο δυνατό πιο καθαρό, το όραμα
της Ελλάδας. Θεμελιώνεται η ανάγκη της ύπαρξής της και το χρέος της προάσπισής
της με κάθε ατομική θυσία.
Από τούτα τα λόγια που έγραψα για σένα παιδί
μου, μπορείς να εκτιμήσεις πόσο ευρύ είναι το φάσμα της αποστολής σου, πόσο
υψηλό, αλλά και πόσο δύσκολο. Μπορείς επίσης να εκτιμήσεις τη θέση που οι
ένοπλες δυνάμεις δικαιωματικά καταλαμβάνουν μέσα στο σύνολο της ελληνικής
οικογένειας. Τη θέση αυτή, οφείλεις να προφυλάξεις από κάθε μείωση. Και
αποτελεί μείωση όταν πας να την επεκτείνεις σε χώρους που είναι έξω από την
αποστολή σου. Γιατί τότε φθείρεσαι και εσύ και το σύνολο.
μου, μπορείς να εκτιμήσεις πόσο ευρύ είναι το φάσμα της αποστολής σου, πόσο
υψηλό, αλλά και πόσο δύσκολο. Μπορείς επίσης να εκτιμήσεις τη θέση που οι
ένοπλες δυνάμεις δικαιωματικά καταλαμβάνουν μέσα στο σύνολο της ελληνικής
οικογένειας. Τη θέση αυτή, οφείλεις να προφυλάξεις από κάθε μείωση. Και
αποτελεί μείωση όταν πας να την επεκτείνεις σε χώρους που είναι έξω από την
αποστολή σου. Γιατί τότε φθείρεσαι και εσύ και το σύνολο.
Μη λησμονείς, ότι όλα τα λειτουργήματα μέσα
στην πολιτεία, αντλούν την εξουσία τους από το εθνικό σύνολο, από τον λαό. Ο
καθένας οφείλει να πράττει ‘’εφ ώ ετάχθη’’, γιατί τότε μόνον και το σύνολο του
έθνους μπορεί να πράττει ‘’εφ οίς είναι τεταγμένο’’. Ο μέγας λόγος του αρχαίου
φιλοσόφου ‘’τα εαυτού πράττειν και μη πολυπραγμονείν’’, είναι το θεμέλιο κάθε
πολιτείας. Πρώτος εσύ πρέπει να δείξεις με κάθε σου πράξη και με κάθε σου λέξη
ότι τον σέβεσαι. Με αυτή σου την συμπεριφορά ωφελείς το σύνολο, παραδειγματίζεις
τους πολίτες και σφυρηλατείς το βαθύ δεσμό που πρέπει να συνδέει ένοπλο και
άοπλο λαό, τον κάθε καλό Έλληνα με τους υπερασπιστές του, τον κάθε ελεύθερο
άνθρωπο με εκείνους που πρέπει να είναι πάνω από όλα, οι υπερασπιστές της
ελευθερίας της ελληνικής πατρίδας και κάθε Έλληνα πολίτη.’’
στην πολιτεία, αντλούν την εξουσία τους από το εθνικό σύνολο, από τον λαό. Ο
καθένας οφείλει να πράττει ‘’εφ ώ ετάχθη’’, γιατί τότε μόνον και το σύνολο του
έθνους μπορεί να πράττει ‘’εφ οίς είναι τεταγμένο’’. Ο μέγας λόγος του αρχαίου
φιλοσόφου ‘’τα εαυτού πράττειν και μη πολυπραγμονείν’’, είναι το θεμέλιο κάθε
πολιτείας. Πρώτος εσύ πρέπει να δείξεις με κάθε σου πράξη και με κάθε σου λέξη
ότι τον σέβεσαι. Με αυτή σου την συμπεριφορά ωφελείς το σύνολο, παραδειγματίζεις
τους πολίτες και σφυρηλατείς το βαθύ δεσμό που πρέπει να συνδέει ένοπλο και
άοπλο λαό, τον κάθε καλό Έλληνα με τους υπερασπιστές του, τον κάθε ελεύθερο
άνθρωπο με εκείνους που πρέπει να είναι πάνω από όλα, οι υπερασπιστές της
ελευθερίας της ελληνικής πατρίδας και κάθε Έλληνα πολίτη.’’
Βεβαίως, όταν ο πρόεδρος μίλησε για ‘’τα
εαυτού πράττειν και μη πολυπραγμονείν’’, είχε στο νου του πρόσφατες τότε
καταστάσεις. Δεν φανταζόταν ότι μετά από κάποια χρόνια η πολυπραγμοσύνη θα είχε
κάπως διαφορετική μορφή με είτε νόμιμη, είτε δημοκρατική, είτε ηθική κάλυψη. Γιατί
όταν θέλεις να αλώσεις ένα έθνος και μάλιστα αυτό των Ελλήνων, τότε πρέπει να
αρχίσεις από τις βάσεις του , από τα θεμέλιά του. Και αυτά είναι οι αρχές ζωής
που δίδαξαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας σε όλον τον πλανήτη, και που ταυτίστηκαν
αργότερα με την χριστιανική ορθόδοξη πίστη. Γιατί όχι λοιπόν και στην
προσπάθεια άλωσης και του ενόπλου τμήματος του λαού; Το θέμα τελικά είναι πόσοι
θα επιλέξουν την υπακοή και την υποταγή στον κρυμμένο μικρό εαυτό τους και
πόσοι θα παραμείνουν όρθιοι και υπερήφανοι μέχρι το τέλος.
εαυτού πράττειν και μη πολυπραγμονείν’’, είχε στο νου του πρόσφατες τότε
καταστάσεις. Δεν φανταζόταν ότι μετά από κάποια χρόνια η πολυπραγμοσύνη θα είχε
κάπως διαφορετική μορφή με είτε νόμιμη, είτε δημοκρατική, είτε ηθική κάλυψη. Γιατί
όταν θέλεις να αλώσεις ένα έθνος και μάλιστα αυτό των Ελλήνων, τότε πρέπει να
αρχίσεις από τις βάσεις του , από τα θεμέλιά του. Και αυτά είναι οι αρχές ζωής
που δίδαξαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας σε όλον τον πλανήτη, και που ταυτίστηκαν
αργότερα με την χριστιανική ορθόδοξη πίστη. Γιατί όχι λοιπόν και στην
προσπάθεια άλωσης και του ενόπλου τμήματος του λαού; Το θέμα τελικά είναι πόσοι
θα επιλέξουν την υπακοή και την υποταγή στον κρυμμένο μικρό εαυτό τους και
πόσοι θα παραμείνουν όρθιοι και υπερήφανοι μέχρι το τέλος.
‘’Χωρίς τάξη, η πράξη του ενός που πρέπει να
είναι ελεύθερη, συνθλίβει ή ματαιώνει την πράξη του άλλου , που επίσης πρέπει
να είναι ελεύθερη…. Το ήθος εξασφαλίζει την πραγματική ελευθερία.’’.
είναι ελεύθερη, συνθλίβει ή ματαιώνει την πράξη του άλλου , που επίσης πρέπει
να είναι ελεύθερη…. Το ήθος εξασφαλίζει την πραγματική ελευθερία.’’.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube