Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου

Στην πρόσφατη επιχείρηση εναντίον της Συρίας, η Βρετανία είχε ενεργό συμμετοχή με τη χρήση των στρατιωτικών της Βάσεων στην Κύπρο. Από τα όσα έχουν γίνει γνωστά η Βρετανία ούτε ενημέρωσε, ούτε επιδίωξε κάποιας μορφής συναίνεση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Προβάλλεται κατά καιρούς η άποψη ότι οι Βρετανικές Βάσεις στην Κύπρο είναι «κυρίαρχες» και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται οποιαδήποτε ενημέρωση ή πολύ περισσότερο εξασφάλιση συγκατάθεσης από την Κυβέρνηση για την όποια χρήση τους. 

Το πρώτο που θα πρέπει να επισημανθεί είναι ότι οι στρατιωτικές βάσεις των Βρετανών στην Κύπρο, όπως και άλλες παρόμοιες βάσεις πρώην αποικιοκρατικών δυνάμεων σε πρώην αποικίες σε άλλες περιοχές του κόσμου, με βάση επανειλημμένες αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ είναι παράνομες, αφού αποτελούν κατάλοιπα αποικισμού (vestiges of colonialism).

To δεύτερο, εξόχως σημαντικό ανεξάρτητα από το παράνομο της βρετανικής παρουσίας με βάση τη συλλογική βούληση των Εθνών, είναι ότι η Βρετανία, με βάση σχετικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ρητώς στα πλαίσια της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης ή που προκύπτουν από τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου θα πρέπει:

α) Να έχει πλήρη συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία

β) Να αποδέχεται ότι η Συνθήκη εγκαθίδρυσης –όπως και κάθε άλλη διεθνής συνθήκη– θα πρέπει να ερμηνεύεται καλόπιστα και κατά τρόπο που δεν οδηγεί σε παράλογα αποτελέσματα. Είναι προφανές ότι για τη χρήση των στρατιωτικών της βάσεων ως ορμητηρίου για επιθέσεις εναντίον τρίτης χώρας, η Βρετανία οφείλει όχι μόνο να ενημερώνει τη νόμιμη Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και να λαμβάνει τη συγκατάθεσή της, δεδομένου ότι υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος εμπλοκής της Κύπρου σε πολεμική σύρραξη.

γ) Σε ό,τι αφορά το θέμα της λεγόμενης κυριαρχίας των Βρετανικών Βάσεων. Οι Βάσεις δεν είναι κυρίαρχες όχι μόνο για κατάδηλα και αυτόδηλα πολιτικούς λόγους αφού κάτι τέτοιο συγκρούεται με την υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτους πλήρους μέλους του ΟΗΕ. Οι ίδιοι οι Βρετανοί, μέσα από επίσημα έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας και του Γραφείου Αποικιών και τα οποία έχουν αποδεσμευθεί από χρόνια, ουσιαστικά παραδέχονται ότι δεν τίθεται θέμα κυριαρχίας, παρά το ότι δεν αναμένεται ότι θα δηλώσουν δημοσίως κάτι τέτοιο.

δ) Η Βρετανία έχει παραβιάσει κατάφωρα τις Συνθήκες Εγκαθίδρυσης, Εγγυήσεως και Συμμαχίας,  κι αυτό, αφού δεν έλαβε τα αναγκαία μέτρα για την παρεμπόδιση της τουρκικής εισβολής και στη συνέχεια της τουρκικής κατοχής σε βάρος της κυριαρχίας και ανεξαρτησίας τη Κύπρου. Επίσης κανένα μέτρο δεν έλαβε για την ανατροπή της ανακήρυξης «ανεξάρτητου κράτους» στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου.

Τέλος, υπάρχει η άρνηση της Αγγλικής Κυβέρνησης να εκπληρώσει ρητή νομική της υποχρέωση για καταβολή ανά πενταετία τα οφειλόμενα ποσά προς την Κυπριακή Δημοκρατία, για κάθε πενταετία μετά το 1965. Πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση συμβατικής υποχρέωσης για την οποία, όπως επανειλημμένα απαίτησε η Βουλή των Αντιπροσώπων με ομόφωνα ψηφίσματα, η Κυπριακή Κυβέρνηση οφείλει να κινηθεί με όλα τα προσφερόμενα νομικά μέσα.
Όταν η αλαζονεία της ισχύος και η συνεχής άρνηση εκπλήρωσης στοιχειωδών συμβατικών υποχρεώσεων είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της βρετανικής συμπεριφοράς, το καθήκον μας δεν είναι ούτε η αβροφροσύνη ούτε η αιδήμων σιωπή. Λόγοι στοιχειώδους κρατικής αυτοάμυνας επιβάλλουν ανάλογη αντίδραση.

Η πρόσφατη αλαζονική χρήση των Βάσεων στην επίθεση εναντίον της Συρίας, κατά πλήρη παραγνώριση της κυπριακής Δημοκρατίας, υπήρξε μια ακόμα ενέργεια «μέθης και υπεροψίας» της Βρετανίας και υποτίμησης και περιφρόνησης του κυπριακού κράτους.

Σημ: Δεν χρειάζονταν οι φιλότιμες προσπάθειες του Κυβερνητικού Εκπροσώπου να μας καθησυχάσει δηλώνοντας επανειλημμένα ότι «ουδείς λόγος ανησυχίας» συντρέχει. Όλα είναι «όμορφα και αγγελικά πλασμένα». Ας καίγεται η γειτονιά μας και ας εκτοξεύονται από την Κύπρο πύραυλοι. Σημασία έχει να είμαστε νηφάλιοι και ήσυχοι.

*Τέως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων

apopseis.com/