Με επίσκεψη στα Χάμπτονς ολοκλήρωσε την Παρασκευή την 8ήμερη παρουσία του στις ΗΠΑ ο Ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου, Αρχιμανδρίτης Γέροντας Εφραίμ. Σας είχαμε γράψει στις αρχές Σεπτεμβρίου για την επίσκεψη, που έγινε με πρόσκληση του Μητροπολίτη Ατλάντας Αλέξιου, o οποίος ήταν σε νεαρή ηλικία μοναχός στο Βατοπαίδι, το οποίο επισκέπτεται τακτικά, όπως και φέτος το καλοκαίρι.
Ο σκοπός – όπως τουλάχιστον ελέχθη – ήταν να φέρει αντίγραφο της Ιερής Εικόνας Παναγίας Βηματάρισσας, η οποία τελικά τοποθετήθηκε στη Μητρόπολη Ατλάντας. Την αυθεντική εικόνα είχε καθήκον να φροντίζει ως νεαρός μοναχός ο Μητροπολίτης Ατλάντας.
Παρόμοιες επισκέψεις κληρικών εξ Ελλάδος είναι σύνηθες φαινόμενο για τις ΗΠΑ και σχεδόν πάντοτε και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής και οι τοπικοί μητροπολίτες δίνουν τις αναγκαίες άδειες. Ορισμένοι μάλιστα, ούτε καν μπαίνουν σε κόπο να ζητήσουν. Ο Γέρων Εφραίμ ήταν σ’ αυτό καθόλα τυπικός και πέραν της Ατλάντας ζήτησε να γίνει δεκτός κι από τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο, αίτημα που ικανοποιήθηκε. Στην Ατλάντα η υποδοχή του ήταν πανηγυρική και έγιναν λειτουργίες, λιτανείες και εορτασμοί.

Στη συνέχεια μετέβη στην Ουάσιγκτον, όπου είχε σειρά πολιτικών επαφών στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Λευκό Οίκο, την Επιτροπή Για τις Θρησκευτικές Ελευθερίες και κάποιους άλλους παράγοντες. Ο «Εθνικός Κήρυξ» που ενεπλάκη στην διοργάνωση της επίσκεψης Εφραιμ, ο εκδότης του κ Αντώνης Διαματάρης ήταν παρών σε πολλές από τις συναντήσεις του κι οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας ακολουθούσαν βήμα προς βήμα τον Ηγούμενο Βατοπαιδίου, έγραψε για τις επαφές στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ πως «κατά τη συνάντηση αυτή συζητήθηκαν θέματα τα οποία αφορούν την Ορθόδοξη Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τον διωγμό υπό τον οποίον βρίσκονται χριστιανοί λαοί σε διάφορα μέρη του Κόσμου».

Κι εδώ εγείρονται κάποια ερωτήματα… Τι είναι αυτό που δικαιολογεί να διεξάγει διπλωματικές δραστηριότητες και εξωτερική πολιτική ο ηγούμενος μιας μονής του αυτοδιοικούμενου Αγίου Όρους; Μήπως δεν έχει επαρκή αντιπροσώπευση στις ΗΠΑ η ελληνική κυβέρνηση; Κι αν ακόμη το θέμα ήταν οι θρησκευτικές ελευθερίες και το άνοιγμα της Χαλκης, μήπως δεν επαρκεί ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, τα μέλη της Συνόδου, ο π. Αλέξανδρος Καρλούτσος, τα συνέδρια που οργανώνουν οι Αρχοντες και οι δραστηριότητες των οργανώσεων της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας προς την κυβέρνηση και το Κογκρέσο των ΗΠΑ;

Μάλλον περίεργο ακούγεται κι αν ήμουν ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, το πρώτο πράγμα που θα έκανα θα ήταν να τηλεφωνήσω με τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο και να του μεταφέρω τους σοβαρούς μου προβληματισμούς. Όχι να περιοριστώ σε εντολές παρακολούθησης των κινήσεων του Γέροντας Εφραίμ. Αλλά ξέχασα! Οι σχέσεις ΥΠΕΞ – Αρχιεπισκοπής έχουν διαρραγεί λόγω Μακεδονικού.

ΤΟ ΘΕΜΑ Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Κι ενώ το θέμα της διευθέτησης του προγράμματος με την Ομογένεια ανέλαβε ο εκδότης του «Κήρυκα», το θέμα των επαφών στην Ουάσιγκτον ανέλαβε το γραφείο του λομπίστα Αντι Μανάτου. Θα θεωρούσα λίγο πολύ υπόθεση ρουτίνας τις επαφές (κάνουν και τέτοια στην Ουάσιγκτον)ή έστω ανταπόδοση από μεριάς του πρέσβη Τζέφρι Πάιατ της φιλοξενίας στο Άγιο Όρος, αν δεν έβλεπα τον κατάλογο με τα ονόματα των αξιωματούχων που συνάντησε ο Γέροντας στον αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Τον George Kent, νεοδιορισθέντα βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών για θέματα Ουκρανίας, τον Gene Fishel, κορυφαίο εμπειρογνώμονα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Ουκρανία και την καταπολέμηση της διαφθοράς και την αξιωματούχο του Τμήματος Ευρώπης Emily Stoll.

Κι ενώ ο «Κήρυκας» έγραψε στην ανταπόκριση ότι «κατά τη συνάντηση αυτή συζητήθηκαν θέματα τα οποία αφορούν την Ορθόδοξη Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τον διωγμό υπό τον οποίον βρίσκονται χριστιανοί λαοί σε διάφορα μέρη του Κόσμου», το βασικό θέμα της συζήτησης ήταν η Ουκρανία, η Ρωσία και η ρωσική διείσδυση στο Αγιο Όρος. Το τελευταίο μάλιστα θέμα είχε τύχει δημοσιότητας μετά και τις απελάσεις των Ρώσων διπλωματών, όπου είχε αποκαλυφθεί ότι η Ρωσία ρίχνει χρήματα σε Ορθόδοξους κληρικούς και μονές στο Αγιο Όρος.

Ο Ηγούμενος Εφραίμ ως γνωστόν έχει άριστες σχέσεις με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κι έχει μάλιστα βοηθήσει οικονομικά στα θέματα της Ίμβρου. Εχει επίσης άριστες σχέσεις με τον πρόεδρο Πούτιν που έχει επισκεφθεί τη Μονή. Δεν είναι παράλογο οι Αμερικανοί να θέλουν να έχουν συνομιλίες μαζί του και για να διασφαλιστεί προς τα πού θα κλίνει και για να δουν πως θα περιορίσουν τη ρωσική διείσδυση στο Άγιο Όρος. Το ερώτημα είναι, θέλει η ελληνική κυβέρνηση τους χειρισμούς αυτών των θεμάτων να τους κάνει ο ηγούμενος μιάς Αγιορείτικης μονής;

Κι ενώ ο «Κήρυκας» μας πληροφορούσε ότι «οι Αμερικανοί αξιωματούχοι υποδέχθηκαν με σεβασμό και εγκαρδιότητα τον Γέροντα Εφραίμ και τον διαβεβαίωσαν για τα θέματα της Χριστιανοσύνης» και πως «ο Γέροντας Εφραίμ αναφέρθηκε επί μακρόν στο θέμα του Αγίου Ορους και ειδικότερα στη Μονή Βατοπαιδίου στην οποία προΐσταται» (ποιο θέμα του Αγίου Όρους δεν μας είπαν) η μόνη εφημερίδα που υποπτεύθηκε τι συνέβαινε ήταν ο «Ριζοσπάστης», που έγραφε:

“Την ίδια ώρα, και ενώ η αμερικανορωσική αντιπαράθεση απλώνεται σε όλα τα μέτωπα (π.χ. και στην αναγνώριση του αυτοκέφαλου της ουκρανικής Εκκλησίας, με τη σύμφωνη γνώμη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και οξεία την αντίδραση της Μόσχας), τη Δευτέρα επισκέφθηκε το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ ο ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου, Εφραίμ”.

ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

Μετά την Ουάσιγκτον ακολούθησε το πρόγραμμα της Νέας Υόρκης. Ξενάγηση από τον π. Αλέξανδρο Καρλούτσο στον Αγιο Νικόλαο στο Μανχάταν, γεύμα με τους Αρχοντες, γεύμα με την Κυπριακή Ομοσπονδία (ακύρωσε την επίσκεψη στην Ελληνική), Εσπερινός στην κοινότητα του Αγίου Νικολάου Φλάσινγκ, συνάντηση με τον δήμαρχο Ντι Μπλάσιο, επίσκεψη στο «Κήρυκα», συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο, επίσκεψη στον Αγιο Δημήτριο Αστόριας και τέλος με τον πατήρ Αλέξανδρο στα Χάμπτονς. Σε όλες σχεδόν με την συνοδεία του κ. Διαματάρη και των δημοσιογράφων του.

Προσωπικά μου προξενεί περιέργεια πως αυτή η δημοσιότητα και τα πολυτελή γεύματα συνάδουν με τον μοναχισμό και την ταπεινότητα. Θα εκτιμούσα περισσότερο αν έπαιρνε το αεροπλάνο να επισκεφθεί τον άρρωστο Γέροντά του Εφραίμ στη Μονή Αγίου Αντωνίου Αριζόνας. Μάλλον το βεβαρυμμένο πρόγραμμα δεν το επέτρεψε, ή αν το έπραξε, δεν έχρηζε δημοσιότητας.

Κλείνω εδώ το θέμα και αν κάποιοι στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής ή στο Φανάρι νοιώθουν την υποχρέωση να δώσουν κάποιες εξηγήσεις, είναι ευπρόσδεκτες.