REAL TIME |

Weather Icon

Οχι στην επέκταση στα 12 μίλια στο Αιγαίο

Οχι στην επέκταση στα 12 μίλια στο Αιγαίο
Συντάκτης: Αλέξης Ηρακλείδης*

Με τυχόν επέκταση στα 12 μίλια, η Ελλάδα σχεδόν θα διπλασίαζε την κυριαρχία της στα χωρικά ύδατα του Αιγαίου από 35% που είναι σήμερα (με τα 6 μίλια) στα 64% και η ανοιχτή θάλασσα θα περιοριστεί από 56% που είναι τώρα, στο μόλις 26,1%. Το Αιγαίο θα καταστεί κλειστή ελληνική θάλασσα μια και θα υπάρχει αδιατάρακτη συνέχεια χωρικών υδάτων από το Σούνιο ώς τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη.
Η Τουρκία από τα τέσσερα ανοίγματα που διαθέτει τώρα (με τα 6 μίλια) στην ανοιχτή θάλασσα, θα είχε μόνο δύο και μάλιστα πολύ στενά, μεταξύ Λέσβου και Χίου και Χίου και Σάμου, τα οποία όμως θα της επιτρέψουν μόνο μία σύντομη διέλευση στην ανοιχτή θάλασσα, γιατί στη συνέχεια θα αναγκαστεί να πλεύσει στα ελληνικά χωρικά ύδατα για να φτάσει στα Στενά ή στη Μεσόγειο. Επιπλέον, με τη διεύρυνση λύνεται συνολικά το θέμα της υφαλοκρηπίδας σε βάρος της Τουρκίας.
Ολες αυτές οι δυσμενείς γι’ αυτή συνέπειες την έχουν οδηγήσει στο να δηλώσει ότι η διεύρυνση συνιστά casus belli. Υποστηρίζει ότι χρειάζεται τις υπάρχουσες διεξόδους στην ανοιχτή θάλασσα για λόγους εμπορικούς, για να μπορεί να καλύψει τον αυξανόμενο πληθυσμό στα παράλια του Αιγαίου, αλλά και για λόγους αμυντικούς (εθνικής ασφάλειας).

Επίσης ότι το Αιγαίο ως ημίκλειστη θάλασσα είναι κατ’ εξοχήν ακατάλληλο για μονομερή επέκταση. Η διεύρυνση στα 12 μίλια θα συνιστούσε «κατάχρηση δικαιώματος» και «μη φιλική πράξη» μια και θα είχε αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό της άλλης παράκτιας γειτονικής χώρας. Αλλωστε με τα υπάρχοντα 6 μίλια εξυπηρετούνται κάλλιστα τα ελληνικά συμφέροντα, προς τι λοιπόν η επέκταση, μήπως για να βλάψουν οι Ελληνες τους γείτονές τους;
Δεν χωράει αμφιβολία ότι μια διεύρυνση πράγματι θα έθιγε τα συμφέροντα της Τουρκίας κατά τρόπο καίριο, εγκλωβίζοντάς την τελείως διά θαλάσσης σε ό,τι αφορά το Αιγαίο, την πιο πλούσια, πληθυσμιακά μεγαλύτερη και ιστορικά (και τουριστικά) πιο λαμπερή ακτογραμμή από τις τρεις που διαθέτει.
Συνεπώς δικαιολογημένα θεωρεί το ζήτημα αυτό το σημαντικότερο από τις διαφορές στο Αιγαίο. Είναι δε σαφές ότι καμία τουρκική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος απώλειας των υπαρχόντων διαδρόμων που τώρα έχει στην ανοιχτή θάλασσα.
Η ελληνική κυβέρνηση από την πλευρά της είναι εύλογο να μην είναι έτοιμη να απεμπολήσει ένα δικαίωμα που της δίνεται ξεκάθαρα από το διεθνές δίκαιο και μάλιστα να το κάνει μονομερώς σε ένδειξη καλής θέλησης, χωρίς τουλάχιστον απτά και άξια λόγου ανταλλάγματα σε μια συνολικότερη διαπραγμάτευση για τη διένεξη του Αιγαίου.
Ας δούμε λοιπόν τι λένε το διεθνές δίκαιο και η διεθνής πρακτική. Οταν υπάρχουν αντικριστές χώρες και όταν ισχύουν «ειδικές περιστάσεις», με πολλά νησιά ή περίπλοκη ακτογραμμή, όπως κατ’ εξοχήν συμβαίνει στο Αιγαίο, τότε δεν συνιστάται μονομερής οριοθέτηση των χωρικών υδάτων μέχρι τα 12 μίλια από τη μία χώρα, αλλά συμφωνία μεταξύ των δύο παράκτιων χωρών ή προσφυγή για επίλυση σε διεθνές δικαστικό όργανο.
Μια μονομερής επέκταση που έχει αποτέλεσμα να βλάπτονται τα συμφέροντα μιας γειτονικής χώρας, αλλά και τα συμφέροντα και η ναυσιπλοΐα άλλων κρατών, έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της συνεργασίας που προβλέπεται από τη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά και σε αντίθεση με τις γενικότερες αρχές του Χάρτη του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου που αφορούν την ειρήνη και την ασφάλεια και τις φιλικές σχέσεις μεταξύ των κρατών.
Συνεπώς οποιαδήποτε αλλαγή πέρα από τα 6 ναυτικά μίλια θα πρέπει να γίνει με τη σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας (όπως ακριβώς είχε γίνει στις πλέον επιτυχείς μέχρι σήμερα ελληνοτουρκικές συνομιλίες, αυτές που έλαβαν χώρα το 2002-03), και βέβαια με την όποια μερική επέκταση να μην κλείσει το Αιγαίο για την τουρκική και τη διεθνή ναυσιπλοΐα.
Η Ελλάδα έχει βέβαια το νομικό δικαίωμα της επέκτασης έως τα 12 μίλια. Αλλο πράγμα όμως είναι ένα νομικό δικαίωμα και άλλο το κατά πόσο το νομικό αυτό δικαίωμα συμβάλλει στην πολιτική της εκτόνωσης της έντασης και στην προσέγγιση μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών και των λαών τους που είναι και το ζητούμενο.
Η επέκταση, όπως είπαμε, δεν βλάπτει μόνο τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα αλλά και τη διεθνή ναυσιπλοΐα (όλα τα κράτη των οποίων τα πλοία πλέουν στο Αιγαίο), σε μια θαλάσσια οδό που αποτελεί σημαντικό διεθνή ναυτικό δίαυλο από τη Μαύρη Θάλασσα στη λοιπή Μεσόγειο και διά του Σουέζ στον Ινδικό Ωκεανό.
*καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συγγραφέας δύο βιβλίων για τη διένεξη του Αιγαίου και την επίλυσή του

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube