Δημήτρης Ε. Ευαγγελίδης

Στην διάρκεια του 18ου αιώνα στον γεωγραφικό χώρο του Βιλαετίου Θεσσαλονίκης και στο νοτιότερο τμήμα του Βιλαετίου Μοναστηρίου, υπήρξε, για πρακτικούς λόγους, ανάγκη στενότερης επικοινωνίας μεταξύ αλλόγλωσσων πληθυσμών με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί ένα σλαβογενές προφορικό ιδίωμα, με ρίζες σε δυτική βουλγαρική διάλεκτο, στην οποία επήλθαν σημαντικές γραμματικές και φωνητικές αλλαγές (απλοποιήσεις), ενώ προστέθηκε ένα πλήθος ελληνικών, τουρκικών, βλάχικων και αρβανίτικων λέξεων.

Προέκυψε έτσι ένα γλωσσικό μέσο επικοινωνίας που κατατάσσεται γλωσσολογικά στην κατηγορία των βοηθητικών γλωσσών οι οποίες είναι γνωστές ως πίτζιν (pidgin). Το ιδίωμα αυτό (εντόπια ή εντόπικα όπως το αποκαλούν οι ομιλητές του) προφανώς δεν ταυτίζεται με την βουλγαρική γλώσσα και αυτός ήταν ο λόγος που αναφερόταν από τρίτους (λογοτέχνες, διπλωμάτες κλπ, όπως η Π. Δέλτα, ο Στρατής Μυριβήλης, σε δημόσια έγγραφα) ως «μακεδονική γλώσσα» με την έννοια ότι μιλιόταν στην Μακεδονία. Από το γεγονός αυτό μέχρι το σημείο να ισχυρίζονται ορισμένοι ότι κάποιες παλαιότερες αναφορές σε «μακεδονική γλώσσα» αποτελεί απόδειξη ότι η Ελλάδα δεχόταν από παλιά την ύπαρξη σκοπιανής («μακεδονικής») γλώσσας, αποτελεί ουρανομήκη ανοησία και φτηνό προπαγανδιστικό εφεύρημα με προφανείς στόχους.

Το ιδίωμα αυτό χρησιμοποιήθηκε από Τούρκους, Έλληνες, Βούλγαρους, Σέρβους, Τσιγγάνους κ.ά. στις προαναφερθείσες περιοχές την περίοδο της Οθωμανικής διοίκησης, αλλά μετά τους πολέμους ’12-’13 έχασε την χρησιμότητά του με αποτέλεσμα να φθίνει βαθμιαία η χρήση του.

Για τη συνέχεια ethnologic