Του Γιάννη Αποστολίδη*
Κάποτε διάβαζα αχόρταγα κομμουνιστικά βιβλία, για να ξυπνήσω. Τώρα τα διαβάζω πού και πού, για να με πάρει ο ύπνος… Τις προάλλες είχα ένα ψυχοπλάκωμα, πήγε δύο τα μεσάνυχτα και δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Και δεν έβρισκα καμιάν εξήγηση. Δόξα τω Θεώ, όλα στη ζωή μου πάνε μια χαρά… Πήρα και το εξιτήριο από τα μνημόνια, έπρεπε λοιπόν να κοιμάμαι σαν πουλάκι. 
Αλλά πήγε τρεις κι εγώ ξάγρυπνος, το μάτι γαρίδα. 
Τι έφταιγε; 
Ενοχοποίησα την … πίτα, αυτήν που περιδρόμιασα βραδιάτικα και μου έκατσε στο στομάχι. Η πίτα, ξαν η πίτα, τ΄ αλικόν η πίτα, ιδού η ένοχη. Αλλά πάλι, δεν ήταν η πρώτη φορά που την έβρισκα με την πίτα… Κάτι άλλο λοιπόν θα έφταιγε, αλλά τι; 
Ξαφνικά σκέφτηκα ότι μπορεί να χειροτερέψουν τα πράματα, μπορεί να με πλακώσει … ταβάρα, ελληνιστί νυχτερινός βραχνάς, αυτήν που όταν είμασταν παιδιά μάς φοβέριζαν ότι θα πέσει να μας πλακώσει στον ύπνο. Άρχισα λοιπόν να παρακαλώ από μέσα μου, 
Ταβάρα, ταβάρα, χοντροπίπιλον / Μέτρα τ΄ ουρανού τ΄ άστρα και τη δεντρών τα φύλλα / Καφκίν, καφκίν τη θάλασσαν / Κοκίν, κοκίν την άμμον / Κ΄ έλα (ύστερα) κάθκα απάνημ. 
Ώσπου να τα κάνει όλα αυτά η ταβάρα, ξημέρωνε… 
Πάντως εγώ είπα τρεις φορές την ταβάρα…   Στην τέταρτη φορά, ξαφνιάστηκα με τον εαυτό μου, είπα, Ρε σύ, τι κάνω, ντροπή μου… Άρχισα να ελεηνολογώ τον εαυτό μου που ακόμα διατηρούσα εκείνες τις παιδικές φοβίες (που μπορεί και να ήταν συμπτώματα του Εμφύλιου…, τότε στο σχολείο του χωριού μου εκτελέσθηκαν σε μια μέρα 180 άνδρες…, τα πρώτα μου γράμματα μύριζαν αιματίλα…) τότε που, στη δεκαετία του ΄50, άπλωναν οι μάνες και οι καλομάνες μας στις αυλές το πλιγούρι για να στεγνώσει και το φυλάγαμε στην πανσέληνο…, τότε οι γονείς μας μάς φοβέριζαν με ταβάρες να σταματήσουμε επιτέλους την χαρούμενη φασαρία και να κοιμηθούμε. Κοιμά, θα έρται σε η ταβάρα! Τρομάζαμε, ζαρώναμε, μας έπαιρνε ο ύπνος. Αλλά τώρα ξέρουμε, ταβάρες δεν υπάρχουν, δεν βαραίνουν αυτές την ψυχή μας… Υπάρχουν στη ζωή μας θλιβερά, στενόχωρα γεγονότα τα οποία μη μπορώντας να τα αντέξει η καθημερινότητά μας, τα απωθεί βαθιά μας, όπου τις φρουρούν οι τρέχουσες έγνοιες. Είναι τα λεγόμενα απωθημένα. Τα οποία όμως ξυπνούν στον ύπνο μας, βρίσκουν αφρούρητη την έξοδο και μας βγαίνουν ως εφιάλτες, αωρόνυκτα αμβοάματα ή στιγμιαίες άπνοιες. Ή, το συνηθέστερο και χειρότερο, λουφάζουν ακόμη βαθύτερα στις πιο μυστικές γωνιές του υποσυνειδήτου και από εκεί ολημερίς τρών με την ησυχία τους την ψυχή μας ή μας παίρνουν ολονυχτίς τον ύπνο. Ώστε λοιπόν, κάποιο θλιβερό απωθημένο γεγονός θα ξύπνησε, φαίνεται, μέσα μου και με κρατούσε ξάγρυπνο. Και τι είναι θλιβερότερο από την κατάσταση στον οργανωμένο ποντιακό χώρο; Τίποτα! Λοιπόν, νά το, το βρήκα, είναι προφανές ότι εκείνο που δεν μ΄ άφηνε να κοιμηθώ, το ψυχοπλάκωμα που ένοιωθα, ήταν η θλιβερή και παράταιρη συγκατοίκηση πάνω στο στήθος μου της ΠΟΕ, της ΠΟΠΣ, της ΔΙΣΥΠΕ, του ΠΑΣΠΕ… Ασήκωτο βάρος.
 Χρειαζόμουν ένα ισχυρό υπνωτικό για να κλείσω μάτι, κάποιο κομμουνιστικό βιβλίο. Πήγα λοιπόν στη βιβλιοθήκη μου, που είναι γεμάτη από τέτοια, και νυσταλέα ανέσυρα ένα βιβλιαράκι, έτσι, στην τύχη. Αλλά τι τύχη …  Ήταν οι ΘΕΣΕΙΣ της Κεντρικής Επιτροπής του Κάπα Κάπα ενόψει του 12ου Συνεδρίου, έκδοση 1987. Το πνεύμα του βιβλίου αποκοίμιζε από μόνο του, ήταν η βεβαιότητα των τότε ινστρουχτόρων ότι από μέρα σε μέρα, άντε από μήνα σε μήνα, πάντως το πολύ σε λίγα χρόνια, έρχεται η παγκόσμια επικράτηση του κομμουνισμού. Τι κρίμα όμως, ολόκληρος ο “υπαρκτός σοσιαλισμός” έγινε το 1989 εν μιά νυκτί … ανύπαρκτος – Βερολίνο, 9 Νοέμβρη 1989, πτώση του Τείχους. Τέλος πάντων… Διαβάζοντας όμως τις ΘΕΣΕΙΣ, στάθηκα σε μια καίρια επισήμανση για τη ζωή στον καπιταλισμό: Oι άνθρωποι είναι αποξενωμένοι μεταξύ τους και  από τα έργα τους… – και ακολουθούσαν συνταγές συντροφικότητας από το τιμημένο κουκουέ.
 Αυτή η επισήμανση μού έφερε στο μυαλό την ΠΟΕ…, την αγέροχη κάποτε ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ. Θεέ μου, πώς οι δημιουργοί της αποξενωθήκαμε μεταξύ μας…, πώς αποξενωθήκαμε από το έργο μας…
 Πού είναι ο Κώστας Γαβρίδης; Πού είναι ο Γιώργος Γεωργιάδης; Μάκη Ξανθόπουλε, πού είσαι; Εγώ πού είμαι; Πού είμαστε εκατοντάδες επώνυμοι και αφανείς που πυργώσαμε την ΠΟΕ; Προπάντων, που είναι ο Γιώργος Παρχαρίδης; Αποξενωθήκαμε όλοι μεταξύ μας και από το έργο μας… Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος (Σεφέρης, Άρνηση) ξεκινήσαμε την ίδρυση της ΠΟΕ! Είχαμε τον Γιώργο Παρχαρίδη, χαρισματικό ηγέτη, μας έδινε δύναμη. Είχαμε τα ιδανικά μας, τον Πόντο και την Ελλάδα, είμασταν όλοι πρόθυμοι για υποχωρήσεις και θυσίες, άλλος θυσίαζε αξίωμα, άλλος υποχωρούσε στις απόψεις του, άλλος παραμέριζε προσωπικά συμφέροντα. Όλα για την ενότητα, όλα τα κρόταλα χτυπούσαν στο ίδιο τύμπανο, όλα τα σφυριά χτυπούσα στον ίδιο στόχο, όλα έχτιζαν την ισχύ του ποντιακού στοιχείου!
 Δυστυχώς όμως, τα στερνά δεν τιμούν τα πρώτα. Την κατάσταση στον οργανωμένο χώρο την βλέπουμε όλοι – και ο καθένας πονά περισσότερο από τον άλλο.
 Τί έφταιξε;
 Εγώ ανέλυσα τις αιτίες και έδειξα τους αίτιους στα άρθρα μου, όπου όλα συντείνουν σε μια διαπίστωση: Μπορεί όλοι μας να κάναμε λάθη, μπορεί στην πορεία να ξαναπήραν τ΄απάνω τους εγωισμοί και  συμφέροντα, μπορεί λάθος άνθρωποι να χρησιμοποιήθηκαν σε σωστές ιδέες ή σωστοί άνθρωποι να αφιερώθηκαν σε λάθος ιδέες, αλλά ό,τι και να λέμε, κατά βάθος όλα και ολότελα ανάγονται σε έναν και μοναδικό έστω και απώτερο  γενεσιουργό λόγο της οικτρής πραγματικότητας στον οργανωμένο χώρο: Είναι η οικογενειοκρατία των Τανιμανιδαίων στην Παναγία Σουμελά. Δυστυχώς, όταν στην ίδρυσή της η ΠΟΕ ήταν παντοδύναμη, όταν είμασταν η συντριπτική και ενθουσιώδης πλειονότητα, είχαμε υποτιμήσει την φθοροποιό για τον χώρο δύναμη της οικογενειοκρατίας, κηρύξαμε τους Τανιμανιδαίους σε αφάνεια, τους θεωρήσαμε αμελητέους πλέον και νομίσαμε ότι ξεμπερδέψαμε. Ήταν λάθος – και αυτό το λάθος πληρώνουμε.
 Καλοτυχίζω πάντως καμιά φορά τον Γιώργο Παρχαρίδη. Κοντά στην κεφαλαιώδη προσφορά του στο ποντιακό στοιχείο, έκανε βέβαια και αυτός τα σοβαρά λάθη του, διατί να το κρύψωμεν άλλωστε – κανείς δεν είναι τέλειος, θυμηθείτε τον σκόλοπα του Αποστόλου Παύλου ίνα μη υπεραίρεται. Τον καλοτυχίζω όμως τον  Γιώργο διότι δεν έκανε ποτέ το δικό μας λάθος. Αυτός ήταν πάντα απόλυτα αδιάλλακτος με τους Τανιμανιδαίους. Εμείς οι άλλοι, οι πολλοί, είπαμε ας τους προσεγγίσουμε λίγο, μπορεί να τους φωτίσει ο θεός… Τους δώσαμε το χέρι – και αυτοί μας το δάγκωσαν, μας λείπουν δάχτυλα. Μετανοιώσαμε, έχουμε τύψεις, πλακώνουν την  ψυχή μας ταβάρες, μας παίρνουν τον ύπνο… Βλέπουμε την οικτρή κατάσταση στον οργανωμένο χώρο και λέμε ότι μπορεί να φταίξαμε και εμείς, σε κάποια στιγμή δώσαμε την ευκαιρία στην οικογενειοκρατία να αναπνεύσει – και να καταστρέψει. Ως πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης έκανα και κοινή εκδήλωση μαζί τους, και την ίδια ώρα αυτοί καταχθόνια μετέτρεπαν την Παναγία Σουμελά σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και, δυνάμει, ιδιωτικού συμφέροντος. Ο Παρχαρίδης αυτά τουλάχιστον τα λάθη, τα δικά μας λάθη, δεν τα έκανε, δεν έχει τέτοιες τύψεις … 
 Πότε όμως θα ξανασμίξουμε όλοι μεταξύ μας, πότε θα ξανασμίξουμε με το έργο μας, με την ΠΟΕ όλων μας;

*Ο Γιάννης Αποστολίδης είναι πρώην προέδρου της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης