REAL TIME |

Weather Icon
Ουκρανία , Ρωσία 2 Δεκεμβρίου 2018

Παιχνίδια πολέμου στην Κριμαία

Παιχνίδια πολέμου στην Κριμαία
Παντελής Σαββίδης

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο φαίνεται να αγωνιά για το αποτέλεσμα των εκλογών στη χώρα του, τον ερχόμενο Μάρτιο, και προσπαθεί με θεμιτά και αθέμιτα μέσα να προσελκύσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Ευτυχώς, η διεθνής κοινότητα δεν τον ακολουθεί. Η ένταση στην περιοχή είναι ελεγχόμενη και, πάντως, δεν φαίνεται να επιθυμούν να αναμιχθούν δυνάμεις πέραν της Ουκρανίας και της Ρωσίας.

Οπότε έχουμε απλώς, παιχνίδια πολέμου. Όχι πόλεμο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ακύρωσε τη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του κατά τη σύγκληση του G-20 στην Αργεντινή, αλλά η Ουάσινγκτον δεν είναι διατεθειμένη να εμπλακεί περισσότερο στην αντιπαράθεση Ρωσίας-Ουκρανίας. Μπορεί να την υποθάλψει για να φθείρει τη Μόσχα, αλλά άμεση δυναμική παρέμβαση δεν θα υπάρξει ούτε από τις ΗΠΑ ούτε από το ΝΑΤΟ. Οι δύο δυνάμεις (ΗΠΑ και Ρωσία) μπορεί να συγκρούονται ανά τον κόσμο δι’ αντιπροσώπων (proxy war), ποτέ όμως δεν θα τολμήσουν άμεση σύγκρουση μεταξύ τους. Ευτυχώς.
Η Ουκρανία δεν έχει τη στρατιωτική δυνατότητα να αντιμετωπίσει μόνη της τη Ρωσία. Τότε γιατί ενήργησε με τρόπο που ήταν σίγουρο ότι θα προκαλούσε κρίση; Δεν υπάρχει ούτε ένας αναλυτής που να πιστεύει πως θα μπορούσε η Ρωσία να υπαναχωρήσει και να επαναφέρει το ζήτημα της Κριμαίας στην προτεραία κατάσταση. Στην κατάσταση, δηλαδή, πριν από το 2014, οπότε η Μόσχα, με καταδρομική επιχείρηση την οποία ποτέ δεν παραδέχθηκε ότι έκανε, την προσάρτησε.
Υπάρχουν δύο λόγοι που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν, για το Κίεβο, το επεισόδιο την εβδομάδα που πέρασε. Αλλά και αρκετοί άλλοι που δεν το δικαιολογούν.
  • Ο ένας είναι ότι ανεξαρτήτως της ιστορίας της χερσονήσου της Κριμαίας, το Κίεβο επιχειρεί να αμφισβητήσει την προσάρτησή της από τη Μόσχα. Ένας τρόπος αμφισβήτησης είναι να διέρχονται τα πολεμικά πλοία του από το στενό του Κερτς, από τον Εύξεινο στην Αζοφική Θάλασσα.
  • Ο δεύτερος, η επιδίωξη επαφής των ουκρανικών λιμανιών στον Εύξεινο Πόντο (Οδησσός) με το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας στην Αζοφική (Μαριούπολη). Και αυτή η επαφή καθίσταται δυνατή μόνο με το πέρασμα από τον πορθμό του Κερτς.
Βεβαίως, υπάρχει και η λεγόμενη αβλαβής διέλευση όταν ένα πολεμικό πλοίο περνά από τα χωρικά ύδατα μιας άλλης δύναμης, αλλά η Ουκρανία δεν μπορεί να αποδεχθεί ότι τα χωρικά ύδατα της Κριμαίας δεν της ανήκουν. Δεν γνωρίζουμε τι παρέβη η Ουκρανία κατά την προσπάθεια αβλαβούς διέλευσης των πλοίων της από το Κερτς, αλλά η παρεμπόδισή τους και η σύλληψη του προσωπικού πρέπει να έγινε στον Εύξεινο, πριν περάσουν κάτω από τη γέφυρα.
Να σημειώσουμε επίσης πως μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας υπάρχει συμφωνία, που χρονολογείται από το 2003, η οποία προβλέπει τη συναίνεση και των δύο πλευρών για τα πλοία που μπορούν να διέλθουν τα στενά.
Μετά το 2014, όμως, η Μόσχα θεωρεί πως η θάλασσα του Αζόφ είναι ρωσική λίμνη. Απαιτεί από τα ουκρανικά πλοία που επιθυμούν να διέλθουν από το στενό του Κερτς να αιτούνται άδειας. Αλλά η Ουκρανία δεν μπορεί να αποδεχθεί αυτήν την εξέλιξη εφόσον διεκδικεί την Κριμαία.
Ο Ποροσένκο είχε και άλλα στο νου του: να συσπειρώσει γύρω του, με μια ένταση, τους πολίτες της χώρας του ενόψει των εκλογών, να διεκδικήσει τους υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ της Κριμαίας, να στείλει ένα μήνυμα στους Αμερικανούς περί συνέχισης των κυρώσεων στη Ρωσία, να υπενθυμίσει στην Ουάσινγκτον πως το θέμα της χώρας του παραμένει ανοικτό. Γιατί όχι, να διαμηνύσει ότι μπορεί να προκαλέσει ακόμη και δολιοφθορές στη γέφυρα. Η στρατηγική σημασία της είναι τεράστια. Είναι η μόνη οδική επαφή της Ρωσίας με την Κριμαία.
Να σημειώσουμε, τέλος, τη σημασία της περιοχής για την Ελλάδα: Το Κερτς είναι το αρχαίο Παντικάπαιον. Πρόκειται για την Ταυρική χερσόνησο των αρχαίων Ελλήνων. Την ονόμασαν έτσι γιατί, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, την όργωσε ο Ηρακλής με έναν γιγάντιο ταύρο. Εδώ κατέληξε η Ιφιγένεια και εδώ ήρθε ο Ορέστης, κυνηγημένος από τις Ερινύες, να βρει την αδελφή του.
Η Ταυρίδα ήταν μια μακρινή χώρα αλλά οι Έλληνες δεν άκουγαν πρώτη φορά γι’ αυτήν όταν παιζόταν η τραγωδία του Ευριπίδη (περίπου το 414 π.Χ.).
Τριακόσια χρόνια νωρίτερα, κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες προκάλεσαν τον Δεύτερο Αποικισμό και οι Μιλήσιοι έφθασαν στην Ταυρική. Δημιούργησαν αξιόλογες αποικίες ονόματα των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα (Παντικάπαιο, Νυμφαίο, Θεοδοσία, Χερσόνησος, κοντά στη σημερινή Σεβαστούπολη κτλ.). Κυρίως, όμως, σώζεται το ελληνικό πνεύμα, παρά το γεγονός ότι από την Ταυρική (Κριμαία σήμερα) πέρασαν και κατοίκησαν πολλοί λαοί.
Η Κριμαία, με λίγα λόγια, είναι οικεία στους Έλληνες. Το κλίμα είναι φιλελληνικό. Οι κάτοικοι έχουν συνείδηση της αρχαίας ελληνικής παρουσίας στην περιοχή τους, και την θεωρούν μέρος της ιστορίας και της παράδοσής τους. Ακόμη και σήμερα ζουν στην περιοχή περί τους 3.000 Έλληνες κατά τις επίσημες στατιστικές, αλλά μάλλον είναι αρκετά περισσότεροι.
Η Κριμαία το 1783 πέρασε στη Ρωσίδα αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β΄ τη Μεγάλη. Και εδώ η Ρωσία έχασε το 1856 τον Κριμαϊκό πόλεμο, όταν αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τις συνδυασμένες δυνάμεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Όταν μετά το θάνατο του Στάλιν ανέλαβε την ηγεσία του ΚΚΣΕ ο Ουκρανός Νικίτα Χρουστσόφ, θεώρησε καλό να δωρίσει την περιοχή στην πατρίδα του, την Ουκρανία, το 1954.
Το γεγονός δεν είχε ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά, όταν κατέρρευσε η αυτοκρατορία, το πρόβλημα βγήκε στην επιφάνεια.
Σε διεθνοπολιτικό επίπεδο οι Ρώσοι δεν αναγνωρίζουν αυτήν την παραχώρηση. Το 1992 το Ανώτατο Συμβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας θεώρησε ότι το ψήφισμα του Ανωτάτου Σοβιέτ σχετικά με τη μεταφορά της Κριμαίας από τη Ρωσία στην Ουκρανία δεν έχει νομική ισχύ.
Στην Κριμαία βρίσκεται και η Γιάλτα, όπου το 1945 υπογράφηκε η ομώνυμη συμφωνία με την οποία «μοιράστηκε» ο κόσμος. Το κτήριο όπου υπογράφηκε η Συμφωνία έχει και μια ελληνική διάσταση. Είναι το κτήριο όπου στα τέλη του 18ου αιώνα εγκαταστάθηκε –σε κτήμα που του δώρισε η Αικατερίνη η Μεγάλη– ο Έλληνας συνταγματάρχης του Ρωσικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού Λάμπρος Κατσώνης, μετά τα Ορλοφικά. Το βάπτισε με το όνομα της γενέτειράς του, της βοιωτικής πόλης Λιβαδειά. Η ντάτσα του Κατσώνη απαλλοτριώθηκε από τη σοβιετική επανάσταση και μετατράπηκε σε ξενοδοχείο με την ίδια επωνυμία, Λιβαδειά. Σήμερα φέρει επίσης το ίδιο όνομα και λειτουργεί και πάλι ως ξενοδοχείο.

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube